ورزش از اجزای مهم در سلامت افراد یک جامعه می‌باشد (1-4).  امّا با این‌ وجود آسیب‌هایی که در حین فعالیت‌های ورزشی به وجود می‌آیند، به‌طور فزاینده‌ای، به‌عنوان خطر جدی برای سلامتی افراد محسوب می‌شوند (5). این آسیب‌ها می‌توانند بار اقتصادی، جسمانی و روانی را به ورزشکاران و اطرافیان آن‌ها وارد کنند (1-4).
بنابراین بررسی علل وقوع و نحوه پیشگیری از صدمات ورزشی همواره بسیار مهم می‌باشد و بخش بزرگی از تلاش‌های متخصصان و محققان را به خود اختصاص می‌دهد. این‌گونه تحقیقات در راستای کاهش هزینه‌های درمانی و ارتقای عملکرد ورزشکاران و سطح سلامت جامعه انجام می‌گیرد و داشتن وضعیت بدنی نرمال و مناسب یکی از نیازهای ضروری انسان است (8). در دهه گذشته، ورزش‌های راکتی محبوبیت زیادی پیداکرده‌اند (7). و بدمینتون یکی از محبوب‌ترین ورزش‌ها در سراسر جهان و خصوصاً در کشورهای آسیای شرقی از قبیل هند، مالزی، اندونزی و ... می‌باشد (5). امّا علی‌رغم پرطرفدار و محبوب بودن این رشته ورزشی در جهان، در حوزه پزشکی ورزشی توجّه و تمرکز معدودی روی این رشته ورزشی شده است (6). و در مورد فراوانی و ویژگی‌های آسیب‌دیدگی در این ورزش و سایر ورزش‌های راکتی اطلاعات کمی در دسترس می‌باشد (7). بر اساس مطالعات موجود در مورد آسیب‌های ورزشی، میزان بروز آسیب‌های بدمینتون در مقایسه با سایر ورزش‌ها کمتر است، امّا آسیب‌های حاد در این رشته به‌طورکلی شدیدتر می‌باشند (9). خطر، نوع و شدّت صدمات در بدمینتون به عوامل مؤثر زیادی ازجمله سن، تناسب‌اندام، سطح مشارکت و جنسیت بستگی دارد (10). بدمینتون به‌عنوان سریع‌ترین ورزش راکتی در جهان شامل پرش‌ها، لانگزها، حرکات چند جهته با تغییر جهت‌های سریع فضایی، تغییرات سریع وضعیتی، حرکات تکراری و پیچیده اندام فوقانی و تحتانی، گرفتن طولانی‌مدت راکت با حرکات با سرعت‌بالا (11)، همراه با تغییرات ثابت پاسچر می‌باشد که این حرکات می‌توانند خطرات بالایی را در پی داشته باشد (12). حرکت همراه با تغییر جهت‌های ناگهانی، بازیکنان را در معرض آسیب‌های صدمه‌ای غیر تماسی مفاصل، تاندون‌ها و واحدهای عضلانی قرار می‌دهد (12). با توجّه به اهمیت تأثیر صدمات ورزشی در زندگی افراد و تحت‌الشعاع قرار گرفتن تمامی فعالیت‌های آن‌ها در زندگی روزمره و زندگی حرفه‌ای ورزشی، پیشگیری از آسیب‌دیدگی و کاهش مدت بی تمرینی و رقابت‌ها در حرفه ورزشی یک بازیکن نخبه بدمینتون بسیار مهم است. بنابراین این مطالعه با هدف بررسی سیستماتیک پژوهش‌های مرتبط با آسیب‌های رشته بدمینتون و انجام یک جمع‌بندی مطلوب و ارائه اطلاعات جامع و کاربردی در این حوزه انجام‌شده است.
روش شناسی
در مطالعه حاضر، تحقیقات انجام‌شده در رابطه با آسیب‌های بدمینتون بین سال‌های 2000 تا 2021 جستجو و مورد بررسی قرار گرفتند. کلمات کلیدی تخصصی مثل: آسیب‌های بدمینتون، ورزشکاران حرفه‌ای، ورزشکاران غیرحرفه‌ای آسیب‌های اندام فوقانی، اندام تحتانی، آسیب‌های حاد و مزمن در بدمینتون، در پایگاه‌های تخصصی،Google Scholar، Science Direct  و PubMed مورد جستجو قرار گرفتند.
