مقدمه
تغییرات بیومکانیکی در پایه پشتیبانی و ایجاد اختلال در اطلاعات مختلف هر اتصال یا سازه واقع در امتداد زنجیره حرکتی اندام تحتانی می تواند بر استراتژی کنترل وضعیت تأثیر بگذارد [
1]. کف پاها با وجود سطح کم، نقش مهمی در حفظ تعادل بدن دارند. ساختار آناتومیک متقاطع عرضی، طولی داخلی، و طولی خارجی باعث شکلگیری عملیات پایدار و تولید نیرو برای حرکت بدن به جلو در تمام فعالیتهای انسانی میشود [
2].
پاسچر حالت واحدی از ساختار بدن در کلیه موقعیتهای حرکتی مثل نشستن، ایستادن، راهرفتن و دویدن است که شاخص و معیاری برای بیان سطح سلامتی عمومی و کارایی در حرکات و فعالیتها است. یکی از عواملی که حالت طبیعی بدن را تغییر میدهد، ناهنجاریهای عملکردی و ساختاری بدن است. ضعف در عضلات بدن باعث میشود که شخص حالت طبیعی بدن را از دست داده و در نتیجه باعث اختلالات جسمانی ناشی از تغییر شکل طبیعی استخوانها میشود [
3].
علل و عوامل گوناگونی بر روی رشد و تکامل انسان تأثیر میگذارد و میتواند روند طبیعی رشد و تکامل فرد را تضمین کرده و یا با اختلالاتی روبهرو کند. ناهنجاریهای وضعیتی تغییرات نامطلوبی هستند که ساختار اسکلتی بدن و راستای قامت را بر هم میزنند. ضعفهای بدنی و ناهنجاریهای اسکلتی، به غیر از عوامل ارثی، در اثر بیماریهای ماشینی و صنعتی شدن زندگی، عدم تحرک انسانها، عادات غلط در طول زندگی روزمره و ساعات کار در شبانهروز ایجاد میشوند. در ساعتهای کار شبانهروز وضعیت بدن در حالات گوناگون قرار میگیرد که برخی از این حالات با ساختار آناتومیکی و بیولوژیکی بدن سازگار نبوده و نامناسب است و در اثر تکرار در بلندمدت باعث بروز ضایعات و ناهنجاریها میشود.
در قرن هفده «فردریک هافمن» بیشترین تأثیر را بر کار درمانی گذاشت. او معتقد بود که حرکتهای روزمره زندگی، خود نوعی تمرین به حساب میآیند و تا اندازهای باعث افزایش قدرت و حفظ سلامتی میشوند. در ادامه فعالیتهای هافمن، نیکولاس آندره تمریناتی را برای اصلاح آسیبهای انحراف ستون فقرات که باعث غیرطبیعی شدن آن قسمت از بدن میشوند، پیشنهاد کرد که بعدها بررسی شدند. در سال 1879 دارلی سارجنت در دانشگاه هاروارد بخشی به نام تربیتبدنی اصلاحی تأسیس کرد که هدف این بخش اصلاح برخی از آسیبها بود. منظور از ناهنجاریهای وضعیتی تغییرات نامطلوبی است که ساختار اسکلتی بدن و راستای طبیعی قامت را بر هم میزند. این ناهنجاریها عموماً به دلایل محیطی، کارکرد نادرست عضلات و مفاصل و نیز عادات نامناسب حرکتی پدید میآید [
4]. حفظ تعادل و کنترل پاسچر از مهمترین وظایف سیستم حرکتی انسان است. قرار گرفتن در وضعیتهای مختلف بدنی و ایجاد حرکات هماهنگ مؤثر نیازمند حفظ تعادل و کنترل پاسچر است [
5]. سه سازوکار فیزیولوژیک اصلی وجود دارد که بدن را از تغییرات آگاه ساخته و یک سری واکنشها را برای حفظ وضعیت بدن کنترل میکند. این سازوکارها عبارتاند از سیستم گیرندههای کف پایی، دستگاه دهلیزی و بینایی. گیرندههای فشار کف پایی اطلاعات لازم را درباره نحوه توزیع وزن فراهم میکنند. اختلاف فشار در نقاط گوناگون زیر پا بیانگر وضعیت تغییرات عمودی مرکز ثقل مرتبط با پایداری بدن است. اطلاعات ورودی گیرندههای فشار کف پایی و گیرندههای مفصلی نقش مهمی در حفظ تعادل دارند؛ اما در مواقعی که جابهجایی سریع باشد این گیرندهها کمتر درگیر حفظ تعادل هستند.
