دوره 10، شماره 1 - ( 3-1403 )
جلد 10 شماره 1 صفحات 52-36 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Ghasemzadeh Beydokhty Y, Fatahi A. Impacts of New Communication Technologies on Skeletal Abnormalities in Children's Upper Limbs: A Review. J Sport Biomech 2024; 10 (1) :36-52
URL: http://biomechanics.iauh.ac.ir/article-1-326-fa.html
URL: http://biomechanics.iauh.ac.ir/article-1-326-fa.html
قاسم زاده بیدختی یاسر، فتاحی علی. مروری بر فناوری‌های نوین ارتباطی و ناهنجاری‌های اسکلتی اندام فوقانی کودکان. مجله بیومکانیک ورزشی. 1403; 10 (1) :36-52
1- گروه بیومکانیک ورزشی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
متن کامل [PDF 1629 kb]
(389 دریافت)
| چکیده (HTML) (1133 مشاهده)
متن کامل: (988 مشاهده)
مقدمه
با توجه به افزایش بی‌شمار کاربران وسایل دیجیتالی دستی و تلفن همراه هوشمند در جوامع و میزان وابستگی کاربران در محدوده سنی 20 تا 35 سال به آن‌ها علاوه بر ایجاد مشکلات اسکلتی ـ عضلانی شاهد عوارضی روزافزون مانند اعتیاد به تلفن همراه هوشمند، صدمه به روابط اجتماعی، منزوی شدن، اضطراب و افسردگی در کاربران آن هستیم (1, 2). به‌گونه‌ای که این عوامل به سرعت گرفتن روند تخریبی مشکلات جسمانی در کاربران منجر شده است (3).
اغلب کاربران استفاده‌کننده از وسایل دیجیتالی دستی مثل کامپیوتر، لپ‌تاپ، بازی‌های دیجیتالی، تلفن همراه هوشمند و ... پتانسیل ابتلا به اختلالات اسکلتی ـ عضلانی اندام فوقانی را دارند که به علت قرار گرفتن بلندمدت در وضعیت نادرست بدن اتفاق می‌افتد (4). همچنین از دیگر علت‌های ایجاد اختلالات اسکلتی در ناحیه بالاتنه، برای استفاده‌کنندگان مکرر و طولانی از تلفن همراه، نیروی وارده به این نواحی است، چراکه منبع اکثر اختلالات در اندام فوقانی وارد شدن نیروی زیاد به گردن و عضلات کمربند شانه مخصوصاً در کارهای تکراری با بار کم- مثل استفاده طولانی از تلفن همراه است که به فعال شدن بیش‌ازاندازه واحدهای حرکتی با آستانه پایین منجر می‌شود (5).
کودکان در رده سنی 6 الی 11 سال که جامعه هدف این پژوهش نیز می‌باشد، زمان زیادی را صرف استفاده از فناوری‌های نوین الکترونیکی می‌کنند، با توسعه فناوری‌های جدید قابل‌حمل و دسترسی فوری، مانند گوشی‌های هوشمند و تبلتهای دیجیتال، به‌سرعت در حال افزایش است. اگرچه مطالعات قبلی اثرات رسانه‌های سنتی را بر رشد کودکان بررسی کرده‌اند، شواهد محدودی در مورد تأثیر استفاده از دستگاه تلفن همراه وجود دارد. پژوهش‌هایی مبنی بر رابطه بین استفاده از تلفن همراه هوشمند و اختلالات اسکلتی ـ عضلانی اندام فوقانی انجام شده است. کانگ و همکاران در پژوهشی به این نتیجه رسیدند که هنگام استفاده از تلفن همراه هوشمند اغلب کاربران در وضعیت‌های نادرست بدنی قرار می‌گیرند، خم کردن گردن به سمت پایین برای نگاه کردن به صفحه‌نمایش تلفن همراه هوشمند و حفظ این وضعیت به مدت طولانی (6, 7).
تکرار این وضعیت بدنی ممکن است در بلندمدت اختلالات اسکلتی ـ عضلانی در اندام فوقانی مانند سندروم متقاطع فوقانی ایجاد کند (7). واحدی (8)، معصومی (9)، وانگ (10)، استراکر (11) به ارتباط معنی‌داری بین استفاده طولانی‌مدت از تلفن همراه هوشمند با ناهنجاری‌های دیگر در اندام فوقانی و به دنبال آن اختلال در عملکرد آن دست پیدا کرده‌اند. کاربران گوشی همراه برای زمان طولانی حرکات تکراری را در پاسچر ثابت داشتند و تصور می‌شود که این فاکتورها در افزایش احتمال بروز اختلالات اسکلتی-عضلانی تأثیرگذارند.
این تحقیقات نشان داده است همچنین استفاده بیش‌ازحد از تلفن‌های هوشمند به‌عنوان یک عامل خطر بالقوه قابل‌تغییر ذکر شده است که می‌تواند منجر به اختلال بینایی شود. بااین‌حال، ارتباط گزارش شده بین استفاده بیش‌ازحد از تلفن هوشمند و اختلال بینایی متناقض بوده است. در این پژوهش به دنبال این موضوع هستیم تا با بررسی مقالات انجام شده در خصوص مشکلات ناشی از استفاده طولانی‌مدت فناوری‌های نوین الکترونیکی، تلفن همراه، تبلت و رایانه ... را در کنترل پاسچر ناهنجاری‌های اسکلتی در بین کودکان بررسی نماییم.
روش شناسی
در این مطالعه پژوهش‌های انجام شده در زمینه تأثیر فناوری‌های نوین ارتباطی نظیر گوشی همراه، تبلت و رایانه شخصی در مهر و موم‌های اخیر، به‌ویژه از سال 2013 تا سال 2023 جمع‌آوری شد. این مقالات از طریق جستجو در منابع الکترونیکی در پایگاه‌های تخصصی ساینس دایرکت، گوگل اسکالر، پاب مد و همچنین سایت‌های معتبر مقالات داخلی، پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، ایرانداک از سال‌های 1392 الی 1402 بررسی شد.
واژگان کلیدی فارسی برای جستجو شامل موارد: گوشی همراه هوشمند، تبلت، رایانه، ناهنجاری اندام فوقانی و کودکان بود و از واژگان گوشی همراه ، تبلت و رایانه شخصی ، تکنولوژی‌های نوین الکترونیکی و همراه ، کودکان، کودکان دوره ابتدایی، درد عضلانی و اسکلتی، پاسچر و فعالیت عضلانی، ناهنجاری‌های اسکلتی عضلانی و سیستم تعادلی بینایی، روش‌های بیومکانیکی و قابلیت‌های ذهنی جهت جستجوی لاتین در مجلات و سایت‌ها استفاده شد.
کلیه مقالاتی که در مورد فناوری‌های نوین الکترونیکی از قبیل گوشی همراه هوشمند، تبلت، لپ‌تاپ و تأثیرات آن در ناهنجاری‌های اندام‌های فوقانی در سن کودکان رده سنی 6 الی 11 سال در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند. با توجه به تأکید بر روی ناهنجاری‌های اندام فوقانی و آسیب‌های احتمالی استفاده از فناوری‌های نوین در این مورد، کلیه چکیده مقالات مرتبط بعد از لیست بندی معیارهای تعریف شده، مورد بررسی قرار گرفت.
در این جستجو ملاک‌های خارج شدن مقاله و پژوهش از حیطه مقاله مروری شامل موارد زیر بود:
- قرار نداشتن رده سنی در بازه تعریف‌شده در پژوهش حاضر (شش الی یازده سال)
- دارای بودن ناهنجاری و مشکلات اسکلتی هم‌زمان با استفاده از فناوری‌های نوین (ناهنجاری‌های مادرزادی)
- وجود ناهنجاری‌های اسکلتی اندام تحتانی و ستون فقرات
مقالات در خصوص تأثیرات فناوری‌های نوین (گوشی همراه، تبلت، رایانه و ...) بر ناهنجاری‌های اسکلتی اندام فوقانی کودکان: 48
مقالاتی که پس از غربالگری در تحقیق استفاده شده است: 14 (شکل 1).
نتایج
با استفاده از کلیدواژه‌های مقاله و جست جو در منابع لاتین و فارسی تعداد 48 مقاله مرتبط با موضوع شناسایی شد. در مرحله بررسی معیارهای ورودی و خروج و بررسی چکیده و اصل مقالات در بررسی نهایی 14 مقاله تعیین گردید. در آخرین مرحله 11 مقاله مجوز ورود به مقاله را دریافت نمودند (جدول 1). گروه سنی در مطالعات انجام شده در رده سنی 6 الی 11 سال می‌باشد. تأکید اصلی کلیه مطالعات بر ناهنجاری‌های ایجاد شده از طریق استفاده طولانی‌مدت از فناوری‌های نوین الکترونیکی دارد. در مقالاتی مورد بررسی ناهنجاری اندام فوقانی به‌عنوان زمینه اصلی در آناتومی اسکلتی مدنظر بوده است. دامنه سنی در این تحقیقات بین 6 الی 11 سال بوده است.
در یک تحقیق انجام‌شده به بررسی استفاده از تلفن همراه در زندگی روزمره دانش‌آموزان رده سنی 6 الی 12 سال پرداخته و استفاده بلندمدت از وسایل الکترونیکی را یکی از دلایل افزایش درد و ناراحتی در گردن، شانه، شست دانسته است. نتایج مطالعه نشان می‌دهد وضعیت نشسته به‌طور معناداری به افزایش خمش گردن در مقایسه با وضعیت ایستاده می‌انجامد. همچنین خمش گردن هنگام در دست گرفتن گوشی همراه به‌صورت دودستی و همچنین حین تایپ کردن افزایش می‌یابد (8). در مطالعه دیگر در خصوص تأثیرات طولانی‌مدت استفاده از نوآوری‌های الکترونیکی بر اندام فوقانی و به‌ویژه شانه و دست در بین دانش‌آموزان دوره ابتدایی و متوسطه در جزیره کیش به تعداد 50 نفر پرداخته است اختلاف معنی‌دار میان وضعیت اندام فوقانی در دو گروه کاربر کوتاه‌مدت و کاربر بلندمدت استفاده از تلفن همراه هوشمند (033/0 = P) و همچنین وضعیت شانه میان زنان و مردان (002/0 =P ) بود، اما در مورد وضعیت قرارگیری سر اختلاف معنی‌داری بین زنان و مردان وجود نداشت (9).
