دوره 5، شماره 2 - ( 6-1398 )                   جلد 5 شماره 2 صفحات 123-112 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Javazi F, Sedaghati P, Daneshmandi H. The Effect of Selected Corrective Exercises With Physioball on the Posture of Female Computer Users With Upper Crossed Syndrome. J Sport Biomech 2019; 5 (2) :112-123
URL: http://biomechanics.iauh.ac.ir/article-1-200-fa.html
جوازی فریبا، صداقتی پریسا، دانشمندی حسن. تأثیر تمرینات منتخب اصلاحی با فیزیوبال بر وضعیت پاسچر کاربران رایانه دارای سندرم متقاطع فوقانی. مجله بیومکانیک ورزشی. 1398; 5 (2) :112-123

URL: http://biomechanics.iauh.ac.ir/article-1-200-fa.html


1- گروه آسیب‌شناسی ورزشی و حرکات اصلاحی، دانشکده تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.
متن کامل [PDF 5086 kb]   (3578 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (3113 مشاهده)
متن کامل:   (5366 مشاهده)
مقدمه
وضعیت بدنی صحیح به نگهداری طبیعی و موزون بخش‌های مختلف بدن اطلاق می‌شود [1]. وضعیت بدنی مطلوب، هماهنگی نسبی بخش‌های مختلف بدن با یکدیگر است. در چنین وضعیتی، فعالیت‌های عضلانی در کمترین حد خود و بدن در حداقل خستگی و درد و حداکثر کارایی خود است [2]. افراد معمولاً  نسبت به موقعیتی که در آن قرار دارند فرم‌های مختلف بدنی را برای خود انتخاب می‌کنند که به ساختار اسکلتی‌عضلانی، عملکرد حرکتی، فرهنگی و اشتغال بستگی دارد [3]. وضعیت بدنی نامناسب طولانی، به‌ویژه عادات نادرست هنگام نشستن، خوابیدن و راه رفتن می‌تواند در بلندمدت سبب بروز الگوها و سازگاری منفی گسترده‌ای در مفاصل و بافت‌های نرم شود که از آن جمله می‌توان به کوتاهی و سفتی عضلات در سمت آگونیست و طویل‌شدگی و ضعف آن‌ها در سمت آنتاگونیست اشاره کرد که این مسئله می‌تواند بر وضعیت بدنی افراد مبتلا تأثیرگذار باشد و سبب بروز ناهنجاری شود [4] و این ناهنجاری منجر به تغییر کلی الگوی بدن در یک‌چهارم فوقانی می‌شود [6 ،5]. سندرم متقاطع فوقانی شایع‌ترین الگوی اختلال عملکردی پاسچرال است که اختلال عملکردی عضلات کمربند شانه‌ای و ناحیه گردنی ـ سینه‌ای بدن را توصیف می‌کند [8 ،7]. برخی عضلات ضعیف‌شده شامل متوازی‌الاضلاع، دندان‌های قدامی، ذوزنقه‌ای میانی و پایینی و برخی عضلات کوتاه‌شده شامل ذوزنقه‌ای بالایی، سینه‌ای بزرگ و بالاکشنده کتف می‌تواند منجر به برخی اختلالات پاسچری شود [9 ،7]. 
تغییرات وضعیتی خاصی در سندرم متقاطع فوقانی دیده می‌شود که شامل سر به جلو، شانه‌های گرد و کیفوز پشتی است [10]. این وضعیت از تغییر شیوه زندگی فعال به غیرفعال توسعه یافته است [11]. در جمعیت امروز، سندرم متقاطع فوقانی در میان تمام گروه‌های سنی بسیار شایع است [12 ،8]. یکی از ابزارهایی که افراد را مجبور کرده که ساعت‌ها بدون تحرک به کار با آن مشغول شوند رایانه است. این ابزار بسیاری از مشکلات بشر امروزی را حل کرده، لیکن آسیب‌هایی که هم‌اکنون گریبان‌گیر کاربران آن شده است، به شکل معضل و مشکلی جدید درآمده است [13]. امروزه در مدارس و دانشگاه‌های ما بسیاری از دانش‌آموزان و دانشجویان دچار مشکلات جسمی فراوانی هستند که مربیان، والدین و یا خودشان کمتر از آن آگاه هستند. اکثر تحقیقات انجام‌شده در کشور هم بیانگر این وضعیت است. طبق تحقیقات به‌عمل‌آمده میزان ابتلا به ناهنجاری‌های ستون فقرات در جامعه دانشجویان نیز شیوع بالایی دارد [14]. 
دانشجویان از جمله افرادی هستند که روزانه ساعت‌های زیادی را صرف کار با رایانه می‌کنند که در زمان کار با رایانه بالاتنه و به‌ویژه گردن در وضعیت نامناسبی قرار می‌گیرد که فرد را مستعد بروز ناهنجاری‌های ناحیه فوقانی می‌کند [15]. یک مطالعه در دانشگاه لاهور گزارش کرد که 1/37 درصد دانشجویان سندرم متقاطع فوقانی دارند [12 ،8]. گسترش استفاده از رایانه و نمایشگرهای تصویری موجب نگرانی مرتبط با خطرهای بهداشتی بالقوه استفاده از رایانه و نمایشگرهای تصویری شده است [16]. در مطالعه‌ای در کشور هندوستان گزارش شده است که اختلالات اسکلتی‌عضلانی با 69 درصد، عوارض چشمی با 68 درصد و اختلالات روانی‌اجتماعی با 44 درصد، عوارض شایع و مهم در بین کاربران رایانه است [16]. گرو و همکاران نیز گزارش کردند 27 درصد کاربران نمایشگرهای رایانه علائم اختلالات اسکلتی‌عضلانی را دارند [16]. لیم و همکاران طی یک مطالعه متاآنالیز، وجود علائم اختلالات اسکلتی‌عضلانی در بین کاربران رایانه را بین 20 تا 75 درصد گزارش کردند [17]. 