از دیدگاه بیومکانیکی، پا واحدی عملکردی با هدف نگهداری وزن بدن و ایجاد اهرم برای حرکت رو به جلو در هنگام راه رفتن و دویدن است. عملکرد پا نگهداری وزن در حالت ایستاده برخلاف نیروی جاذبه و همچنین نگهداری تعادل است [
6]. همچنین ساختار قوسهای موجود در کف پا دارای سه وظیفه عمده جذب نیرو، انتقال نیرو و تحمل وزن بدن است [
4].
وجود قوسهای کف پا سبب کاهش خستگی و مصرف انرژی شده و برای جلوگیری از اختلال تعادل در ایستادن روی یک پا هنگام فعالیتهای عملکردی مهم است [
7]، کوچکترین تغییرات بیومکانیکی در سطح اتکا بر کنترل وضعیت بدنی انسان اثرگذار بوده و هرگونه نقص و ناهمترازی در آن، تمام بدن را تحت فشار و استرس نامطلوب قرار میدهد [
8]. بر هم خوردن عناصر حفاظتی قوسها میتواند موجب ایجاد وضعیتهای غیرطبیعی کف پای صاف و کف پای گود شود [
9]. کف پای صاف شامل کاهش قوس طولی داخلی پا است و همراه با آن استخوان ناوی در سطح داخل پا افت میکند و بر آمده میشود که میتواند همراه با دیگر ناهنجاریهای آناتومیک باشد.
این کاهش ارتفاع، قوس طولی به وضعیت استخوانها و لیگامنتهای کف پایی، عضلات ساق و کف پا بستگی دارد و نقش بسیار مهمی در حفظ تعادل، اجرای تواناییها و مهارتهای حرکتی ایفا میکند [
10]. زمانی که ارتفاع قوس طولی بیشتر از حد طبیعی خود شود، عارضه کف پای گود ایجاد میشود که روی پا حالت برآمدگی پیدا میکند و باعث کاهش سطح تماس پا با زمین و در پی آن سطح اتکای کمتر و نوسانات بیشتر میشود. هرکدام از عارضههای مطرح شده، عاملی برای اختلال عملکرد پا و اندام تحتانی هستند و به دو دسته منعطف و سخت تقسیم میشوند [
11]. وجود این ناهنجاریها در ساختار کف پا میتواند بر عملکرد فرد در موقعیتهای دینامیکی و حرکتی و بهویژه در جابهجایی بدن مؤثر باشد.
در مطالعات انجامشده، اینگونه فرض شده است که وجود هر نوع دگرگونی و یا انحراف در محدوده سطح اتکا در حالت ایستاده میتواند بر کنترل تعادل بدن مؤثر واقع شود. بنابراین وجود تغییر شکل و یا اختلال در ساختار طبیعی و آناتومیکی پا میتواند بر کنترل و ثبات بدن تأثیر بگذارد [
12]. از سوی دیگر با توجه به نقش تعیینکننده فاکتور تعادل در روند رشد و تکامل حرکتی در دوران کودکی و نوجوانی، تأثیر دفورمیتی یا بدشکلیهای ساختاری پا بر حفظ تعادل بدن در این دوران از سوی محققان بررسی نشده است. از آنجایی که ارائه برنامههای درمانی و اصلاحی ناهنجاریهای کف پا در دوران کودکی و نوجوانی از اثرپذیری بهتری برخوردار است، اهمیت بررسی این موضوع را دوچندان میکند. بنابراین هدف از مطالعه حاضر مقایسه شاخص قوس کف پا و توزیع وزن، عملکرد تعادلی و نیز ناهنجاریهای اسکلتی عضلانی نوجوانان فعال و غیرفعال است.