در پژوهش دیگری در دانش آموزان 10 الی 13 ساله دختر به اجرا در آمده است که به تمرینات اصلاحی در استفاده طولانی‌مدت از گوشی‌های همراه نیز ورود پیدا کرده است نتایج آن بیانگر عوامل تأثیرگذار بر ناهنجاری‌های اسکلتی بر سیستم اسکلتی انسان می‌باشد. نتایج حاکی از آن است که میانگین شدت درد و ناتوانی مچ دست پس از 8 هفته تمرینات کششی که با کنترل اثر پیش‌آزمون برای انجام تمرینات کششی و گروه کنترل از نظر متغیر شدت درد و ناتوانی مچ دست تفاوت معنی‌داری وجود دارد (05/0>P ) و بین دو گروه انجام تمرینات مقاومتی و گروه کنترل تفاوت معنی‌داری وجود دارد (05/0>P ). همچنین بین دو گروه انجام تمرینات ترکیبی (کششی و مقاومتی) و گروه کنترل تفاوت معنی‌داری وجود دارد. (05/0>P ) (12). در تحقیق دیگر تأثیرات طولانی‌مدت استفاده از گوشی‌ها همراه بر سیستم بینایی و عوامل مضر در این مطالعه پرداخته است. در این تحقیق که در 5 طیف متفاوت سنی در بین زنان و مردان پرداخته است با بررسی نتایج در طیف کودکان کمتر از 11 سال در این تحقیق نتایج بررسی شده است. هرچند در نتایج نشان می‌دهد استفاده بیش‌ازحد از تلفن هوشمند به‌طور قابل‌توجهی با نزدیک‌بینی، دید ضعیف یا تاری دید مرتبط نیست. بااین‌حال، این اختلالات بینایی با هم در کودکان نسبت به بزرگ‌سالان آشکارتر بود و برای 4 کارآزمایی کنترل‌شده، گروه‌های استفاده بیش‌ازحد از گوشی‌های هوشمند نمرات عملکرد بصری بدتری را در مقایسه با گروه‌های کم استفاده نشان دادند (10). در پژوهش دیگری که بر روی 1642 کودک ژاپنی دوره اول ابتدایی در ده سنی 6 الی 8 سال انجام شده است و علاوه بر ناهنجاری اسکلتی در حوزه رفتاری کودکان نیز ورود انجام شده است . در این تحقیق در جهت روشن کردن ارتباط بین استفاده از دستگاه تلفن همراه و تنظیم کودک انجام شد از میان شرکت‌کنندگان، 230 نفر (14%) کاربر معمولی (60 دقیقه یا بیشتر در یک روز معمولی) و 1412 (86%) کاربر غیرمعمول (زیر 60 دقیقه در یک روز معمولی) بودند. نسبت به استفاده غیرمعمول، استفاده منظم از دستگاه‌های تلفن همراه به‌طور قابل‌توجهی با مشکلات رفتاری و بیش فعالی/بی‌توجهی مرتبط بود. بر اساس این نتایج، به نظر می‌رسد استفاده روتین و مکرر از دستگاه‌های تلفن همراه با مشکلات رفتاری در دوران کودکی مرتبط است (13). مقاله مروری دیگری که هدف آن بررسی سیستماتیک بر روی اختلالات و ناهنجاری اسکلتی و عضلانی و درد بر روی دختران دانش‌آموز دوره ابتدایی هنگ کنگ می‌باشد ، نتایج آن حاکی از آن است که فعالیت ماهیچه‌های ذوزنقه فوقانی، ارکتور اسپاینا و عضلات بازکننده گردن و همچنین زاویه خم شدن سر، زاویه شیب سر و جابجایی سر به جلو افزایش می‌یابد که در طول استفاده از گوشی هوشمند افزایش یافته است. همچنین به نظر می‌رسد استفاده از گوشی هوشمند در حالت نشسته باعث تغییر بیشتر زاویه سر و گردن نسبت به حالت ایستاده می‌شود. استفاده از گوشی‌های هوشمند ممکن است به اختلالات اسکلتی عضلانی کمک کند (14). در مقاله دیگری در خصوص استفاده از ابزار خاص قلم در تبلت ها و گوشی‌ها همراه بررسی شد ، هدف از این مطالعه ارزیابی اندازه (وزن)، جهت‌گیری، شکل گرفتن، بافت و شکل قلم بر بهره‌وری، بیومکانیک و قابلیت استفاده ذهنی و خستگی زمانی که تبلت فقط با دست چپ نگه‌داشته می‌شد، بود. درمجموع 15 پسر و 15 آزمودنی دختر ، در سنین 6 تا 16 سال، هشت تبلت و سه قلم را آزمایش کردند. تبلت های بزرگ‌تر و سنگین‌تر قابلیت استفاده و بیومکانیک بسیار بدتری داشتند و استفاده از آن‌ها با یک دست باید محدود شود. قلم با دستگیره مخروطی (5/9 – 5/7 میلی‌متر) یا دستگیره بزرگ‌تر (6/7 میلی‌متر) قابلیت استفاده و بیومکانیک بهتری نسبت به قلم کوچک‌تر (5 میلی‌متر) داشت. تفاوت معنی‌داری در بهره‌وری بین ویژگی‌های طراحی وجود نداشت (15).
در تحقیقی بر بررسی پاسچر و کنترل عضلانی در هنگام استفاده از گوشی‌های هوشمند و تبلت در کودکان که بر کودکان میانگین سنی 5-6 با یک تکلیف حرکتی انجام گردید. هدف اصلی این مطالعه مقایسه وضعیت و فعالیت عضلانی کودکان با استفاده از رایانه لوحی با وضعیت بدنی و فعالیت عضلانی کودکان با استفاده از رایانه رومیزی و فناوری کاغذ بود. هجده کودک (میانگین سنی 6-5 سال) یک کار رنگ‌آمیزی را در شرایط تبلت، رومیزی و کاغذ انجام دادند. وضعیت سه‌بعدی و فعالیت عضلات اطراف گردن و شانه مورد ارزیابی قرار گرفت. استفاده از رایانه لوحی مشابه استفاده از کاغذ بود، با وضعیت ستون فقرات خنثی کمتر، وضعیت کتف بالاتر و ذوزنقه فوقانی و فعالیت ستون فقرات ارکتوری گردنی بیشتر بود. این با تنوع بیشتر وضعیت و فعالیت عضلانی جبران شد. استفاده از رایانه لوحی به‌وضوح استرس‌های اسکلتی- عضلانی متفاوتی نسبت به استفاده از رایانه رومیزی دارد (11). در مقاله دیگری استفاده معاصر از دستگاه‌های فناوری اطلاعات توسط کودکان در یک مدرسه دارای مزیت اجتماعی-آموزشی را توصیف می‌کند. نمونه‌ای متشکل از 924 کودک (50 درصد دختر) از کلاس‌های 5 تا 12 (سنین 10 تا 19 سال) یک نظرسنجی آنلاین را در کلاس تکمیل کردند. کل استفاده روزانه از فناوری برای دختران (میانگین 219- 148 دقیقه در روز) و پسران (207 -142)، (05/0 p <) زیاد و مشابه بود. رایانه لوحی دستگاه غالبی بود که در کلاس‌های 5 تا 9 استفاده می‌شد و رایانه لپ‌تاپ دستگاه غالب در کلاس‌های 10 تا 12 بود. الگوهای قرار گرفتن تحت تأثیر تعاملات جنسیت، دستگاه، درجه و هدف استفاده قرار گرفت. برای مثال، دختران برای مقاصد اجتماعی برای کلاس‌های 10 و 11 بیشتر از پسران از تلفن همراه استفاده می‌کردند، اما کلاس 12 نه. درحالی‌که نگرش کودکان به استفاده از فناوری مثبت بود، علائم اسکلتی عضلانی و بصری معمولاً گزارش می‌شد. ساعت در روز استفاده از تبلت و تلفن با ناراحتی گردن/شانه مرتبط بود (16).
در مقاله دیگری مطالعه مقطعی با هدف بررسی ارتباط بین استفاده از وسایل الکترونیکی با شیوع و شدت علائم اسکلتی- عضلانی، علائم بینایی، سلامت روانی اجتماعی و کیفیت زندگی در کودکان و نوجوان به تعداد 1058 کودک و نوجوان 9 تا 17 ساله انجام شده است. در این تحقیق شصت‌ویک درصد و 78 درصد از کل دانش‌آموزان به ترتیب بیش از 2 ساعت در روز در طول روزهای مدرسه و تعطیلات آخر هفته و تعطیلات از وسایل الکترونیکی استفاده می‌کردند، نتایج نشان داد استفاده بیش‌ازحد از وسایل الکترونیکی با افزایش شیوع و شدت علائم جسمی و روانی اجتماعی همراه بود و این استفاده در نوجوانان نسبت به کودکان بیشتر است (17). در تحقیق دیگر که به دنبال یافتن پیشبینی کننده‌های درد اسکلتی عضلانی در دانش آموزان دبستانی با استفاده از تلفن‌های هوشمند در تایلند بر روی 233 کودکان 6 تا 9 سال با استفاده از پرسشنامه پرداخته است. یکی از عوامل مهم در ایجاد درد اسکلتی عضلانی استفاده طولانی‌مدت از تلفن‌های هوشمند برای بیش از 60 دقیقه، به‌ویژه در بین کودکان 6 تا 9 ساله بود. در مورد دردهای اسکلتی عضلانی، تقریباً 53 درصد از دانش‌آموزان در حالت دراز کشیدن از گوشی هوشمند خود استفاده می‌کردند. ژست گرفتن در حالت مستعد هنگام استفاده از گوشی هوشمند 37/7 برابر خطرناک‌تر از نشستن بود. وضعیت خوابیدن، اندام‌های متعددی را در زوایای مختلف کج می‌کند، به‌ویژه بازو. خطر شکایات اسکلتی عضلانی باید با آموزش والدین، کودکان و سازمان‌های دولتی مربوطه در مورد استفاده ایمن از گوشی هوشمند کاهش یابد. عوامل ذکر شده ممکن است برای پیشبینی شروع درد اسکلتی عضلانی ناشی از استفاده از گوشی هوشمند در کودکان خردسال مورد استفاده قرار گیرد (18).
