مقدمه
تندرستی مهمترین سرمایه انسان است. این سرمایه مهم شامل ابعاد اجتماعی، روحی، عاطفی، ذهنی، ارتباطی و جسمانی است. بعد جسمانی تندرستی یا همان وضعیت جسمانی مطلوب در زندگی بشر از اهمیت خاصی برخوردار بوده و تغییرات آن میتواند بر سایر ابعاد زندگی انسان نیز اثر بگذارد [
1]. در جامعه ماشینی امروز فقر حرکتی به همراه عادات حرکتی نادرست در کودکان، نوجوانان، دانشجویان و همچنین کارمندان تهدیدی اساسی برای تندرستی حال و آینده این گروهها است که جامعه را مستعد گسترش انواع گوناگون ضعفهای عضلانی و ناهنجاریهای اسکلتی میکند [
2]. مهارتهای حرکتی پایه یک چارچوب برای مهارتهای حرکتی و ورزشی در سنین اواخر نوجوانی هستند که در ادامه عمر میتوانند کیفیت بهتری از فعالیتهای روزانه زندگی را به همراه آورند.
مطالعات نشان میدهد که از بین چهل ناهنجاری مشخصشده، هشت ناهنجاری در بین دختران و پسران جوان و نوجوان رایجتر هستند. در این میان کیفوز (پشت گرد)، اسکولیوز (پشت کج)، پشت صاف، لوردوز (پشت گود)، ژنوواروم (زانوی پرانتزی)، ژنووالگوم (زانوی ضربدری) یا X، کف پای صاف و انگشت شست کج (هالوکس والگوس) را میتوان رایجترین ناهنجاریها نام برد [
3]. در ناهنجاریهای قامتی، مداخله درمانی با هدف حفظ و به دست آوردن مکانیک مناسب بدن انجام میشود. هدف برنامههای اصلاحی شناسایی، آموزش، پیشگیری و بهبود ناهنجاریهاست. اولین گام در شناسایی ناهنجاری توجه به پاسچر و اندام فرد است زیرا همه اختلالات عضلانی و اسکلتی صرف نظر از علت اولیه، علایم خود را بر پاسچر فرد بروز میدهند.
پاسچر عبارت است از تعادل اسکلتی و عضلانی که ساختمانهای نگهدارنده بدن را در مقابل ضایعه و تغییر شکل پیشرونده در حالت کار یا استر احت حفاظت میکند. در چنین حالتی، عضلات بیشترین کارایی و ارگانهای شکم و قفسه سینه وضعیت مناسبی دارند [
4]. پاسچر مناسب عامل برقراری تعادل، محافظت از ساختار اسکلتی بدن در مقابل تغییر شکل و صدمات پیشرونده [
5]، توزیع تنش در میان نسوج نگهدارنده بدن و تعیینکننده میزان استرس اعمالشده بر بافتهای پاسیو است. پاسچر نامناسب باعث فشار بر دیسکهای بینمهرهای و افزایش تنش در بافتهای خلفی ستون فقرات میشود [
6]. در صورتیکه انحنای کمر حفظ نشود و لگن در راستای مناسب شاقولی خود قرار نگیرد، باعث ایجاد چرخش خلفی استخوان لگن و در بلندمدت باعث ایجاد تغییرات در ستون فقرات کمری میشود [
7].
