دوره 8، شماره 1 - ( 3-1401 )
جلد 8 شماره 1 صفحات 89-80 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Jafarnezhadgero A, Moharramzadeh M, Ali Khiavi A, Nobakht F. Comparing the Effect of Strengthening the Square Lumbar Muscle in Increasing the Record Number of Squats of Volleyball Players in Ardabil Province. J Sport Biomech 2022; 8 (1) :80-89
URL: http://biomechanics.iauh.ac.ir/article-1-289-fa.html
URL: http://biomechanics.iauh.ac.ir/article-1-289-fa.html
جعفر نژادگرو امیر علی، محرم زاده مهرداد، علی خیاوی آیدین، نوبخت فرزاد. مقایسه‌ی اثر تقویت عضله‌ی مربع کمری در افزایش رکورد تعداد حرکات اسکات بازیکنان والیبال استان اردبیل. مجله بیومکانیک ورزشی. 1401; 8 (1) :80-89
1- گروه مدیریت و بیومکانیک ورزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
متن کامل [PDF 1530 kb]
(332 دریافت)
| چکیده (HTML) (1021 مشاهده)
متن کامل: (750 مشاهده)
مقدمه
برخی از فاکتورها و عوامل آمادگی جسمانی و حرکتی در رشته‌های ورزشی خاص، از اهمیّت بیش‌تری برخوردار هستند و اندازه بهره‌مندی از این عوامل در بین ورزشکاران، نقش تعیین‌کننده در موفقیت یا شکست آن‌ها هنگام مسابقه دارد. در این میان، توان عضلانی (قدرت انفجاری) از عوامل کلیدی برای دست یافتن به عملکرد و اجرای بهینه ورزشی است که در طیف وسیعی از رشته‌های ورزشی انفرادی و گروهی نقش مهمی ایفا می‌کند. بنابراین مربیان و ورزشکاران همواره در صدد یافتن یک شیوۀ مؤثر برای افزایش توان عضلانی عضلات اسکلتی درگیر هستند (1-4). در سال‌های اخیر، اکثر مربیان به‌منظور بهبود و تقویت گروه‌های ویژه عضلات، توجّه زیادی به تمرینات مقاومتی با وزنه داشته‌اند. یکی از حرکات بسیار مهم و رایج در افزایش قدرت عضلات پایین‌تنه حرکت اسکات است. چون اسکات جزو حرکت زنجیره بسته طبقه‌بندی شده است، بنابراین از حرکات مناسب و رایج در دوره‌های توانبخشی اندام تحتانی محسوب می‌شود (6،8،9). ورزشکاران و بیماران در دوره‌های مختلف می‌توانند از شیوه‌های متفاوتی برای اجرای حرکات اسکات استفاده کنند. فاکتورهایی چون عمق (میزان نشستن)، وضعیّت قرارگیری پاها (عرض ایستادن)، زوایای پا، و نحوه قرارگیری هالتر بر پشت موجب ایجاد شیوه‌های مختلف و متنوعی در انجام حرکت اسکات شده‌اند (5-7). دو نمونه از تکنیک‌های اصلی حرکت اسکات، با توجّه به عرض ایستادن، اسکات پا جمع و اسکات پا باز است. در حرکت اسکات پا جمع فاصلۀ بین پاها کمتر از عرض شانه (تقریباً 15 الی 25 سانتی‌متر) و در اسکات پا باز فاصلۀ بین پاها بیش‌تر از عرض شانه است (15). هرکدام از این تکنیک‌ها، موقعیت‌های نسبی استخوان‌های مفصل زانو (ران، درشت‌نی و کشکک) و نحوه عملکرد عضلات را در مفصل زانو تغییر می‌دهند. سرانجام بیومکانیک کل حرکت اسکات را عوض می‌کنند (10). تاکنون تحقیقاتی معدودی فعالیت عضلات را حین اجرای وضعیت پا جمع و پا باز اسکات بررسی و مقایسه کرده‌اند (12،11،8،6). عضله مربع کمری به‌طور مشخصی کوچک‌تر از اکستانسورهای پشت می‌باشد، امّا به دلیل نحوه اتصالات آن، نقش مهمی در حرکات کمری ـ لگنی و به‌طور ویژه در ثبات مهره‌ها دارد. درواقع این ماهیچه در طول فلکسیون و اکستانسیون و فلکسیون جانبی تنه، فعالیت زیادی دارد و از آن‌جایی که به زوائد عرضی مهره‌های کمری و به‌صورت عمودی‌تر به لگن و قفسه سینه متصل می‌شود، اثر پشتیبانی دو طرفه را برای مهره‌ها تسهیل می‌کند (13). مطالعات قبل نشان داده‌اند که غیر قرینگی عملکرد عضله مربع کمری می‌تواند موجب شکستگی ناشی از استرس در بخش پشتی مهره‌ها شود (14). هدف از پژوهش حاضر بررسی مقایسۀ اثر تقویت عضلۀ مربع کمری در افزایش رکورد تعداد حرکات اسکات بازیکنان والیبال استان اردبیل می‌باشد.
