مقدمه
حفظ ثبات پوسچرال یا همان تعادل، از اجزای ضروری در غالب رشته‌های ورزشی به شمار می‌رود و نقش مهمی به‌ویژه در رشته تیراندازی با اسلحه دارد. هنگامی که ساختار اسکلتی انسان در حالت تعادل باشد، دستگاه اهرمی بدن در حداکثر کارایی و حداقل انرژی مصرفی است. از این رو محققان تعادل را از مهم‌ترین بخش‌های توانایی ورزشکارانی معرفی کرده‌اند که در اشکال گوناگون فعالیت‌ها درگیر هستند [2 ،1]. هر رشته ورزشی نسبت به ویژگی، نیاز و نوع تمرینات و مهارت‌هایی که انجام می‌دهد به سطوح مختلفی از تعادل نیاز دارد؛ زیرا این ویژگی‌ها در هر رشته ورزشی سبب ایجاد تغییرات مختلف در سیستم حسی‌حرکتی می‌شود که به نوبه خود روی توانایی حفظ تعادل در ورزشکاران اثر می‌گذارد [3].
تعادل قدرت حفظ مرکز جرم بدن در ناحیه سطح اتکا با کمترین نوسان و بیشترین ثبات است که به صورت ایستا (توانایی حفظ قامت در حالت سکون با کمترین حرکت)، نیمه‌پویا (توانایی حفظ تعادل هنگامی که سطح اتکا حرکت کند) و پویا (توانایی انجام فعالیت‌های مختلف هنگام حرکت) دسته‌بندی می‌شود [3]. حرکت نیز توانایی تولید و حفظ تعادل بین وضعیت پویا و ایستا در زنجیره حرکتی است به گونه‌ای که الگوهای اساسی آن با دقت و کارایی مطلوب تولید شوند [4]. از عوامل مهم در حفظ تعادل و حرکت در بدن می‌توان به وجود قدرت و استقامت کافی در ناحیه مرکزی بدن اشاره کرد. ناحیه مرکزی شامل عضلات شکم، عضلات اطراف ستون فقرات و سرینی، دیافراگم و عضلات کف لگن است. بیست‌ونه جفت عضله شرکت‌کننده در این ناحیه، حلقه عضلانی را تشکیل می‌دهند و به ثبات ستون فقرات، لگن و حین حرکات عملکردی کمک می‌کنند. هنگامیکه این سیستم به‌درستی کار می‌کند، به انتقال مؤثر نیرو در زنجیره حرکتی منجر می‌شود. بدون وجود این عضلات، ستون فقرات از لحاظ مکانیکی بی‌ثبات است [۶ ،۵]. هنگامی که عضلات شکم منقبض می‌شوند، فشار داخل شکمی افزایش می‌یابد و نیام پشتی کمری را وادار به تنش می‌کند. این انقباض قبل از شروع حرکت اندام‌ها رخ می‌دهند تا به اندام‌ها اجازه دهند برای حرکت و فعال‌سازی سطحی پایدار عضلات داشته باشند [۸ ،۷]. حفظ ثبات در این ناحیه، لحظه‌ای است و عضلات درگیر باید دائماً با تغییر پاسچر و وضعیت‌های بارگذاری سازگار شوند تا یکپارچگی ستون فقرات را تضمین و پایه باثباتی را برای حرکت اندام‌ها فراهم کنند [۶ ،۵] در حقیقت ثبات مرکزی ممکن است ثبات فوقانیرا برای حرکات دیستال و فعالیت اندام‌ها فراهم کند و از آنجا که ناحیه مرکزی بدن پلی بین بالاتنه و پایین‌تنه است، در انتقال نیروهای عکس‌العمل زمین از طریق اندام تحتانی به تنه نقش ایفا می‌کند [4].