معیارهای ورود به تحقیق برای مقالات انتخاب‌شده عبارت بودند از مقالات به زبان فارسی یا انگلیسی باشند، در نشریات علمی معتبر داخلی یا خارجی منتشرشده باشند و در مورد آسیب‌های رشته بدمینتون باشند.
در مورد حداقل یکی از موارد مد‌نظر ما اطلاعاتی ارائه‌شده باشد: میزان شیوع آسیب، شدت آسیب (حاد یا مزمن بودن)، علت وقوع و مکانیسم آسیب، محل بروز آسیب (اندام فوقانی، اندام تحتانی، سر و ستون فقرات)، سطح رقابتی مسابقات در حین بروز آسیب (آسیایی، جهانی، المپیک)، زمان و بروز آسیب (تمرینات یا مسابقات)، سن و جنس ورزشکاران آسیب‌دیده، استراتژی و پروتکل‌های پیشگیری از آسیب.
در جستجوی اولیه با کلیدواژه کلی حدود 2000 مقاله یافت شد. پس از تخصصی شدن کلیدواژه‌ها حدود 1300 مقاله برای مرحله بعدی انتخاب شدند و بعد از بررسی عنوان مقالات، 150 مقاله برای بررسی متن کامل انتخاب شدند و در نهایت پس از مطالعه متن کامل مقالات و با توجّه به معیارهای خروج از مطالعه، 32 مقاله که ویژگی‌های مدنظر ما را داشتند، به‌عنوان مقالات نهایی برای مطالعه ما مورد بررسی قرار گرفتند (شکل1). معیارهای خروج مقالات نیز عبارت بودند از مقالاتی که در مجلات نامعتبر چاپ‌شده بود؛ مقالاتی که جامعه آماری آن‌ها غیر از ورزشکاران بدمینتون بود و مقالاتی که به‌صورت مروری جمع‌آوری‌شده بود.
برای بررسی کیفیت مقالات از مقیاس PEDro استفاده شد. این مقیاس دارای 11 تا سؤال است. برای هر سؤال یک امتیاز در نظر گرفته می‌شود. اگر مقاله امتیاز 7 و بالای 7 بگیرند نشان‌دهنده سطح بالای کیفیت مقاله هست و اگر بین 5 تا 6 بگیرند، نشان‌دهنده سطح متوسط مقاله هست و اگر زیر 5 بگیرند، نشان‌دهنده سطح ضعیف مقاله هست (13).


 

با بررسی سطح کیفی مقالات با ابزار PEDro میانگین امتیازی که مقالات از این مقیاس گرفتند حدوداً برابر نمره 7 بود که نشان می‌دهد مقالاتی که برای بررسی در این مطالعه انتخاب شدند از سطح کیفی بالایی برخوردار بوده و نتایج حاصل از این مطالعه قابل اعتماد می‌باشد (جداول 1-10). با جستجو در منابع الکترونیکی بر اساس جستجوی کلیدواژه کلی، 2000 مقاله و بر اساس جستجوی کلیدواژه تخصصی‌تر 1300 مقاله یافت شد و 700 مقاله حذف شد. بعد از بررسی عنوان و چکیده، 1150 مقاله از مطالعه خارج شد و 150 مقاله باقی‌مانده به صورت متن کامل بررسی شد. در نتیجه این بررسی، 118 مقاله بر اساس معیارهای خروج از مطالعه خارج شدند و در نهایت 32 مقاله معیارهای ورود به مطالعه را دارا بودند (شکل1). همان‌طور که در جداول مشاهده می‌کنید، هریک از آسیب‌های سر و ستون فقرات، اندام فوقانی و اندام تحتانی در رشته بدمینتون به تفکیک سن، جنسیت، سطح بازی (آماتور یا حرفه‌ای بودن بازیکن)، زمان آسیب‌دیدگی (در حین تمرین یا مسابقات)، شدت آسیب‌دیدگی، رده رقابتی، نوع آسیب، نقطه آناتومیکی درگیر آسیب‌دیدگی، مورد بررسی قرار گرفته است (12). نتایج بیش‌تر مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که