روش شناسی
این تحقیق از نوع کاربردی و نیمه تجربی بود و گردآوری اطلاعات آن به‌صورت میدانی انجام گرفت. جامعۀ آماری این 60 ورزشکار والیبالیست ﻣﺮد ﺳﺎﻟﻢ از استان اردبیل، به‌صورت مساوی و تصادفی به دو گروه سی نفره مداخله و کنترل به ترتیب ﺑـﺎ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ و اﻧﺤـﺮاف اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺳﻦ 22/11±31/18 و 1/6±33/18 سال تقسیم شدند، اطلاعات دموگرافیک آزمودنی‌ها در جدول شمارۀ 1 آورده شده است. برای جلوگیری از تداخل عامل وزن در پژوهش حاضر وزن آزمودنی‌ها هم در پیش‌آزمون و هم در پس‌آزمون مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. معیارهای ورود به تحقیق شامل: دارای حداقل دو سال سابقۀ فعالیت در رشتۀ ورزشی والیبال، عدم وجود آسیب‌دیدگی‌های شدید در 12 ماه گذشته، عدم وجود منع پزشکی برای انجام فعالیت‌های بدنی بود. در مقابل معیارهای خروج از تحقیق شامل: آسیب‌دیدگی در پروسۀ پژوهش و عدم رضایت برای ادامه همکاری می‌باشد. آزمودنی‌ها ﻗﺒﻞ از اﺟﺮای ﺗﺤﻘﯿﻖ، ﻓﺮم رضایت‌نامه و پرسشنامۀ اﻃﻼﻋﺎت ﭘﺰﺷﮑﯽ - ورزﺷﯽ را ﺗﮑﻤﯿﻞ ﮐﺮدﻧﺪ. اﻃﻼﻋﺎت در ایﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ در دو ﻣـﺮﺣﻠﻪ پیش‌آزمون و پس‌آزمون جمع‌آوری ﺷﺪ. در مرحلۀ اول، یﮏ ﻫﻔﺘﻪ ﻗﺒﻞ از آزﻣﻮن اﺻﻠﯽ، ﺗﻤﺎﻣﯽ آزمودنی‌ها در جلسه‌ای ﺗﻮﺟﯿﻬﯽ، ﺑﺎ نحوۀ اﺟﺮای آزمون‌ها و ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ اﻧﺠﺎم پروژۀ ﺗﺤﻘﯿﻖ آﺷﻨﺎ ﺷﺪﻧﺪ. ﺳﭙﺲ وزن آن‌ها ﺑﺎ ﺗﺮازوی اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﭘﺰﺷﮑﯽ و قد آن‌ها با ﻣﺘﺮ ﻧﻮاری اندازه‌گیری ﺷﺪ. ابتدا به‌صورت پیش‌آزمون تمام 60 نفر از آزمودنی‌ها با حداقل مقدار بار که با توجّه به میانگین وزنی افراد شرکت‌کننده اندازه‌گیری شد حرکت اسکات را انجام دادند. فراوانی تکرار حرکت اسکات آزمودنی‌ها تا میزان ناتوانی مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین از طریق پرسشنامه نوردیم در مورد اختلالات اسکلتی عضلانی افراد سؤال شد. تا فراوانی افراد مبتلا به کمردرد شناسایی شود. برای اندازه‌گیری میزان شدّت درد از شاخص وس استفاده شد. در ادامه به مدت دوازده جلسه تمام آزمودنی‌ها برنامه تمرینی خود را به‌صورت معمول انجام دادند. در گروه مداخله آزمودنی‌ها علاوه بر انجام حرکات بدنسازی معمول والیبال عمل تقویت عضلۀ مربع کمری را به‌صورت اختصاصی انجام دادند که قبلاً در برنامۀ تمرینی آزمودنی‌ها نبود. بعد از دوازده جلسۀ تمرینی برای دومین بار فراوانی تکرار حرکت اسکات تمامی آزمودنی‌ها با همان حداقل میزان بار مورد بررسی قرار گرفت. همچنین میزان شدّت درد در افراد مبتلا به کمر درد نیز در هردو گروه مداخله و کنترل برای بار دوم ارزیابی شد. برای اطمینان از نرمال بودن داده‌ها از آزمون شاپیروـ ویلک استفاده شد. برای مقایسۀ بین گروهی از آزمون تی مستقل به کمک نرم‌افزار SPSS ورژن 26 استفاده گردید. همچنین برای تمامی آزمون‌ها سطح معنی‌داری (05/0 > p) در نظر گرفته شد. داده‌ها توسط نرم‌افزار SPSS نسخه 26 مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت و برای رسم نمودار از نرم‌افزار Excel 2010 استفاده شد.
