ورزشکارانی که در سطح قهرمانی فعالیت دارند نه‌تنها به تشخیص صحیح آسیب نیاز دارند بلکه باید کاملاً درمان شوند تا با کمترین زمان غیبت به اجرای مجدد و مناسب مهارت‌های ورزشی اقدام نماید [1].. لذا، در این رابطه امروزه غربال‌گری پیش از فصل ورزشکاران در ورزش‌های رقابتی و حرفه‌ای صورت می‌گیرد. این غربال‌گری‌ها به منظور پیشگیری از آسیب و هم‌چنین ارتقای راهبردهای اجرا انجام می‌شود. در این راستا، آزمون‌های مختلفی برای غربال‌گری ورزشکاران انجام می‌شود که یکی از شناخته‌ترین آن‌ها آزمون‌های غربال‌گری حرکتی عملکردی (FMS) کوک و همکاران (2006)، می‌باشد. این مجموعه دارای هفت آزمون اسکوات عمیق، گام از روی مانع، لانچ، تحرک پذیری شانه، بالا آوردن فعال پا، شنای پایداری و پایداری چرخشی از صفر تا سه است که به وسیلۀ آزمونگر نمره‌گذاری می‌شوند [2].
در این راستا، برخی مطالعات به بررسی ارتباط بین FMS و پیش‌بینی امتیازات FMS و وقوع آسیب‌های ناشی از آن اشاره کرده‌اند. سورسون (2009)، در مطالعه‌ای گزارش شد که به‌کارگیری تمرینات پیشگیری در افراد دارای امتیاز کمتر از 14 در FMS وقوع آسیب‌ها را کاهش می‌دهد. اشنایدر و همکاران (2011)، در مطالعه‌ای بر روی فوتبالیست‌های حرفه‌ای نشان دادند که ورزشکار آسیب‌دیده با امتیاز کمتر از 14 در FMS، 4 برابر بیش‌تر مستعد آسیب به‌صورت کلی و 51 درصد بیش‌تر مستعد وقوع آسیب‌های شدید هستند. هم‌چنین دیگر محققین، با مطالعه‌ای بر روی زنان ورزشکار دانشگاهی نیز نشان دادند که زنان ورزشکار با امتیاز کمتر از 14 در FMS را 4 برابر بیش‌تر مستعد آسیب هستند [2]. علاوه بر این، برخی پژوهش‌ها به بررسی ارتباط سایر فاکتورها مانند تعادل ایستا و پویا با وقوع آسیب‌های اندام تحتانی در نوجوانان ورزشکار رشته‌های فوتبال، والیبال، بسکتبال پرداختند و نشان دادند که بین ضعف تعادل و وقوع آسیب‌های اندام تحتانی ارتباط وجود دارد [3]. چون میزان قدرت و دامنه حرکتی مفاصل از فاکتور‌های مؤثر در میزان آسیب‌دیدگی‌ها و در کسب امتیازات نمره آزمون‌های عملکردی محسوب می‌شود [4, 5]. به نظر می‌رسد که، این مسایل به خاطر ماهیت حرکات طولانی و تیراندازی نیز می‌تواند رخ دهد. شیو و همکاران (1993)، ابتلا به بی حسی در پشت شست دست و افتادگی مچ بعد از سه ساعت تمرین تیراندازی را در بین 10 تیرانداز مورد بررسی نورولوژیکی قرار دادند و نشان دادند که 9 نفر از این افراد پس از سه ساعت تیراندازی مداوم دچار کاهش قدرت عضلات مچ دست برای اکستنشن، فلجی و بی حسی در سمت رادیال دست غیر غالب و کاهش رفلکس عضله بازویی زند اعلایی شده¬اند. نتایج پژوهش‌های انجام شده حاکی از آن است که بین  FMS و وقوع آسیب‌های ناشی ورزش به‌ویژه ورزش‌هایی که دارای حرکات طولانی و تکراری می‌باشد ارتباط معنی‌داری وجود دارد [6].