توانایی حفظ کنترل پاسچر یک عامل مهم برای انجام بسیاری از فعالیتهای روزمره است. ﻣﻬﺎرتهای ﺣﺮکتی ﻧﻘﺶ ﺑﺴﻴﺎر مهمی در ﻳﺎدﮔﻴﺮی ﻛﻮدﻛﺎن دارد و زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺮای رﺷﺪ ﺳﺎﻳﺮ ﻳﺎدﮔﻴﺮیهای ﻣﻬﻢ از ﻗﺒﻴل ﻣﻬﺎرتهای تحصیلی و اجتماعی ﻓﺮاهم میکند [
9 ،
8]؛ در نتیجه هرگونه اﺧﺘﻼل در ﻓﺮاﻳﻨﺪ مهارتهای حرکتی، ﺳﺒﺐ ﺑﺮوز ﺿﻌﻒ و ﻣﺸﻜﻞ در مهارتهای تحصیلی، اجتماعی، ﻳﺎدﮔﻴﺮی و ﻛﺴﺐ ﻣﻬﺎرتهای ﻓﺮدی نوجوانان میشود [
10]. در طول مراحل رشد، مهارتهای حرکتی تأثیر بسزایی در تقویت رشد حرکتی در طول عمر خواهند داشت چرا که با ایجاد امکان برای جستوجوی بیشتر محیط، موجبات رشد بهتر را مهیا میکنند. رشد مهارتهای پایه، اساس رشد حرکتی کودکان به شمار میرود. تجربههای حرکتی متنوع و گوناگون میتواند اطلاعات مناسبی را برای کودکان فراهم آورد تا آنها ادراک خود را از دنیای اطراف توسعه دهند. ﻣﻬﺎرتهای حرکتی را در دو ﮔﺮوه ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮدهاﻧﺪ، ﻣﻬﺎرتهای ﺣﺮکتی ﻇﺮﻳﻒ و مهارتهای حرکتی درشت. مهارتهای حرکتی ظریف به ﺣﺮﻛﺎت ﺟﻬﺖدار، ﻣﺠﺰا، دﻗﻴﻖ و ﻣﺎهراﻧﻪ که اﻧﺠﺎم آنها ﻣﺴﺘﻠﺰم اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻋﻀﻼت کوچک و ﻇﺮﻳﻒ اﺳﺖ، میگویند. در مقابل به مهارتهایی ﻛـﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻋﻀﻼت ﺑﺰرگ ﺑﺪن اﻧﺠﺎم میﺷﻮﻧﺪ و موجب ﺣﺮﻛﺎت ﻋﻤـﻮمی، اﻳﺴﺘﺎیی و ﺣﻔﻆ ﺗﻌﺎدل ﺑﺪن میﮔﺮدند، ﻣﻬﺎرتهای ﺣﺮکتی درﺷﺖ میگویند [
11].
کودک پس از رشد و پالایش الگوهای حرکتی بنیادی، از طریق ترکیب الگوهای حرکتی بنیادی میتواند حرکات پیچیدهتر ورزشی یا فعالیتهای روزمره را اکتساب و اجرا کند؛ بنابراین اعتقاد بر این است که دست نیافتن به تبحر در مهارتهای حرکتی بنیادی باعث جلوگیری از رشد الگوهای حرکتی کارآمد و مؤثر در آینده خواهد شد [
12]. به خاطر نبودن شناخت و آموزش کافی در نوجوانان (سنین راهنمایی و دبیرستان) شیوع ناهنجاریهای قامتی در بین دانشآموزان شایع است [
13]، با این وجود زمینه این تحقیقات حتی در ورزشکاران نخبه اندک است. از طرف دیگر پیکرسنجی که به عنوان ابزاری متداول در تحقیقات رشد و نمو کاربرد دارد، از دیدگاه متخصصین ورزشی شاخص مهم اما بحثبرانگیز برای مطالعه رشد مهارت حرکتی محسوب میشود [
14]. موردی که همواره در خصوص ناهنجاریهای اسکلتی عضلانی به ویژه در اندام تحتانی مثل کف پای صاف یا گود، زانوی ضربدری یا پرانتزی، لوردوز و کایفوز مطرح بوده، این است که آیا این عوامل تأثیری بر مهارتهای حرکتی در دوران نوجوانی دارند یا خیر؟ از این رو هدف از تحقیق حاضر بررسی میزان مهارتهای حرکتی و پاسچر نوجوانان در ارتباط با فعالیت ورزشی آنها بود.