مطابق شکل 1 آزمودنی‌ها در گروه مداخله عمل خم کردن جانبی ستون مهره در مقابل نیروی مقاوم خارجی، سمت راست (شکل 1 الف) و سمت چپ (شکل 1 ب) را انجام دادند. که تمرین خوب و مناسبی برای تقویت این عضله محسوب می‌شود. سپس عمل کشش عضله مربع کمری سمت راست را با خم کردن جانبی تنه به سمت چپ، (شکل 1 د) تحت کشش قرار دادند و بالعکس عضله مربع کمری سمت چپ را با خم کردن جانبی تنه به سمت راست تحت کشش قرار دادند. (شکل 1 ج).
نتایج
یافته‌های پژوهش حاضر بر اساس نتایج جدول شمارۀ 2 نشان داد هیچ‌گونه اختلاف معنی‌داری بین دو گروه آزمودنی‌ها و درون گروه وجود ندارد. بین گروه مداخله با گروه کنترل در فراوانی رکورد حرکت اسکات اختلاف معناداری وجود دارد (0.001>p) ارائۀ تمرین تقویتی سبب افزایش رکورد حرکت اسکات در آزمودنی‌های گروه مداخله شد. (جدول 2). همچنین از لحاظ آماری بین گروه مداخله با گروه کنترل در سرعت انجام کامل و صحیحی حرکت اسکات اختلاف معناداری وجود ندارد. (0.112=p) انجام حرکت تقویتی عضلۀ مربع کمری سبب کاهش زمان انجام حرکت صحیح اسکات در آزمودنی‌های شرکت‌کننده در گروه مداخله نشد. (جدول 3). یافته‌های پژوهش حاضر نشان داد در افراد شرکت‌کننده در پژوهش کمردرد شایع بود و میزان فراوانی آن در گروه مداخله 42% و در گروه کنترل 25% گزارش شد. از لحاظ آماری بین پیش‌آزمون و پس‌آزمون میزان شدّت درد کمر در گروه مداخله اختلاف معناداری وجود دارد. (0.049=p) همچنین از لحاظ آماری بین پیش‌آزمون و پس‌آزمون میزان شدّت کمر درد در گروه کنترل اختلاف معنی‌داری وجود ندارد (0.071=p) (جدول 4).
بحث
هدف از پژوهش حاضر پاسخ دادن به این سؤال بود که آیا انجام تمرینات تقویتی عضلۀ مربع کمری می‌تواند بر فراوانی رکورد حرکت اسکات تأثیرگذار باشد.نتایج پژوهش حاضر نشان داد که انجام تمرین تقویت عضلۀ مربع کمری سبب افزایش فراوانی رکورد حرکت اسکات شد. که احتمالاً این عامل در اثر تقویت عضلۀ مربع کمری می‌باشد. در پژوهشی که توسط کالی و همکاران (2007) انجام گرفت، گزارش شد که کاهش استقامت عضلۀ مربع کمری با کمر درد مرتبط است. همچنین قدرت تحمل کافی عضلات کمر در جلوگیری و درمان آسیب‌های کمر یک عنصر مهم تعیین گردید. اگر تمرین مرتبط با عضلۀ مربع کمری صحیح انجام گیرد. در بهبود توان عضلۀ مؤثر می‌شود (15). که با نتایج پژوهش حاضر همسو می‌باشد علت آن احتمالاً به‌کارگیری تمرینات تقویتی مخصوص عضلۀ مربع کمری می‌باشد. سیلییرس (2007) در نتایج پژوهشی گزارش کرد که تحمل استاتیک مناسب عضلات کمر بهترین عامل جلوگیری کننده برای مشکلات کمر درد در مردان و زنان است. در افرادی که استقامت عضلات ناحیۀ کمر آن‌ها پایین می‌باشد، احتمالاً ابتلا به مشکلات کمر نیز بیش از 3 برابر افرادی است که استقامت عضلات کمر آن‌ها در حد متوسط است (16).که با پژوهش حاضر همسو است علت آن احتمالاً به‌کارگیری تمرینات تقویتی عضلات کمری می‌باشد. در پژوهشی ویسیر (2007) گزارش کرد که ضعف و غیر قرینگی عضلۀ مربع کمری حتی می‌تواند باعث شکستگی قوس پشتی مهره‌ها شود (14). اف اوونس (2008) گزارش کرد که در بیماران مبتلا به کمر درد بدون درد تیر کشنده که کاهش استقامت عضلۀ مربع کمری را داشته‌اند، کاهش زمان استقامت در نتیجه افزایش توان زمینه‌ای در عضلۀ بوده است (18،17). در این پژوهش تأثیر مثبت تقویت عضلۀ مربع کمری در افزایش فراوانی رکورد در حرکت اسکات و همچنین کاهش میزان شدّت کمردرد مشاهده شد. پیشنهاد می‌شود که تمرین ورزشی مخصوص عضلۀ مربع کمری به‌عنوان برنامۀ تمرینی برنامۀ تمرینی به ورزشکاران والیبالیست مرد ارائه شود. زیرا که این عامل سبب افزایش توانایی فرد در انجام حرکات ورزشی (حرکت اسکات) و فعالیت روزانه می‌شود. محدودیت‌ها و مشکلاتی در اجرای پژوهش حاضر وجود داشته و باید حین یافته‌های تحقیق و تعمیم آن مدنظر قرار گیرند. یکی از محدودیت‌های این پژوهش شرایط تمرینی سخت با حضور ویروس منحوس کرونا بود. همچنین عدم استفاده از دستگاهی آزمایشگاهی اندازه‌گیری قدرت عضلانی به دلیل عدم تمایل شرکت‌کنندگان بود. همچنین این پژوهش برای ورزشکاران مرد والیبالیست بود که نتایج به‌دست‌آمده را نمی‌توان به هردو جنس تعمیم داد.