تحقیقات متعدد به فراوانی تأثیر ناحیه مرکزی بر تعادل و عملکرد افراد در جوامع مختلف ورزشکاران و افراد عادی و حتی بیماران پرداخته‌اند. این تحقیقات همبستگی مطلوبی را بین قدرت ناحیه مرکزی، تعادل و اجرای مهارت‌های حرکتی گزارش کرده‌اند [9]. به عنوان نمونه می‌توان به تحقیق پارک و همکاران اشاره کرد. این محققان اثر 12 هفته تمرین پیلاتس را بر تعادل ایستا و پویای شمشیربازان بررسی و مشاهده کردند گروه تمرینی پس از 12 هفته تعادل پویای بهتری نسبت به پیش‌آزمون و گروه کنترل داشته‌اند. از این رو تقویت ناحیه مرکزی با تمرینات پیلاتس را عاملی بر بهبود تعادل شمشیربازان دانسته‌اند [10]. اوکادا و همکاران نشان دادند بین ثبات ناحیه مرکزی، عملکرد حرکتی و اجرا همبستگی معناداری وجود دارد. به این معنا که افراد با ثبات مرکزی بهتر، عملکرد حرکتی بهتری نسبت به افراد ضعیف‌تر در آزمون‌های حرکتی به‌عمل‌آمده داشتند [4]. رضوی و همکاران به ارتباط ثبات مرکزی با تعادل ایستا و پویا در چهل ورزشکار مرد اسکی اسنوبرد پرداختند. نتایج تحقیق نشان داد که بین توان و استقامت عضلات مرکزی و عملکرد مجموعه کمری‌لگنی با تعادل ایستا ارتباط معنی‌داری وجود دارد [11]. نصر و همکاران همبستگی ضعیف تا متوسطی را بین ثبات بخش مرکزی و عملکرد ورزشی بازیکنان فوتبال مرد دانشگاهی را گزارش کردند [12]. همچنین نصر و همکاران ارتباط معناداری بین قدرت بخش مرکزی و عملکرد ورزشی بازیکنان فوتبال زن دانشگاهی نیافتند [13].
در رشته ورزشی تیراندازی نیز ثبات ناحیه مرکزی و تعادل از مهم‌ترین عوامل بدنی برای موفقیت است. چراکه تیرانداز می‌بایست علاوه بر تعادل خود وزن و تعادل تفنگ را نیز به هنگام تیراندازی تحمل کند. افزایش دقت اجرا در تیراندازی نیازمند به حداقل رساندن نوسان بدن و ایجاد تعادل در سیستم تیراندازـ تفنگ است[2]. با توجه به مستندات موجود، حفظ تعادل بدن و تفنگ، دو پیش‌نیاز اساسی برای عملکرد بهینه ورزشکاران در تیراندازی با تفنگ محسوب می‌شود. به نحوی که کوچک‌ترین عامل آشفتگی بیرونی و درونی می‌‌تواند با تأثیر منفی بر تعادل بدن، سبب کاهش ثبات تفنگ تیرانداز شود [2 ،1]. به عنوان نمونه در تحقیقی در رشته ورزشی دوگانه ساتلکر و همکاران مشاهده کردند تیراندازان جوان‌تر دارای نوسان وضعیتی بیشتر و نمره تیراندازی کمتری نسبت به تیراندازان حرفه‌ای‌تر هستند. از این رو دقت تیراندازی و نمره تیراندازان ماهر بیشتر از تیراندازان جوان است. در تحقیقی دیگر نیز صیدی و همکاران مشاهده کردند استفاده از دستگاه آیروتریم (تاب سه‌بعدی) به مدت شش هفته در تیراندازان مبتدی سبب بهبود تعادل و دقت در اجرا شده که دلیل آن را تأثیر این دستگاه بر سیستم دهلیزی و پیکری ورزشکاران و بهبود تعادل افراد از طریق آن دانسته‌اند، زیرا افراد تمرین‌کرده پس از شش هفته میانگین خطای کمتر و میانگین نمره بیشتری در تیراندازی نسبت به افراد گروه کنترل داشتند [2].