با توجه به افزایش بی‌شمار کاربران وسایل دیجیتالی دستی و تلفن همراه هوشمند در جوامع و میزان وابستگی کاربران در محدوده سنی 20 تا 35 سال به آن‌ها علاوه بر ایجاد مشکلات اسکلتی ـ عضلانی شاهد عوارضی روزافزون مانند اعتیاد به تلفن همراه هوشمند، صدمه به روابط اجتماعی، منزوی شدن، اضطراب و افسردگی در کاربران آن هستیم (1, 2). به‌گونه‌ای که این عوامل به سرعت گرفتن روند تخریبی مشکلات جسمانی در کاربران منجر شده است (3).
اغلب کاربران استفاده‌کننده از وسایل دیجیتالی دستی مثل کامپیوتر، لپ‌تاپ، بازی‌های دیجیتالی، تلفن همراه هوشمند و ... پتانسیل ابتلا به اختلالات اسکلتی ـ عضلانی اندام فوقانی را دارند که به علت قرار گرفتن بلندمدت در وضعیت نادرست بدن اتفاق می‌افتد (4). همچنین از دیگر علت‌های ایجاد اختلالات اسکلتی در ناحیه بالاتنه، برای استفاده‌کنندگان مکرر و طولانی از تلفن همراه، نیروی وارده به این نواحی است، چراکه منبع اکثر اختلالات در اندام فوقانی وارد شدن نیروی زیاد به گردن و عضلات کمربند شانه مخصوصاً در کارهای تکراری با بار کم- مثل استفاده طولانی از تلفن همراه است که به فعال شدن بیش‌ازاندازه واحدهای حرکتی با آستانه پایین منجر می‌شود (5).
کودکان در رده سنی 6 الی 11 سال که جامعه هدف این پژوهش نیز می‌باشد، زمان زیادی را صرف استفاده از فناوری‌های نوین الکترونیکی می‌کنند، با توسعه فناوری‌های جدید قابل‌حمل و دسترسی فوری، مانند گوشی‌های هوشمند و تبلتهای دیجیتال، به‌سرعت در حال افزایش است. اگرچه مطالعات قبلی اثرات رسانه‌های سنتی را بر رشد کودکان بررسی کرده‌اند، شواهد محدودی در مورد تأثیر استفاده از دستگاه تلفن همراه وجود دارد. پژوهش‌هایی مبنی بر رابطه بین استفاده از تلفن همراه هوشمند و اختلالات اسکلتی ـ عضلانی اندام فوقانی انجام شده است. کانگ و همکاران در پژوهشی به این نتیجه رسیدند که هنگام استفاده از تلفن همراه هوشمند اغلب کاربران در وضعیت‌های نادرست بدنی قرار می‌گیرند، خم کردن گردن به سمت پایین برای نگاه کردن به صفحه‌نمایش تلفن همراه هوشمند و حفظ این وضعیت به مدت طولانی (6, 7).
تکرار این وضعیت بدنی ممکن است در بلندمدت اختلالات اسکلتی ـ عضلانی در اندام فوقانی مانند سندروم متقاطع فوقانی ایجاد کند (7). واحدی (8)، معصومی (9)، وانگ (10)، استراکر (11) به ارتباط معنی‌داری بین استفاده طولانی‌مدت از تلفن همراه هوشمند با ناهنجاری‌های دیگر در اندام فوقانی و به دنبال آن اختلال در عملکرد آن دست پیدا کرده‌اند. کاربران گوشی همراه برای زمان طولانی حرکات تکراری را در پاسچر ثابت داشتند و تصور می‌شود که این فاکتورها در افزایش احتمال بروز اختلالات اسکلتی-عضلانی تأثیرگذارند.
این تحقیقات نشان داده است همچنین استفاده بیش‌ازحد از تلفن‌های هوشمند به‌عنوان یک عامل خطر بالقوه قابل‌تغییر ذکر شده است که می‌تواند منجر به اختلال بینایی شود. بااین‌حال، ارتباط گزارش شده بین استفاده بیش‌ازحد از تلفن هوشمند و اختلال بینایی متناقض بوده است. در این پژوهش به دنبال این موضوع هستیم تا با بررسی مقالات انجام شده در خصوص مشکلات ناشی از استفاده طولانی‌مدت فناوری‌های نوین الکترونیکی، تلفن همراه، تبلت و رایانه ... را در کنترل پاسچر ناهنجاری‌های اسکلتی در بین کودکان بررسی نماییم.
روش شناسی
در این مطالعه پژوهش‌های انجام شده در زمینه تأثیر فناوری‌های نوین ارتباطی نظیر گوشی همراه، تبلت و رایانه شخصی در مهر و موم‌های اخیر، به‌ویژه از سال 2013 تا سال 2023 جمع‌آوری شد. این مقالات از طریق جستجو در منابع الکترونیکی در پایگاه‌های تخصصی ساینس دایرکت، گوگل اسکالر، پاب مد و همچنین سایت‌های معتبر مقالات داخلی، پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، ایرانداک از سال‌های 1392 الی 1402 بررسی شد.
واژگان کلیدی فارسی برای جستجو شامل موارد: گوشی همراه هوشمند، تبلت، رایانه، ناهنجاری اندام فوقانی و کودکان بود و از واژگان گوشی همراه ، تبلت و رایانه شخصی ، تکنولوژی‌های نوین الکترونیکی و همراه ، کودکان، کودکان دوره ابتدایی، درد عضلانی و اسکلتی، پاسچر و فعالیت عضلانی، ناهنجاری‌های اسکلتی عضلانی و سیستم تعادلی بینایی، روش‌های بیومکانیکی و قابلیت‌های ذهنی جهت جستجوی لاتین در مجلات و سایت‌ها استفاده شد.
کلیه مقالاتی که در مورد فناوری‌های نوین الکترونیکی از قبیل گوشی همراه هوشمند، تبلت، لپ‌تاپ و تأثیرات آن در ناهنجاری‌های اندام‌های فوقانی در سن کودکان رده سنی 6 الی 11 سال در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند. با توجه به تأکید بر روی ناهنجاری‌های اندام فوقانی و آسیب‌های احتمالی استفاده از فناوری‌های نوین در این مورد، کلیه چکیده مقالات مرتبط بعد از لیست بندی معیارهای تعریف شده، مورد بررسی قرار گرفت.
در این جستجو ملاک‌های خارج شدن مقاله و پژوهش از حیطه مقاله مروری شامل موارد زیر بود:
- قرار نداشتن رده سنی در بازه تعریف‌شده در پژوهش حاضر (شش الی یازده سال)
- دارای بودن ناهنجاری و مشکلات اسکلتی هم‌زمان با استفاده از فناوری‌های نوین (ناهنجاری‌های مادرزادی)
- وجود ناهنجاری‌های اسکلتی اندام تحتانی و ستون فقرات
مقالات در خصوص تأثیرات فناوری‌های نوین (گوشی همراه، تبلت، رایانه و ...) بر ناهنجاری‌های اسکلتی اندام فوقانی کودکان: 48
مقالاتی که پس از غربالگری در تحقیق استفاده شده است: 14 (شکل 1).
نتایج
با استفاده از کلیدواژه‌های مقاله و جست جو در منابع لاتین و فارسی تعداد 48 مقاله مرتبط با موضوع شناسایی شد. در مرحله بررسی معیارهای ورودی و خروج و بررسی چکیده و اصل مقالات در بررسی نهایی 14 مقاله تعیین گردید. در آخرین مرحله 11 مقاله مجوز ورود به مقاله را دریافت نمودند (جدول 1). گروه سنی در مطالعات انجام شده در رده سنی 6 الی 11 سال می‌باشد. تأکید اصلی کلیه مطالعات بر ناهنجاری‌های ایجاد شده از طریق استفاده طولانی‌مدت از فناوری‌های نوین الکترونیکی دارد. در مقالاتی مورد بررسی ناهنجاری اندام فوقانی به‌عنوان زمینه اصلی در آناتومی اسکلتی مدنظر بوده است. دامنه سنی در این تحقیقات بین 6 الی 11 سال بوده است.
در یک تحقیق انجام‌شده به بررسی استفاده از تلفن همراه در زندگی روزمره دانش‌آموزان رده سنی 6 الی 12 سال پرداخته و استفاده بلندمدت از وسایل الکترونیکی را یکی از دلایل افزایش درد و ناراحتی در گردن، شانه، شست دانسته است. نتایج مطالعه نشان می‌دهد وضعیت نشسته به‌طور معناداری به افزایش خمش گردن در مقایسه با وضعیت ایستاده می‌انجامد. همچنین خمش گردن هنگام در دست گرفتن گوشی همراه به‌صورت دودستی و همچنین حین تایپ کردن افزایش می‌یابد (8). در مطالعه دیگر در خصوص تأثیرات طولانی‌مدت استفاده از نوآوری‌های الکترونیکی بر اندام فوقانی و به‌ویژه شانه و دست در بین دانش‌آموزان دوره ابتدایی و متوسطه در جزیره کیش به تعداد 50 نفر پرداخته است اختلاف معنی‌دار میان وضعیت اندام فوقانی در دو گروه کاربر کوتاه‌مدت و کاربر بلندمدت استفاده از تلفن همراه هوشمند (033/0 = P) و همچنین وضعیت شانه میان زنان و مردان (002/0 =P ) بود، اما در مورد وضعیت قرارگیری سر اختلاف معنی‌داری بین زنان و مردان وجود نداشت (9).