آسیب‌های بدمینتون در ورزشکاران نوجوان و جوان و به طور کلی در سنین پایین‌تر بیش‌تر رخ می‌دهند. در بعضی از تحقیقات نیز، بروز آسیب‌های جدید در نوجوانان و مصدومیت‌های مکرر در ورزشکاران بزرگ‌سال گزارش شده بود (جدول1). هم‌چنین بررسی‌ها نشان داد که آسیب‌دیدگی در مردان بیش‌تر از زنان است امّا در برخی مطالعات گفته شده که جنسیت هیچ تأثیری در آسیب‌های ناشی از ورزش بدمینتون ندارد و در دو مورد از مطالعات هم آسیب‌دیدگی بیش‌تر در زنان گزارش شده بود. با توجّه به بررسی نتایج مطالعات به نظر می‌رسد که باید تحقیقات بیش‌تری در این زمینه انجام شود و به طور قطعی نمی‌توان گفت آسیب‌دیدگی‌ها در مردان یا زنان بیش‌تر است (جدول2). در ورزشکاران آماتور به دلیل تکرار حرکت و فشار تمرین، بروز آسیب بیش‌تر از ورزشکاران حرفه‌ای است. در ورزشکاران حرفه‌ای آسیب‌های بیش‌تر در سنین بالاتر بروز می‌کند (جدول4)، هم‌چنین بررسی‌ها نشان می‌دهد که مدت زمات تمرین ارتباط مستقیم با افزایش بروز آسیب دارد (جدول3). بروز آسیب‌های رشته ورزشی بدمینتون در حین تمرین بیش‌تر از زمانی که ورزشکار در فعالیت رقابتی و مسابقات است، رخ می‌دهد (جدول5). بررسی شدّت آسیب‌دیدگی‌های شایع در ورزش بدمینتون نشان می‌دهد که آسیب‌های حاد و خفیف بیش‌تر از آسیب‌های مزمن و متوسط در این ورزش ایجاد می‌شود. آسیب‌های حاد بیش‌تر در جلسات تمرین و به دلیل انجام فن‌های نامناسب و صدمات بروز می‌کند (جدول6). در سطح جهانی، آسیب‌ها از طریق ضربه و استفاده بیش کاری ایجاد می‌شوند. در مسابقات ملی و در بین بازیکنان حرفه‌ای، شیوع آسیب‌ها در زانو، کمر و شانه است. در بازیکنان عادی، شایع‌ترین آسیب، پیچ خوردگی در مچ پا بوده و در مرحله آموزش، آسیب بیش‌تر مربوط به بافته‌ای نرم بود (اسپرین و استرین) (جدول7). آسیب‌های بیش کاری در اندام تحتانی بیش‌تر از اندام فوقانی و در شانه و زانو بسیار شایع هستند. در برخی از تحقیقات نیز، آسیب‌های بیش‌کاری در افراد با سنین میانسال و بالاتر، بیش‌تر گزارش شده است (جدول8). بیش‌ترین نوع شیوع آسیب در مفاصل و لیگامان ها، استرین و اسپرین است و بیش‌تر این آسیب‌ها در اندام تحتانی به خصوص در مفصل مچ پا رخ داده بود (جدول9). در بررسی مطالعات، مشاهده شد که در بازیکنان بدمینتون، میزان شیوع آسیب‌دیدگی کمر، درصد بالایی را به خود اختصاص می‌دهد، هم‌چنین شیوع درد شانه در بازیکنان بدمینتون بسیار رایج است. علت بروز این آسیب، بیش کاری در این مفصل هست و می‌توان گفت که در طبقه‌بندی میزان شیوع آسیب‌های اندام فوقانی، شانه بعد از کمر و مچ دست قرار دارد. بروز این آسیب بین زن و مرد تفاوت معنی‌داری نداشت، امّا نمی‌توان به‌صورت قطعی اعلام کرد و نیازمند تحقیقات بیش‌تری است.