در ناحیه پشتی، هایپرکایفوزیس به معنای افزایش زاویه قوس کایفوز است که بر اثر آن قوس‌های لوردوز گردنی و کمری نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرند و به تمایل بیشتر تنه به سمت جلو کمک می‌کنند. تمایل غیرطبیعی تنه به جلو در کایفوز سبب کاهش نقش حمایتی ستون فقرات از بدن، کاهش انعطاف‌پذیری ستون فقرات و مشکلات قفسه سینه، ریه‌ها و قلب می‌شود [18]. بنابراین توجه به وضعیت نامناسب جسمی دانشجویان به عنوان سرمایه‌های ملی کشور بیش از پیش ضرورت پیدا می‌کند [19]. بنابرین انجام ورزش و تمرینات در محیط‌های مختلف و به وسیله ابزار گوناگون می‌تواند تأثیر بسزایی در تصحیح وضعیت‌های قامتی داشته باشد، از جمله این نوع تمرینات، تمرینات با سوئیس‌بال است [20]. 
استفاده از این توپ می‌تواند باعث فعالیت بیشتر عضلات مورد استفاده در حرکت شود و این افزایش فعالیت در عضلات قسمت‌های مختلف اعم از کمربند شانه [21]، اندام تحتانی و عضلات تنه دیده شده است و درگیری بیشتر عضلات در طی تمرین از اهداف مهم تمرین است [22]. محققان نیز پیشنهاد کرده‌اند که مزایای استفاده از سوئیس‌بال شامل کمک به فعالیت حس عمقی، ثبات و کنترل تعادل است [19]. همچنین این توپ‌ها به دلیل ایجاد تنوع و هیجان موجب افزایش انگیزه و تشویق فرد به ادامه تمرینات شده و کسالت و عدم رغبت ناشی از تمرینات متداول را کم می‌کند [22]. سوئیس‌بال از قابلیت انعطاف‌پذیری بالایی برخوردار است و انواع تمرینات مختلف را می‌توان با آن انجام داد. با استفاده از این‌گونه توپ‌ها می‌توان به اهداف تمرینی متفاوت از جمله توسعه قابلیت‌هایی چون قدرت، انعطاف‌پذیری، استقامت، تعادل، هماهنگی و آگاهی از وضعیت مفاصل و اندام‌های بدن دست یافت [22]. در همین راستا گریگوری و همکاران (2005) بیان کردند که سطوح ناپایدار (سوئیس‌بال) فعالیت عضلات را افزایش می‌دهد [21]. 
الین کورا و همکاران (2008) تأثیر تمرینات نفس کشیدن و تمرینات پاسچرال روی سوئیس‌بال در کارکرد عضلات گردنی را بررسی کردند و نتایج بهبودی قابل توجهی را درکارکرد عضلات نشان داد و افراد به پاسچر مناسب نزدیک‌تر شدند [23]. تحقیقات مختلف با اعمال روش‌های تمرینی جداگانه کششی و قدرتی بر روی ناهنجاری‌های سر به جلو، شانه گرد و کیفوز به طور مجزا انجام شده است، اما وجود سه ناهنجاری مذکور با همدیگر نشان از وجود سندرم متقاطع فوقانی دارد. بنابراین ناهنجاری‌های مرتبط با سندرم متقاطع فوقانی در قالب یک عکس‌العمل زنجیره‌ای وضعیتی، ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند و به نظر نمی‌رسد که اصلاح مجزای هریک از آن‌ها به صورت تنها و موضعی توجیه مناسب علمی داشته باشد [18]. 
با توجه به اهمیتی که اصلاح وضعیت پاسچر دارد با استفاده از حرکات اصلاحی مناسب در رفع ناهنجاری‌های وضعیتی و ارائه راهکارهای مناسب می‌توان به نتایج مثبتی دست یافت. استفاده از شیوه‌های نوین و کارآمد جهت بهبود وضعیت جسمانی می‌تواند به احیا و بهبود سلامت در بین اقشار جامعه کمک کند. همچنین انجام حرکات متنوع و جذاب با استفاده از فیزیوبال می‌تواند اشتیاق افراد برای ادامه تمرینات را بالا برده و تمرینات تا بهبودی کامل ادامه یابد و همچنین دوره‌های اصلاحی را از حالت یکنواختی خارج کند. با توجه به تفاسیر فوق ضرورت انجام چنین تحقیقاتی بیش از پیش آشکار می‌شود. بنابراین در پژوهش حاضر سعی در بررسی تأثیر یک دوره تمرینات اصلاحی منتخب با فیزیوبال بر وضعیت پاسچر زنان دارای سندرم متقاطع فوقانی شد.