روششناسی
تحقیق حاضر از نوع توصیفی و مقطعی است. جامعه آماری از نوجوانان 12 تا 14 سال پسر در مقاطع راهنمایی و دبیرستان بود و نمونه آماری آن شامل سی نفر (سیزده والیبالیست و هفده بسکتبالیست) با میزان تمرین حداقل سه جلسه در هفته به صورت هدفمند بود. پیش از پژوهش و پس از توضیح ضرورت و اهمیت تحقیق برای آنها، فرم رضایتنامه برای عکسبرداری و رضایتنامه کتبی والدین از تمام آزمودنیها گرفته شد. مهارتهای حرکتی جابهجایی مشتمل بر قدرت گرفتن، دراز و نشست، پرش سارجنت و دو 9×4 بود که مجموع نمرههای آنها برای هر فرد محاسبه شد. دادههای جمعیتشناختی آزمودنیها در گروه والیبال شامل سن (12/92±0/86سال)، قد (4/34±169/23سانتیمتر)، وزن (51/69±3/19 کیلوگرم) و در گروه بسکتبال شامل (12/82±0/88 سال)، قد (166/24±4/53 سانتیمتر)، وزن (56/35±6/27 کیلوگرم) اندازهگیری شد. از آزمون تی مستقل و من ویتنی به منظور مقایسه متغیرهای مهارت حرکتی و پاسچر توسط نرمافزار SPSS در سطح معناداری 0/05 استفاده شد.
روش اجرای کار
در این تحقیق برای ارزیابی قوس کف پا از روش CSI استفاده شد. در این روش آزمودنی روی صندلی نشسته و سینی حاوی پودر تالک زیر پایش قرار داده شد، سپس از آزمودنی خواستیم تا پای خود را به پودر آغشته کند. بعد از این کار صفحهای به رنگ مشکی که اثر کف پا روی آن کاملاً مشخص بود، زیر پای آزمودنی قرار داده شد و از آزمودنی خواسته شد تا روی پاهایش بایستد و سر خود را بالا نگه دارد و دوباره بنشیند. سپس باریکترین و پهنترین قسمت اثر پا با خطکش به میلیمتر اندازهگیری و وضعیت قوس کف پای آزمودنی CSI ثبت شد و با استفاده از فرمول مربوط به شاخص قوس کف پا نسبت داده شد (
تصویر شماره 1).
.jpg)
ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ CSI ﺳﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺮﺍی MLA ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ: ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ یک ﺩﺭﺻﺪ ﭘﺎی ﺩﺍﺭﺍی ﻗﻮﺱ ﺑﻠﻨﺪ، ﺑﻴﻦ یک ﺗﺎ 29/9 درصد ﭘﺎی ﺩﺍﺭﺍی ﻗﻮﺱ طبیعی ﻭ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 30 ﺩﺭﺻﺪ ﭘﺎی ﺩﺍﺭﺍی ﻗﻮﺱ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ [
15]. مهارتهای حرکتی جابهجایی آزمودنیها به وسیله آزمون مهارتهای حرکتی بررسی و ارزیابی شد. موارد آزمون شامل قدرت گرفتن دست (پنجه)، دراز و نشست، پرش سارجنت و دو 9×4 بود. برای اجرای آزمون، محقق نحوه اجرای هر مهارت را به طور کامل به افراد شرح داد سپس آزمون برای هر ورزشکار به نمایش گذاشته شد و در ادامه از ورزشکار خواسته شد پس از یک بار مشاهده، هر مهارت را اجرا کند. برای تعیین زوایا و درجات به دست آمده کیفوز (زاوایایی VP-T12، VP-ITL ،ICT-ITL) و لوردوز (زاوایایی DM-T12 ،DM-ITL ،ILS–ITL) در عکسهای رادیوگرافی از روش کوب استفاده شد.
زاویه به دست آمده از روش کوب متداولترین روشی است که برای بررسی قوسهای ساجیتال ثبتشده از طریق عکسهای رادیوگرافی به کار میرود (
تصویر شماره 2).
.jpg)
در این روش برای تعیین کیفوز ابتدا خطوطی موازی با صفحه فوقانی بالاترین مهره قوس یعنی T4 و صفحه انتهایی پایینترین مهره قوس یعنی T12 رسم شد و برای تعیین لوردزر هم خطوطی موازی با صفحه بالایی مهره L1 و همچنین صفحه انتهایی L5 رسم شد. سپس خطوطی عمود بر هرکدام از انتهای خطها رسم و زاویه حاده تقاطع آنها تعیین شد (روش چهار خط) که نشاندهنده مقدار کیفوز و لوردوز است [
16,
17,
18].