روششناسی
تحقیق حاضر از نوع نیمه تجربی و توصیفی است. جامعه آماری این پژوهش را نوجوانان شهر تهران تشکیل دادند که به صورت تصادفی و هدفمند انتخاب شدند. نمونه آماری تحقیق نوجوانان ورزشکار و غیرورزشکار 11 تا 14 سال هستند که به روش نمونهگیری تصادفی در دسترس از مراجعهکنندگان سالم انتخاب شدند. در ابتدا آزمودنیها پرسشنامه واجد شرایط پزشکی را پاسخ دادند. افرادی که دارای بیماریهای گوش داخلی، مشکلات تأثیرگذار بر تعادل در سیستم عصبی، اختلال سیستم دهلیزی و یا عیوب اصلاحنشدنی انکساری، سابقه آسیب، شکستگی و یا جراحی اندام تحتانی، دامنه حرکتی غیرطبیعی مفاصل اندام تحتانی، و مشکلات ارتوپدی جدی بودند، از طریق پرسشنامه سلامت پزشکی از تحقیق خارج شدند. سپس 25 نفر فعال که شامل افراد ورزشکاری بودند که دو سال فعالیت ورزشی منظم داشتند و 25 نفر غیرفعال که شامل افراد غیرورزشکار بودند به طور تصادفی از جامعه آماری مورد نظر انتخاب شدند. تمامی آزمودنیها در زمان انجام تحقیق، سالم بوده و مبتلا به هیچ بیماری خاصی نبودند. آزمودنیها پرسشنامه رضایت فردی برای شرکت در تحقیق را تکمیل کردند و روند اجرای آزمون برای هرکدام به طور دقیق شرح داده شد.
برای اندازهگیری قد از قدسنج دیواری مثلثی (26 SM) و برای اندازهگیری وزن از ترازوی دیجیتال (101 Bs) استفاده شد. برای تشخیص ناهنجاریهای اسکلتی از یک صفحه شطرنجی به ابعاد 200×100 سانتیمتر استفاده شد که به وسیله نخهایی در درون آن به ابعاد 5×5 سانتیمتر مشبک شده بود و به شرکت دانش سالار ایرانیان متعلق است. همچنین از آزمون نیویورک استفاده کردیم. از فرد خواسته شد در پشت صفحه شطرنجی بایستد و با روش مشاهدهای، وضعیت فرد مطابق با جدول آزمون نیویورک ارزیابی شد؛ در نهایت تصویری که بیشترین شباهت را با وضعیت بدنی فرد داشت در هر بخش انتخاب شد و مطابق آن امتیاز داده شد. امتیازها برای ناهنجاری شدید، ناهنجاری خفیف و وضعیت طبیعی به ترتیب یک، سه و پنج بود. امتیازهای هر بخش از آزمون نیویورک در قسمت مربوط به آن در فرم غربالگری عمومی مخصوص هر فرد ثبت شد [
13،
14].
برای ارزیابی کف پای افراد، در ابتدا از روش مشاهدهای و سپس با استفاده از فوت اسکنر 3BODY VIEW ساخت آمریکا استفاده شد که میزان توزیع وزن روی هر پا، میزان فشار بر نقاط کف پا (قسمت جلو، میانی و عقب پا) و نوع عارضه کف پا و شاخص قوس کف پا آزمودنیها مشخص شد (
تصویر شماره 1).
.jpg)
در ابتدا از فرد خواسته شد پای چپ خود را بر روی دستگاه قرار دهد و از کف پا اسکن گرفته شد و سپس برای پای راست هم این کار تکرار شد. روایی این دستگاه را شرکت سازنده، (0/64=r) محاسبه کرده و پایایی درونفردی و بینفردی به روش همبستگی درونطبقهای به ترتیب 0/62 و 0/91 به دست آمد. همچنین برای اندازهگیری تعادل پویا از دستگاه تعادل داینامیک ساخت دانش سالار ایرانیان استفاده شد (
تصویر شماره 2).