روش‌شناسی
تحقیق حاضر از نوع کارآزمایی بالینی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون بود. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل کاربران رایانه 18 تا 25‌ساله که حداقل چهار ساعت در روز با رایانه کار می‌کردند بود و از بین آن‌ها افرادی که دارای سندرم متقاطع فوقانی بودند، با داشتن ناهنجاری سر به جلوی بزرگ‌تر از 46 درجه، شانه گرد بزرگ‌تر از 52 درجه [24] و کایفوز بزرگ‌تر از 42 درجه [25] به عنوان نمونه انتخاب شدند. بدین منظور 24 نفر نمونه انتخاب و به دو گروه 12 نفری کنترل و آزمایش تقسیم شدند [10]. آزمودنی‌ها رضایت‌نامه کتبی برای شرکت داوطلبانه در تحقیق را تکمیل کردند. کد اخلاق این تحقیق از کمیته اخلاق دانشگاه علوم‌پزشکی گیلان صادر شد. معیارهای خروج از تحقیق شامل علائم پاتولوژیک مرتبط با سابقه شکستگی، جراحی یا بیماری‌های مفصلی ستون فقرات، داشتن هرگونه درد در ناحیه گردن یا اندام فوقانی، داشتن فعالیت ورزشی منظم هفتگی، سابقه قهرمانی و عضویت در تیم‌های ورزشی بود. همچنین عدم اتمام برنامه تمرینی به خروج افراد از این تحقیق منجر شد. متغیرهای وابسته این تحقیق شامل سر به جلو، کیفوز، شانه گرد و اتساع‌پذیری قفسه سینه در ابتدای تحقیق و پس از شش هفته بعد ارزیابی شدند.
در پژوهش حاضر، میزان زاویه سر به جلو و شانه گرد، با استفاده از روش عکس‌برداری نیمرخ بدن مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. این روش از تکرار‌پذیری مطلوبی برخوردار است و در تحقیقات متعدد استفاده شده است. در این پژوهش نیز تکرارپذیری (92/0=ICC) بود. برای اندازه‌گیری زوایای سر به جلو و شانه گرد با استفاده از این روش، ابتدا سه نشانه آناتومیکی تراگوس گوش و برجستگی آکرومیون سمت راست و همچنین، زائده خاری مهره C7 مشخص و با لندمارک نشانه‌گذاری شد. سپس از آزمودنی خواسته شد تا در محل تعیین‌شده در کنار دیوار طوری بایستد که بازوی چپ او سمت دیوار باشد. آن‌گاه، سه‌پایه عکس‌برداری که دوربین دیجیتال نیز روی آن قرار داشت در فاصله 265 سانتی‌متری و با ارتفاعی در سطح شانه راست آزمودنی، تنظیم شد؛ آن‌گاه عکس از نمای نیمرخ گرفته شد. در ادامه به وسیله نرم‌افزار اتوکد، زاویه خط واصل ترگوس و مهره هفتم گردنی با خط عمود (زاویه سر به جلو) محاسبه شد [24].
برای اندازه‌گیری زاویه کایفوز آزمودنی‌ها از خط‌کش منعطف استفاده شد. برای اندازه‌گیری با این روش، دو زائده خاری مهره‌های T2 و T12 به عنوان نقاط ابتدایی و انتهایی قوس کایفوز سینه‌ای تعیین شد. برای محاسبه زاویه کایفوز پس از به دست آوردن مقدار H و L ـ که به ترتیب شامل ارتفاع و عمق انحنای کایفوز به‌دست‌آمده از منطبق شدن خط‌کش بر پشت آزمودنی‌ها بود ـ این مقدار در فرمول قرار گرفت و میزان زاویه کایفوز محاسبه شد [26]. برای ارزیابی اتساع‌پذیری قفسه سینه ابتدا محیط قفسه سینه در محل لندمارک مزواسترنال با متر نواری در پایان بازدم اندازه‌گیری شد. سپس از آزمودنی خواسته شد دم عمیق انجام دهد. مجدداً محیط قفسه سینه اندازه‌گیری و اختلاف دو اندازه‌گیری ثبت شد [27].
برنامه تمرینات اصلاحی منتخب با فیزیوبال که شامل سه مرحله تمرینات کششی، تقویتی و انسجام با به‌کارگیری فیزیوبال است (جدول شماره 1)، بر اساس مطالعات انجام‌شده توسط کلارک و همکاران و اسپالدینگ و همکاران به مدت شش هفته، هر هفته سه جلسه و هر جلسه حدوداً 60 دقیقه (شامل گرم‌کردن، برنامه تمرینی و سردکردن) اجرا شد [29 ،28]. هر جلسه تحت نظارت مستقیم آزمونگر انجام گرفت تا از صحت انجام تمرینات، اطمینان حاصل شود و در فرایند اجرا نیز، حجم تمرینات (تکرار و مدت‌زمان) به صورت تدریجی در طول شش هفته برنامه تمرینی افزایش یافت [30].
در این تحقیق برای تجزیه و تحلیل آماری از نرم‌افزار SPSS نسخه 21 استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌های پارامتریک از آزمون کوواریانس و تی همبسته و برای داده‌های ناپارامتریک از آزمون آماری یومن ویتنی و ویلکاکسون استفاده شد. سطح معناداری این تحقیق 0/05 تعیین شد.
نتایج
 آزمون شایپرو ویلک حاکی از توزیع نرمال در داده‌های کایفوز و شانه به جلو (P>/05). آزمون تی مستقل تفاوت معناداری را در متغیرهای زمینه‌ای این گروه‌ها نشان نداد (جدول شماره 2).
برای مقایسه میانگین نتایج بین دو گروه با در نظر گرفتن پیش‌آزمون به عنوان عامل کووریت از آزمون کوواریانس استفاده شد که تفاوت معناداری را در متغیر کایفوز (P=0/001) نشان داد، اما تفاوت معناداری را در متغیر شانه به جلو نشان نداد با توجه به غیرنرمال بودن داده‌های متغیرهای محیط قفسه سینه و سر به جلو از آزمون، ناپارامتریک یو من ویتنی جهت بررسی تفاوت در دو گروه کنترل و آزمایش استفاده شد که نتایج تفاوت معناداری را در متغیر‌های محیط قفسه سینه و سر به جلو بین دو گروه آزمایش و کنترل نشان داد (0/05>P) (جدول شماره 4).