در پژوهش دیگری در دانش آموزان 10 الی 13 ساله دختر به اجرا در آمده است که به تمرینات اصلاحی در استفاده طولانی‌مدت از گوشی‌های همراه نیز ورود پیدا کرده است نتایج آن بیانگر عوامل تأثیرگذار بر ناهنجاری‌های اسکلتی بر سیستم اسکلتی انسان می‌باشد. نتایج حاکی از آن است که میانگین شدت درد و ناتوانی مچ دست پس از 8 هفته تمرینات کششی که با کنترل اثر پیش‌آزمون برای انجام تمرینات کششی و گروه کنترل از نظر متغیر شدت درد و ناتوانی مچ دست تفاوت معنی‌داری وجود دارد (05/0>P ) و بین دو گروه انجام تمرینات مقاومتی و گروه کنترل تفاوت معنی‌داری وجود دارد (05/0>P ). همچنین بین دو گروه انجام تمرینات ترکیبی (کششی و مقاومتی) و گروه کنترل تفاوت معنی‌داری وجود دارد. (05/0>P ) (12). در تحقیق دیگر تأثیرات طولانی‌مدت استفاده از گوشی‌ها همراه بر سیستم بینایی و عوامل مضر در این مطالعه پرداخته است. در این تحقیق که در 5 طیف متفاوت سنی در بین زنان و مردان پرداخته است با بررسی نتایج در طیف کودکان کمتر از 11 سال در این تحقیق نتایج بررسی شده است. هرچند در نتایج نشان می‌دهد استفاده بیش‌ازحد از تلفن هوشمند به‌طور قابل‌توجهی با نزدیک‌بینی، دید ضعیف یا تاری دید مرتبط نیست. بااین‌حال، این اختلالات بینایی با هم در کودکان نسبت به بزرگ‌سالان آشکارتر بود و برای 4 کارآزمایی کنترل‌شده، گروه‌های استفاده بیش‌ازحد از گوشی‌های هوشمند نمرات عملکرد بصری بدتری را در مقایسه با گروه‌های کم استفاده نشان دادند (10). در پژوهش دیگری که بر روی 1642 کودک ژاپنی دوره اول ابتدایی در ده سنی 6 الی 8 سال انجام شده است و علاوه بر ناهنجاری اسکلتی در حوزه رفتاری کودکان نیز ورود انجام شده است . در این تحقیق در جهت روشن کردن ارتباط بین استفاده از دستگاه تلفن همراه و تنظیم کودک انجام شد از میان شرکت‌کنندگان، 230 نفر (14%) کاربر معمولی (60 دقیقه یا بیشتر در یک روز معمولی) و 1412 (86%) کاربر غیرمعمول (زیر 60 دقیقه در یک روز معمولی) بودند. نسبت به استفاده غیرمعمول، استفاده منظم از دستگاه‌های تلفن همراه به‌طور قابل‌توجهی با مشکلات رفتاری و بیش فعالی/بی‌توجهی مرتبط بود. بر اساس این نتایج، به نظر می‌رسد استفاده روتین و مکرر از دستگاه‌های تلفن همراه با مشکلات رفتاری در دوران کودکی مرتبط است (13). مقاله مروری دیگری که هدف آن بررسی سیستماتیک بر روی اختلالات و ناهنجاری اسکلتی و عضلانی و درد بر روی دختران دانش‌آموز دوره ابتدایی هنگ کنگ می‌باشد ، نتایج آن حاکی از آن است که فعالیت ماهیچه‌های ذوزنقه فوقانی، ارکتور اسپاینا و عضلات بازکننده گردن و همچنین زاویه خم شدن سر، زاویه شیب سر و جابجایی سر به جلو افزایش می‌یابد که در طول استفاده از گوشی هوشمند افزایش یافته است. همچنین به نظر می‌رسد استفاده از گوشی هوشمند در حالت نشسته باعث تغییر بیشتر زاویه سر و گردن نسبت به حالت ایستاده می‌شود. استفاده از گوشی‌های هوشمند ممکن است به اختلالات اسکلتی عضلانی کمک کند (14). در مقاله دیگری در خصوص استفاده از ابزار خاص قلم در تبلت ها و گوشی‌ها همراه بررسی شد ، هدف از این مطالعه ارزیابی اندازه (وزن)، جهت‌گیری، شکل گرفتن، بافت و شکل قلم بر بهره‌وری، بیومکانیک و قابلیت استفاده ذهنی و خستگی زمانی که تبلت فقط با دست چپ نگه‌داشته می‌شد، بود. درمجموع 15 پسر و 15 آزمودنی دختر ، در سنین 6 تا 16 سال، هشت تبلت و سه قلم را آزمایش کردند. تبلت های بزرگ‌تر و سنگین‌تر قابلیت استفاده و بیومکانیک بسیار بدتری داشتند و استفاده از آن‌ها با یک دست باید محدود شود. قلم با دستگیره مخروطی (5/9 – 5/7 میلی‌متر) یا دستگیره بزرگ‌تر (6/7 میلی‌متر) قابلیت استفاده و بیومکانیک بهتری نسبت به قلم کوچک‌تر (5 میلی‌متر) داشت. تفاوت معنی‌داری در بهره‌وری بین ویژگی‌های طراحی وجود نداشت (15).
در تحقیقی بر بررسی پاسچر و کنترل عضلانی در هنگام استفاده از گوشی‌های هوشمند و تبلت در کودکان که بر کودکان میانگین سنی 5-6 با یک تکلیف حرکتی انجام گردید. هدف اصلی این مطالعه مقایسه وضعیت و فعالیت عضلانی کودکان با استفاده از رایانه لوحی با وضعیت بدنی و فعالیت عضلانی کودکان با استفاده از رایانه رومیزی و فناوری کاغذ بود. هجده کودک (میانگین سنی 6-5 سال) یک کار رنگ‌آمیزی را در شرایط تبلت، رومیزی و کاغذ انجام دادند. وضعیت سه‌بعدی و فعالیت عضلات اطراف گردن و شانه مورد ارزیابی قرار گرفت. استفاده از رایانه لوحی مشابه استفاده از کاغذ بود، با وضعیت ستون فقرات خنثی کمتر، وضعیت کتف بالاتر و ذوزنقه فوقانی و فعالیت ستون فقرات ارکتوری گردنی بیشتر بود. این با تنوع بیشتر وضعیت و فعالیت عضلانی جبران شد. استفاده از رایانه لوحی به‌وضوح استرس‌های اسکلتی- عضلانی متفاوتی نسبت به استفاده از رایانه رومیزی دارد (11). در مقاله دیگری استفاده معاصر از دستگاه‌های فناوری اطلاعات توسط کودکان در یک مدرسه دارای مزیت اجتماعی-آموزشی را توصیف می‌کند. نمونه‌ای متشکل از 924 کودک (50 درصد دختر) از کلاس‌های 5 تا 12 (سنین 10 تا 19 سال) یک نظرسنجی آنلاین را در کلاس تکمیل کردند. کل استفاده روزانه از فناوری برای دختران (میانگین 219- 148 دقیقه در روز) و پسران (207 -142)، (05/0 p <) زیاد و مشابه بود. رایانه لوحی دستگاه غالبی بود که در کلاس‌های 5 تا 9 استفاده می‌شد و رایانه لپ‌تاپ دستگاه غالب در کلاس‌های 10 تا 12 بود. الگوهای قرار گرفتن تحت تأثیر تعاملات جنسیت، دستگاه، درجه و هدف استفاده قرار گرفت. برای مثال، دختران برای مقاصد اجتماعی برای کلاس‌های 10 و 11 بیشتر از پسران از تلفن همراه استفاده می‌کردند، اما کلاس 12 نه. درحالی‌که نگرش کودکان به استفاده از فناوری مثبت بود، علائم اسکلتی عضلانی و بصری معمولاً گزارش می‌شد. ساعت در روز استفاده از تبلت و تلفن با ناراحتی گردن/شانه مرتبط بود (16).
در مقاله دیگری مطالعه مقطعی با هدف بررسی ارتباط بین استفاده از وسایل الکترونیکی با شیوع و شدت علائم اسکلتی- عضلانی، علائم بینایی، سلامت روانی اجتماعی و کیفیت زندگی در کودکان و نوجوان به تعداد 1058 کودک و نوجوان 9 تا 17 ساله انجام شده است. در این تحقیق شصت‌ویک درصد و 78 درصد از کل دانش‌آموزان به ترتیب بیش از 2 ساعت در روز در طول روزهای مدرسه و تعطیلات آخر هفته و تعطیلات از وسایل الکترونیکی استفاده می‌کردند، نتایج نشان داد استفاده بیش‌ازحد از وسایل الکترونیکی با افزایش شیوع و شدت علائم جسمی و روانی اجتماعی همراه بود و این استفاده در نوجوانان نسبت به کودکان بیشتر است (17). در تحقیق دیگر که به دنبال یافتن پیشبینی کننده‌های درد اسکلتی عضلانی در دانش آموزان دبستانی با استفاده از تلفن‌های هوشمند در تایلند بر روی 233 کودکان 6 تا 9 سال با استفاده از پرسشنامه پرداخته است. یکی از عوامل مهم در ایجاد درد اسکلتی عضلانی استفاده طولانی‌مدت از تلفن‌های هوشمند برای بیش از 60 دقیقه، به‌ویژه در بین کودکان 6 تا 9 ساله بود. در مورد دردهای اسکلتی عضلانی، تقریباً 53 درصد از دانش‌آموزان در حالت دراز کشیدن از گوشی هوشمند خود استفاده می‌کردند. ژست گرفتن در حالت مستعد هنگام استفاده از گوشی هوشمند 37/7 برابر خطرناک‌تر از نشستن بود. وضعیت خوابیدن، اندام‌های متعددی را در زوایای مختلف کج می‌کند، به‌ویژه بازو. خطر شکایات اسکلتی عضلانی باید با آموزش والدین، کودکان و سازمان‌های دولتی مربوطه در مورد استفاده ایمن از گوشی هوشمند کاهش یابد. عوامل ذکر شده ممکن است برای پیشبینی شروع درد اسکلتی عضلانی ناشی از استفاده از گوشی هوشمند در کودکان خردسال مورد استفاده قرار گیرد (18).