این دستگاه دارای دو بخش سختافزاری (یک بخش ویژه ایستادن فرد و بخش دیگر برای نمایش اطلاعات مربوط به حفظ تعادل فرد) است. جابهجایی فرد در صفحه فرونتال در راستای جانبی (مدیال لترال) و با توجه به محرک دیداری است. این دستگاه دارای بیوفیدبک و تنظیم دامنه پایداری تعادل است و برای اندازهگیری هماهنگی تعادلی اندامهای بدن نیز استفاده میشود. دقت اندازهگیری دستگاه تعادل داینامیک، یک درجه و در ابعاد 105 در 82 سانتیمتر با قابلیت نمایش درصد تعادل بدن است. روایی دستگاه را نیز شرکت سازنده، با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، بین امتیازات کسبشده این دستگاه با تعادلسنج (0/88=r) محاسبه کرده و همچنین پایایی درونفردی و بینفردی، به روش همبستگی درونطبقهای را به ترتیب معادل 0/93 و 0/91 به دست آورده است. آزمودنی بر روی پلیت ناپایدار سازه تعادل رفته و به کمک دسته روبهرویی آن تعادل خود را حفظ میکند. در این حالت باید آزمودنی کمکم دست خود را از تکیهگاه جدا کند و در طول آزمون نیز هرگز برای حفظ تعادل از تکیهگاه کمک نگیرد. رکورد تعادل فرد در زمان مشخص ثبت میشود. به منظور بررسی نرمال بودن توزیع دادهها از آزمون کولموگروف اسمیرنوف استفاده شد. در آمار توصیفی به بررسی میانگین و انحراف استاندارد و در آمار استنباطی به منظور ارزیابی روابط میان متغیرها از آزمونهای اسپیرمن و یومنویتنی به دلیل ناپارامتریک بودن دادهها، در سطح معناداری 0/05 استفاده شد.
نتایج
نتایج آمار توصیفی در
جدول شماره 1، شاخصهای جمعیتشناختی آزمودنیها را در دو گروه فعال و غیرفعال نشان میدهد.
.jpg)
در
جدول شماره 2 نتایج آزمون منویتنی برای متغیرهای شاخص قوس کف پا و ناهنجاریهای اسکلتی عضلانی ارائه شده است.
.jpg)
بر اساس این جدول تفاوت معناداری بین دو گروه در متغیرهای شاخص قوس کف پا و ناهنجاریهای اسکلتی عضلانی مشاهده نشد (0/05
همان طور که در جدول شماره 3 مشاهده میشود در پارامترهای اندام تحتانی، شاخص قوس کف پا با تعادل پویا و توزیع وزن بر روی پای چپ، سوپینیشن و واروس دارای همبستگی منفی در گروه فعال است؛ همچنین در گروه غیرفعال این همبستگی منفی فقط توزیع وزن بر روی پا چپ و سوپینیشن مشاهده میشود.

علاوه بر این تفاوت معناداری بین شاخص قوس کف پا با پرونیشن گروه فعال (0/01=P)، واروس گروه فعال (0/05=P)، والگوس گروه فعال (0/05=P) و همچنین پرونیشن گروه غیرفعال (0/01=P) مشاهده میشود.تعادل پویا در گروه فعال دارای همبستگی منفی در توزیع وزن بر پای راست، پرونیشن، واروس و والگوس است. کایفوز نیز با سایر ناهنجاریهای اندام تحتانی دارای همبستگی منفی است؛ ولی تفاوت معناداری مشاهده نمیشود. بین توزیع وزن بر روی پای چپ و راست هم ارتباط منفی در هر دو گروه فعال و غیرفعال دیده میشود. ارتباط بین پرونیشن و سوپینیشن هم در هر دو گروه منفی است که تنها در گروه فعال دارای سطح معناداری (0 /0 0=P) است. همبستگی بین واروس با والگوس نیز در هر دو گروه فعال و غیرفعال منفی است که تنها تفاوت معناداری در گروه فعال دیده میشود (0/00=P).
بر اساس جدول شماره 4، در اندام فوقانی ارتباط معناداری بین شاخص قوس کف پا با ناهنجاریهای منتخب اندام فوقانی مشاهده نشد.

تعادل پویا نیز تنها در عارضه سر به جلو گروه غیرفعال دارای اختلاف معنادار (0/04=P) است. همچنین مشاهده میشود که لوردوز همبستگی منفی با سایر ناهنجاریهای فوقانی گروه فعال دارد که تنها در ارتباط با کایفوز در گروه فعال دارای اختلاف معنادار (0/01=P) است. توزیع وزن نیز در پای راست و چپ متفاوت دیده میشود. همان طور که مشاهده میشود پای چپ دارای همبستگی مثبت با ناهنجاری اسکلتی اندام فوقانی است، در حالی که پای راست دارای همبستگی منفی است. این در حالی است که هیچ اختلاف معناداری در گروه فعال و غیرفعال مشاهده نشد. ناهنجاری پرونیشن همبستگی منفی با شانه نابرابر در گروه غیرفعال دارد، این در حالی است که همبستگی آن با عارضه سر به جلو مثبت است و سطح معناداری (0/03=P) مشاهده میشود؛ همبستگی ناهنجاری سوپینیشن با افرادی که دارای عارضه سر به جلو و شانه نابرابر هستند در گروه فعال منفی و در گروه غیر فعال مثبت مشاهده شد و این در حالی است که هیچ سطح معناداری دیده نمی شود.