برای بررسی تفاوت در پیش‌آزمون و پس‌آزمون در دو گروه به صورت مجزا از آزمون تی همبسته (متغیر‌های پارامتریک) استفاده شد که تفاوت معناداری را در متغیرهای کایفوز و شانه به جلو نشان داد (0/01>P) (جدول شماره 5).
همچنین برای بررسی تفاوت در پیش‌آزمون و پس‌آزمون در دو گروه به صورت مجزا از آزمون ویلکاکسون (متغیر ناپارمتریک) استفاده شد که تفاوت معناداری را در متغیر‌های محیط قفسه سینه و سر به جلو در دو گروه آزمایش و کنترل نشان داد (0/01>P) (جدول شماره 6).

بحث
نتایج این مطالعه نشان داد تحت تأثیر شش هفته تمرینات اصلاحی منتخب فیزیوبال، در زوایای سر به جلو، شانه گرد و کایفوز و اندازه اتساع قفسه سینه آزمودنی‌ها در گروه آزمایش تفاوت معناداری ایجاد شد. تغییرات تحت تأثیر این تمرینات در زنان کاربر رایانه در جهت بهبود وضعیت پاسچر مشاهده شد. در همین راستا روشنی و همکاران (1396) اثر یک پروتکل تمرینی مبتنی بر اصول NASM بر سندرم متقاطع فوقانی آسیب‌دیدگان نخاع پاراپلژی را بررسی کردند که نتایج بهبود معناداری را در پاسچر گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل نشان داده بود [10]. 
رجالاکسیمی و همکاران (2018) اثربخشی دو روش تمرینی شروت و یوگا را در بهبود پاسچر و عملکرد ریه در افراد مبتلا به سندرم متقاطع فوقانی بررسی کردند که نتایج اختلاف معناداری در میانگین مقادیر آزمون هر دو گروه نشان داد، اما گروه تمرینی شروت در پس‌آزمون نتایج بهتری نسبت به گروه تمرینی یوگا داشت [8]. حاجی حسینی و همکاران (1394) در پژوهش خود روی سندرم متقاطع فوقانی اثربخشی بیشتر تمرینات ترکیبی نسبت به تمرینات مجزای کششی و قدرتی را نشان دادند [2].
رستمی و همکاران (1398) اثر سه روش اصلاحی بر کیفیت زندگی و سر به جلو در مردان مبتلا به سندرم متقاطع فوقانی را بررسی کردند. تمرینات به صورت تمرینات ترکیبی از اندام فوقانی و تحتانی، تمرینات اندام فوقانی و تمرینات اندام تحتانی بودند. نتایج تفاوت معناداری را قبل و بعد از مداخله در کیفیت زندگی و میزان سر به جلو نشان دادند. همچنین نتایج نشان داد میزان بهبودی در گروه تمرینات ترکیبی بیشتر از دو گروه دیگر بود [30]. 
سر به جلو یکی از رایج‌ترین انحرافات وضعیتی در ربع فوقانی بدن است و جزء سندرم‌های درد مزمن طبقه بندی می‌شود [10]. بین درد گردن و سردرد مزمن با زاویه سر به جلو رابطه معنی‌داری وجود دارد و عادت‌های غلط و وضعیت‌‌های بدنی نامناسب هنگام نشستن، کار کردن در وضعیت نشسته با وسایل مختلف و خستگی عضلانی باعث درد گردن می‌شود [10]. پس می‌توان با اصلاح ناهنجاری سر به جلو که در این پژوهش محقق شده است افراد را از دردهای احتمالی و مشکلات ثانویه ناشی از این ناهنجاری مصون نگه داشت. در افراد دارای سر به جلو علاوه بر تغییر راستای گردن، عضلاتی چون متوازی‌الاضلاع، دندانه‌ای قدامی و ذوزنقه میانی و تحتانی دچار ضعف می‌شوند. این عدم توازن عضلانی با درد و خستگی در ناحیه گردن همراه است [10]. 
در همین راستا در پژوهشی که نیکروان و همکاران (1394) انجام دادند نتایج تفاوت معناداری در شیوع اختلالات اسکلتی‌عضلانی و درد ناحیه گردن و کمربند شانه کاربران رایانه با و بدون فعالیت را نشان داد و کاربران با فعالیت بدنی وضعیت بهتری نسبت به کاربران بدون فعالیت بدنی داشتند [16]. همچنین جیونگ و همکاران (2015) تأثیر تمرینات ثبات‌دهنده با سوئیس‌بال و بدون سوئیس‌بال بر درد گردن ـ شانه و دامنه حرکتی گردن افرادی که طولانی‌مدت از نمایشگرهای تصویری استفاده کرده‌اند را بررسی کردند؛ نتایج کاهش معناداری درمیزان درد و افزایش معناداری در میزان دامنه حرکتی در هر دو گروه نشان داد و در بین دو گروه، گروهی که تمرینات با سوئیس‌بال را انجام داده‌اند نتایج بهتری را نشان دادند [31].
تحقیقات نشان می‌دهد ترکیب ورزش‌های ثباتی و تمرین چین‌تاک نه‌تنها موجب اصلاح بهتر سر به جلو می‌شود، بلکه موجب پایداری مؤثرتر و ثبات پاسچر می‌شود [10]. روشنی و همکاران (1397) در پژوهشی ماندگاری برنامه تمرینی بر میزان درد گردن و زاویه سر به جلو را بررسی کردند؛ بعد از شش ماه اثرات تمرین ماندگار بود [32]. در تحقیق حاضر نه‌تنها تمرینات کششی و تقویتی، بلکه تمرینات انسجام جهت ثبات و پایداری بهتر استفاده شد. بر اساس مکانیسم چرخ‌دنده‌ای، حرکت ریترکش سر باعث اصلاح راستای مهره‌های ستون فقرات گردنی و کاهش میزان کیفوز پشتی می‌شود و تنه را در وضعیت مناسبی برای اکستنشن قرار می‌دهد [33]. همچنین چرخش خارجی بازوها و نزدیک کردن کتف‌ها سبب کشش عضلات قدامی نواحی بازو و سینه شده، اکستنشن ستون فقرات را تسهیل می‌کند [2]. 