با توجه به مطالب عنوان‌شده و اهمیت تیراندازی و آمادگی جسمانی اطلاعات کافی در خصوص نحوه بهبود عملکرد تیراندازی نظامیان در دست نیست. علاوه بر این، اغلب محققان اثر ثبات مرکزی و تعادل را بر عملکرد ورزشکاران رشته‌های مختلف مطالعه کرده‌اند و یا اثر یک نوع برنامه تمرینی قدرت ثبات مرکزی را بر تعادل ورزشکاران بررسی کرده‌اند. با وجود این، خلأ تحقیقاتی که اثر استقامت عضلات ثبات مرکزی و تعادل ایستا را در تیراندازی مشخص کند همچنان وجود دارد. از این رو تحقیقات و شواهد آینده‌نگر، آموزش و افزایش ثبات مرکزی و تعادل بدنی را مکملی ارزشمند برای فعالیت‌های حرکتی خاص همچون تیراندازی می‌دانند و همان‌طور که ادبیات و پیشنیه نشان داد بیشتر تحقیقات به بررسی اثر تمرینات ثبات مرکزی و تعادل پرداخته‌اند. پس از جست‌وجوهای صورت‌گرفته تاکنون تحقیقی در ارتباط با عملکرد تیراندازی و استقامت عضلات ثبات مرکزی و تعادل ایستا بین نظامیان مشاهده نشد. لذا هدف از تحقیق حاضر بررسی رابطه استقامت عضلات ثبات‌دهنده مرکزی و تعادل ایستا با عملکرد تیراندازی سربازان نظامی بود.
روش‌شناسی
صد سرباز فراگیر مرکز آموزش ناجا با میانگین و انحراف معیار سنی (1/66±23/92 سال و وزن 12/77±73/96 کیلوگرم) به‌ عنوان آزمودنی در این تحقیق شرکت کردند. تمام مراحل انجام تست برای همه آزمودنی‌ها قبل از شروع تست‌ها تشریح و فرم رضایت‌نامه عمومی توسط آن‌ها تکمیل و امضا شد. آزمودنی‌ها هیچ گونه ناهنجاری و درد در اندام تحتانی و ستون فقرات و آسیب‌دیدگی در شش ماه گذشته خود نداشتند. میانگین نمرات تیراندازی این افراد را افسر میدان تیر ثبت کرد و آن‌ها را به دو گروه مساوی با رکورد بالا و پایین نمره 60 تقسیم کرد. برای ارزیابی استقامت عضلات ثبات‌دهنده مرکزی، از مجموعه آزمون‌های برگرفته‌شده از تمرینات ثبات مرکزی استفاده شد. [14] برای بررسی میزان استقامت عضلات ثبات‌دهنده مرکزی از مجموع رکورد پنج آزمون پلانک، پلانک جانبی (سمت راست و چپ)، خم و بازکردن تنه استفاده شد [۱۶ ،15 ،۱۲].
ﺑﺮای اﻧﺠﺎم آزﻣﻮن پلانک، آزﻣﻮدﻧﯽ در وﺿﻌﯿﺖ رو‌ﺑﻪ‌ﺷﮑﻢ با ساعدهای موازی با یکدیگر به نحوی آرﻧﺞ‌ها را زیﺮ ﺷﺎﻧﻪ ﻗﺮار می‌داد ﺗﺎ ﻓﻀﺎی ﺧﺎﻟﯽ زیﺮ ﺑﺪن ایﺠﺎد ﺷود. در ایﻦ ﺣﺎﻟﺖ، ﻓﻘﻂ ﺳﺎﻋﺪها و اﻧﮕﺸﺘﺎن ﭘﺎ ﺑﺎ تشک ﺗﻤﺎس داﺷﺘﻨﺪ. در ایﻦ آزﻣﻮن، ﺑﺎﻻﺗﻨﻪ و ﭘﺎها ﺑﺎیﺪ هم‌راﺳﺘﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻣﺪت زﻣﺎنی که آزﻣﻮدﻧﯽ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺣﻔﻆ ایﻦ وﺿﻌﯿﺖ ﺑﻮد، ﺗﻮﺳﻂ زﻣﺎنﺳﻨﺞ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺛﺎﻧﯿﻪ ﺛﺒﺖ ﺷﺪ. هر زمان ﮐﻪ ﺑﺪن از وﺿﻌﯿﺖ خنثی خارج شده و انحنای به‌وجود‌آمده در ستون فقرات زیاد شد، آزﻣﻮن ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪ [۱۷ ،۱۵]. برای آزمون پلانک جانبی، آزﻣﻮدﻧﯽ به پهلو دراز کشیده ﺑﻪ طوری که ﭘﺎی ﺑﺎﻻیﯽ در ﺟﻠﻮی ﭘﺎی ﭘﺎیﯿﻨﯽ ﺑﻮد و ﻣﻔﺎﺻﻞ ران هیچ‌گونه ﻓﻠﮑﺸﻨﯽ ﻧﺪاﺷﺖ. از آزﻣﻮدﻧﯽ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪ ﺗﺎ لگن و ران‌ها را از زﻣﯿﻦ ﺑﻠﻨﺪ ﮐﻨﺪ. ﺑﺪن در ﭘﻞ‌زدن از ﭘﻬﻠﻮی راﺳﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺎها و آرﻧﺞ راﺳﺖ و در ﭘﻞ‌زدن از ﭘﻬﻠﻮی ﭼﭗ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺎها و آرﻧﺞ ﭼﭗ ﺣﻤﺎیﺖ ﻣﯽﺷﺪ. ﻣﺪت زﻣﺎنی که آزﻣﻮدﻧﯽ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺣﻔﻆ ایﻦ وﺿﻌﯿﺖها ﺑﻮد، ﺗﻮﺳﻂ زﻣﺎنﺳﻨﺞ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺛﺎﻧﯿﻪ ﺛﺒﺖ ﺷﺪ [16 ،4]. 