بحث
توانایی حفظ کنترل پاسچر یک عامل مهم برای انجام بسیاری از فعالیتهای روزمره است، همچنین ﻣﻬﺎرتهای ﺣﺮکتی ﻧﻘﺶ ﺑﺴﻴﺎر مهمی در ﻳﺎدﮔﻴﺮی ﻛﻮدﻛﺎن دارند و زﻣﻴﻨﻪ را ﺑﺮای رﺷﺪ ﺳﺎﻳﺮ ﻳﺎدﮔﻴﺮیهای ﻣﻬﻢ از ﻗﺒﻴل ﻣﻬﺎرتهای تحصیلی و اﺟﺘﻤﺎعی ﻓﺮاهم میکنند؛ در نتیجه هرگونه اﺧﺘﻼل در این ﻣﻬﺎرتهای ﺣﺮکتی، ﺳﺒﺐ ﺑﺮوز ﺿـﻌﻒ و ﻣﺸﻜﻞ در مهارتهای تحصیلی، اجتماعی، ﻳـﺎدﮔﻴﺮی و ﻛﺴﺐ ﻣﻬﺎرتﻫای ﻓﺮدی نوجوانان میشود.
هدف از مطالعه حاضر مقایسه شاخص قوس کف پا، توزیع وزن، تعادل پویا و ناهنجاریهای اسکلتی عضلانی در نوجوانان فعال و غیرفعال بود. بر اساس نتایج به دست آمده بین دو گروه در عملکرد تعادلی تفاوت معنادار بود ولی در پارامترهای توزیع وزن تفاوت معناداری دیده نشد. همچنین بین دو گروه فعال و غیرفعال، در متغیرهای شاخص قوس کف پا با ناهنجاریهای منتخب اندام فوقانی تفاوتی مشاهده نشد. تعادل پویا در عارضه سر و کایفوز به جلو گروه غیرفعال دارای تفاوت معنادار بود.همچنین مشاهده میشود که لوردوز همبستگی منفی با سایر ناهنجاریهای فوقانی گروه فعال دارد. توزیع وزن نیز در پای راست و چپ متفاوت بود و در پای چپ همبستگی مثبت با ناهنجاری اسکلتی اندام فوقانی دید شده است.
شاخص قوس کف پا با تعادل پویا و توزیع وزن بر روی پای چپ، سوپینیشن و واروس دارای همبستگی منفی در گروه فعال بود ولی در گروه غیرفعال این همبستگی منفی فقط در توزیع وزن بر روی پای چپ و سوپینیشن مشاهده شد. همچنین بین شاخص قوس کف پا با پرونیشن گروه فعال و واروس گروه فعال و والگوس گروه فعال و پرونیشن گروه غیرفعال تفاوت مشاهده شد. تعادل پویا در گروه فعال دارای همبستگی منفی در توزیع وزن بر پای راست، پرونیشن، واروس و والگوس بود. کایفوز نیز با سایر ناهنجاریهای اندام تحتانی دارای همبسنگی منفی است، اما تفاوتی بین دو گروه مشاهده نشد. ارتباط بین توزیع وزن بر روی پای چپ و راست، بین پرونیشن و سوپینیشن و همبستگی بین واروس با والگوس نیز در هر دو گروه فعال و غیرفعال منفی است که تنها تفاوت در گروه فعال مشاهده شده است. نتایج تحقیق حاضر با بخشی از نتایج تحقیقات احمدی و چویونگ در عدم تفاوت ناهنجاریهای اسکلتی عضلانی همخوانی نشان داد اما با نتایج مطالعه کیهانی همخوانی ندارد که احتمالاً به علت تفاوت بین دامنه سنی، شیوه و سبک زندگی آزمودنیهاست [14].