ورزش تیراندازی،  یکی از رشته‌های ورزشی باسابقه و قدمت طولانی است که به تعادل، قدرت و استقامت بدنی بالایی نیاز دارد [7]. پیشرفت ورزشکار و رسیدن به سطح بالایی از توانایی در این ورزش، همانند سایر رشته‌های ورزشی نیازمند اجرای برنامه‌های طولانی مدت و تکراری تمرینی است و آسیب‌های اسکلتی ـ عضلانی متعددی برای آن ذکر کرده‌اند [4, 5]. لذا، این پژوهش با هدف بررسی ارتباط نمرات آزمون حرکتی عملکردی با وقوع آسیب در دختران تیرانداز نخبه انجام شد.

روش شناسی
تحقیق حاضر از نوع تحقیقات توصیفی - تحلیلی می‌باشد. این تحقیق با هدف بررسی ارتباط نمرات آزمون حرکتی عملکردی با وقوع آسیب در دختران تیرانداز نخبه انجام شد.پس از اعلام فراخوان عمومی در قالب یک نامه دعوت به همکاری در فدراسیون‌های تیراندازی از بین افراد داوطلب نخبه (در دسترس)، بر اساس معیارهایی‌ پژوهش غربالگری صورت گرفت و نمونه آماری با استفاده از نرم‌افزار جی پاور تعداد 40 نفر (از رشته‌های تیراندازی با تفنگ و با تپانچه) انتخاب شدند. تعداد 20 نفر از افراد انتخاب‌شده سالم و تعداد 20 نفر دارای سابقه آسیب‌دیدگی در اندام تحتانی یا اندام فوقانی بودند. پس از مشخص شدن آزمودنی‌ها از طریق فراخوان عمومی (ابتدا از طریق فراخوان داوطبانه شرکت نمودند) و غربالگری، از آزمودنی‌های مورد نظر فرم رضایت‌نامه شرکت آگاهانه در آزمون گرفته شد. سپس، مشخصات دموگرافی کلی آزمودنی‌ها توسط ابزارهای معتبر آزمایشگاهی برای هر فرد بررسی و ثبت شد. بعد از اخذ فرم رضایت‌نامه و مشخصات دموگرافی آزمودنی‌ها، ابتدا نحوه اجرای آزمون‌های عملکردی توسط محقق با پخش فیلم‌های نمایشی و عکس‌هایی از مراحل و ایستگاهای موردنظر، نمایش داده شد و سپس، از هر آزمودنی به‌صورت جداگانه در ایستگاهای تعبیه شده آزمون‌های عملکردی (FMS)، گرفته شد. این آزمون‌ها به صورت ایستگاهی برای هر فرد منظور شده بود و آزمودنی‌ها قبل از اجرای آزمون‌های عملکردی، جهت جلوگیری از آسیب‌دیدگی مدت 5 دقیقه به تمرینات کششی و گرم کردن مقدماتی می‌پرداختند. آزمودنی‌ها می‌توانست ابتدای هر ایستگاه 3 حرکت تمرینی داشته باشند و در صورت ناقص بودن حرکت، الگوی اصلی حرکت توسط محقق برای فرد توضیح داده می‌شد. هر آزمودنی سه اجرا در هر ایستگاه داشت و میانگین سه اجرای فرد موردمحاسبه قرار می‌گرفت. هم‌چنین، به منظور شناسایی و بررسی میزان آسیب‌دیدگی آزمودنی‌ها از ابزارهایی نظیر صفحه شطرنجی و خط شاقولی، جعبه آیینه‌ای و پرسش‌نامه آزمون نیویورک استفاده شد. نمرات و میزان آسیب‌های هر فرد به صورت جداگانه ثبت شد و در نهایت جهت بررسی و شناسایی ارتباط بین آن‌ها با نرم‌افزارهای آماری تجزیه‌وتحلیل شد.