جدول 1. نتایج حاصل از مقالاتی که در خصوص فناوری‌های نوین بر ناهنجاری اسکلتی کودکان پرداخته‌اند.
| نویسندگان (منبع) |
ویژگی شرکت‌کنندگان | متغیر اندازه‌گیری شده | مداخله | ارزیابی / پیگیری | نتایج | ||
| گروه تجربی | گروه کنترل | ||||||
| واحدی و همکاران (8) |
دانش آموزان دوره ابتدایی 6 الی 11 سال |
بررسی تأثیرات طولانی‌مدت تلفن همراه بر روی آسیب‌های ناحیه گردنی و شانه | تکمیل پرسشنامه دموگرافیک و بادی مپ در ادامه 20 دقیقه کار با گوشی و بررسی خمش گردن با استفاده از دستگاه موشن کپچر | بررسی میزان خمش گردن بعد از استفاده از گوشی همراه | نتایج مطالعه نشان می‌دهد وضعیت نشسته به‌طور معناداری به افزایش خمش گردن در مقایسه با وضعیت ایستاده می‌انجامد. همچنین خمش گردن هنگام در دست گرفتن گوشی همراه به‌صورت دودستی و همچنین حین تایپ کردن افزایش می‌یابد. | ||
| معصومی و همکاران (9) |
25 دختر و 25 پسر 10 الی 13 ساله |
تأثیر مدت استفاده از تلفن همراه هوشمند بر وضعیت سر و شانه افراد 20 تا 35 ساله |
دختران و پسران که روزانه حداقل 25 پیامک یا ایمیل دریافت یا ارسال می‌کنند روزانه حداقل یک ساعت بازی و وب‌گردی با تلفن همراه هوشمند دارند و بیشتر از 3 ساعت در روز از تلفن همراه هوشمند استفاده می‌کنند | ارزیابی میزان درجه وابستگی کاربران در دو گروه کاربران با استفاده بلندمدت و کاربران با استفاده کوتاه‌مدت از تلفن همراه از فرم وابستگی اعتیاد گونه به تلفن هوشمند استفاده شد. در بررسی وضعیت اندام فوقانی شرایط شانه توسط شاخص کتف Scapular Index با اندازه‌گیری فاصله زائده غرابی تا فرورفتگی جناغ سینه و نیز اندازه‌گیری فاصله کناره خلفی زائده آخرمی تا قسمت مجاور ستون فقرات در ناحیه سینه‌ای (توراسیک) و قرار دادن این فواصل در فرمول مشخص شد. وضعیت قرارگیری سر نیز با استفاده از روش عکس‌برداری نیم‌رخ بدن و نرم‌افزار کینوا Kinovea ارزیابی شد. | میان وضعیت اندام فوقانی در دو گروه کاربر کوتاه‌مدت و کاربر بلندمدت استفاده از تلفن همراه هوشمند (00۳/0=P) و همچنین وضعیت شانه میان زنان و مردان (۰02/0 =P) بود، اما در مورد وضعیت قرارگیری سر اختلاف معنی‌داری بین زنان و مردان وجود نداشت (436/0=p) | ||
| قریشوندی (12) |
40 نفر از دختران 10 تا 13 سال که کاربر گوشی همراه بودند که در طول روز بیش از 5 ساعت با گوشی همراه کار کرده | تأثیر تمرینات کششی و مقاومتی بر شدت درد و ناتوانی مچ دست دختران 10 تا 13 سال در کاربران گوشی همراه | افراد به چهار گروه، تمرینات کششی (10 نفر)، تمرینات مقاومتی (10 نفر)، تمرینات ترکیبی (10 نفر) که مداخله درمانی انجام شد و گروه کنترل (10 نفر) که مداخله درمانی انجام نشد، تقسیم شدند | برای اندازه‌گیری میزان درد مچ دست از پرسشنامه PRWE و برای میزان ناتوانی مچ دست از پرسشنامه اوسستری استفاده گردید. همچنین پیش‌آزمون انجام و پس از 8 هفته تمرینات منتخب گروه‌های مختلف به‌جز گروه کنترل پس‌آزمون نیز انجام شد. | برای مقایسه میانگین شدت درد و ناتوانی مچ دست پس از 8 هفته تمرینات کششی که با کنترل اثر پیش‌آزمون برای انجام تمرینات کششی و گروه کنترل از نظر متغیر شدت درد و ناتوانی مچ دست تفاوت معنی‌داری وجود دارد |
||
| وانگ و همکاران (10) |
5 طیف گروه سنی گروه سنی مرتبط با تحقیق رده سنی 6 الی 11 سال |
تعیین ارتباط بین استفاده بیش‌ازحد از تلفن هوشمند و اختلال بینایی، ازجمله نزدیک‌بینی، تاری دید و دید ضعیف، در کودکان و بزرگ‌سالان | مجموع شامل 27110 نفر با میانگین سنی 5/9 تا 26 سال بود. ما از یک مدل اثرات تصادفی برای فرا تحلیل 10 مطالعه مقطعی (26962 نفر) و یک مدل اثرات ثابت برای متاآنالیز 4 کارآزمایی کنترل‌شده (148 نفر) برای ترکیب نسبت شانس ORs اثر استفاده کردیم. اندازه‌ها ES برای ارزیابی ناهمگنی از آماره I2 استفاده شد. | استفاده بیش‌ازحد از گوشی‌های هوشمند به‌طور قابل‌توجهی با نزدیک‌بینی، دید ضعیف یا تاری دید مرتبط نیست. بااین‌حال، این اختلالات بینایی با هم در کودکان آشکارتر بود در نتایج نشان می‌دهد استفاده بیش‌ازحد از تلفن هوشمند به‌طور قابل‌توجهی با نزدیک‌بینی، دید ضعیف یا تاری دید مرتبط نیست. بااین‌حال، این اختلالات بینایی با هم در کودکان نسبت به بزرگ‌سالان آشکارتر بود (06/1 OR، 95% فاصله اطمینان14/1-09/ CI: 09/0 = P نسبت به بزرگ‌سالان جوان (091/0 OR، 95%، 46/1- 57/0 CI:؛71/0 P = برای 4 کارآزمایی کنترل‌شده، گروه‌های استفاده بیش‌ازحد از گوشی‌های هوشمند نمرات عملکرد بصری بدتری را در مقایسه با گروه‌های کم استفاده نشان دادند | |||
| هوسکاوا و همکاران (13) |
مونه شامل 1642 کودک 6 ساله کلاس اول در مدارس ابتدایی در ژاپن بود. | ارتباط بین استفاده از فناوری تلفن همراه و سازگاری کودک در سنین ابتدایی دبستان | از میان شرکت‌کنندگان، 230 نفر (14%) کاربر معمولی (60 دقیقه یا بیشتر در یک روز معمولی) و 1412 (86%) کاربر غیرعادی (زیر 60 دقیقه در یک روز معمولی) بودند | والدین یک پرسشنامه خود گزارشی را در مورد استفاده فرزندانشان از دستگاه‌های تلفن همراه و سازگاری عاطفی/رفتاری تکمیل کردند. ما احتمال معکوس رگرسیون لجستیک وزن‌دار درمان IPTW را برای محاسبه نسبت شانس OR برای مشکلات احساسی/رفتاری با توجه به استفاده از دستگاه تلفن همراه انجام دادیم. مقادیر برای تجزیه‌وتحلیل IPTW بر اساس متغیرهای ارزیابی اجتماعی جمعیت شناختی و ویژگی‌های کودک محاسبه شد. | نسبت به استفاده غیرمعمول، استفاده منظم از دستگاه‌های تلفن همراه به‌طور قابل‌توجهی با مشکلات رفتاری (77/1IPTW-OR:، 95% فاصله اطمینان (04/3-03/1CI: ، (05/0 p < ) و بیش فعالی/بی‌توجهی (82/1 IPTW-OR: مرتبط بود. 95% فاصله اطمینان 87/2-15/1 (CI): ، (01/0 p < ). بر اساس این نتایج، به نظر می‌رسد استفاده روتین و مکرر از دستگاه‌های تلفن همراه با مشکلات رفتاری در دوران کودکی مرتبط است | ||
| پارک و همکاران (14) |
کودکان ابتدایی هنگکنگ | اختلال اسکلتی عضلانی و درد مرتبط با استفاده از گوشی‌های هوشمند: بررسی سیستماتیک شواهد بیومکانیکی | انجام یک بررسی سیستماتیک از مطالعاتی است که تأثیر استفاده از گوشی هوشمند را بر اختلالات اسکلتی عضلانی و درد | کیفیت روش‌شناختی توسط دو بازبین مستقل با استفاده از چک‌لیست اصلاح شده داونز و سیاه ارزیابی شد. از 639 گزارش شناسایی شده از پایگاه‌های داده الکترونیکی، 11 گزارش واجد شرایط برای درج در بررسی بودند. یک مقاله از فهرست منابع پیدا شد و به بررسی اضافه شد. نمرات کیفیت متوسط رتبه‌بندی شدند. | فعالیت ماهیچه‌های ذوزنقه فوقانی، ارکتور اسپاینا و عضلات بازکننده گردن و همچنین زاویه خم شدن سر، زاویه شیب سر و جابجایی سر به جلو که در طول استفاده از گوشی هوشمند افزایش یافته است، افزایش می‌یابد. همچنین به نظر می‌رسد استفاده از گوشی هوشمند در حالت نشسته باعث تغییر بیشتر زاویه سر و گردن نسبت به حالت ایستاده می‌شود. استفاده از گوشی‌های هوشمند ممکن است به اختلالات اسکلتی عضلانی کمک کند |