شادمانی به بررسی رابطه لوردوزیس کمر با ویژگیهای آنتروپومتریکی، ترکیب بدنی و آمادگی جسمانی در دانشآموزان دختر هنرستان تربیتبدنی شیراز پرداخت. یافتههای تحقیق نشان داد بین لوردوزیس کمر با شاخص توده بدنی و همچنین بین لوردوزیس کمر با درصد چربی بدن دانشآموزان تربیتبدنی رابطه معناداری وجود دارد، اما بین لوردوزیس کمر با نسبت دور کمر به باسن دانشآموزان تربیتبدنی رابطه معناداری وجود ندارد که با بخشی از نتایج تحقیق حاضر همخوانی دارد.
رحمتی به مقایسه شاخص اصلی ویژگیهای آنتروپومتریکی، بیومکانیکی، روانی و ناهنجاریهای اسکلتی عضلانی دختران شانزده تا هجده سال پرداخت. یافتههای حاصل از تحقیق نشان داد که بین شاخصهای اصلی آنتروپومتریکی، بیومکانیکی، روانی و ناهنجاریهای اسکلتی عضلانی تفاوت معناداری وجود ندارد که با بخشی از نتایج تحقیق حاضر همخوانی دارد.
دیوید نولان که توانایی ایستادن روی یک پا را در افراد ورزشکار و غیرورزشکار جوان بررسی کرده، در عملکرد تعادلی آنها تفاوتی را گزارش نکرده است که با نتایج پژوهش حاضر همخوانی ندارد. احتمالاً این ناهمخوانی به دلیل نوع آزمون و تفاوت در دامنه سنی آزمودنیهاست [15]. هاپکینز و همکاران بازخوردهای بازتابی در هنگام چرخش مچ پا به داخل را در حین ایستادن و راه رفتن مقایسه کردند و بیان کردند که زمان عکسالعمل در حین ایستادن کمتر از راه رفتن است و این امر موجب پیش فعالیتهای عضلانی و تغییرات حساسیت دوکهای عضلانی میشود و فرد به ثبات بیشتری دست پیدا میکند که با بخشی از نتایج پژوهش حاضر همخوانی دارد [16]. کوته و همکارانش این مسئله را بیان کردند که عملکرد تعادلی در شرایط ایستا و پویا متأثر از نوع اختلال پا است و تفاوتهای ساختاری مچ پای افراد بر روی پارامترهای تعادل مؤثر است. این نکته با نتایج پژوهش حاضر همخوانی دارد [12]. عنبریان و همکاران در پژوهشی اثر صافی کف پا بر الگوی فعالیت عضلانی اندام تحتانی و ویژگیهای فشار کف پایی هنگام راه رفتن را بررسی کردند و دریافتند که فعالیت الکتریکی قسمت داخلی و خارجی عضله دوقلو طی مرحله انتقال وزن در افراد با پای نرمال نسبت به گروه با صافی کف پا به طور معنیداری بیشتر است. در حالی که قسمت داخلی گاستروکنیمیوس در مرحله انتهای استانس فعالیت کمتری داشت. حداکثر فشار واردشده در نواحی انگشت شست، انگشتان دوم تا پنجم، متاتارسال دوم و سوم و قسمت داخلی پاشنه در افراد دچار صافی کف پا بیشتر بود؛ به علاوه میزان تغییرات مرکز فشار پا در مراحل انتقال وزن، میداستانس و کل مرحله ایستادن، بین دو گروه تفاوت مشاهده شد و در نهایت بیان کردند که ساختار غیرنرمال پا میتواند بر تغییر فعالیت عضلات اندام تحتانی و ویژگیهای توزیع فشار کف پایی هنگام راه رفتن تأثیرگذار باشد که با بخشی از نتایج پژوهش حاضر همخوانی دارد [17].
طسوجیان و همکاران پس از بررسی تقارن بین دو پا حین راه رفتن، در پارامترهای منتخب توزیع فشار کف پایی کاراتهکاران نخبه مرد دریافتند که شاخص تقارن در ناحیه استخوانهای کف پایی اول و دوم حداکثر نیرو، در قسمت میانی پا حداکثر فشار پای جلو و در ناحیه شست حداکثر نیروی پای جلو را دارد. همچنین نیروی پای عقب در استخوان کف پایی پنجم با حداکثر فشار پای عقب و در انگشتان سوم تا پنجم تمام پارامترهای پای عقب نسبت به پای دیگر بیشتر است که با نتایج پژوهش حاضر همخوانی دارد [18]. واش و همکاران تأثیر پشت پا بر پایداری استاتیکی و دینامیکی پاسچر را در بین 216 جوان در دامنه سنی پانزده تا 24 سال بررسی کردند و تفاوتی در پاسچر داینامیک و استاتیک آنها گزارش نکردند، ولی بیان کردند که همتراز کردن پشت پا در حالت تحمل وزن و بدون وزن درپایداری پاسچر نقش بسزایی ایفا میکند و پیشنهاد کردند که در توانبخشی ورزشی در نظر گرفته شود که با بخشی از نتایج پژوهش حاضر همخوانی دارد [19].