جهت بررسی استقامت عملکردی عضلانی عضلات شکم از آزمون فلکشن تنه استفاده شد. این آزمون در زاویه 60 درجه فلکشن تنه انجام شد. بدین منظور از آزمودنی خواسته شد که در وضعیت تکیه، در حالی که پشت او بر روی تخته 60 درجه قرار داشت، هردو مفصل ران را 90 درجه خم کرده و دست‌ها را به حالت ضرب‌دری روی سینه قرار دهد. برای شروع آزمون در حالی که فرد در وضعیت تکیه به تخته 60 درجه قرار داشت، تخته توسط آزمونگر 10 سانتی‌متر از قسمت پشت او دور شد و از وی خواسته شد تا حد امکان این وضعیت را حفظ کند. مدت زمانی که آزمودنی قادر به حفظ این وضعیت بود، توسط زمان سنج برحسب ثانیه ثبت شد. زمانی که پشت آزمودنی با تخته تماس پیدا می‌کرد، آزمون متوقف می‌شد [17 ،16 ،4]. 

از آزمون سورنسن جهت بررسی استقامت ﻋﻀﻼت ﺧﻠﻔﯽ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻣﺮﮐﺰی ﺑﺪن استفاده شد. آزﻣﻮدﻧﯽ در ﺣﺎﻟﺖ رو ﺑﻪ ﺷﮑﻢ به نحوی روی میز دراز ﮐﺸﯿﺪ ﮐﻪ ﻟﮕﻦ او در ﻟﺒﻪ میز ﻗﺮار داﺷﺖ. ﺑﺮای ﺗﺜﺒﯿﺖ آزﻣﻮدﻧﯽ روی ﺗﺨﺖ، از ﺑﻨﺪهای ﻧﻮاری در ﻧﻮاﺣﯽ ﭘﺎ و ﻟﮕﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ. از آزﻣﻮدﻧﯽ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪ ﺑﺎ ﻗﺮار دادن دﺳﺖها در جلوی شکم حالت ضرب‌دری، ﺗﻨﻪ را در وﺿﻌﯿﺖ اﻓﻘﯽ ﻧﮕﻪ دارد. ﻣﺪت زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ آزﻣﻮدﻧﯽ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺣﻔﻆ ایﻦ وﺿﻌﯿﺖ ﺑﻮد، ﺗﻮﺳﻂ زﻣﺎنﺳﻨﺞ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺛﺎﻧﯿﻪ ﺛﺒﺖ شد. ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از آﺳﯿﺐ، ﭘﺲ از ﭘﺎیﺎن آزﻣﻮن ﻧﯿﻤﮑﺘﯽ مقابل آزمودنی‌ها ﻗﺮار داشت. آزمون تا زمانی ادامه می‌یافت که نیمکت در قسمت پایین توسط دست‌ها لمس شود [17 ،16 ،4]. 