نتیجه گیری نهایی
بر اساس یافته‌های پژوهش حاضر تمرینات تقویتی عضلۀ مربع کمری تأثیر معنی‌داری برافزایش فراوانی رکورد حرکت اسکات در ورزشکاران والیبالیست مرد داشت. تقویت عضلۀ مربع کمری توانست بر میزان شدّت کمردرد مؤثر و کارا باشد. همچنین تقویت عضلۀ مربع کمری مؤثر بر کاهش زمان انجام صحیح حرکت اسکات نشد. ازآن‌جایی‌که عضلۀُ مربع کمری عضلۀ کارا در بدن انسان می‌باشد. تقویت این عضله از طریق برنامه‌های تمرینی سبب افزایش استقامت بدن در انجام حرکات روزانه می‌شود.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مقاله از نوع مروری است و مستقیماً از هیچ انسانی یا حیوانی در آن استفاده نشده است.
حامی مالی
این مقاله از نوع مروری است و مستقیماً از هیچ انسان یا حیوانی در آن استفاده نشده است.
مشارکت نویسندگان
این مقاله از نوع مروری است و مستقیماً از هیچ انسانی یا حیوانی در آن استفاده نشده است.
تعارض
این مقاله از نوع مروری است و مستقیماً از هیچ انسانی یا حیوانی در آن استفاده نشده است.
برخی از فاکتورها و عوامل آمادگی جسمانی و حرکتی در رشته‌های ورزشی خاص، از اهمیّت بیش‌تری برخوردار هستند و اندازه بهره‌مندی از این عوامل در بین ورزشکاران، نقش تعیین‌کننده در موفقیت یا شکست آن‌ها هنگام مسابقه دارد. در این میان، توان عضلانی (قدرت انفجاری) از عوامل کلیدی برای دست یافتن به عملکرد و اجرای بهینه ورزشی است که در طیف وسیعی از رشته‌های ورزشی انفرادی و گروهی نقش مهمی ایفا می‌کند. بنابراین مربیان و ورزشکاران همواره در صدد یافتن یک شیوۀ مؤثر برای افزایش توان عضلانی عضلات اسکلتی درگیر هستند (1-4). در سال‌های اخیر، اکثر مربیان به‌منظور بهبود و تقویت گروه‌های ویژه عضلات، توجّه زیادی به تمرینات مقاومتی با وزنه داشته‌اند. یکی از حرکات بسیار مهم و رایج در افزایش قدرت عضلات پایین‌تنه حرکت اسکات است. چون اسکات جزو حرکت زنجیره بسته طبقه‌بندی شده است، بنابراین از حرکات مناسب و رایج در دوره‌های توانبخشی اندام تحتانی محسوب می‌شود (6،8،9). ورزشکاران و بیماران در دوره‌های مختلف می‌توانند از شیوه‌های متفاوتی برای اجرای حرکات اسکات استفاده کنند. فاکتورهایی چون عمق (میزان نشستن)، وضعیّت قرارگیری پاها (عرض ایستادن)، زوایای پا، و نحوه قرارگیری هالتر بر پشت موجب ایجاد شیوه‌های مختلف و متنوعی در انجام حرکت اسکات شده‌اند (5-7). دو نمونه از تکنیک‌های اصلی حرکت اسکات، با توجّه به عرض ایستادن، اسکات پا جمع و اسکات پا باز است. در حرکت اسکات پا جمع فاصلۀ بین پاها کمتر از عرض شانه (تقریباً 15 الی 25 سانتی‌متر) و در اسکات پا باز فاصلۀ بین پاها بیش‌تر از عرض شانه است (15). هرکدام از این تکنیک‌ها، موقعیت‌های نسبی استخوان‌های مفصل زانو (ران، درشت‌نی و کشکک) و نحوه عملکرد عضلات را در مفصل زانو تغییر می‌دهند. سرانجام بیومکانیک کل حرکت اسکات را عوض