برای اندازه‌گیری قد، آزمودنی‌ها بدون کفش طوری که پاشنه‌ها، باسن و سر به دیوار چسبیده بود، می‌ایستادند. در این حالت، وزن بدن به‌طور مساوی بر روی پاها تقسیم می‌شود. سر و دید چشم‌ها موازی سطح افق است. از متر دیواری برای اندازه‌گیری قد برحسب سانتی‌متر استفاده شد.
برای اندازه‌گیری وزن بدن آزمودنی‌ها از ترازوی آنالوگ (با حساسیت 1/0 کیلوگرم، ساخت کشور آلمان) استفاده شد. آزمودنی‌ها با لباس سبک و بدون کفش روی ترازو قرار می‌گرفت و وزن بدن آن‌ها برحسب کیلوگرم محاسبه می‌شد.
در این تحقیق به‌منظور آزمون ارزیابی عملکردی آزمودنی‌ها از آزمون عملکردی کوک و بورتون (2006) استفاده شد این مجموعه آزمون برای ارزیابی هم‌زمان تحرک و پایداری با استفاده از هفت آزمون حرکتی طراحی شد. این مجموعه شامل آزمون‌های دیپ اسکات، گام برداشتن ازروی مانع، لانج، تحرک شانه، بالا آوردن فعال پا، شنای پایداری تنه و پایداری چرخشی می‌باشد که مجموعه آن در 5 الی 10 دقیقه قابل‌اجرا است و به همین دلیل به‌سهولت می‌تواند توسط مربیان برای ارزیابی‌های پیش از فصل مورد استفاده قرار گیرد.
تیهن و همکاران (2012) پایایی درون آزمونگر و بین آزمونگر متوسط تا خوبی را برای این آزمون‌ها گزارش کردند [2]. کوربا و همکاران (2010) نیز این آزمون را آزمونی با روایی کافی برای پیش‌بینی آسیب گزارش کردند به صورتی که امتیاز کمتر از 14 در این آزمون ورزشکار را 4 برابر بیش‌تر مستعد آسیب می‌کند [8]. مجموع حداکثر امتیازات در این آزمون 21 بود که امتیاز کمتر از 14 طبق گزارش تحقیقات فرد را مستعد آسیب می‌سازد در این تحقیق نمره جدیدی کسب شده و به عنوان مرز خطر در نظر گرفته شد.
اگر آزمودنی بتواند حرکت را صحیح و بدون حرکات جبرانی انجام دهد، ۳ امتیاز کسب خواهد کرد و اگر حرکت را با حرکات جبرانی انجام دهد، ۲ امتیاز و درصورتی‌که عدم توانایی انجام حرکت بدون حرکات جبرانی را داشته باشد ۱ امتیاز کسب می‌کند و در آخر ایجاد درد حین انجام حرکت یا انجام آزمون آشکارسازی منجر به کسب امتیاز می‌شود ، هم‌چنین از آزمون‌های زیر در پژوهش استفاده نموده‌ایم.
آزمون اسکات دیپ: در این آزمون، بالاتنه باید موازی با درشت نی و ران‌ها موازی با زمین هستند و هم‌چنین زانوها دقیقاً بالای پا‌ها قرار می‌گیرند و میله موازی با زمین است (شکل A). آزمون تحرک شانه: در این آزمون اگر مشت‌ها در فاصله ۲۰ سانتی‌متری هم قرار گیرند (۳ امتیاز) و اگر مشت‌ها در فاصله ۳۰ سانتی‌متری هم قرار گیرند (۲ امتیاز) و درصورتی‌که مشت‌ها در فاصله بیش از ۳۰ سانتی‌متری یکدیگر باشند آزمودنی (۱ امتیاز) کسب خواهد کرد (شکل B). آزمون گام از روی مانع: شرح این آزمون به‌گونه‌ای است که مفاصل ران، زانوها و مچ‌های پا در یک راستا و در صفحه ساجیتال می‌باشند و حرکتی در ناحیه کمر اتفاق نمی‌افتد هم‌چنین میله و مانع با هم موازی هستند(شکل C). آزمون