کاهش تجانس مفاصل میدتارسال و ساب تالار سبب افزایش فعالیت عضلانی و استرس وارد بر ساختارهای سمت داخل پا، برای نگه داشتن ثبات مفاصل شده و نهایتاً نتیجه این افزایش استرس، تغییر در پیامهای مفصلی و کاهش ثبات پاسچر در این افراد است [20]. همچنین میزان قوس کف پا در توزیع نیرو و جذب شوکهای وارد از زمین به پا مؤثر است و هرگونه اختلال و عارضه در قوسهای کف پا موجب پرونیشن و سوپینیشن بیش از حد در فرد میشود و عملکرد و نقش عضلات نیز تغییر خواهد کرد. قبل از هرگونه نتیجهگیری، مطالعات و بررسیهای بیشتری در زمینه میزان پرونیشن و سوپینیشن نرمال در ورزشکاران نسبت به افراد عادی لازم است.
نتیجهگیری نهایی
ناهنجاریهای اسکلتی عضلانی در عملکرد مکانیکی افراد نقش بسزایی دارد. وضعیت پاسچر و عملکرد تعادلی در نوجوانان فعال بهتر از نوجوانان غیرفعال است ولی بین شاخص کف پا و توزیع وزن، میزان پرونیشن و سوپینیشن در نوجوانان فعال و غیرفعال تفاوتی مشاهده نشد. بررسی مطالعه انجامشده حاکی از تفاوت تعادل پویا و ناهنجاریهای اسکلتی عضلانی در نوجوان فعال نسبت به نوجوانان غیرفعال است اما فاکتورهای بسیاری وجود دارد که بر روی پاسچر و ساختار مچ پا در حین فعالیت و عملکرد تعادلی تأثیرگذار است و موجب برهم خوردن تعادل، کاهش ثبات، شیوع ناهنجاریهای اسکلتی و کاهش عملکرد افراد میشود که برای آزمون این فرضیهها نیاز به تحقیقات وسیعتر با تجهیزات پیچیدهتر است.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
شرکتکنندگان در مطالعه حاضر فرم رضایتنامه شرکت در پژوهش را امضا کردند. همچنین تمامی اطلاعات آزمودنیها به صورت کاملاً محرمانه بود و در صورت تمایل نیز میتوانستند از ادامه شرکت در پژوهش انصراف دهند.
حامی مالی
نویسندگان هیچ حمایت مالی جهت اجرای این مطالعه دریافت نکردهاند.
مشارکت نویسندگان
تمامی نویسندگان در این پژوهش سهم یکسانی را داشتند.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان این مقاله هیچگونه تعارض منافعی ندارد.
References
1.
Aminian G, Safaeepour Z, Farhoodi M, Pezeshk AF, Saeedi H, Majddoleslam B. The effect of prefabricated and proprioceptive foot orthoses on plantar pressure distribution in patients with flexible flatfoot during walking. Prosthet Orthot Int. 2013; 37(3):227-32. [DOI:10.1177/0309364612461167] [PMID]
2.
Hertel J, Gay MR, Denegar CR. Differences in postural control during single-leg stance among healthy individuals with different foot types. J Athl Train. 2002; 37(2):129-32. [PMCID]
3.
Havanloo F, Akbari H , Khademinejad S. [The relationship between spinal curvatures and dynamic postural control (Persian)]. Res Sport Sci. 2014; 7:113-22. http://ensani.ir/file/download/article/20130218131636-9760-40.pdf
4.
Daneshmandi H, Alizadeh MH, Gharakhanloo R. [Corrective exercises (Identification and practice) (Persian)]. Tehran: SAMT; 2004. https://www.gisoom.com/book/1820613/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-
5.