جهت اندازه‌گیری تعادل ایستا از آزمون لک‌لک استفاده شد. آزمودنی بدون کفش روی سطح صاف می‌ایستاد و دست‌ها را روی مفصل ران می‌گذاشت. سپس پای غیرتکیه‌گاه (پای برتر) را مجاور زانوی پای تکیه‌گاه (پای غیر برتر) قرار می‌داد. آزمودنی چند بار این وضعیت را تمرین می‌کرد. سپس پاشنه را از زمین بلند می‌کرد تا تعادل را روی انگشتان پا برقرار سازد. زمانی که آزمودنی پاشنه را از زمین بلند می‌کرد، زمان‌سنج مدت زمانی که آزمودنی می‌توانست این حالت را بدون بروز خطا حفظ کند، به عنوان امتیاز وی ثبت می‌کرد. خطاها در این آزمون شامل برداشتن دست‌ها از روی ران، نوسان پای تکیه‌گاه از زانو و لمس‌کردن زمین توسط پاشنۀ پای تکیه‌گاه بود [17]. 
ﻣﺪت زﻣﺎن هر آزﻣﻮن ایﺴﺘﺎ ﺗﻮﺳﻂ زمان‌سنج دستی با مارک Q&Q ساخت کشور چین ثبت شد. نرمال بودن داده‌ها با استفاده از آزمون کلموگراف ‌‌اسمیرنف سنجیده شد. برای بررسی ارتباط بین نمرات تیراندازی با ثبات مرکزی و تعادل از آزمون هم‌بستگی پیرسون و برای مقایسه داده‌ها بین نمرات تیراندازی بالای 60 و پایین 60 از آزمون تی مستقل و در سطح معنی‌داری 0/05 استفاده شد.
یافته‌ها
مشخصات جمعیت‌شناختی و نمرات تیراندازی نمونه‌های تحقیق در جدول شماره 1 ذکر شده است. میانگین و انحراف استاندارد متغیرهای تحقیق نیز در جدول شماره 2 گزارش شده است. نتایج آزمون آماری نشان داد که بین میانگین نمرات تیراندازی و مجموع رکوردهای آزمون‌های استقامت عضلات ثبات مرکزی (P=0/000 و R=0/661)، تیراندازی و تعادل ایستا (P=0/000 و R=0/684) و همچنین تعادل ایستا و مجموع رکوردهای آزمون‌های استقامت عضلات مرکزی (P=0/000 و R=0/781) هم‌بستگی بالا و معنی‌داری برقرار است.
آزمون تی مستقل نیز نشان داد که بین دو گروه در میزان استقامت عضلات ثبات‌دهنده مرکزی و تعادل ایستا تفاوت معنی‌داری وجود دارد (P=0/000). به این معنا که افراد گروه بالای 60 امتیاز استقامت عضلات ثبات‌دهنده مرکزی و تعادل ایستای معنادار بهتری نسبت به گروه کمتر از 60 امتیاز داشتند.
بحث
هدف از تحقیق حاضر، بررسی رابطه استقامت عضلات ثبات‌دهنده مرکزی و تعادل ایستا با عملکرد تیراندازی بود. نتایج تحقیق ارتباط درخور توجهی بین نمرات تیراندازی با نمرات ثبات مرکزی و تعادل نشان داد؛ به عبارت دیگر افراد دارای ثبات مرکزی و تعادل ایستای بهتر، توانایی بهتری در هدف گیری هنگام تیراندازی دارند. افراد دارای ثبات مرکزی بالاتر، تعادل بهتری را نیز از خود نشان دادند. بر این اساس می‌توان گفت این افراد موفقیت بیشتری در هدف‌گیری به سیبل داشتند. بهبود پایداری ناحیه مرکزی بدن سبب افزایش ثبات پویا و ایستا و بهبود عملکرد ورزشکاران می‌شود [21-18 ،۱۴]. ورزش تیراندازی نیازمند آمادگی جسمانی و روانی زیادی است. به طور کلی آمادگی جسمانی بالا موجب بهبود عملکرد تیراندازی می‌شود [21]. 
تمرین عضلات ناحیه مرکزی بدن می‌تواند به بهبود الگوهای فعال‌سازی عضلانی ساختمان عضلات تنه کمک کند و از آنجایی که رشته ورزشی تیراندازی نیازمند هدف‌گیری و حفظ تعادل بدن به همراه تفنگ است، می‌توان انتظار داشت که افراد دارای تعادل بهتر و ثبات مرکزی قوی‌تر نتایج بهتری را حین تیراندازی کسب کنند [23 ،22]. 