لانج: در این آزمون میله در تماس با ستون فقرات در وضعیت باز شده است و حرکتی در ناحیه تنه اتفاق نمی‌افتد، هم‌چنین میله و پا‌ها در صفحه ساجیتال باقی می‌مانند و زانو پشت پاشنه پای جلویی را لمس می‌کند (شکل D). آزمون بالابردن مستقیم پا به‌صورت فعال: اگر مچ پا یا سر میله به محاذات نقطه میانی ران و خار قدامی فوقانی لگن قرار گیرد آزمودنی (3 امتیاز)،و درصورتی‌که پا یا سر میله به محاذات نقطه میانی ران و وسط کشکک یا خط مفصلی زانو قرار گیرد (2 امتیاز) کسب می‌کند و اگر مچ پا یا سر میله به محاذات نقطه‌ای پایین‌تر از وسط کشکک یا خط مفصلی زانو قرار گیرد (1 امتیاز) خواهد گرفت (شکلE). آزمون شنای پایداری تنه: در این آزمون اگر زنان یک تکرار را در وضعیتی که شستان دست به‌موازات چانه باشند، انجام دهند (3امتیاز) و درصورتی‌که یک تکرار را در وضعیتی که شستان دست به‌موازات ترقوه باشند، انجام دهند (2امتیاز) کسب خواهند کرد و هم‌چنین اگر ستون فقرات را در راستای اندام تحتانی قرار ندهند (1 امتیاز) می‌گیرند (شکلF). آزمون پایداری چرخشی: انجام یک تکرار صحیح درحالی‌که ستون فقرات به‌موازات زمین است و زانو و آرنج با همدیگر تماس پیدا کنند (شکلG).

صفحه شطرنجی و تست نیوریک: این ابزار چهارچوبی است با ابعاد 100 * 200 سانتی‌متر که به‌صورت طولی و عرضی به مربع‌های پنج سانتی‌متری و به‌صورت مشبک تقسیم می‌شود که خط میانی آن با یک رنگ متمایز، خط شاقولی محسوب می‌شود. جهت استفاده از این ابزار، ابتدا این صفحه در یک مکان ثابت قرار داده شد. سپس، از آزمودنی خواسته می‌شد که در فاصله چهار سانتی پشت صفحه نسبت به این صفحه طوری قرار بگیرد که بدن فرد درست در راستای (عمود بر) خط ثقل صفحه و آزمونگر باشد. در نهایت آزمونگر از نماهای موردنظر (سه نمای قدامی، خلفی و پهلو) به آزمودنی به روش مشاهده‌ای نگاه می‌کرد و در صورت وجود عارضه‌های قامتی مانند سر به جلو و کایفوز و دیگر موارد را برای فرد منظور می‌کرد.

نتایج
برای بررسی ویژگی‌های بدنی شرکت کنندگان تعدادی از ویژگی‌های فردی مورد سنجش قرار گرفتند که میانگین و انحراف استاندارد این شاخص‌ها در جدول (۱) ارائه شده است. مقایسه مقادیر به دست آمده از شاخص مورد بررسی توسط آزمون تی مستقل نشان می‌دهد که بین دو گروه در مقادیر شاخص سن تفاوت معناداری وجود دارد (05/0 P≤) و در مقادیر شاخص های قد تفاوت معناداری وجود ندارد (05/0 P≤). بین دو گروه در میانگین های شاخص‌های وزن تفاوت معناداری وجود دارد (01/0 P≤).
در جداول (۲) اطلاعات توصیفی آزمون‌های حرکتی عملکردی کلیه آزمودنی ها (گروه سالم و آسیب دیده) به تفکیک گزارش شده است. جمع نمره کل آزمودنی‌های گروه آسیب دیده (با سابقه آسیب دیدگی) کمتر از 17 و در حدود نمره 20/15 هست و آزمودنی‌های گروه سالم (بدون سابقه آسیب دیدگی ) بیش‌تر از نمره 17، در حدود نمره 05/19 شده است.