می‌کنند (10). تاکنون تحقیقاتی معدودی فعالیت عضلات را حین اجرای وضعیت پا جمع و پا باز اسکات بررسی و مقایسه کرده‌اند (12،11،8،6). عضله مربع کمری به‌طور مشخصی کوچک‌تر از اکستانسورهای پشت می‌باشد، امّا به دلیل نحوه اتصالات آن، نقش مهمی در حرکات کمری ـ لگنی و به‌طور ویژه در ثبات مهره‌ها دارد. درواقع این ماهیچه در طول فلکسیون و اکستانسیون و فلکسیون جانبی تنه، فعالیت زیادی دارد و از آن‌جایی که به زوائد عرضی مهره‌های کمری و به‌صورت عمودی‌تر به لگن و قفسه سینه متصل می‌شود، اثر پشتیبانی دو طرفه را برای مهره‌ها تسهیل می‌کند (13). مطالعات قبل نشان داده‌اند که غیر قرینگی عملکرد عضله مربع کمری می‌تواند موجب شکستگی ناشی از استرس در بخش پشتی مهره‌ها شود (14). هدف از پژوهش حاضر بررسی مقایسۀ اثر تقویت عضلۀ مربع کمری در افزایش رکورد تعداد حرکات اسکات بازیکنان والیبال استان اردبیل می‌باشد.
روش شناسی
این تحقیق از نوع کاربردی و نیمه تجربی بود و گردآوری اطلاعات آن به‌صورت میدانی انجام گرفت. جامعۀ آماری این 60 ورزشکار والیبالیست ﻣﺮد ﺳﺎﻟﻢ از استان اردبیل، به‌صورت مساوی و تصادفی به دو گروه سی نفره مداخله و کنترل به ترتیب ﺑـﺎ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ و اﻧﺤـﺮاف اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺳﻦ 22/11±31/18 و 1/6±33/18 سال تقسیم شدند، اطلاعات دموگرافیک آزمودنی‌ها در جدول شمارۀ 1 آورده شده است. برای جلوگیری از تداخل عامل وزن در پژوهش حاضر وزن آزمودنی‌ها هم در پیش‌آزمون و هم در پس‌آزمون مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. معیارهای ورود به تحقیق شامل: دارای حداقل دو سال سابقۀ فعالیت در رشتۀ ورزشی والیبال، عدم وجود آسیب‌دیدگی‌های شدید در 12 ماه گذشته، عدم وجود منع پزشکی برای انجام فعالیت‌های بدنی بود. در مقابل معیارهای خروج از تحقیق شامل: آسیب‌دیدگی در پروسۀ پژوهش و عدم رضایت برای ادامه همکاری می‌باشد. آزمودنی‌ها ﻗﺒﻞ از اﺟﺮای ﺗﺤﻘﯿﻖ، ﻓﺮم رضایت‌نامه و پرسشنامۀ اﻃﻼﻋﺎت ﭘﺰﺷﮑﯽ - ورزﺷﯽ را ﺗﮑﻤﯿﻞ ﮐﺮدﻧﺪ. اﻃﻼﻋﺎت در ایﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ در دو ﻣـﺮﺣﻠﻪ پیش‌آزمون و پس‌آزمون جمع‌آوری ﺷﺪ. در مرحلۀ اول، یﮏ ﻫﻔﺘﻪ ﻗﺒﻞ از آزﻣﻮن اﺻﻠﯽ، ﺗﻤﺎﻣﯽ آزمودنی‌ها در جلسه‌ای ﺗﻮﺟﯿﻬﯽ، ﺑﺎ نحوۀ اﺟﺮای آزمون‌ها و ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ اﻧﺠﺎم پروژۀ ﺗﺤﻘﯿﻖ آﺷﻨﺎ ﺷﺪﻧﺪ. ﺳﭙﺲ وزن آن‌ها ﺑﺎ ﺗﺮازوی اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﭘﺰﺷﮑﯽ و قد آن‌ها با ﻣﺘﺮ ﻧﻮاری اندازه‌گیری ﺷﺪ. ابتدا به‌صورت پیش‌آزمون تمام 60 نفر از آزمودنی‌ها با حداقل مقدار بار که با توجّه به میانگین وزنی افراد شرکت‌کننده اندازه‌گیری شد حرکت اسکات را انجام دادند. فراوانی تکرار حرکت اسکات آزمودنی‌ها تا میزان ناتوانی مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین از طریق پرسشنامه نوردیم در مورد اختلالات اسکلتی عضلانی افراد سؤال شد. تا فراوانی افراد مبتلا به کمردرد شناسایی شود. برای اندازه‌گیری میزان شدّت درد از شاخص وس استفاده شد. در ادامه به مدت دوازده جلسه تمام آزمودنی‌ها برنامه تمرینی خود را به‌صورت معمول انجام دادند. در گروه مداخله آزمودنی‌ها علاوه بر انجام حرکات بدنسازی معمول والیبال عمل تقویت عضلۀ مربع کمری را به‌صورت اختصاصی انجام دادند که قبلاً در برنامۀ تمرینی آزمودنی‌ها نبود. بعد از دوازده جلسۀ تمرینی برای دومین بار فراوانی تکرار حرکت اسکات تمامی آزمودنی‌ها با همان حداقل میزان بار مورد بررسی قرار گرفت. همچنین میزان شدّت درد در افراد مبتلا به کمر درد نیز در هردو گروه مداخله و کنترل برای بار دوم ارزیابی شد. برای اطمینان از نرمال بودن داده‌ها از آزمون شاپیروـ ویلک استفاده شد. برای مقایسۀ بین گروهی از آزمون تی مستقل به کمک نرم‌افزار SPSS ورژن 26 استفاده گردید. همچنین برای تمامی آزمون‌ها سطح معنی‌داری (05/0 > p) در نظر گرفته شد. داده‌ها توسط نرم‌افزار SPSS نسخه 26 مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت و برای رسم نمودار از نرم‌افزار Excel 2010 استفاده شد.
مطابق شکل 1 آزمودنی‌ها در گروه مداخله عمل خم کردن جانبی ستون مهره در مقابل نیروی مقاوم خارجی، سمت راست (شکل 1 الف) و سمت چپ (شکل 1 ب) را انجام دادند. که تمرین خوب و مناسبی برای تقویت این عضله محسوب می‌شود. سپس عمل کشش عضله مربع کمری سمت راست را با خم کردن جانبی تنه به سمت چپ، (شکل 1 د) تحت کشش قرار دادند و بالعکس عضله مربع کمری سمت چپ را با خم کردن جانبی تنه به سمت راست تحت کشش قرار دادند. (شکل 1 ج).
نتایج
یافته‌های پژوهش حاضر بر اساس نتایج جدول شمارۀ 2 نشان داد هیچ‌گونه اختلاف معنی‌داری بین دو گروه آزمودنی‌ها و درون گروه وجود ندارد. بین گروه مداخله با گروه کنترل در فراوانی رکورد حرکت اسکات اختلاف معناداری وجود دارد (0.001>p) ارائۀ تمرین تقویتی سبب افزایش رکورد حرکت اسکات در آزمودنی‌های گروه مداخله شد. (جدول 2). همچنین از لحاظ آماری بین گروه مداخله با گروه کنترل در سرعت انجام کامل و صحیحی حرکت اسکات اختلاف معناداری وجود ندارد. (0.112=p) انجام حرکت تقویتی عضلۀ مربع کمری سبب کاهش زمان انجام حرکت صحیح اسکات در آزمودنی‌های شرکت‌کننده در گروه مداخله نشد. (جدول 3). یافته‌های پژوهش حاضر نشان داد در افراد شرکت‌کننده در پژوهش کمردرد شایع بود و میزان فراوانی آن در گروه مداخله 42% و در گروه کنترل 25% گزارش شد. از لحاظ آماری بین پیش‌آزمون و پس‌آزمون میزان شدّت درد کمر در گروه مداخله اختلاف معناداری وجود دارد. (0.049=p) همچنین از لحاظ آماری بین پیش‌آزمون و پس‌آزمون میزان شدّت کمر درد در گروه کنترل اختلاف معنی‌داری وجود ندارد (0.071=p) (جدول 4).