با توجه به نتایج تحقیق فوق نیز مشاهده شد افراد دارای ثبات مرکزی قوی‌تر نمرات بهتری را در تیراندازی کسب کردند که این نتایج با تحقیقات صیدی و همکاران در سال 2014 در خصوص تمرین با دستگاه ایروتریم و تأثیر آن بر بهبود تیراندازی [2]، ساتلکر و همکاران در سال 2014 در مورد تأثیر تعادل وضعیتی و ثبات اسلحه در وضعیت ایستاده در رشته بیاتلون [19]، گرمایون و رجبی با موضوع اثر حاد فعالیت هوازی، حرکات ثبات مرکزی و کشش ایستا بر عملکرد تیراندازان نخبه [21]، بهشتی‌زاده و همکاران با موضوع تأثیر هشت هفته تمرینات ثبات مرکزی بر تعادل ایستای تیراندازان [22] و تحقیق اوکادا و همکاران در سال 2011 مبنی بر رابطه بین ثبات مرکزی حرکت و اجرا [4] هم سوست
 از سوی دیگر، نتایج این تحقیق مغایر با تحقیقات همچون اوزمن در سال 2016 در خصوص تأثیر ثبات مرکزی، تعادل پویا و پرش است [20] که در آن تحقیق رابطه معناداری بین ثبات مرکزی تعادل ایستا و پرش جفت مشاهده نشد. این تطابق‌نداشتن نتایج، ناشی از سطح و سابقه فعالیت آزمودنی‌ها و همچنین تفاوت در متغیر متناظر با تعادل در تحقیق فوق است. 
نتیجه‌گیری نهایی
یافته‌های این تحقیق نشان داد که ثبات مرکزی و تعادل، تأثیر مثبتی بر عملکرد تیراندازان دارد. با توجه به اینکه عملکرد و دقت تیر‌اندازی نظامیان امری حیاتی به نظر می‌رسد، پیشنهاد می‌شود تمرینات تعادلی و تقویتی عضلات ثبات‌دهنده عضلات مرکزی بدن جهت بهبود عملکرد تیر‌اندازی در برنامه‌های آموزش و ورزشی نظامیان گنجانده شود.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
قبل از شروع آزمون‌ها تمامی مراحل برای شرکت‌کننده‌ها توضیح داده شد و رضایت‌نامه کتبی توسط آزمودنی‌ها خوانده و پر شد.
حامی مالی
پژوهش حاضر هیچ پشتیبان مالی نداشته و صرفاً با هزینه شخصی نویسندگان انجام شده است.
مشارکت نویسندگان
مفهوم‌سازی، اجرا، تست‌گیری، پیش‌نویس و منابع: سعید نوری‌زاده؛ تحلیل و نوشتار و ویراستاری مقاله: مونا میرجانی، حمیدرضا ناصرپور.
تعارض منافع
بنا به اظهار نویسندگان این مقاله تعارض منافع ندارد.

References
Panachev VD. Bullet shooting training as a means of formation of university students situational stress stability. Middle-East Journal of Scientific Research. 2013; 17(12):1718-20. 
Seyydi F, Zolfaghari L, Minoonejad H. [The effect of six weeks training with Aerotrim instrument on the balance and performance accuracy in beginner girl shooters (Persian)]. Journal for Research in Sport Rehabilitation. 2016; 3(6):21-9. 
Bayati AR, Yousefian R, Sadeghi H, Jamebozorgi AA, Tabatabaee SM. [Correlation of static balance and anthropometric characteristics in Iranian elite male and female shooters (Persian)]. Scientific Journal of Rehabilitation Medicine. 2015; 4(4):1-10. 