بر اساس میزان ضریب همبستگی و سطح معنی‌داری گزارش شده در جدول (۳) بین نمره کل آزمون حرکتی عملکردی و وقوع آسیب اسکولیوز افراد گروه آسیب‌دیده ارتباط منفی و معنی‌دار بسیار قوی وجود دارد (001/0=P). هم‌چنین بین نمره کل آزمون حرکتی عملکردی با وقوع آسیب کج گردنی افراد با گروه سالم ارتباط معنی‌داری وجود ندارد (161/0=P). بین نمره کل آزمون حرکتی عملکردی با وقوع آسیب شانه نابرابر افراد گروه آسیب‌دیده ارتباط منفی و معنی‌دار متوسط وجود دارد (044/0=P) و بین نمره کل آزمون حرکتی عملکردی و وقوع آسیب لگن نابرابر افراد گروه آسیب‌دیده ارتباط منفی و معنی‌دار قوی وجود دارد (001/0=P).

بحث

بحث
نتایج این پژوهش نشان داد که بین نمره کل آزمون حرکتی عملکردی و وقوع آسیب اسکولیوز افراد باسابقه آسیب‌دیدگی ارتباط وجود دارد. به‌ طورکلی وجود هرگونه تغییر وضعیتی در بدن می‌تواند عدم تعادل عضلانی را به وجود بیاورد. عدم تعادل عضلانی نیز، می‌تواند بر راستای طبیعی بدن اثر بگذارد و آن را به انواع ناهنجاری‌های پاسچرال مبتلا کند و گاه فرد را مستعد آسیب‌های حاد و مزمن سازد. یکی از عوارض عدم تعادل اسکلتی ـ عضلانی تغییرات وضعیتی ستون فقرات است که بیش‌ترین شیوع را در بین اختلالات ارتوپدی دارد؛ در این میان ناهنجاری اسکولیوزیس 30 درصد تغییرات وضعیتی ستون فقرات را به خود اختصاص داده است[2].
می‌توان گفت تغییرات وضعیتی عامل مشکلات تعادلی گزارش شده در ناهنجاری اسکولیوز هستند؛ هر تغییر جزئی در وضعیت قائم بدن، مستلزم گشتاور اصلاحی از سوی اندام‌های تحتانی به‌منظور مقابله با بی‌ثباتی است وضعیت تنه در حالت ایستاده ذاتاً بی‌ثبات است و اغتشاش در این سیستم، تعادل را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد؛ اسکولیوز یکی از این اغتشاشات است که می‌تواند مرکز ثقل را نسبت به سطح اتکا جابه‌جا کند [9]. لذا، به احتمال زیاد یکی از دلایل وجود ارتباط منفی و معنی‌داری بین میزان اسکولیوز ورزشکاران رشته تیراندازی و نمره آزمون‌های عملکردی، ضعف تعادل بدن باشد. گرچه، تاکنون پژوهشی به‌صورت خاص و مشخص به بررسی ارتباط بین نمرات آزمون عملکردی با آسیب اسکولیوز نپرداخته است. امّا در این ‌رابطه صفرزاده و همکاران (1389)، با بررسی ارتباط آزمون غربالگری عملکرد حرکتی با ریسک فاکتورهای آسیب‌زا و توانایی آن در پیش‌بینی آسیب‌های ورزشی، نشان دادند که بین غربالگری عملکرد حرکتی با چابکی و سرعت ارتباط منفی و با پرش عمودی، تعادل پویای Y و انعطاف‌پذیری ارتباط مثبت معناداری وجود دارد که به‌نوعی با پژوهش حاضر همسو می‌باشد. آکودا  همکاران (2011)، در مطالعه‌ای به بررسی رابطه بین ریسک فاکتورهای آمادگی