||
| کانگ و همکاران (15) |
مجموع 15 پسر و 15 آزمودنی دختر در سه سطح سنی | نگه‌داشتن رایانه لوحی با یک دست: تأثیر ویژگی‌های طراحی تبلت بر بیومکانیک و قابلیت استفاده ذهنی در بین کاربران با دستان کوچک | 15 مرد و زن که در گروه کنترل در بازه زمانی دقیقه در طول روز از تبلت با قلم‌های متفاوت استفاده کردند | ارزیابی اندازه (وزن)، جهت‌گیری، شکل گرفتن، بافت و شکل قلم بر بهره‌وری، بیومکانیک و قابلیت استفاده ذهنی و خستگی زمانی که تبلت فقط با دست چپ نگه داشته می‌شد | تبلتهای بزرگ‌تر و سنگین‌تر قابلیت استفاده و بیومکانیک بسیار بدتری داشتند و استفاده از آن‌ها با یک دست باید محدود شود. قلم با دستگیره مخروطی (5/9 – 5/7 میلی‌متر) یا دستگیره بزرگ‌تر (6/7 میلی‌متر) قابلیت استفاده و بیومکانیک بهتری نسبت به قلم کوچک‌تر (5 میلی‌متر) داشت. تفاوت معنی‌داری در بهره‌وری بین ویژگی‌های طراحی وجود نداشت | ||
| استراکر و همکاران (11) |
هجده کودک (میانگین سنی 5-6 سال) | مقایسه وضعیت بدنی و فعالیت عضلانی در هنگام استفاده از رایانه رومیزی رایانه لوحی و کاغذ توسط کودکان خردسال | هجده کودک (میانگین سنی 6-5 سال) یک کار رنگ‌آمیزی را در شرایط تبلت، رومیزی و کاغذ انجام دادند | هجده کودک (میانگین سنی 6-5 سال) یک کار رنگ‌آمیزی را در شرایط تبلت، رومیزی و کاغذ انجام دادند. وضعیت سه‌بعدی و فعالیت عضلات اطراف گردن و شانه مورد ارزیابی قرار گرفت | استفاده از رایانه لوحی مشابه استفاده از کاغذ بود، با وضعیت ستون فقرات خنثی کمتر، وضعیت کتف بالاتر و ذوزنقه فوقانی و فعالیت ستون فقرات ارکتوری گردنی بیشتر بود. این با تنوع بیشتر وضعیت و فعالیت عضلانی جبران شد. استفاده از رایانه لوحی به‌وضوح استرس‌های اسکلتی- عضلانی متفاوتی نسبت به استفاده از رایانه رومیزی دارد. دستورالعمل‌های استفاده از رایانه باید متناسب با فناوری‌های سنتی و نوظهور باشد. رایانه‌های لوحی برای استفاده بزرگ‌سالان و کودکان تبلیغ می‌شوند. بااین‌حال، تأثیر فیزیکی استفاده از این نوع فناوری مشخص نیست | ||
| استراکر ال و همکاران (16) |
924 کودک 10 تا 19 سال | بررسی فناوری تلفن همراه در مدارس برتر و همراهی آن با علائم اسکلتی عضلانی و بصری | اطلاعات توسط کودکان در یک مدرسه دارای مزیت اجتماعی-آموزشی را توصیف می‌کند. نمونه‌ای متشکل از 924 کودک (50 درصد دختر) از کلاس‌های 5 تا 12 (سنین 10 تا 19 سال) | از کلاس‌های 5 تا 12 (سنین 10 تا 19 سال) یک نظرسنجی آنلاین را در کلاس تکمیل کردند. کل استفاده روزانه از فناوری برای دختران (میانگین 219 ( 148 دقیقه در روز) و پسران)(207 - 142، .186= p) زیاد و مشابه بود. رایانه لوحی دستگاه غالبی بود که در کلاس‌های 5 تا 9 استفاده می‌شد و رایانه لپ‌تاپ دستگاه غالب در کلاس‌های 10 تا 12 بود. الگوهای قرار گرفتن تحت تأثیر تعاملات جنسیت، دستگاه، درجه و هدف استفاده قرار گرفت |
دختران برای مقاصد اجتماعی برای کلاس‌های 10 و 11 بیشتر از پسران از تلفن همراه استفاده می‌کردند، اما کلاس 12 نه. درحالی‌که نگرش کودکان به استفاده از فناوری مثبت بود، علائم اسکلتی عضلانی و بصری معمولاً گزارش می‌شد. ساعت در روز استفاده از تبلت و تلفن با ناراحتی گردن/شانه (07/1 = OR؛ 1.13) و علائم بینایی (10/1 = OR؛ 07/1) مرتبط بود | ||
| تی سانگ و همکاران (17) |
1058 کودک و نوجوان 9 تا 17 ساله | بررسی ارتباط بین استفاده از وسایل الکترونیکی با شیوع و شدت علائم اسکلتی- عضلانی، علائم بینایی، سلامت روانی اجتماعی و کیفیت زندگی در کودکان و نوجوان | 1058 کودک و نوجوان 9 تا 17 ساله شرکت کردند. شصت‌ویک درصد و 78 درصد از کل دانش‌آموزان به ترتیب بیش از 2 ساعت در روز در طول روزهای مدرسه و تعطیلات آخر هفته و تعطیلات از وسایل الکترونیکی استفاده می‌کنند | داده‌ها از طریق پرسشنامه محرمانه آنلاین و کاغذ و مداد جمع‌آوری شد. دانش آموزان 4-5 ابتدایی و متوسطه 1-4 از 3 مدرسه در هنگکنگ استخدام شدند. جمعیت‌شناسی، فراوانی و مدت استفاده از دستگاه الکترونیکی، فراوانی علائم اسکلتی عضلانی، علائم بینایی، سلامت روانی اجتماعی و پیامدهای کیفیت زندگی اندازه‌گیری شد | استفاده بیش‌ازحد از وسایل الکترونیکی با افزایش شیوع و شدت علائم جسمی و روانی اجتماعی همراه بود و این استفاده در نوجوانان نسبت به کودکان بیشتر است. این یافته‌ها پیامدهای بهداشتی مهمی برای کودکان و نوجوانان دارد و نشان می‌دهد که مداخله زودهنگام برای کاهش خطر ابتلا به اختلالات مرتبط با استفاده از دستگاه موردنیاز است | ||
| مونگ کان کانسی و همکاران (18) |
233 کودک تایلندی 6 تا 9 سال | پیشبینی کننده درد اسکلتی عضلانی در دانش آموزان دبستانی با استفاده از تلفن‌های هوشمند در ناخون سی تامارات، تایلند | دانش‌آموزان مقطع ابتدایی با استفاده از گوشی‌های هوشمند انجام شد. یک مطالعه مقطعی با 233 کودک مدرسه‌ای در ناخون سی تامارات، تایلند | برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه علائم اسکلتی عضلانی با استفاده از پرسشنامه اسکلتی عضلانی نوردیک با ISO 11,226:2000 استفاده شد. از طریق آزمون کای اسکوئر، تی تست و تحلیل رگرسیون لجستیک، عواملی که به‌طور مستقل با درد اسکلتی عضلانی مرتبط هستند تعیین شدند | کی از عوامل مهم در ایجاد درد اسکلتی عضلانی استفاده طولانی‌مدت از تلفن‌های هوشمند برای بیش از 60 دقیقه، به‌ویژه در بین کودکان 6 تا 9 ساله بود. در مورد دردهای اسکلتی عضلانی، تقریباً 53 درصد از دانش‌آموزان در حالت دراز کشیدن از گوشی هوشمند خود استفاده می‌کردند. ژست گرفتن در حالت مستعد هنگام استفاده از گوشی هوشمند 37/7 برابر خطرناک‌تر از نشستن بود. وضعیت خوابیدن، اندام‌های متعددی را در زوایای مختلف کج می‌کند، به‌ویژه بازو. | ||
بحث
زمانی که کودکان صرف استفاده از دستگاه‌های دیجیتال می‌کنند، با توسعه فناوری‌های جدید قابل‌حمل و دسترسی فوری، مانند گوشی‌های هوشمند و تبلتهای دیجیتال، به‌سرعت در حال افزایش است در این پژوهش به بررسی و تأثیر در خصوص مشکلات ناشی از استفاده طولانی‌مدت فناوری‌های نوین الکترونیکی، تلفن همراه، تبلت و رایانه ... را در کنترل پاسچر ناهنجاری‌های اسکلتی در بین کودکان رده سنی دوره ابتدایی 6 الی 11 سال پرداخته شده است.
