دوره 10، شماره 2 - ( 6-1403 )
جلد 10 شماره 2 صفحات 158-144 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Sadri S F, Saleki M. The Effect of a Combined Scapula and Shoulder Exercise Program with Kinesio Tape on Pain, Shoulder Proprioception, and Upper Limb Function in Swimmers with Shoulder Impingement Syndrome. J Sport Biomech 2024; 10 (2) :144-158
URL: http://biomechanics.iauh.ac.ir/article-1-342-fa.html
URL: http://biomechanics.iauh.ac.ir/article-1-342-fa.html
صدری سیده فرزانه، سالکی محمد. تأثیر یک دوره تمرینات ترکیبی کتف و شانه با کینزیوتیپ بر درد، حس عمقی شانه و عملکرد اندام فوقانی شناگران با سندروم گیرافتادگی شانه. مجله بیومکانیک ورزشی. 1403; 10 (2) :144-158
1- گروه آسیب‌شناسی ورزشی و حرکات اصلاحی، دانشکده تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه آزاد واحد خوراسگان اصفهان، اصفهان، ایران.
متن کامل [PDF 1792 kb]
(432 دریافت)
| چکیده (HTML) (1284 مشاهده)
متن کامل: (865 مشاهده)
مقدمه
شنا ورزشی است که طی کردن مسافتی مشخص در کمترین زمان ممکن به‌عنوان عملکرد مطلوب در آن شناخته می شود. برای دستیابی به چنین عملکردی به حداکثر رساندن نیروی پیش برنده و به حداقل رساندن نیروی مقاوم در آب بسیار ضروری است (1). پژوهش های انجام شده نشان می دهند که بیشترین آسیب های ورزشی در شناگران در اندام فوقانی و به‌خصوص مفصل شانه اتفاق می ا فتد (2). آسیب مفصل شانه یکی از شایع‌ترین آسیب های اندام فوقانی است (3). کمربند شانه ای شامل مجموعه‌ای از مفاصل با ساختارهای رباطی عضلانی پیچیده است که اغلب در فعالیت های روزانه و انجام مهارت های ورزشی استفاده می شود (4). این طیف از فعالیت‌ها مسئول شیوع آسیب‌های شانه در ورزش است و می‌تواند انواع مختلفی از منشأ ضربه‌زا و به‌ویژه ریزتروماتیک داشته باشد (5).
مطالعه‌ای بر روی 80 شناگر گزارش داد که 91٪ از شناگران درد شانه را تجربه می کنند و 81٪ علائم مثبت سندرم گیرافتادگی شانه (SIS) را داشتند (9). تاندون عضله فوق خاری و بورس ساب آکرومیال و همچنین سر بلند عضله دوسر، شایع‌ترین مناطقی هستند که تحت تأثیر SIS قرار می گیرند (10). علل احتمالی SIS بدشکلی قوس ساب آکرومیال، ضعف یا فرسایش تاندون‌های عضلات روتاتور کاف، سفتی کپسول مفصلی، عدم تعادل عضلانی، تغییر کینماتیک شانه، تغییرات وضعیتی شانه، تغییر هماهنگی حرکتی و ریتم کتفی بازویی است (11). مطالعات متعددی رابطه بین درد شانه و بی‌ثباتی شانه را گزارش کرده‌اند که نشان می‌دهد که اختلال در ثبات کتف و مفصل شانه ممکن است عوامل خطرزای SIS یا درد شانه باشد که ممکن است منجر به اختلالات عملکردی، از جمله کاهش ثبات کمربند شانه شود (4). ثبات کمربند شانه برای حرکت بهینه اندام فوقانی و حفظ سلامت کمربند شانه بسیار مهم است. با توجه به تحقیقات انجام شده در این زمینه، یافته ها حاکی از آن است که SIS باعث کاهش ثبات و حرکت بیش از حد در ناحیه شانه می شود (12).
برای کنترل علائم بالینی SIS، درمان‌های مختلف، از روش های محافظه‌کارانه گرفته تا تزریق و جراحی توصیه می شود. درمان‌های محافظه‌کار عمدتاً شامل بازیابی کینماتیک طبیعی و توجه به نقش عضلات در فضای تحت آخرومی است (13). مداخلات توان‌بخشی مختلف مانند تمرینات تقویتی، کششی و کنترل حرکتی بر SIS تأثیر مثبت دارد (14).
بررسی اثر روش درمانی مختلف برای SIS، نشان دادند که روش‌های معمول فیزیوتراپی می‌تواند درد را کاهش داده و حرکات فیزیکی و عملکرد بیماران مبتلا به SIS را بهبود بخشد (15). در پژوهشی دیگر مصلحی و همکاران نشان دادند که یک برنامه توان‌بخشی تلفیقی با بازخوردهای کلامی در تسکین درد و بهبود عملکرد و کینماتیک کتف در بیماران مبتلا به SIS مؤثر است (16). همچنین، رهاسازی میوفاشیال می تواند به‌عنوان یک درمان اولیه برای کاهش درد در بین افراد SIS مورد استفاده قرار گیرد (17).