یکی از تمرینات انسجامی که در پژوهش حاضر گنجانده شد حرکت توپ کومبو بود با به داخل کشیدن گردن، که فرد باید حرکت چین‌تاک و چرخش خارجی بازوها را در قالب حرکت انسجام انجام دهد؛ بنابراین این تمرین به طور هم‌زمان روی سر به جلو (داخل کشیدن گردن) و شانه گرد (نزدیک کردن کتف‌ها) و کیفوز(اکستنشن ستون فقرات پشتی) تمرکز دارد. شانه گرد یکی از ناهنجاری‌های شایع است که 60 درصد از ناهنجاری‌های شانه را به خود اختصاص می‌دهد و به عنوان افزایش فاصله بین زاویه تحتانی کتف و زائده خاری مهره‌ها تعریف شده است [10]. فعالیت‌های تکراری و فشارهای مکرری که بر عضلات شانه وارد می‌شود، می‌تواند منجر به سازگاری‌های فیزیولوژیک چشمگیری در بافت عضلانی اطراف شانه شود [2]. در تحقیق حاضر از تمرینات کشش عضلات سینه‌ای جهت برقراری تعادل عضلانی استفاده شد. همچنین به کشش عضلات سینه‌ای و تقویت عضلات خلفی نیز جهت اصلاح عارضه کیفوز پرداخته شد. 
آژنگ و همکاران (1394) اثر تمرینات اصلاحی متداول و تمرینات با فیزیوبال در بهبود هایپرکایفوزیس و ظرفیت حیاتی را بررسی کردند که نتایج اختلاف معناداری در پس‌آزمون گروه‌های آزمایش نسبت به گروه کنترل در زاویه کایفوز و ظرفیت حیاتی را نشان داد، ولی بین گروه آزمایش یک با گروه آزمایش دو اختلاف معناداری مشاهده نشد [34]. همچنین کاظمی و همکاران (1393) تأثیر هشت هفته تمرین فیزیوبال بر اصلاح کیفوز پشتی، تعادل و کیفیت زندگی مردان مبتلا به مصرف مواد مخدر پس از ترک اعتیاد را بررسی کردند که نتایج تغییرات معناداری در هر سه متغیر در پس‌آزمون نسبت به پیش‌آزمون را نشان داد [35].
با توجه به تأثیر کیفوز روی اتساع قفسه سینه، این محدودیت می‌تواند موجب بروز اختلالات تنفسی شود. ارائه روش‌هایی برای بهبود عوارض ناشی از کیفوز شامل اتساع قفسه سینه از اهمیت خاصی برخوردار است [36]. نتایج پژوهش حاضر با پژوهش صداقتی (1397) و جانگ (2015) هم‌خوانی دارد [36 ،27]. وضعیت قرارگیری ساختارهای اسکلتی همانند زنجیره به طور مستقیم بر ساختارهای مجاور اثر می‌گذارند. شناخته‌شده‌ترین زنجیره وضعیتی در مهره‌ها رخ می‌دهد. از آنجا که نواحی مختلف ستون فقرات از طریق سیستم مهره‌ای با یکدیگر ارتباط درونی دارند، تغییرات در یک منطقه ممکن است از طریق یک عکس‌العمل زنجیره‌ای بر مناطق دیگر اثر داشته باشد [33]. ناهنجاری‌های هایپرکایفوزیس، سر به جلو و شانه گرد اغلب با یکدیگر اتفاق می‌افتند. جاندا از این پدیده با عنوان سندرم متقاطع فوقانی نام برده است [37]. 
الگوی سندرم متقاطع فوقانی معمولاً در کارکنان اداری و یا دانشجویانی که دوره‌های طولانی با رایانه کار می‌کنند یا پشت میز می‌نشینند دیده می‌شود [2]. این افراد اغلب اوقات به جلو خم می‌شوند و در طی تطابق وضعیتی، ستون فقرات سینه‌ای دچار افزایش قوس همراه با وضعیت سر به جلو می‌شود. همچنین ممکن است شانه‌ها از حالت طبیعی خارج شوند تا هماهنگی با سر و ستون فقرات به وجود آید. در شانه‌ها حالت الویشن و پروترکشن و بالی شدن کتف شایع است [31]. براگر، نورولوژیست سوئدی ‌سازو‌کار چرخ دنده‌ای را برای ستون فقرات این‌گونه توصیف کرد که وضعیت بدنی نشسته ضعیف سبب چرخش خلفی لگن می‌شود (حرکت چرخ‌دنده خلاف جهت عقربه‌های ساعت) که لوردوز طبیعی ستون فقرات کمری را کاهش می‌دهد. کیفوز طبیعی ستون فقرات پشتی با حرکت چرخ‌دنده، موافق چرخش عقربه‌های ساعت تشدید می‌شود و درنهایت حرکت چرخ‌دنده‌ای را در خلاف چرخش عقربه‌های ساعت در مهره‌های گردنی ایجاد می‌کند. این چرخ‌دنده انتهایی است که سبب ایجاد وضعیت قرارگیری رو به جلوی سر در وضعیت‌های بدنی ضعیف می‌شود [33].