نتایج نشان‌دهنده این موضوع می باشد که با توجه به استفاده بیش‌ازحد دانش آموزان از فضای مجازی در بحث‌های آموزشی و تفریحی می‌تواند عوامل زیادی موجب آسیب در اندام اسکلتی ـ عضلانی گردد. در پژوهش صورت گرفته به این نتیجه رسیده وضعیت نشسته به‌طور معناداری به افزایش خمش گردن در مقایسه با وضعیت ایستاده می‌انجامد. همچنین خمش گردن هنگام در دست گرفتن گوشی همراه به‌صورت دودستی و همچنین حین تایپ‌کردن افزایش می‌یابد و همچنین میان وضعیت اندام فوقانی در دو گروه کاربر کوتاه‌مدت و کاربر بلندمدت استفاده از تلفن همراه هوشمند و همچنین وضعیت شانه میان زنان و مردان اختلاف معناداری وجود دارد این در حالی است که در عضلات گردنی این اختلاف مشاهده نشد. در دیگر خروجی تحقیق صورت گرفته به این نتیجه رسیده‌اند که فعالیت ماهیچه‌های ذوزنقه فوقانی، ارکتور اسپاینا و عضلات بازکننده گردن و همچنین زاویه خم شدن سر، زاویه شیب سر و جابجایی سر به جلو که در طول استفاده از گوشی هوشمند افزایش یافته است. همچنین به نظر می‌رسد استفاده از گوشی هوشمند در حالت نشسته باعث تغییر بیشتر زاویه سر و گردن نسبت به حالت ایستاده می‌شود. استفاده از گوشی‌های هوشمند ممکن است به اختلالات اسکلتی عضلانی کمک کند. یکی از عوامل مهم در ایجاد درد اسکلتی عضلانی استفاده طولانی‌مدت از تلفن‌های هوشمند برای بیش از 60 دقیقه، به‌ویژه در بین کودکان 6 تا 9 ساله بود. در مورد دردهای اسکلتی عضلانی، تقریباً 53 درصد از دانش‌آموزان در حالت دراز کشیدن از گوشی هوشمند خود استفاده می‌کردند. ژست گرفتن در حالت مستعد هنگام استفاده از گوشی هوشمند 37/7 برابر خطرناک‌تر از نشستن بود. وضعیت خوابیدن، اندام‌های متعددی را در زوایای مختلف کج می‌کند، به‌ویژه بازو که تأثیر آن بیشتر است (6, 8, 9, 12, 18). در پژوهشی دیگری که در مسیر تمرینات مقاومتی و کششی در جهت کاهش دردها و جلوگیری از توسعه آسیب‌های ورزشی و ناهنجاری‌های اسکلتی انجام شده است به این نتیجه رسیده است که برای مقایسه میانگین شدت درد و ناتوانی مچ دست پس از 8 هفته تمرینات کششی که با کنترل اثر پیش‌آزمون برای انجام تمرینات کششی و گروه کنترل از نظر متغیر شدت درد و ناتوانی مچ دست تفاوت معنی‌داری وجود دارد (7). در تحقیق دیگری که در مسیر ناهنجاری‌های اصلاحی ناشی از سیستم بینایی پرداخته است و به ای نتیجه رسیده است که استفاده بیش‌ازحد از گوشی‌های هوشمند به‌طور قابل‌توجهی با نزدیک‌بینی، دید ضعیف یا تاری دید مرتبط نیست. بااین‌حال، این اختلالات بینایی با هم در کودکان آشکارتر بود گروه‌های استفاده بیش‌ازحد از گوشی‌های هوشمند نمرات عملکرد بصری بدتری را در مقایسه با گروه‌های کم استفاده نشان دادند (10). نسبت به استفاده غیرمعمول، استفاده منظم از دستگاه‌های تلفن همراه به‌طور قابل‌توجهی با مشکلات هدایت مرتبط بود بر اساس این نتایج، به نظر می‌رسد استفاده روتین و مکرر از دستگاه‌های تلفن همراه با مشکلات رفتاری در دوران کودکی مرتبط است این نتیجه حاکی از تحقیق صورت گرفته در بین دانش آموزان دوره ابتدایی صورت گرفته است (13).
در توسعه فناوری‌های نوین در برخی مقالات به عوامل مرتب با تجهیزات الکترونیکی نیز پرداخته شده است. استفاده از قلم‌های هوشمند در برخی موارد باعث کاهش عوامل آسیب‌زایی اسکلتی می‌شود. تبلت های بزرگ‌تر و سنگین‌تر قابلیت استفاده و بیومکانیک بسیار بدتری داشتند و استفاده از آن‌ها با یک دست باید محدود شود (11).
با توسعه وسایل و امکانات فناوری الکترونیکی و نفوذ آن در مدارس ابتدایی باید دستورالعمل‌های استفاده از رایانه باید متناسب با فناوری‌های سنتی و نوظهور باشد. رایانه‌های لوحی برای استفاده بزرگ‌سالان و کودکان تبلیغ می‌شوند. بااین‌حال، تأثیر فیزیکی استفاده از این نوع فناوری مشخص نیست استفاده از رایانه لوحی مشابه استفاده از کاغذ بود، با وضعیت ستون فقرات خنثی کمتر، وضعیت کتف بالاتر و ذوزنقه فوقانی و فعالیت ستون فقرات ارکتوری گردنی بیشتر بود. این با تنوع بیشتر وضعیت و فعالیت عضلانی جبران شد. استفاده از رایانه لوحی به‌وضوح استرس‌های اسکلتی- عضلانی متفاوتی نسبت به استفاده از رایانه رومیزی دارد. در زمان‌های استفاده از فناوری‌های نوین تغییرات متفاوت آسیب‌های اسکلتی گزارش شده است. استفاده کودکان در استفاده از فناوری‌های نوین نیز متفاوت گزارش شده است، دختران برای مقاصد اجتماعی برای کلاس‌های 10 و 11 بیشتر از پسران از تلفن همراه استفاده می‌کردند، اما کلاس 12 نتیجه برعکس بوده است. این در حالی است که نگرش کودکان به استفاده از فناوری مثبت بود، علائم اسکلتی عضلانی و بصری معمولاً گزارش می‌شد (17, 18).
نتیجه گیری نهایی
علاوه بر آسیب‌های اسکلتی و ناهنجاری‌های اسکلتی برخی مشکلات جسمی روانی نیز گزارش شده است. استفاده بیش‌ازحد از وسایل الکترونیکی با افزایش شیوع و شدت علائم جسمی و روانی اجتماعی همراه بود و این استفاده در نوجوانان نسبت به کودکان بیشتر است. این یافته‌ها پیامدهای بهداشتی مهمی برای کودکان و نوجوانان دارد و نشان می‌دهد که مداخله زودهنگام برای کاهش خطر ابتلا به اختلالات مرتبط با استفاده از دستگاه مورد نیاز است.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مقاله از نوع مروری است و مستقیماً از هیچ انسانی یا حیوانی در آن استفاده نشده است.
حامی مالی
این پژوهش هیچ‌گونه کمک مالی از سازمان های دولتی، خصوصی و غیرانتفاعی دریافت نکرده است.
مشارکت نویسندگان
تمام نویسندگان در طراحی، اجرا و نگارش همه بخش های پژوهش حاضر مشارکت داشته اند.
تعارض
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.
زمانی که کودکان صرف استفاده از دستگاه‌های دیجیتال می‌کنند، با توسعه فناوری‌های جدید قابل‌حمل و دسترسی فوری، مانند گوشی‌های هوشمند و تبلتهای دیجیتال، به‌سرعت در حال افزایش است در این پژوهش به بررسی و تأثیر در خصوص مشکلات ناشی از استفاده طولانی‌مدت فناوری‌های نوین الکترونیکی، تلفن همراه، تبلت و رایانه ... را در کنترل پاسچر ناهنجاری‌های اسکلتی در بین کودکان رده سنی دوره ابتدایی 6 الی 11 سال پرداخته شده است.
نتایج نشان‌دهنده این موضوع می باشد که با توجه به استفاده بیش‌ازحد دانش آموزان از فضای مجازی در بحث‌های آموزشی و تفریحی می‌تواند عوامل زیادی موجب آسیب در اندام اسکلتی ـ عضلانی گردد. در پژوهش صورت گرفته به این نتیجه رسیده وضعیت نشسته به‌طور معناداری به افزایش خمش گردن در مقایسه با وضعیت ایستاده می‌انجامد. همچنین خمش گردن هنگام در دست گرفتن گوشی همراه به‌صورت دودستی و همچنین حین تایپ‌کردن افزایش می‌یابد و همچنین میان وضعیت اندام فوقانی در دو گروه کاربر کوتاه‌مدت و کاربر بلندمدت استفاده از تلفن همراه هوشمند و همچنین وضعیت شانه میان زنان و مردان اختلاف معناداری وجود دارد این در حالی است که در عضلات گردنی این اختلاف مشاهده نشد. در دیگر خروجی تحقیق صورت گرفته به این نتیجه رسیده‌اند که فعالیت ماهیچه‌های ذوزنقه فوقانی، ارکتور اسپاینا و عضلات بازکننده گردن و همچنین زاویه خم شدن سر، زاویه شیب سر و جابجایی سر به جلو که در طول استفاده از گوشی هوشمند افزایش یافته است. همچنین به نظر می‌رسد استفاده از گوشی هوشمند در حالت نشسته باعث تغییر بیشتر زاویه سر و گردن نسبت به حالت ایستاده می‌شود. استفاده از گوشی‌های هوشمند ممکن است به اختلالات اسکلتی عضلانی کمک کند. یکی از عوامل مهم در ایجاد درد اسکلتی عضلانی استفاده طولانی‌مدت از تلفن‌های هوشمند برای بیش از 60 دقیقه، به‌ویژه در بین کودکان 6 تا 9 ساله بود. در مورد دردهای اسکلتی عضلانی، تقریباً 53 درصد از دانش‌آموزان در حالت دراز کشیدن از گوشی هوشمند خود استفاده می‌کردند. ژست گرفتن در حالت مستعد هنگام استفاده از گوشی هوشمند 37/7 برابر خطرناک‌تر از نشستن بود. وضعیت خوابیدن، اندام‌های متعددی را در زوایای مختلف کج می‌کند، به‌ویژه بازو که تأثیر آن بیشتر است (6, 8, 9, 12, 18). در پژوهشی دیگری که در مسیر تمرینات مقاومتی و کششی در جهت کاهش دردها و جلوگیری از توسعه آسیب‌های ورزشی و ناهنجاری‌های اسکلتی انجام شده است به این نتیجه رسیده است که برای مقایسه میانگین شدت درد و ناتوانی مچ دست پس از 8 هفته تمرینات کششی که با کنترل اثر پیش‌آزمون برای انجام تمرینات کششی و گروه کنترل از نظر متغیر شدت درد و ناتوانی مچ دست تفاوت معنی‌داری وجود دارد (7). در تحقیق دیگری که در مسیر ناهنجاری‌های اصلاحی ناشی از سیستم بینایی پرداخته است و به ای نتیجه رسیده است که استفاده بیش‌ازحد از گوشی‌های هوشمند به‌طور قابل‌توجهی با نزدیک‌بینی، دید ضعیف یا تاری دید مرتبط نیست. بااین‌حال، این اختلالات بینایی با هم در کودکان آشکارتر بود گروه‌های استفاده بیش‌ازحد از گوشی‌های هوشمند نمرات عملکرد بصری بدتری را در مقایسه با گروه‌های کم استفاده نشان دادند (10). نسبت به استفاده غیرمعمول، استفاده منظم از دستگاه‌های تلفن همراه به‌طور قابل‌توجهی با مشکلات هدایت مرتبط بود بر اساس این نتایج، به نظر می‌رسد استفاده روتین و مکرر از دستگاه‌های تلفن همراه با مشکلات رفتاری در دوران کودکی مرتبط است این نتیجه حاکی از تحقیق صورت گرفته در بین دانش آموزان دوره ابتدایی صورت گرفته است (13).