آسیب‌های بدمینتون معمولاً در اندام تحتانی اتفاق می‌افتند و عمدتاً شامل استرین‌ها و اسپرین‌ها هستند و نه استفاده بیش‌کاری که در بسیاری از موارد وجود خارجی ندارد (14). آسیب‌های زانو و مچ پا که شامل پیچ‌خوردگی، شکستگی مچ پا و پارگی تاندون آشیل می‌شود، جزء آسیب‌های شایع در اندام تحتانی ورزشکاران بدمینتون هستند و هم‌چنین در مچ، پیچ‌خوردگی شایع‌ترین آسیب در این مفصل می‌باشد. علت شیوع آسیب زانو، بیش‌کاری و فرود روی یک پا پس از ضربه یا پرتاب از بالای سر بیان شده است. در برخی از مطالعات شیوع آسیب زانو بیش‌تر از کمر گزارش شده است، امّا با توجّه به نتایج به‌دست ‌آمده و اختلاف‌نظر در میزان شیوع آسیب زانو و کمر، باید تحقیقات بیش‌تری در این زمینه انجام شود (جدول10). با بررسی مطالعات در ارتباط با آسیب تاندون آشیل می‌توان گفت که میزان بار تمرینی باعث شیوع درد و آسیب در تاندون آشیل می‌شود که پارگی و کشیدگی تاندون از عوارض این آسیب است. در برخی مطالعات گفته شده که سن به‌طور معنی‌داری با درد تاندون آشیل ارتباط دارد (جدول1).

هدف از مطالعه حاضر بررسی آسیب‌های ورزش بدمینتون بود. نتایج مطالعات انجام شده، اطلاعات مختلفی از آسیب‌های این ورزش را گزارش کرده‌اند. مطالعات، علت وقوع آسیب‌ها را در شرایط مختلف ذکر کرده‌اند که هر یک از این فاکتورها را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهیم. همان طور که در جدول فوق مشاهده می‌کنید، تعداد 32 مقاله به بررسی آسیب‌های موجود در ورزش بدمینتون پرداخته‌اند. بیش‌تر مطالعات انجام شده نشان دادند که آسیب‌های بدمینتون، در ورزشکاران نوجوان و جوان و به طور کلی در سنین پایین‌تر بیش‌تر رخ می‌دهند. در بعضی از تحقیقات نیز، بروز آسیب‌های جدید در نوجوانان و مصدومیت‌های مکرر در ورزشکاران بزرگسال گزارش شده بود. بازیکنان جوان‌تر با حجم تمرین کم‌تر و تا یک حد معینی پسران، بیش‌تر در معرض خطر آسیب‌های بدمینتون بودند. این یافته‌ها احتمالاً به دلیل فقدان مهارت کافی بازیکنان نوجوان و نیز خطرپذیری رفتاری بیش‌تر که در پسران شایع می‌باشد، زمینه را برای مصدومیت بازیکنان ایجاد کرده است. هم‌چنین در این مطالعات، میزان بروز آسیب در ورزشکاران آماتور بیش‌تر از ورزشکاران حرفه‌ای و بر خلاف بیش‌تر ورزش‌های دیگر، خطر نسبی آسیب‌دیدگی هنگام تمرین بیش‌تر از مسابقات بود. ورزشکاران آماتور و نوجوان کم‌سن به صورت بالقوه از آسیب‌دیدگی‌های جدید بیش‌تری برخوردار هستند، زیرا در حال گذر از تمرینات فشرده و کم‌تر به تمرینات بسیار فشرده و در نتیجه بارگذاری کششی بالا و استرس‌هایی بر سیستم عضلانی اسکلتی خود می‌باشند. با انطباق ورزشکاران با بار تمرینی فشرده و حجم زیاد، میزان بروز آسیب‌دیدگی در بین بازیکنان آماتور به مرور کاهش می‌یابد. اقدامات کلی مانند گرم کردن و سرد کردن، به اطمینان داشتن از اکسیژن رسانی به عضلات و دفع مواد زائد کمک می‌کند. تغذیه و آبرسانی، استقامت برای بازی را تضمین می‌کند. تناسب اندام مانند آمادگی عمومی، تناسب و سازگاری هوازی، تمرینات قدرتی عضلات اندام فوقانی و خصوصاً شانه، عدم تعادل عضلات را کاهش می‌دهد و استقامت را تضمین