تمرینات پژوهش حاضر بر عضلات درگیر در این ناهنجاری متمرکز بود که بر اساس تئوری عکس‌العمل زنجیره‌ای جاندا و الگوبرداری از مکانیسم چرخ‌دنده‌ای بروگر طراحی و اجرا شد [37 ،33]. این تمرینات هر سه ناهنجاری (هایپر کایفوزیس، سربه جلو و شانه گرد) را هم‌زمان مورد تأثیر قرار می‌داد و فرد در حالت فعال و پویا در تمرینات شرکت می‌کرد. این موارد با تئوری کندال که معتقد است تمرینات به شکل موضعی و ایزوله انجام می‌شوند مغایرت دارد [38].
حاجی‌حسینی و همکاران (1394)، در مطالعه خود روی سندرم متقاطع فوقانی، تفاوت معناداری را در مقایسه سه برنامه تمرینی مجزای قدرتی و کششی و یک برنامه جامع، روی شانه گرد نیافتند [2]. در تحقیق حاضر با توجه به لزوم توجه به واکنش‌های زنجیره‌ای و استفاده از یک برنامه ترکیبی در مقایسه با تمرینات مجزا برای فعال‌سازی عضلاتی از جمله دندانه‌ای قدامی که بر روی کتف به طور مستقیم دخالت دارند، تأکید شد. در این مورد در تحقیق نجفی و بهپور (2012)، در شانه گرد بهبود‌یافته فاصله بین کتف‌ها نیز 9 درصد کاهش یافت و این مسئله نشان‌دهنده تأثیر مثبت عضله دندانه‌ای قدامی و عضلات اطراف کتف است [39]. وضعیت ضعیف شانه و عدم تعادل عضلانی اطراف شانه شاخص‌های مهمی برای ناهنجاری شانه و سندرم‌های درد مزمن است. ثبات‌دهنده‌های اصلی کتف متوازی‌الاضلاع، بالابرنده کتف، ذوزنقه و دندانه‌ای قدامی هستند. ضعف عضلات نزدیک‌کننده کتف مانند ذوزنقه و متوازی‌الاضلاع، باعث افزایش ابداکشن کتف و بی‌تمرینی موجب ضعف عضلات ثبات‌دهنده کتف و درنتیجه ناهنجاری شانه گرد می‌شود [39]. 
از آنجا که چرخش در مهره‌های گردنی می‌تواند آسان‌تر از مهره‌های دیگر رخ دهد و محدودیت حرکتی در این ناحیه می‌تواند باعث ناهنجاری شود، حمایت از شانه‌ها می‌تواند محدودیت حرکتی مهره‌های گردن که ناشی از سفتی عضلات گردنی‌کتفی است را کاهش دهد. وقتی شانه‌ها حین چرخش مهره‌های گردنی حمایت شوند، حرکت بین مفاصل مهره‌ها که محدود شده بود، افزایش می‌یابد [10]. بنابراین پرداختن به عضلات اطراف کتف مانند ذوزنقه و متوازی‌الاضلاع که در این تحقیق مورد توجه قرار گرفته‌اند موجب حمایت از کتف در اجرای حرکات و اصلاح وضعیت شانه گرد می‌شود و می‌تواند روی زنجیره فوقانی خود یعنی گردن و زنجیره تحتانی خود یعنی ستون فقرات پشتی  تأثیر مثبت اعمال کند.
به طور کلی این گونه می‌توان عنوان کرد که طراحی و اجرای یک برنامه دقیق و هدفمند، حرکات اصلاحی مشتمل بر تمرینات کششی و قدرتی و انسجام، و تحرک‌بخشی نواحی درگیر که به صورت منظم و تحت نظارت مستقیم آزمونگر اجرا شود، می‌تواند اثربخشی مطلوبی در اصلاح ناهنجاری افراد مبتلا داشته باشد. 
نتیجه‌گیری نهایی
براساس نتایج پژوهش حاضر، می‌توان نتیجه گرفت که تمرینات اصلاحی منتخب با فیزیوبال اعمال‌شده در پژوهش یک راه‌حل مناسب، عملی و بدون عارضه جانبی برای اصلاح پاسچر افراد دارای سندرم متقاطع فوقانی است. از این رو پیشنهاد می‌شود افراد دارای سندرم متقاطع فوقانی، برنامه ورزشی منظمی را در بین برنامه‌های روزانه خود قرار دهند.
از جمله محدودیت‌های این مطالعه می‌توان به محدود بودن نمونه‌های واجد شرایط و عدم امکان کنترل دقیق وضعیت روانی و انگیزشی افراد در فرایند تحقیق اشاره کرد.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
پژوهش حاضر برگرفته از پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته آسیب‌شناسی ورزشی و حرکات اصلاحی با کد اخلاق IR.GUMS.REC.1397.480 از دانشگاه علوم‌پزشکی گیلان و دارای کد کار آزمایی بالینی در سامانه کارآزمایی بالینی ایران است.
حامی مالی
این مقاله برگرفته از پایانه کارشناسی‌ارشد نویسنده اول فریبا جوازی، گروه آسیب شناسی ورزشی و حرکات اصلاحی، دانشکده تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه گیلان است.
مشارکت نویسندگان
مفهوم‌سازی، روش‌شناسی و نظارت: تمامی نویسندگان. بررسی و نوشتن پیش‌نویس اصلی و منابع: پریسا صداقتی. مرور، بررسی و ویرایش: فریبا جوازی و حسن دانشمندی.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان این مقاله تعارض منافع ندارد.
تشکر و قدردانی
بدین‌وسیله از معاونت پژوهشی دانشگاه گیلان و تمامی آزمونی‌ها که صادقانه در تحقیق حاضر مشارکت داشتند تشکر و قدردانی می‌شود.