نتایج
نتایج آزمون تی مستقل به منظور مقایسه متغیرهای مهارت حرکتی در دو گروه والیبالیست و بسکتبالیست نشان میدهد که در آزمون سارجنت و 9×4 متر (0/000=P) اختلاف معناداری بین دو گروه وجود دارد (05/P≤0). نتایج در آزمون قدرت گرفتن (0/41=P) و دراز و نشست (0/75=P) متفاوت بود؛ به طوری که اختلاف معناداری بین دو گروه وجود نداشت (05/P≤0) (
تصویر شماره 3 و
4).
نتایج آزمون من ویتنی به منظور مقایسه متغیرهای مرتبط با پاسچر نشان داد در هیچکدام از پارامترهای واروس، والگوس، پرونیشن، سوپینیشن، لوردوز، کایفوز، کف پای گود و صاف اختلاف معناداری بین دو گروه وجود ندارد (05/P≤0) (
جداول شماره 1 و
2) (
تصویر شماره 5).

بحث
پژوهش حاضر به مقایسه مهارتهای حرکتی منتخب (قدرت گرفتن دست (پنجه)، دراز و نشست، پرش سارجنت و دو 9×4) و پاسچر نوجوانان والیبالیست و بسکتبالیست نخبه پرداخت. نتایج پژوهش حاضر بیانگر این است که رشتههای ورزشی با توجه به فعالسازی عضلات، وضعیت قامتی را به طور مناسب کنترل میکنند اما در مهارتهای حرکتی با توجه به ماهیت هر رشته، در برخی پارامترها اثرگذاری بالاتری دارند، همانطور که در پژوهش حاضر والیبالیستها توان انفجاری چشمگیرتری دارند.
مهارتهای حرکتی شرط یادگیری مهارتهای ورزشی ویژه مانند دوومیدانی، بسکتبال، والیبال و غیره هستند. عوامل متعددی مانند تفاوتهای فردی، ناهنجاری اسکلتی عضلانی، شرایط محیطی و تفاوتهای جنسیتی میتوانند اختلافاتی را در رسیدن بـه شکل پیشرفته این مهارتها ایجاد کنند اما بر اساس نتایج به دست آمده و میزان ناهنجاریهای آنها الگوهای تمرینی این مهارتها میتواند مهمترین عامل بروز ناهنجاریها باشد. از آنجا که با افزایش سطح فعالیت ورزشی، تعداد و ساعات جلسات تمرینات افزایش پیدا میکند و ورزشکاران تحقیق حاضر نیز از ورزشکاران نخبه بودند، بنابراین شاید یکی از دلایل افزایش برخی از ناهنجاریهای آنها میتواند تعداد جلسات و مدتزمان تمرین باشد [
19,
20]. از سوی دیگر، تأکید بر استفاده از گروه خاصی از عضلات که در رشته مورد نظر کاربرد اختصاصی دارند و عدم توجه به عضلاتی که در اجرای فنون نقش اصلی ندارند نیز از عواملی است که میتواند باعث بروز اختلالات مکانیکی و ساختاری و ایجاد وضعیت نامطلوب بدنی شود. مطالعه قراخانلو نیز نشان داد از بین دانشآموزان منطقه پنج تهران، فقط 13/74 درصد از وضعیت طبیعی برخوردار بودند و 86/25 درصد ناهنجاریهای ستون فقرات داشتند [
21]. همچنین در مطالعه بهرامی و فرهادی 68/89 درصد از دانشآموزان استان لرستان دچار ناهنجاری جسمانی بودند [
22]. عارضه زانوی پرانتزی شایعترین ناهنجاری اندام تحتانی در میان دانشآموزان مقطع راهنمایی پسران تهران با میزان 40/7 گزارش شده است [
23] که با پژوهش حاضر همخوانی ندارد، علت آن را میتوان تفاوت در شرایط سنی نمونهها دانست. نکته گفتنی در این تحقیق این است که هرچه سن آزمودنیها افزایش مییافت شیوع ناهنجاریها نیز افزایش نسبی داشت، به نظر میرسد قرارگیری افراد در آغاز دوران بلوغ یکی از دلایل اصلی این مسئله باشد. توجه به این نکته که با افزایش سن، هم میزان شیوع و هم شدت ناهنجاریها افزایش مییابد اهمیت و ضرورت اصلاح ناهنجاریهای قامتی در سنین پایین را نمایانتر میکند. هاپکینز و همکاران بازخوردهای بازتابی در هنگام چرخش مچ پا به داخل را در حین ایستادن و راه رفتن مقایسه کردند و بیان نمودند که زمان عکسالعمل در حین ایستادن کمتر از راه رفتن است و این امر موجب پیش فعالیتهای عضلانی و تغییرات حساسیت دوکهای عضلانی میشود و فرد به ثبات بیشتری دست پیدا میکند که با بخشی از نتایج پژوهش حاضر همخوانی دارد [
24].