می‌کند. تمرینات قدرتی اصلی، انتقال قدرت بازی را افزایش و آسیب‌دیدگی‌ها را کاهش می‌دهند. به‌طور کلی به‌کارگیری استراتژی‌های کلی و خاص در پیشگیری و کاهش آسیب‌های شایع بدمینتون مفید و حائز اهمیّت هستند. در مطالعات انجام شده انواع آسیب‌دیدگی‌ها، عمدتاً آسیب‌دیدگی‌های حاد هستند و میزان شیوع آسیب‌های حاد و خفیف، بیش‌تر از آسیب‌های مزمن و متوسط گزارش شده بود. آسیب‌های حاد بیش‌تر در جلسات تمرین ایجاد می‌شود که به نظر می‌رسد دلایل عمده و اصلی این صدمات، انجام حرکات تکنیکی نامناسب و نامنظم، آماده‌سازی و سازمان‌دهی ناکافی فعالیت‌ها باشد که باعث بروز بیش‌تر آن‌ها می‌شود. بنابراین، استراتژی‌های پیشگیری از آسیب مانند تنظیم حرکات تکنیکی، اهمیّت دستیابی به آماده‌سازی و سازمان‌دهی فعالیت‌ها، تقویت قدرت عضلانی اطراف مفاصل و جلوگیری از فرسودگی شغلی در طول جلسات تمرین و هم‌چنین هنگام مسابقات بایستی اجرا شده و بر اجرای آن‌ها، نظارت انجام بگیرد. پس از بروز آسیب‌های حاد بدمینتون نیز، درمان مناسب و کافی و هم‌چنین توانبخشی ضروری می‌باشد.

با بررسی سطح مسابقات مشخص شد میزان شیوع آسیب در مسابقات سطح جهانی به دلیل ضربه و استفاده بیش‌ازحد بیش‌تر است. در مسابقات ملی و در بین بازیکنان حرفه‌ای بیش‌تر آسیب‌ها در نواحی کمر، زانو و شانه رخ می‌دهد امّا در بین ورزشکاران عادی، پیچ‌خوردگی مچ پا بسیار شایع است و درنهایت در مرحله آموزش و تمرین، آسیب بافت‌های نرم (اسپرین و استرین) بیش‌تر رخ می‌دهد.

بررسی آسیب‌ها در اندام فوقانی و تحتانی نشان داد که به طور کلی میزان شیوع آسیب‌دیدگی در اندام تحتانی بیش‌تر از اندام فوقانی است. بیش‌ترین میزان شیوع آسیب‌ها در اندام فوقانی مربوط به مچ دست، شانه و کمر است که شیوع آسیب در مفصل مچ دست و شانه کمتر از کمر است. ورزشکاران رشته‌های overhead یا ورزش‌هایی با ضربات و پرتاب‌های بالای سر، مستعد آسیب‌های شانه و مچ دست و کمر هستند که این آسیب‌ها منجر به عدم تعادل عضلانی در دو طرف مسلط یا غیر مسلط می‌شود. ورزشکاران باید در برنامه‌های آموزشی و درمانی شرکت کنند، زیرا این برنامه‌ها به آن‌ها کمک می‌کنند تکنیک‌های جلوگیری از آسیب‌های بالقوه احتمالی را یاد بگیرند. تمرینات قدرتی پیشگیرانه نیز می‌تواند به بازیکنان کمک کند تا عضلات روتاتور کاف را متعادل و سپس پایدار کنند و در نتیجه بروز آسیب‌ها را به حداقل برسانند. علاوه بر این، این آموزش به بازیکنان این امکان را می‌دهد تا تکنیک‌های مناسب پرتاب و فشار را بیاموزند و هم‌چنین عملکرد عصبی ـ عضلانی را بازیابی می‌کنند تا تأثیر عدم تعادل عضلانی را به حداقل برسانند. در اندام تحتانی نیز بیش‌ترین میزان آسیب مربوط به مچ پا و بعد از آن زانو است. یکی از آسیب‌های شایع اندام تحتانی پیچ‌خوردگی جانبی مچ پا می‌باشد که می‌تواند منجر به ایجاد بسیاری از اختلالات حرکتی ـ رفتاری از جمله تغییر در سفتی اندام تحتانی، تغییر در اتصال اندام تحتانی