References
Houglum PA. Therapeutic exercise for athletic injuries. Champaign: Human Kinetics; 2001. https://books.google.com/books?id=z358QgAACAAJ&dq
Hajihosseini E, Norasteh AA, Shamsi A, Daneshmandi H. [The comparison of effect of three programs of strengthening stretching and comprehensive on upper crossed syndrome (Persian)]. Research in Rehabilitation Sciences. 2015; 11(1):51-61. http://jrrs.mui.ac.ir/index.php/jrrs/article/view/2149
Johnson G, Bogduk N, Nowitzke A, House D. Anatomy and actions of the trapezius muscle. Clinical Biomechanics. 1994; 9(1):44-50. [DOI:10.1016/0268-0033(94)90057-4]
Nadler SF, Malanga GA, Bartoli LA, Feinberg JH, Prybicien M, Deprince M. Hip muscle imbalance and low back pain in athletes: Influence of core strengthening. Medicine & Science in Sports & Exercise. 2002; 34(1):9-16. [DOI:10.1097/00005768-200201000-00003] [PMID]
Penha PJ, Baldini M, João SMA. Spinal postural alignment variance according to sex and age in 7-and 8-year-old children. Journal of Manipulative and Physiological Therapeutics. 2009; 32(2):154-9. [DOI:10.1016/j.jmpt.2008.12.009] [PMID]
Daneshmandi H, Harati J, Fahim Poor S. Bodybuilding links to upper crossed syndrome. Physical Activity Review. 2017; 5:124-31. [DOI:10.16926/par.2017.05.17]
Moore MK. Upper crossed syndrome and its relationship to cervicogenic headache. Journal of Manipulative and Physiological Therapeutics. 2004; 27(6):414-20. [DOI:10.1016/j.jmpt.2004.05.007] [PMID]
Rajalaxmi V, Paul J, Nithya M, Chandra LS, Likitha B. Effectiveness of three dimensional approach of schroth method and yoga on pulmonary function test and posture in upper crossed syndrome with neck Pain-A double blinded study. Research Journal of Pharmacy and Technology. 2018; 11(5):1835-9. [DOI:10.5958/0974-360X.2018.00341.4]
Morris CE, Bonnefin D, Darville C. The torsional upper crossed syndrome: A multi-planar update to Janda’s model, with a case series introduction of the mid-pectoral fascial lesion as an associated etiological factor. Journal of Bodywork and Movement Therapies. 2015; 19(4):681-9. [DOI:10.1016/j.jbmt.2015.08.008] [PMID]
Roshani S, Mahdavinejad R, Ghanizadehesar N. [The effect of a NASM-based training protocol on upper cross syndrome in paraplegia spinalcord injury patients (Persian)]. Journal of Ilam University of Medical Sciences. 2018; 25(6):73-85. [DOI:10.29252/sjimu.25.6.73]
Łukasik E, Targosiński P, Szymański M, Letkiewicz-Ryłów O, Styczeń P, Wychowański M. [Comparing the effectiveness of myofascial techniques with massage in persons with upper crossed syndrome (preliminary report) (Polish-English)]. Postępy Rehabilitacji. 2017; (2):53-67. [DOI:10.1515/rehab-2015-0067]
Mubeen I, Malik S, Akhtar W, Iqbal M, Asif M, Arshad A, et al. Prevalence of upper cross syndrome among the medical students of University of Lahore. International Journal of Physiotherapy. 2016; 3(3):381-4. [DOI:10.15621/ijphy/2016/v3i3/100851]
Hoseinpour S. [Relation between lumbar lordosis and thoracic spine with back pain and neck pain in high school girls in Tehran (Persian)] [MSc. thesis]. Tehran: Payame Noor University South Tehran; 2017.
Adedoyin RA, Idowu BO, Adagunodo RE, Owoyomi AA, Idowu PA. Musculoskeletal pain associated with the use of computer systems in Nigeria. Technology and Health Care. 2005; 13(2):125-30. [DOI:10.3233/THC-2005-13206] [PMID]
Tafakhor Z. [Investigating the prevalence of upper crossed syndrome in student users of computer and its relation with their neck pain (Persian)] [MSc. thesis]. Tehran: Allameh Tabataba’i University; 2014. http://d-lib.atu.ac.ir/site/catalogue/77676
Nikravan Golsefidi F, Ebrahimi Atri A, Hashemi Javaheri AA. [A comparison of musculoskeletal disorders of neck and shoulder girdle in male computer users with and without physical activity (Persian)]. Journal of Sport Medicine. 2015; 7(2):205-20. [DOI:10.22059/JSMED.2015.56541]
Naqvi M, Yasmeen S. Association of prolong sitting with common musculoskeletal disorders: A study determining prevalence of work related musculoskeletal disorders due to poor posture and bad ergonomics. Rīga, LV: LAP LAMBERT Academic Publishing; 2017. https://www.amazon.com/Association-Prolong-Sitting-Musculoskeletal-Disorders/dp/6202003251
Ghaem H, Borhani Haghighi A, Zeighami B, Dehghan A. [Validity and reliability of the Persian version of the Parkinson Disease Quality of Life (PDQL) questionnaire (Persian)]. Journal of Kerman University of Medical Sciences. 2010; 16(1):49-58. http://jkmu.kmu.ac.ir/article_17247.html
Illi U. Balls instead of chairs in the classroom? Swiss Journal of Physical Education. 1994; 6:37-9. https://ci.nii.ac.jp/naid/20000909888/
Hoseini SM. [Comparison of water and physioball trainings on balance in the blind male students (Persian)] [MSc. thesis]. Mashhad: Ferdowsi University of Mashhad; 2015. http://library.um.ac.ir/index.php?option=com_lib&view=docinfo&type=2&DocID=59956&lang=fa
Lehman GJ, MacMillan B, MacIntyre I, Chivers M, Fluter M. Shoulder muscle EMG activity during push up variations on and off a Swiss ball. Dynamic Medicine. 2006; 5:7. [DOI:10.1186/1476-5918-5-7] [PMID] [PMCID]