کوته و همکاران بیان کردند عملکرد تعادلی در شرایط ایستا و پویا متأثر از نوع اختلال پاست و تفاوتهای ساختاری مچ پای افراد بر روی پارامترهای تعادل مؤثر است که با نتایج پژوهش حاضر همخوانی دارد [
25]. کوثری و همکاران توانایی ایستادن روی یک پا را در افراد ورزشکار و غیرورزشکار جوان بررسی کردند و در عملکرد تعادلی آنها تفاوتی را گزارش نکردند که با نتایج پژوهش حاضر همخوانی ندارد، احتمالاً این عدم همخوانی به دلیل نوع آزمون و تفاوت در دامنه سنی آزمودنیهاست [
26]. عنبریان و همکاران در پژوهشی اثر صافی کف پا بر الگوی فعالیت عضلانی اندام تحتانی و ویژگیهای فشار کف پایی هنگام راه رفتن را بررسی کردند و دریافتند که فعالیت الکتریکی قسمت داخلی و خارجی عضله دو قلو طی مرحله انتقال وزن در افراد با پای نرمال نسبت به گروه با صافی کف پا به طور معنیداری بیشتر بود. در حالی که قسمت داخلی گاستروکنیمیوس در مرحله انتهای استانس فعالیت کمتری داشت. حداکثر فشار واردشده در نواحی انگشت شست، انگشتان دوم تا پنجم، متاتارسال دوم و سوم و قسمت داخلی پاشنه در افراد دچار صافی کف پا بیشتر بود، به علاوه میزان تغییرات مرکز فشار پا در مراحل انتقال وزن، میداستانس و کل مرحله استانس بین دو گروه تفاوت داشت و درنهایت ایشان بیان کردند ساختار غیرنرمال پا میتواند بر تغییر فعالیت عضلات اندام تحتانی و ویژگیهای توزیع فشار کف پایی هنگام راه رفتن تأثیرگذار باشد که با بخشی از نتایج پژوهش حاضر همخوانی دارد [
27]. نتایج بررسی معزیآذر و همکاران با نتایج حاصل از این پژوهش تقریباً مشابه است [
28].