جسمانی و غربالگری عملکرد حرکتی پرداختند و بیان کردند که ارتباط متوسطی بین پرتاب به عقب توپ طبی از بالای سر و آزمون چابکی با غربالگری عملکرد حرکتی وجود دارد [2]. شجاع‌الدین و همکاران (1392)، در پژوهشی به بررسی ارتباط بین امتیازات آزمون‌های غربالگری عملکردی باسابقه آسیب‌دیدگی و تعیین نمره پیش‌بین غربالگری برای آسیب‌دیدگی پرداختند و بیان کردند که افراد بدون آسیب نمرات FMS بهتری نسبت به افراد آسیب‌دیده داشتند [2]. این موارد نشان دهنده این مطلب است که آزمون‌های عملکردی حرکتی پیش بین‌های مناسب و ارتباط معنی‌داری با فاکتور‌های آمادگی جسمانی و میزان آسیب پذیری در رشته های ورزشی دارد و این نتایج نیز، به نوعی با نتایج پژوهش حاضر، همسو می‌باشد.با توجّه به اینکه ورزشکاران رشته تیر‌اندازی مدت زمان زیادی از روز را هنگام تمرین جهت انجام تیراندازی و نشانه زنی سر را در وضعیت خم شده روی سلاح خود نگه می‌دارند و این عمل باعث می‌شود که مدت زمان قابل توجّهی روی هدف تمرکز و دقت می‌نمایند [12]. لذا، این فرایند باعث می‌شود که عضلات این ناحیه و شانه در معرض کشیدگی و انقباضات ایزومتریکی قرار گیرند و چون این عملیات مرتب تکرار می‌شود احتمالاً این مسئله در طولانی مدت موجب کاهش خونرسانی و تولید اسید لاکتیک در عضلات و در نتیجه خستگی عضلات و کاهش قدرت و استقامت آنها می‌شوند و چنان‌چه عضلات فرصت کافی برای بازگشت به حالت اولیه نداشته باشند، درد در آنها ایجاد می‌شود [13]. این درد و اختلالات به وجود آمده در عضلات گردن قطعا قدرت، استقامت، دامنه حرکتی، حس عمقی، جنبش پذیری و توانایی نگهداری سر را در افراد مبتلا به این اختلال کاهش می‌دهد [11]. لارسون  و همکاران (1999) در این رابطه گزارش کردند که بیماران مبتلا به کج گردنی و با درد مزمن گردن، جریان خون در عضله ذوزنقه سمت دردناک در حین انقباضات کمتر است
و این اختلال بر میزان ترشح  هورمون‌های طبیعی مهارکننده درد (مانند آندورفین و بتا آندورفین ) نیز تأثیر دارد [14]. احتمالاً علت عدم این تأثیر به‌خاطر میزان درجه کم ناهنجاری کج گردنی در افراد مورد بررسی در این تحقیق بود. دراین‌رابطه تحقیق مشخص و هدفمندی جهت مقایسه با نتایج این تحقیق مشاهده نشد.یافته‌های این پژوهش نشان داد که بین نمره کل آزمون حرکتی عملکردی با وقوع آسیب شانه نابرابر افراد با سابقه آسیب‌دیدگی ارتباط منفی و معنی‌دار متوسط وجود دارد (044/0=P). احتمالاً یکی دیگر از عوامل مؤثر بر وجود این ارتباط (رابطه منفی‌بین ناهنجاری اسکولیوز و نمرات آزمون‌های عملکردی)، به‌خاطر عوارض کاهش قدرت و استقامت عضلات ناحیه مرکزی بدن متعاقب ناهنجاری اسکولیوز باشد [15].