Sahami M. [The effect of sit-up exercises on different surfaces (swissball and conventional floor) on abdominal muscle strength, balance and running economy in non-athlete women (Persian)] [MSc. thesis]. Tehran: Shahid Beheshti University. 2009. http://library.sbu.ac.ir/islandora/object/thesis%3A26465
Corrêa ECR, Bérzin F. Mouth breathing syndrome: Cervical muscles recruitment during nasal inspiration before and after respiratory and postural exercises on Swiss Ball. International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology. 2008; 72(9):1335-43. [DOI:10.1016/j.ijporl.2008.05.012] [PMID]
Thigpen CA, Padua DA, Michener LA, Guskiewicz K, Giuliani C, Keener JD, et al. Head and shoulder posture affect scapular mechanics and muscle activity in overhead tasks. Journal of Electromyography and Kinesiology. 2010; 20(4):701-9. [DOI:10.1016/j.jelekin.2009.12.003] [PMID]
Morningstar MW. Cervical hyperlordosis, forward head posture, and lumbar kyphosis correction: A novel treatment for mid-thoracic pain. Journal of Chiropractic Medicine. 2003; 2(3):111-5. [DOI:10.1016/S0899-3467(07)60055-X]
Rajabi R, Seidi F, Mohamadi F. Which method is accurate when using the flexible ruler to measure the lumbar curvature angle? Deep point or mid point of arch. World Applied Sciences Journal. 2008; 4(6):849-52. https://www.researchgate.net/publication/242320422
Jung JH, Moon DC. The effect of thoracic region self-mobilization on chest expansion and pulmonary function. Journal of Physical Therapy Science. 2015; 27(9):2779-81. [DOI:10.1589/jpts.27.2779] [PMID] [PMCID]
Spalding A, Kelly LE. Fitness on the ball: A core program for brain and body. Champaign, IL: Human Kinetics; 2010. https://books.google.com/books?id=ede92AEjBIYC&dq
Clark M, Lucett S. NASM essentials of corrective exercise training. Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins; 2010. https://books.google.com/books?id=tZGIM2xzeSwC&dq
Rostamizalani F, Ahanjan Sh, Rowshani S, Bagherian Dehkordi S, Fallah A. [Comparison of the effects of three corrective exercise methods on the quality of life and forward head of men with upper cross syndrome (Persian)]. Journal of Paramedical Sciences & Rehabilitation. 2019; 8(1):26-36. [DOI:10.22038/JPSR.2019.27480.1717]
Ahn JA, Kim JH, Bendik AL, Shin JY. Effects of stabilization exercises with a Swiss ball on neck-shoulder pain and mobility of adults with prolonged exposure to VDTs. Journal of Physical Therapy Science. 2015; 27(4):981-4. [DOI:10.1589/jpts.27.981] [PMID] [PMCID]
Roshani S, Rostamizalani F, Ghanizade N, Mohammad Ali Nasab Firozjah E, Sokhtezari Z. [Study of the persistence effect of two exercises controlling the scapula and corrective movements on neck pain and angle of head in males with forward head (Persian)]. Journal of Ilam University of Medical Sciences. 2019; 27(1):148-60. [DOI:10.29252/sjimu.27.1.148]
Page P, Frank CC, Lardner R. Assessment and treatment of muscle imbalance: The Janda approach. Champaign, IL: Human Kinetics; 2009. https://www.amazon.com/Assessment-Treatment-Muscle-Imbalance-Approach/dp/0736074007
Azhang M, Khayyam Bashi Kh, Fazel AA, Bagheri L, Emamdoost S, Otadi Kh. [Comparison effect of conventional corrective exercise and physioball exercise on improvement of hyperkyphosis and vital capacity in female students (Persian)]. Journal of Modern Rehabilitation. 2016; 9(S2):168-76. http://mrj.tums.ac.ir/article-1-5436-en.html
Kazemi AA, Mahdavinejad R, Ghasemi GA, Sadeghi M. [Effects of an 8-week exercise with physioball on the correction of thoracic kyphosis, balance and quality of life in addicted men after quitting drugs (Persian)]. Journal of Research in Rehabilitation Sciences. 2013; 9(2):328-37. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=196745
Sedaghati P, Saki F, Mohamadi B. [Investigating the effect of six weeks of functional kinesio taping on body posture and spinal function of elderly women (Persian)]. Complementary Medicine Journal. 2019; 8(4):3457-66. http://cmja.arakmu.ac.ir/article-1-605-en.html
Seidi F, Rajabi R, Ebrahimi E, Alizadeh MH, Daneshmandi H. [The effect of a 10-week selected corrective exercise program on postural thoracic kyphosis deformity (Persian)]. Sport Medicine. 2013; 5(10):5-22. https://www.magiran.com/paper/1159883?lang=en
Shiravi S, Letafatkar A, Bertozzi L, Pillastrini P, Khaleghi Tazji M. Efficacy of abdominal control feedback and scapula stabilization exercises in participants with forward head, round shoulder postures and neck movement impairment. Sports Health. 2019; 11(3):272-9. [DOI:10.1177/1941738119835223] [PMID]
Najafi M, Behpoor N. [The effects of a selective corrective program on the scapula and shoulder joint posture in girls with rounded shoulder (Persian)]. Journal of Sport Medicine. 2013; 4(2):31-47. [DOI:10.22059/JSMED.2013.30058]
 
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1398/10/4 | پذیرش: 1398/10/12 | انتشار: 1398/6/10

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به فصلنامه بیومکانیک ورزشی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Journal of Sport Biomechanics

Designed & Developed by : Yektaweb