نتایج تحقیقات مختلف حاکی از بالا بودن میزان ناهنجاریها در میان این دانشآموزان است. عدم توجه به آموزش و اصلاح این ناهنجاریها میزان شیوع آنها را همزمان با افزایش سن بیشتر میکند. این تحقیق نتوانست رفتار و عادتهای رایج آزمودنیها را در استفاده از محیط پیرامون اندازهگیری کند و همچنین از پس اندازهگیری حمل اشیا و عدم کنترل ویژگیهای وراثتی اثرگذار بر ناهنجاریهای ستون فقرات آزمودنیها برنیامد، بنابراین در سببشناسی ناهنجاری به تحقیقات بیشتری نیاز است. طسوجیان و همکاران پس از بررسی تقارن بین دو پا حین راه رفتن، در پارامترهای منتخب توزیع فشار کف پایی کاراتهکاران مرد نخبه دریافتند که شاخص تقارن در ناحیه استخوانهای کف پایی اول و دوم حداکثر نیرو و حداکثر فشار پای جلو، در قسمت میانی پا حداکثر نیروی پای جلو، در ناحیه شست حداکثر نیروی پای عقب، در استخوان کف پایی پنجم حداکثر فشار پای عقب و در انگشتان سوم تا پنجم تمام پارامترهای پای عقب نسبت به پای دیگر بیشتر است که با نتایج پژوهش حاضر همخوانی دارد [
29]. واش و همکاران تأثیر پشت پا بر پایداری استاتیکی و دینامیکی پاسچر را در بین 216 جوان در دامنه سنی 15 تا 24 سال بررسی کردند و تفاوتی در پاسچر داینامیک و استاتیک آنها گزارش نکردند ولی بیان کردند که همتراز کردن پشت پا در حالت تحمل وزن و بدون وزن در پایداری پاسچر نقش به سزایی را ایفا میکند و پیشنهاد کردند که در توانبخشی ورزشی آن را در نظر گیریم که با بخشی از نتایج پژوهش حاضر همخوانی دارد [
30]. نتایج تحقیق حاضر درباره میزان توزیع ناهنجاری و همچنین میزان شیوع در بعضی موارد با سایر تحقیقات همخوانی دارد و در برخی موارد با آنها مغایر است؛ البته با توجه به نمونهها و سایر شرایط تأثیرگذار که در تحقیقات یکسان نیستند، قابل پیشبینی است. نکتهای که باید به آن توجه داشت، شیوع بالای این ناهنجاریها آن هم در مقاطع سنی پایین است که طبیعتاً با افزایش سن، هم میزان شیوع و هم شدت آنها افزایش مییابد.
نتیجهگیری نهایی
وضعیت پاسچر و آمادگی جسمانی ورزشکاران نقش به سزایی در عملکرد آنها و پیشگیری از بروز آسیب دارد. شیوع و بروز ناهنجاریها بیشتر در مقاطع سنی پایین است که اغلب با افزایش سن میزان و شدت آنها افزایش مییابد؛ در این میان فعالیت بدنی و تمرین در پیشگیری و اصلاح پاسچر بسیار حائز اهمیت است. در تحقیق حاضر بین متغیرهای مهارت حرکتی (آزمون سارجنت و 9×4 متر) در دو گروه والیبالیست و بسکتبالیست اختلاف معناداری مشاهده شد اما در بین متغیرهای قدرت و استقامت عضلانی (آزمون قدرت گرفتن و دراز و نشست) و همچنین پاسچر آنها تفاوت چندانی مشاهده نشد. نتایج به دست آمده بیانگر این واقعیت است که ورزشکاران با توجه به فعالیت بدنی و تقویت عضلات از وضعیت پاسچر و ساختار قامتی مطلوبی برخوردارند اما در مهارتهای حرکتی با توجه به ماهیت هر رشته، در برخی پارامترها اثرگذاری بیشتر و عملکرد بهتری دارند. همان طور که در پژوهش حاضر دیده شد والیبالیستها توان انفجاری چشمگیرتری نسبت به بسکتبالیستها دارند اما از لحاظ قدرت و استقامت عضلانی تفاوت چندانی بین این دو گروه وجود ندارد که احتمالاً به دلیل ماهیت و ویژگیهای خاص رشتههای ورزشی آنهاست؛ بنابراین توجه بیشتر به برنامههای تمرینی ورزشکاران جهت بهبود مهارتهای حرکتی و وضعیت بدنی آنها ضروری به نظر میرسد. در این تحقیق رفتار و عادتهای رایج آزمودنیها در تعامل با محیط پیرامون و ویژگیهای وراثتی بررسی نشده است، بنابراین در سببشناسی ناهنجاری اسکلتی عضلانی به تحقیقات بیشتری نیاز است.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
تماما در این مقاله رعایت شده است. شرکت کنندگان اجازه داشتند هر زمان که مایل بودند از پژوهش خارج شوند. همچنین همه شرکت کنندگان در جریان روند پژوهش بودند. اطلاعات آن ها محرمانه نگه داشته شد.
حامی مالی
این تحقیق هیچ گونه کمک مالی از سازمانهای تأمین مالی در بخشهای عمومی ، تجاری یا غیرانتفاعی دریافت نکرد.