در توسعه فناوری‌های نوین در برخی مقالات به عوامل مرتب با تجهیزات الکترونیکی نیز پرداخته شده است. استفاده از قلم‌های هوشمند در برخی موارد باعث کاهش عوامل آسیب‌زایی اسکلتی می‌شود. تبلت های بزرگ‌تر و سنگین‌تر قابلیت استفاده و بیومکانیک بسیار بدتری داشتند و استفاده از آن‌ها با یک دست باید محدود شود (11).
با توسعه وسایل و امکانات فناوری الکترونیکی و نفوذ آن در مدارس ابتدایی باید دستورالعمل‌های استفاده از رایانه باید متناسب با فناوری‌های سنتی و نوظهور باشد. رایانه‌های لوحی برای استفاده بزرگ‌سالان و کودکان تبلیغ می‌شوند. بااین‌حال، تأثیر فیزیکی استفاده از این نوع فناوری مشخص نیست استفاده از رایانه لوحی مشابه استفاده از کاغذ بود، با وضعیت ستون فقرات خنثی کمتر، وضعیت کتف بالاتر و ذوزنقه فوقانی و فعالیت ستون فقرات ارکتوری گردنی بیشتر بود. این با تنوع بیشتر وضعیت و فعالیت عضلانی جبران شد. استفاده از رایانه لوحی به‌وضوح استرس‌های اسکلتی- عضلانی متفاوتی نسبت به استفاده از رایانه رومیزی دارد. در زمان‌های استفاده از فناوری‌های نوین تغییرات متفاوت آسیب‌های اسکلتی گزارش شده است. استفاده کودکان در استفاده از فناوری‌های نوین نیز متفاوت گزارش شده است، دختران برای مقاصد اجتماعی برای کلاس‌های 10 و 11 بیشتر از پسران از تلفن همراه استفاده می‌کردند، اما کلاس 12 نتیجه برعکس بوده است. این در حالی است که نگرش کودکان به استفاده از فناوری مثبت بود، علائم اسکلتی عضلانی و بصری معمولاً گزارش می‌شد (17, 18).
نتیجه گیری نهایی
علاوه بر آسیب‌های اسکلتی و ناهنجاری‌های اسکلتی برخی مشکلات جسمی روانی نیز گزارش شده است. استفاده بیش‌ازحد از وسایل الکترونیکی با افزایش شیوع و شدت علائم جسمی و روانی اجتماعی همراه بود و این استفاده در نوجوانان نسبت به کودکان بیشتر است. این یافته‌ها پیامدهای بهداشتی مهمی برای کودکان و نوجوانان دارد و نشان می‌دهد که مداخله زودهنگام برای کاهش خطر ابتلا به اختلالات مرتبط با استفاده از دستگاه مورد نیاز است.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مقاله از نوع مروری است و مستقیماً از هیچ انسانی یا حیوانی در آن استفاده نشده است.
حامی مالی
این پژوهش هیچ‌گونه کمک مالی از سازمان های دولتی، خصوصی و غیرانتفاعی دریافت نکرده است.
مشارکت نویسندگان
تمام نویسندگان در طراحی، اجرا و نگارش همه بخش های پژوهش حاضر مشارکت داشته اند.
تعارض
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.
فهرست منابع
1. Berolo S, Steenstra I, Amick III BC, Wells RP. A comparison of two methods to assess the usage of mobile hand-held communication devices. Journal of occupational and environmental hygiene. 2015;12(4):276-85. [DOI:10.1080/15459624.2014.973111] [PMID]
2. Punmiya A, Oberoi M. Influence of smartphone addiction grade on cervical pain in young adults. International Journal of Research in Engineering, IT and Social Sciences [Internet]. 2018;8:17-9.
3. Ha JH, Chin B, Park D-H, Ryu S-H, Yu J. Characteristics of excessive cellular phone use in Korean adolescents. CyberPsychology & Behavior. 2008;11(6):783-4. [DOI:10.1089/cpb.2008.0096] [PMID]
4. Ghorbani A, Alizadeh MH. A novel device to improve sitting posture. Middle East journal of family medicine. 2018;7(10):61. [DOI:10.5742/MEWFM.2018.93356]
5. Bertozzi L, Gardenghi I, Turoni F, Villafañe JH, Capra F, Guccione AA, et al. Effect of therapeutic exercise on pain and disability in the management of chronic nonspecific neck pain: systematic review and meta-analysis of randomized trials. Physical therapy. 2013;93(8):1026-36. [DOI:10.2522/ptj.20120412] [PMID]
6. Mehri A, Letafatkar A. Efficacy of corrective exercise intervention on forward head angle, pain and timing of superficial neck muscles activation during posterior-anterior perturbation in women with chronic neck pain. Medical Journal of Tabriz University of Medical Sciences. 2018;40(1):66-76.
7. Kang J-H, Park R-Y, Lee S-J, Kim J-Y, Yoon S-R, Jung K-I. The effect of the forward head posture on postural balance in long time computer based worker. Annals of rehabilitation medicine. 2012;36(1):98. [DOI:10.5535/arm.2012.36.1.98] [PMID]
8. Vahedi Z, Mazlomi A, Sharifnezhad A, Azam K. Examining the effect of smartphone on musculoskeletal disorders and neck kinematic among smartphone users in different postures and tasks. Iran J Ergon. 2019;6(4):58-65. [DOI:10.30699/jergon.6.4.58]
9. Masoumi AS, Akoochakian M. The effect of duration of smartphone use on head and shoulders posture of young adults aged 20-35 years. Iranian Journal of Ergonomics. 2019;7(2):62-71.
10. Wang P, Lei L, Wang X, Nie J, Chu X, Jin S. The exacerbating role of perceived social support and the "buffering" role of depression in the relation between sensation seeking and adolescent smartphone addiction. Personality and Individual Differences. 2018;130:129-34. [DOI:10.1016/j.paid.2018.04.009]
11. Straker LM, O'Sullivan PB, Smith AJ, Perry MC, Coleman J. Sitting spinal posture in adolescents differs between genders, but is not clearly related to neck/shoulder pain: an observational study. Australian Journal of Physiotherapy. 2008;54(2):127-33. [DOI:10.1016/S0004-9514(08)70046-1] [PMID]
12. shakiba g. The effect of stretching and resistance exercises on the intensity of pain and disability in the wrists of 10-15-year-old girls in mobile phone users. irandoc. 2022.
13. Hosokawa R, Katsura T. Association between mobile technology use and child adjustment in early elementary school age. PloS one. 2018;13(7):e0199959. [DOI:10.1371/journal.pone.0199959] [PMID]
14. Eitivipart AC, Viriyarojanakul S, Redhead L. Musculoskeletal disorder and pain associated with smartphone use: A systematic review of biomechanical evidence. Hong Kong Physiotherapy Journal. 2018;38(02):77-90. [DOI:10.1142/S1013702518300010] [PMID]
15. Pereira A, Miller T, Huang Y-M, Odell D, Rempel D. Holding a tablet computer with one hand: effect of tablet design features on biomechanics and subjective usability among users with small hands. Ergonomics. 2013;56(9):1363-75. [DOI:10.1080/00140139.2013.820844] [PMID]
16. Straker L, Harris C, Joosten J, Howie EK. Mobile technology dominates school children's IT use in an advantaged school community and is associated with musculoskeletal and visual symptoms. Ergonomics. 2018;61(5):658-69. [DOI:10.1080/00140139.2017.1401671] [PMID]
17. Tsang SM, Cheing GL, Lam AK, Siu AM, Pang PC, Yip K-C, et al. Excessive use of electronic devices among children and adolescents is associated with musculoskeletal symptoms, visual symptoms, psychosocial health, and quality of life: a cross-sectional study. Frontiers in Public Health. 2023;11:1178769. [DOI:10.3389/fpubh.2023.1178769] [PMID]
18. Mongkonkansai J, Veerasakul S, Tamrin SBM, Madardam U. Predictors of Musculoskeletal Pain among Primary School Students Using Smartphones in Nakhon Si Thammarat, Thailand. International journal of environmental research and public health. 2022;19(17):10530. [DOI:10.3390/ijerph191710530] [PMID]
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تماس با ما
فصلنامه بیومکانیک ورزشی
همدان،شهرک مدنی، بلوار امام خمینی(ره)، بلوار پروفسور موسیوند، مجتمع دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، معاونت پژوهش و فناوری، دفتر مجلات علمی
صندوق پستی: 734
تلفن دفتر نشریه: 08134494042
وب‌سایت: http://biomechanics.iauh.ac.ir
ایمیل: sportbiomechanics@iauh.ac.ir