و نیز تغییر قدرت مهار چرخش داخلی و خارجی شود. در دراز مدت، اسپرین جانبی قوزک پا ممکن است به بی‌ثباتی مزمن مچ پا، استئوآرتریت، ناتوانی مداوم، کاهش کیفیت زندگی و کاهش عملکرد مفصل مچ پای خود گزارش شده منجر شود. بنابراین هم جلوگیری از پیچ‌خوردگی جانبی مچ پا و هم مدیریت توان بخشی موارد بسیار مهمی هستند که بایستی مدنظر قرار داده شوند. زیرا ورزشکاران آسیب‌دیده اغلب در دراز مدت دچار پیچ‌خوردگی مکرر می‌شوند. برخی از محققان بر این باورند که کمبود یا عدم آمادگی جسمانی و تناسب اندام ناکافی، عامل زمینه‌ساز برای به وجود آمدن این آسیب‌ها می‌باشند. آسیب‌های بیش‌کاری در اندام تحتانی بیش‌تر از اندام فوقانی رخ می‌دهند و آسیب‌های بیش‌کاری شانه و زانو شایع‌ترین موارد هستند. لانگزهای سریع و تکراری، جهش‌ها، پریدن‌ها و تغییر جهت‌ها در بدمینتون باعث اعمال بارهای تکراری و نیز بارهای ضربه‌ای شدید روی اندام تحتانی بازیکنان می‌شوند. این بارگیری می‌تواند از عوامل سهیم در آسیب‌دیدگی‌های مزمن زانو و مچ پا باشد. به نظر می‌رسد استفاده از ماساژ، فیزیوتراپی، نظارت مداوم پزشکی همراه با در نظر گرفتن اصول علمی و عملی و ارتقاء سطح آمادگی جسمانی ورزشکاران می‌تواند در پیشگیری و یا برطرف کردن این نوع از آسیب‌های ورزشی مؤثر باشد.بیش‌ترین شیوع آسیب در بین مفاصل و لیگامان‌ها، آسیب بافت‌های نرم خصوصاً اسپرین و استرین بود که بیش‌تر این آسیب‌ها در اندام تحتانی و به خصوص در مچ پا رخ داده بود. این آسیب‌ها ممکن است با دلایلی مثل نامناسب بودن کفش یا زمین ارتباط داشته باشد و از آن جا که بیش از نیمی از پیچ‌خوردگی‌های مچ پا، متوسط یا شدید بود، باید توجّه ویژه‌ای به تأثیرات کفش و مشخصات سطح زمین روی بیومکانیک بازیکنان بدمینتون داشت.

آسیب‌های بدمینتون هم اندام فوقانی و هم اندام تحتانی را درگیر می‌کند. آسیب‌های ورزشی آسیب‌هایی هستند که در حین ورزش و فعالیت‌های ورزشی رخ می‌دهند. میزان آگاهی از شیوع این آسیب‌ها در بخش‌های مختلف بدن این امکان را برای ورزشکاران فراهم می‌کند که بتوانند از بروز آسیب‌دیدگی جلوگیری کنند. به نظر می‌رسد که وقوع آسیب در ورزش بدمینتون به چندین عامل بستگی داشته باشد که دلایل اصلی صدمات، تمرینات گرم کردن غیرمنطقی، حرکت نادرست تکنیک بر خلاف حرکت اصلی و شرایط بهداشتی ضعیف می‌باشد. دلایل آسیب‌دیدگی به سن، وزن، شدّت بار، آگاهی از محافظت از خود و غیره بستگی دارد. بازیکنان بایستی یادگیری دانش حفاظت و مراقبت از خود را افزایش دهند و درمان علمی مثبتی داشته باشند. هم‌چنین سطح قدرت و انعطاف‌پذیری خود را افزایش دهند و حرکت‌های ضربه به توپ منطقی را تنظیم کنند تا از بروز صدمات به طور مؤثر جلوگیری کنند. این مطالعه عوامل آسیب‌دیدگی در این ورزش را ذکر کرده است، بنابراین لازم است برای کاهش وقوع آسیب ناشی از ورزش بدمینتون همه این عوامل را در نظر گرفت و آن‌ها را به‌طور دقیق موردبررسی و مطالعه قرار داد.