بحث
هدف از پژوهش حاضر پاسخ دادن به این سؤال بود که آیا انجام تمرینات تقویتی عضلۀ مربع کمری می‌تواند بر فراوانی رکورد حرکت اسکات تأثیرگذار باشد.نتایج پژوهش حاضر نشان داد که انجام تمرین تقویت عضلۀ مربع کمری سبب افزایش فراوانی رکورد حرکت اسکات شد. که احتمالاً این عامل در اثر تقویت عضلۀ مربع کمری می‌باشد. در پژوهشی که توسط کالی و همکاران (2007) انجام گرفت، گزارش شد که کاهش استقامت عضلۀ مربع کمری با کمر درد مرتبط است. همچنین قدرت تحمل کافی عضلات کمر در جلوگیری و درمان آسیب‌های کمر یک عنصر مهم تعیین گردید. اگر تمرین مرتبط با عضلۀ مربع کمری صحیح انجام گیرد. در بهبود توان عضلۀ مؤثر می‌شود (15). که با نتایج پژوهش حاضر همسو می‌باشد علت آن احتمالاً به‌کارگیری تمرینات تقویتی مخصوص عضلۀ مربع کمری می‌باشد. سیلییرس (2007) در نتایج پژوهشی گزارش کرد که تحمل استاتیک مناسب عضلات کمر بهترین عامل جلوگیری کننده برای مشکلات کمر درد در مردان و زنان است. در افرادی که استقامت عضلات ناحیۀ کمر آن‌ها پایین می‌باشد، احتمالاً ابتلا به مشکلات کمر نیز بیش از 3 برابر افرادی است که استقامت عضلات کمر آن‌ها در حد متوسط است (16).که با پژوهش حاضر همسو است علت آن احتمالاً به‌کارگیری تمرینات تقویتی عضلات کمری می‌باشد. در پژوهشی ویسیر (2007) گزارش کرد که ضعف و غیر قرینگی عضلۀ مربع کمری حتی می‌تواند باعث شکستگی قوس پشتی مهره‌ها شود (14). اف اوونس (2008) گزارش کرد که در بیماران مبتلا به کمر درد بدون درد تیر کشنده که کاهش استقامت عضلۀ مربع کمری را داشته‌اند، کاهش زمان استقامت در نتیجه افزایش توان زمینه‌ای در عضلۀ بوده است (18،17). در این پژوهش تأثیر مثبت تقویت عضلۀ مربع کمری در افزایش فراوانی رکورد در حرکت اسکات و همچنین کاهش میزان شدّت کمردرد مشاهده شد. پیشنهاد می‌شود که تمرین ورزشی مخصوص عضلۀ مربع کمری به‌عنوان برنامۀ تمرینی برنامۀ تمرینی به ورزشکاران والیبالیست مرد ارائه شود. زیرا که این عامل سبب افزایش توانایی فرد در انجام حرکات ورزشی (حرکت اسکات) و فعالیت روزانه می‌شود. محدودیت‌ها و مشکلاتی در اجرای پژوهش حاضر وجود داشته و باید حین یافته‌های تحقیق و تعمیم آن مدنظر قرار گیرند. یکی از محدودیت‌های این پژوهش شرایط تمرینی سخت با حضور ویروس منحوس کرونا بود. همچنین عدم استفاده از دستگاهی آزمایشگاهی اندازه‌گیری قدرت عضلانی به دلیل عدم تمایل شرکت‌کنندگان بود. همچنین این پژوهش برای ورزشکاران مرد والیبالیست بود که نتایج به‌دست‌آمده را نمی‌توان به هردو جنس تعمیم داد.
نتیجه گیری نهایی
بر اساس یافته‌های پژوهش حاضر تمرینات تقویتی عضلۀ مربع کمری تأثیر معنی‌داری برافزایش فراوانی رکورد حرکت اسکات در ورزشکاران والیبالیست مرد داشت. تقویت عضلۀ مربع کمری توانست بر میزان شدّت کمردرد مؤثر و کارا باشد. همچنین تقویت عضلۀ مربع کمری مؤثر بر کاهش زمان انجام صحیح حرکت اسکات نشد. ازآن‌جایی‌که عضلۀُ مربع کمری عضلۀ کارا در بدن انسان می‌باشد. تقویت این عضله از طریق برنامه‌های تمرینی سبب افزایش استقامت بدن در انجام حرکات روزانه می‌شود.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مقاله از نوع مروری است و مستقیماً از هیچ انسانی یا حیوانی در آن استفاده نشده است.
حامی مالی
این مقاله از نوع مروری است و مستقیماً از هیچ انسان یا حیوانی در آن استفاده نشده است.
مشارکت نویسندگان
این مقاله از نوع مروری است و مستقیماً از هیچ انسانی یا حیوانی در آن استفاده نشده است.
تعارض
این مقاله از نوع مروری است و مستقیماً از هیچ انسانی یا حیوانی در آن استفاده نشده است.