مشارکت نویسندگان
تمام نویسندگان در طراحی، اجرا و نگارش همه بخشهای پژوهش حاضر مشارکت داشتهاند.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.
تشکر و قدردانی
نویسندگان از مرکز پویش ستاره سلامت تهران تشکر میکنند.
References
1.
Daneshmandi H, Alizadeh MH, Gharahkanloo R. Corrective exercises. 18
th edition. SAMT Publication; 2020. https://www.gisoom.com/book/11661590/%DA%A9%D8%AA%/
2.
Yousefi B. [The relationship between the desk and ergonomic characteristics anthropometric indicators of school students in Kermanshah city and skeletal anomalies of the spine and upper extremity (Persian)]. J Motion. 2005; 26(1):23-40. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=41313
3.
Emery CA, Cassidy JD, Klassen TP, Rosychuk RJ, Rowe BB. Development of a clinical static and dynamic standing balance measurement tool appropriate for use in adolescents. Phys Ther. 2005; 85(6):502-14. [DOI:10.1093/ptj/85.6.502] [PMID]
4.
Zeighami S. [The role of exercise therapy and corrective movements in the treatment of musculoskeletal injuries in children and adolescents (Persian)]. Iran J Pediatr. 2002; 13(suppl). https://www.sid.ir/fa/Journal/ViewPaper.aspx?ID=43538
5.
Rome K, Brown CL. Randomized Clinical trail into the impact of rigid foot orthoses on balance parameters in exercise sively pronated feet. Clin Rehabil. 2004; 18(6):624-30. [DOI:10.1191/0269215504cr767oa] [PMDI]
6.
Videman T, Nurminen M, Troup JD. 1990 Volvo Award in clinical sciences. Lumbar spinal pathology in cadaveric material in relation to history of back pain, occupation, and physical loading. Spine. 1990; 15(8):728-40. [DOI:10.1097/00007632-199008010-00002] [PMID]
7.
Endo K, Suzuki H, Nishimura H, Tanaka H, Shishido T, Yamamoto K. Sagittal lumbar and pelvic alignment in the standing and sitting positions. J Orthop Sci. 2012; 17(6):682-6. [DOI:10.1007/s00776-012-0281-1] [PMID]
8.
Seif S, Kadivar J. Specific learning disorder. Tehran: SAMT Publications; 1995.
9.
Baranek GT. Efficacy of sensory and motor interventions for children with autism. J Autism Dev Disord. 2002; 32(5):397-422. [DOI:10.1023/A:1020541906063] [PMID]
10.
Jepsen RH, VonThaden K. The effect of cognitive education on the performance of students with neurological developmental disabilities. Neuro Rehabilitation. 2002; 17(3):201-9. [DOI:10.3233/NRE-2002-17305] [PMID]
11.
Hasanati F, Khatoonabadi AR, Abdolvahab M. A comparative study on motor skills in 5-year-old children with phonological and phonetic disorders. Audiol. 2010; 19(1):71-7. https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.883.2437&rep=rep1&type=pdf
12.
Gallahue DL, Ozmun JC, Goodway J. Understanding motor development: Infants, children, adolescents, adults. Boston, MA: Mcgraw-hill; 2006.
13.
Abdoli B, Taymoori M, Zamani Sani SH, Zeraat Kar M, Hovnloo F. [Relationship between Plantar longitudinal arches and Some Selected Motor Parameters in Children aging 11 to 14 years (Persian)]. JRRS. 2011; 7(3):381-90. [DOI: 10.22122/jrrs.v7i3.209]
14.
Malina RA, Bouchard C. Growth, maturation and physical activity, 2
nd edition. Champaign, IL: Human Kinetics; 2004.[DOI:10.5040/9781492596837]
15.
Forriol F, Pascual J. Footprint analysis between three and seventeen years of age. Foot Ankle. 1990; 11(2):101-4. [DOI:10.1177/107110079001100208] [PMID]
16.
Mannion AF, Knecht K, Balaban G, Dvorak J, Grob D. A new skin-surface device for measuring the curvature and global and segmental ranges of motion of the spine: Reliability of measurements and comparison with data reviewed from the literature. Eur Spine J. 2004; 13(2):122-36. [DOI:10.1007/s00586-003-0618-8] [PMID] [PMCID]
17.