ساکی و همکاران (1397) در مطالعه‌ای به بررسی ارتباط بین نمرات ترکیبی غربالگری حرکت عملکردی و استقامت عضلات ثبات دهنده مرکزی در تکواندوکاران پرداختند و بیان کردند که بین استقامت عضلات خم کننده جانبی سمت راست و نمرات غربالگری حرکت عملکردی ارتباط معناداری وجود دارد [2]. نتایج این تحقیق نشان داد که بین نمره کل آزمون حرکتی عملکردی و وقوع آسیب لگن نابرابر افراد با سابقه آسیب‌دیدگی ارتباط منفی و معنی دار قوی وجود دارد. دانشمندی و همکاران (۱۳۹۴) در این ‌رابطه بیان می‌کنند که زمانی که عضو و قسمتی از بدن با تغییر ساختار مواجه می‌شود مفاصل دیگر اندام تحتانی آن را جبران کرده و گشتاور اکستانسوری خود را افزایش داده تا مجموع گشتاورهای اکستانسوری در کل اندام تحتانی حفظ شود [16]. و این مسأله در افراد با ناهنجاری لگن نابرابر نیز، می‌تواند به شکل متفاوتی نسبت به افراد با لگن طبیعی رخ دهد. لذا، نقص و ضعف حرکت در نتیجه این اختلال (لگن نابرابر) امری طبیعی به نظر می‌رسد.هم‌چنین، این پژوهش به‌طورکلی نشان داد که افراد باسابقه آسیب‌دیدگی نمره کمتری در آزمون‌های عملکردی حرکتی دارند که نتایج این تحقیق با نتایج پژوهش‌های شجاع‌الدین و همکاران (1392)، صفرزاده و همکاران (1398)، کیسل  و همکاران (2007)، و ماتلو  و همکاران (2011)، همسو می‌باشد [2]. کیسل و ماتو در پژوهش‌های خود نمره کل آزمون‌های عملکردی حرکتی را در آزمودنی‌های با سابقه آسیب‌دیدگی بررسی کردند و این نمره رابین 14 تا 5/16 بیان کردند و در این تحقیق نیز نمره کل آزمون‌های عملکردی برای افراد آسیب‌دیده حدود 15 به دست آمد که این نتیجه با نتایج دو تحقیق مذکور همسو می‌باشد.

نتیجه گیری نهایی
بر اساس نتایج، بین نمره کل آزمون حرکتی عملکردی و وقوع آسیب اسکولیوز، شانه نابرابر و لگن نابرابر افراد با سابقه آسیب‌دیدگی ارتباط منفی و معنی‌دار وجود دارد. امّا، بین نمره کل آزمون حرکتی عملکردی با وقوع آسیب کج گردنی افراد با بدون سابقه آسیب‌دیدگی ارتباط معنی‌داری وجود ندارد؛ لذا باتوجّه ‌به وجود این ارتباط، با احتمال می‌توان این‌گونه بیان کرد که نمرات آزمون‌های حرکتی ـ عملکردی (FMS) مدل پیشگیری مناسبی از آسیب‌ها و اختلالات قامتی نظیر اسکولیوز، شانه نابرابر و لگن نابرابر را، در اختیار مربیان، و درمانگران قرار می‌دهد تا میزان بروز آسیب‌های اندام فوقانی و به‌ویژه این آسیب‌ها را در ورزشکاران رشته تیراندازی پیشگویی کند؛ بنابراین، توصیه می‌شود که مربیان و ورزشکاران این رشته ورزشی در زمینه بهبود و پیشگیری از آسیب‌های مذکور، همگام با آزمایش‌های تشخیصی کلینیکی پزشکی، از آزمون‌های عملکردی (FMS) نیز استفاده نمایند. علاوه بر این، توصیه می‌شود که درمانگران و متخصصین طب ورزش از این آزمون‌ها به‌عنوان ابزاری معتبر و کارآمد برای سنجش سطح عملکرد این افراد در شناسایی افراد مستعد آسیب‌دیدگی استفاده نمایند.

ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مقاله از نوع مروری است و مستقیماً از هیچ انسانی یا حیوانی در آن استفاده نشده است.
حامی مالی
این مقاله از نوع مروری است و مستقیماً از هیچ انسان یا حیوانی در آن استفاده نشده است.
مشارکت نویسندگان
این مقاله از نوع مروری است و مستقیماً از هیچ انسانی یا حیوانی در آن استفاده نشده است.
تعارض
این مقاله از نوع مروری است و مستقیماً از هیچ انسانی یا حیوانی در آن استفاده نشده است.

Reference
[1]        Beglar K, Alizadeh MH, Khabiri M, Tahmasebi F, Ghelichpoor Dashliboroon B. The relationship between psychological skills and injuries severity of Tehran teams soccer players participating in premier league of Iran. Research in Sport Management and Motor Behavior. 2013. 3(6): p. 15-27.