Winter DA, Prince F, Stergiou P, Powell C. Medial-lateral and anterior-posterior motor responses associated with centre of pressure changes in quiet standing. Neurosci Res Commun. 1993; 12(3):141-8. https://www.semanticscholar.org/paper/Medial-lateral-and-anterior-posterior-motor-with-of-Winter-Prince/4fae12d52747df83f871ac168d3269ca07acd893
6.
Wright WG, Ivanenko YP, Gurfinkel VS. Foot anatomy specialization for postural sensation and control. J Neurophysiol. 2012; 107(5):1513-21. [DOI:10.1152/jn.00256.2011] [PMID] [PMCID]
7.
Fan Y, Fan Y, Li Z, Lv C, Luo D. Natural gaits of the non-pathological flat foot and high-arched foot. PLoS One. 2011; 6(3):e17749. [DOI:10.1371/journal.pone.0017749] [PMID] [PMCID]
8.
Vareka I, Vareková RJAUPOG. The height of the longitudinal foot arch assessed by Chippaux-Smirak index in the compensated and uncompensated foot types according to Root. Acta Univ Palacki Olomuc Gymn. 2008; 38(1):35-41. https://www.gymnica.upol.cz/pdfs/gym/2008/01/04.pdf
9.
Idris FH. The growth of foot arches and influencing factors. Paediatr Indones. 2005; 45(3):111-7. [DOI:10.14238/pi45.3.2005.111-7]
10.
Emery CA, Cassidy JD, Klassen TP, Rosychuk RJ, Rowe BB. Development of a clinical static and dynamic standing balance measurement tool appropriate for use in adolescents. Phys Ther. 2005; 85(6):502-14. [DOI:10.1093/ptj/85.6.502] [PMID]
11.
Tsung BYS, Zhang M, Fan YB, Boone DA. Quantitative comparison of plantar foot shapes under different weight-bearing conditions. J Rehabil Res Dev. 2000; 40(6):517-26. [DOI: 10.1682/jrrd.2003.11.0517]
12.
Cote KP, Brunet ME, Gansneder BM, Shultz SJ. Effects of pronated and supinated foot postures on static and dynamic postural stability. J Athl Train. 2005; 40(1):41-6. [PMCID]
13.
Daneshmandi H, Sardar MA, Pour HH. [A comparative study of spinal abnormalities in male and female students (Persian)]. Harakat. 2005; 23(23):143-56. https://joh.ut.ac.ir/article_10354.html
14.
Cho C-Y. Survey of faulty postures and associated factors among Chinese adolescents. J Manipulative Physiol Ther. 2008; 31(3):224-9. [DOI:10.1016/j.jmpt.2008.02.003] [PMID]
15.
Nolan D. Single-leg standing abilities of adolescent athletes and non-athletes. Boston: MGH Institute of Health Professions; 2008. https://www.semanticscholar.org/paper/Single-leg-standing-abilities-of-adolescent-and-Nolan/95f65deaea4310ae81df0bece212dd5323626d98
16.
Hopkins JT, Palmieri R. Effects of ankle joint effusion on lower leg function. Clin J Sport Med. 2004; 14(1):1-7. [DOI:10.1097/00042752-200401000-00001] [PMID]
17.
Esmaeili H, Anbarian M, Salari Esker F, Hajiloo B, Sanjari MA. Long-term effects of foot orthoseson leg muscles activity in individuals with pesplanus during walking. SJKU. 2014; 19(1):88-98. [DOI: 10.22102/19.1.88]
18.
Tasoojian E, Dizaji E, Memar R, Alizade F. [The comparison of plantar pressure and ground reaction force in male and female elite karate practitioners (Persian)] .J Paramed Sci Rehabil. 2016; 5(3):42-54. [DOI: 10.22038/JPSR.2016.7343]
19.
Fu GQ, Wah YC, Sura S, Jagadeesan S, Chinnavan E, Judson JP. Influence of rearfoot alignment on static and dynamic postural stability. Int J Ther Rehabil. 2018; 25(12):628-35. [DOI:10.12968/ijtr.2018.25.12.628]
20.
Cobb SC, Tis LL, Johnson BF, Higbie EJ. The effect of forefoot varus on postural stability. J Orthop Sports Phys Ther. 2004; 34(2):79-85. [DOI:10.2519/jospt.2004.34.2.79] [PMID]