Korovessis P, Petsinis G, Papazisis Z, Baikousis A. Prediction of thoracic kyphosis using the Debrunner kyphometer. J Spinal Disord. 2001; 14(1):67-72. [DOI:10.1097/00002517-200102000-00010] [PMID]
18.
Greendale GA, Nili NS, Huang MH, Seeger L, Karlamangla AS. The reliability and validity of three non-radiological measures of thoracic kyphosis and their relations to the standing radiological Cobb angle. Osteoporos Int. 2011; 22(6):1897-905. [DOI:10.1007/s00198-010-1422-z] [PMID] [PMCID]
19.
Fan Y, Fan Y, Li Z, Lv C, Luo D. Natural gaits of the non-pathological flat foot and high-arched foot. PloS One. 2011; 6(3):e17749. [DOI:10.1371/journal.pone.0017749] [PMID] [PMCID]
20.
Wojtys EM, Ashton-Miller JA, Huston LJ, Moga PJ. The association between athletic training time and the sagittal curvature of the immature spine. Am J Sports Med. 2000; 28(4):490-8. [DOI:10.1177/03635465000280040801] [PMID]
21.
Parnow A, Qarakhanlu R, Parto, Aqa-Alinejad H. [Investigation of body composition profile, physiological, anthropometric of Iranian elite futsal players (Persian)]. J Phys Educ, Olympic. 2011; 13(2):49-58. https://www.sid.ir/en/Journal/ViewPaper.aspx?ID=40275
22.
Bahrami M, Farhadi A. 9A survey of rate and causes of deformity in boys and girls youngsters in Lorestan province (Persian)]. Yafteh. 2007; 8(4):37-41. https://www.sid.ir/Fa/Journal/ViewPaper.aspx?id=60752
23.
Mirzaei R, Salimi N. [The study of height anomalies among secondary school students in Bayangan (Persian)]. Kermanshah Uni Med Sci. 2013; 16(7):e77297. https://sites.kowsarpub.com/jkums/articles/77297.html
24.
Hopkins JT, Palmieri R. Effect of Ankle joint effusion on lower leg functional. Clin J Sport Med; 2004; 14(1):1-7. [DOI:10.1097/00042752-200401000-00001] [PMID]
25.
Cote KP, Brunet ME, Gansneder BM, Shultz SJ. Effects of pronated and supinated foot postures on static and dynamic postural stability. J Athl Train. 2005; 40(1):41-6. [PMID] [PMCID].
26.
Kosari S, Hemayat-Talab R, Arab-Ameri E, Keyhani F. The effect of physical exercise on the development of gross motor skills in children with attention deficit/hyperactivity disorder. Zahedan J Res Med Sci. 2013; 15(2):e93113. https://sites.kowsarpub.com/zjrms/articles/93113.html
27.
Aminian G, Safaeepour Z, Farhoodi M, Pezeshk AF, Saeedi H, Majddoleslam B. The effect of prefabricated and proprioceptive foot orthoses on plantar pressure distribution in patients with flexible flatfoot during walking. Prosthet Orthot Int. 2013; 37(3):227-32.[DOI:10.1177/0309364612461167] [PMID]
28.
Moezi Azar, Jali Shohreh Vaseghi, Gharamaleki Behnoosh. Prevalence of kyphosis and scoliosis in female middle school students in Tehran and the effect of sports activities and sitting position In their occurrence. Sci J Medical Organization Islam Repub Iran. 2014; 32(4):310-9. https://jmciri.ir/article-1-1727-fa.pdf
29.
Tasoujian E, Memar R. Survey symmetry in selected parameters of plantar pressure distribution in elite males karate athletes. J Res Sports Rehabil. 2017; 4(8):65-74. [DOI:10.22084/RSR.2017.7448.1139]
30.
Alaei B, Amiri Chayjan R, Sarikhani H. The effect of static and dynamic magnetic fields on some chemical properties of pomegranate arils. Iran J Biosys Engine. 2020; 50(4):823-31. [DOI:10.22059/IJBSE.2019.283275.665198]