Okada T, Huxel KC, Nesser TW. Relationship between core stability, functional movement, and performance. The Journal of Strength & Conditioning Research. 2011; 25(1):252-61. [DOI:10.1519/JSC.0b013e3181b22b3e] [PMID]
Singla D, Veqar Z. Methods of postural assessment used for sports persons. Journal of Clinical and Diagnostic Research. 2014; 8(4):LE01-LE4. [DOI:10.7860/JCDR/2014/6836.4266] [PMID] [PMCID]
Aalto H, Pyykkö I, Ilmarinen R, Kähkönen E, Starck J. Postural stability in shooters. ORL; Journal for Oto-Rhino-Laryngology and Its Related Specialties. 1990; 52(4):232-8. [DOI:10.1159/000276141] [PMID]
Tse MA. Exploring the impact of core stability on performance [PhD. dissertation]. Pokfulam: University of Hong Kong; 2009. 
Hill J, Leiszler M. Review and role of plyometrics and core rehabilitation in competitive sport. Current Sports Medicine Reports. 2011; 10(6):345-51. [DOI:10.1249/JSR.0b013e31823b3b94] [PMID]
Silfies SP, Ebaugh D, Pontillo M, Butowicz CM. Critical review of the impact of core stability on upper extremity athletic injury and performance. Brazilian Journal of Physical Therapy. 2015; 19(5):360-8. [DOI:10.1590/bjpt-rbf.2014.0108] [PMID] [PMCID]
Park JM, Hyun GS, Jee YS. Effects of Pilates core stability exercises on the balance abilities of archers. Journal of Exercise Rehabilitation. 2016; 12(6):553-8. [DOI:10.12965/jer.1632836.418] [PMID] [PMCID]
Razavi SS, Norasteh AA, Banparvari M. [The relationship between core strength with static and dynamic balance in snowboard skiing male athletes (Persian)]. Journal of Research in Rehabilitation Sciences. 2014; 10(3):432-43. 
Nesser TW, Huxel KC, Tincher JL, Okada T. The relationship between core stability and performance in division I football players. The Journal of Strength & Conditioning Research. 2008; 22(6):1750-4. [DOI:10.1519/JSC.0b013e3181874564] [PMID]
Nesser TW, Lee WL. The relationship between core strength and performance in division I female soccer players. Journal of Exercise Physiology Online. 2009; 12(2):21-8.
Brandon R. Core training menus. Core stability: injury free performance. London: Pye, JA. 2006.
Leinonen V, Kankaanpää M, Airaksinen O, Hänninen O. Back and hip extensor activities during trunk flexion/extension: Effects of low back pain and rehabilitation. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation. 2000; 81(1):32-7. [DOI:10.1016/s0003-9993(00)90218-1] [PMID]
McGill SM. Low back stability: From formal description to issues for performance and rehabilitation. Exercise and Sport Sciences Reviews. 2001; 29(1):26-31. [DOI:10.1097/00003677-200101000-00006] [PMID]
Tahmasebi Sh, Ghods Mirheydari S. [The effect of different imagery methods on balance in female students of University of Tehran (Persian)]. Journal of Motor Learning and Movement. 2012; 4(1):111-27. [DOI:10.22059/JMLM.2012.25078]
Panjabi MM. The stabilizing system of the spine. Part I. Function, dysfunction, adaptation, and enhancement. Journal of Spinal Disorders. 1992; 5(4):383-9. [DOI:10.1097/00002517-199212000-00001] [PMID]
Sattlecker G, Buchecker M, Müller E, Lindinger SJ. Postural balance and rifle stability during standing shooting on an indoor gun range without physical stress in different groups of biathletes. International Journal of Sports Science & Coaching. 2014; 9(1):171-84. [DOI:10.1260/1747-9541.9.1.171]
Ozmen T. Relationship between core stability, dynamic balance and jumping performance in soccer players. Turkish Journal of Sport and Exercise. 2016; 18(1):110-3. [DOI:10.15314/tjse.93545]
Ehsanbakhsh H. [The effect of physical fitness exercises on improving the shooting performance of military personnel (Case study: One of the army ranger units) (Persian)]. Journal of Military Science and Tactics. 2018; 13(42):169-84. 
Geramyan Z, Rajabi H. [Acute effects of aerobic exercise, core stability exercise and static stretch on elite women shooters performance (Persian)]. Olympic Modern. 2013; 21(2):75-88. 
Beheshtizadeh S. [The effect of 8 weeks core stability on static balance of shooters (Persian)] [MA. thesis]. Tehran: Allameh Tabatabaei University; 2014.