فهرست منابع
1. Chiu LZ, Fry AC, Weiss LW, Schilling BK, Brown LE, Smith SL. Postactivation potentiation response in athletic and recreationally trained individuals. The Journal of Strength & Conditioning Research. 2003;17(4):671-7. [DOI:10.1519/00124278-200311000-00008] [PMID]
2. French DN, Kraemer WJ, Cooke CB. Changes in dynamic exercise performance following a sequence of preconditioning isometric muscle actions. The Journal of Strength & Conditioning Research. 2003;17(4):678-85. [DOI:10.1519/00124278-200311000-00009] [PMID]
3. Gourgoulis V, Aggeloussis N, Kasimatis P, Mavromatis G, Garas A. Effect of a submaximal half-squats warm-up program on vertical jumping ability. The Journal of Strength & Conditioning Research. 2003;17(2):342-4. [DOI:10.1519/00124278-200305000-00021] [PMID]
4. Hodgson M, Docherty D, Robbins D. Post-activation potentiation. Sports medicine. 2005;35(7):585-95. [DOI:10.2165/00007256-200535070-00004] [PMID]
5. Caterisano A, Moss RE, Pellinger TK, Woodruff K, Lewis VC, Booth W, et al. The effect of back squat depth on the EMG activity of 4 superficial hip and thigh muscles. The Journal of Strength & Conditioning Research. 2002;16(3):428-32. [DOI:10.1519/00124278-200208000-00014] [PMID]
6. Escamilla RF, Fleisig GS, Zheng N, Lander JE, Barrentine SW, Andrews JR, et al. Effects of technique variations on knee biomechanics during the squat and leg press. Medicine and science in sports and exercise. 2001;33(9):1552-66. [DOI:10.1097/00005768-200109000-00020] [PMID]
7. Wretenberg P, Feng Y, Arborelius U. High-and low-bar squatting techniques during weight-training. Medicine and science in sports and exercise. 1996;28(2):218-24. [DOI:10.1097/00005768-199602000-00010] [PMID]
8. McCAW ST, MELRosE DR. Stance width and bar load effects on leg muscle activity during the parallel squat. Medicine and science in sports and exercise. 1999;31:428-36. [DOI:10.1097/00005768-199903000-00012] [PMID]
9. Escamilla RF, Fleisig GS, Lowry TM, Barrentine SW, Andrews JR. A three-dimensional biomechanical analysis of the squat during varying stance widths. Medicine and science in sports and exercise. 2001;33(6):984-98. [DOI:10.1097/00005768-200106000-00019] [PMID]
10. Scott SL, Docherty D. Acute effects of heavy preloading on vertical and horizontal jump performance. The Journal of Strength & Conditioning Research. 2004;18(2):201-5. [DOI:10.1519/00124278-200405000-00001] [PMID]
11. Anderson R, Courtney C, Carmeli E. EMG analysis of the vastus medialis/vastus lateralis muscles utilizing the unloaded narrow-and wide-stance squats. Journal of Sport Rehabilitation. 1998;7(4):236-47. [DOI:10.1123/jsr.7.4.236]
12. Troubridge MA. The effect of foot position on quadriceps and harnstrings muscle activity during a parallel squat exercise: National Library of Canada= Bibliothèque nationale du Canada, Ottawa; 2001.
13. Rezaei K, Taghizadeh S. The Comparison of Leg Length Discrepancy and Quadratus Lumborum Endurance between Females with Chronic Low Back Pain and Healthy Females. Journal of Research in Rehabilitation Sciences. 2014;10(3):459-66.
14. de Visser H, Adam CJ, Crozier S, Pearcy MJ. The role of quadratus lumborum asymmetry in the occurrence of lesions in the lumbar vertebrae of cricket fast bowlers. Medical engineering & physics. 2007;29(8):877-85. [DOI:10.1016/j.medengphy.2006.09.010] [PMID]
15. Cawley J, Meyerhoefer C, Newhouse D. The impact of state physical education requirements on youth physical activity and overweight. Health economics. 2007;16(12):1287-301. [DOI:10.1002/hec.1218] [PMID]
16. Cilliers L. Evaluating the knowledge, attitudes and beliefs about the prevention and self-treatment principles for low back pain among nursing staff in Cecilia Makiwane Hospital, East London Hospital Comple: University of the Western Cape; 2007.
17. Knutson GA, Owens E. Erector spinae and quadratus lumborum muscle endurance tests and supine leg-length alignment asymmetry: an observational study. Journal of manipulative and physiological therapeutics. 2005;28(8):575-81. [DOI:10.1016/j.jmpt.2005.08.002] [PMID]
18. Rosas-Cervantes VA, Salazar R, Singaña M, Silva F. Electronic Training Instrument for Taekwondo Athletes. Journal of Advanced Sport Technology. 2022 Apr 30;6(1):1-8.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تماس با ما
فصلنامه بیومکانیک ورزشی
همدان،شهرک مدنی، بلوار امام خمینی(ره)، بلوار پروفسور موسیوند، مجتمع دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، معاونت پژوهش و فناوری، دفتر مجلات علمی
صندوق پستی: 734
تلفن دفتر نشریه: 08134494042
وب‌سایت: http://biomechanics.iauh.ac.ir
ایمیل: sportbiomechanics@iauh.ac.ir