[2]        Shojaedin, S.S. and M. Hadadnezhad, Relationship between Functional Movement Screen (FMS) score and the history of injury and identify the predictive value of the FMS. Journal of Research in Rehabilitation Sciences, 2013. 9(3): p. 459-469.
[3]        Farhadi, H., The relationship between static and dynamic balances and lower extremity injuries in the adolescent athlete. Journal of Research in Rehabilitation Sciences, 2012. 8(6): p. 1159-68.
[4]        Arastoo, N., et al., Comparision of Some Functional Tests and Disability Level between Patients with ACL Deficiency, ACL Reconstruction, and Healthy People. Jundishapur Scientific Medical Journal, 2015. 14(3): p. 273-281.
[5]        Ghasempoor, K., et al., Functional Movement Screening of Students of Shahrekord Technical Institute, Iran, for Sports Injuries Prevention. Journal of Research in Rehabilitation Sciences, 2016. 11(4): p. 263-272.
[6]        Sedaghati, P., Relationship the dynamic balance and core stability muscles endurance with the results of functional movement screening among the girl basketball players. Journal of Exercise Science and Medicine, 2017. 9(19): p. 169-184.
[7]        Shahheidari, S., A.A. Norasteh, and H. Daneshmandi, A Comparison of Range of Motion of Joints and Isometric Strength of Lower Extremity Muscles in Female Athletes with and without Dynamic Knee Valgus. Journal of Exercise Science and Medicine, 2017. 9(18): p. 83-101.
[8]        Sadeghi, M. and R.M. Nejad, Effect of eight weeks of selected Thera-band's exercises on the balance and functional movement of adolescent wrestlers in the city of Baft. Journal of Sport Biomechanics, 2019. 5(1): p. 41-50.
[9]        Gheitasi M, Pasandideh Z, Lordgouie M, Samavi M, Allafan N. Effect of eight-weeks pilates exercises on non-structural scoliosis deformity and improve balance in female students. Journal of Applied Exercise Physiology. 2018. 13(26):78-90.
[10]        Kheyrandish, I., M. Hadadnejad, and S. Shojaedin, Comparison of Functional Lower Extremity Evaluation Scores in Active Adolescents with Normal and Flexible Flat Foot. Scientific Journal of Rehabilitation Medicine, 2019. 7(4): p. 198-207.
[11]        Soltandoost, S.M., M.H. Alizadeh, and A. Shamsoddini, Effects of Functional Movement Training Program on Functional Movement Screening Scores and Selected Physical Fitness Factors in Active Injury-Prone Military Men. Journal Mil Med, 2020. 22(4): p. 174-182.
[12]        Yari, A., R. Mirnasuri, and F. Hemati, Assessment of uneven shoulder and its related factors among high school Boys aged 15 -18 years in Ilam city. Ilam University of Medical Science, 2014. 22(2): p. 125-131.
[13]        Afshin, K. and N. Behpoor, The Effect of 8 Weeks of Strength Training on Fluctuations of Neck-Shoulder Pain in Female Carpet Weavers. Journal of Exercise Science and Medicine, 2017. 8(17): p. 187-201.
[14]        M., M., et al., The effect of the period exercise therapy and ergonomic intervention on the rate of chronic neck pain and disability among computer users of lorestan university of medical sciences in 2012. Nursing development in health, 2014. 3(4): p. 15-24.
[15]        Abdolahzad, M. and H. Daneshmandi, The Effect of an 8-week NASM Corrective Exercise Program on Upper Crossed Syndrome. Journal of Sport Biomechanics, 2019. 5(3): p. 156-167.
[16]        Daneshmandih. and M. Manzari, The effect of eight weeks comprehensive corrective exercises on upper crossed syndrome. Scientific Journals Management System, 2014. 4(7): p. 75-86.
[17]        Sadeghian, F., et al., Design and Analysis of a knee-ankle-foot orthosis using torsional spring. Modares Mechanical Engineering, 2017. 17(10): p. 185-193.