در دهه گذشته، ارزیابی بالینی کتف و درمان متمرکز بر کتف برای فرآیند توان‌بخشی شانه دردناک در انجام می شده است (18, 19). درمان متمرکز بر کتف شامل انواع مداخلات محافظه‌کارانه است که به سمت بافت های نرم مرتبط با کتف، مانند تقویت اطراف کتف، کشش، تحرک، چسباندن، ثبات و کنترل حرکتی کتف انجام می شود (19). بر اساس ادبیات، تمرینات ثباتی کتف متمرکز بر فعال سازی هماهنگ و فعال‌سازی مفاصل مهارهای دینامیکی به‌عنوان وظایف ایزوله دینامیک نگهداری کتف در پس کشیدن اعمال می شوند و موقعیت های دپرشن، به‌طور داوطلبانه بدون بار خارجی انجام می شود و توسط منابع متعدد بازخورد تقویت می شود و به نظر می رسد ترکیب این تمرینات با تمرینات شانه بتواند اثرگذاری تمرینات بر سندروم گیرافتادگی شانه را افزایش دهد (20, 21). همچنین استفاده از کینزیوتیپ (KT) به‌عنوان درمان کمکی برای SIS پیشنهاد شده است (22). ادعا شده است که KT فواید زیادی دارد، از جمله افزایش قدرت عضلانی (23)، بهبود عملکرد، تسهیل شروع انقباض عضلانی، افزایش جریان خون، کاهش درد، اصلاح تراز نامناسب و لیفت پوست، افزایش فضای ساب آکرومیال و ایجاد فضای بیشتر در زیر ناحیه نوار می شود (24). با توجه به اهمیت ترکیب تمرینات شانه و کتف جهت کاهش عوارض ناشی از سندروم گیرافتادگی شانه و تأثیر اثرگذاری کینزیوتیپ بر این عارضه و ازآنجایی‌که با بررسی های محقق مطالعه ای یافت نشد تا به تعیین تأثیر ترکیب این سه نوع مداخله بر عوارض ناشی از سندروم گیرافتادگی شانه بپردازد، پژوهش حاضر به دنبال تأثیر یک دوره تمرینات ترکیبی کتف و شانه با کینزیوتیپ بر درد، حس عمقی شانه و عملکرد اندام فوقانی شناگران با سندروم گیرافتادگی شانه بود.
روش شناسی
این پژوهش از نوع کاربردی و نیمه تجربی بود. آزمودنی‌ها به‌صورت نمونه‌گیری تصادفی در دسترس و هدفمند و به‌صورت داوطلبانه انتخاب گردیده و در تحقیق شرکت کرده اند. جامعه آماری این تحقیق را شناگران مرد مبتلا به سندروم گیرافتادگی شانه شهر اصفهان تشکیل دادند که تعداد آنها 44 نفر بوده است. از این بین بر اساس نرم‌افزار جی پاور تعداد 30 ورزشکار مبتلا به سندروم گیرافتادگی شانه در دامنه سنی 18 تا 25 سال به‌عنوان نمونه اصلی انتخاب شدند و به دو گروه کنترل (15 نفر) و گروه تمرینی (15 نفر) تقسیم شدند. به‌منظور انتخاب آزمودنی‌ها به استخرهای سطح شهر اصفهان مراجعه شده و با توزیع پرسشنامه، آزمودنی‌هایی که مایل به شرکت در پژوهش بودند از کلاس‌ها و تیم‌های شنا انتخاب و پس از آگاهی از شرایط آزمودنی‌ها و تأیید وجود سندروم گیرافتادگی شانه توسط پزشک و اطمینان از عدم وجود مواردی که مانع ورود به تحقیق شدند، این آزمودنی‌ها به روند تحقیق وارد شد. از معیارهای ورود به تحقیق حاضر نیز شامل حداقل 3 سال سابقه فعالیت در ورزش شنا، وجود سندروم گیرافتادگی شانه در 3 ماه گذشته به تأیید فرد و پزشک و شرکت آگاهانه در مطالعه بود. پس از تکمیل فرم رضایت‌نامه اندازه‌گیری‌های آنتروپومتریک از جمله قد و وزن آزمودنی‌ها انجام شد. همچنین ملاحظات اخلاقی در این پژوهش رعایت گردید.
ارزیابی درد شانه
جهت ارزیابی درد گردن در این مطالعه از خط کش درد استفاده شد. در این روش فرد بر روی یک خط کش که از یک تا ده نمره-گزاری شده میزان درد خود را مشخص کرد. اعتبار و روایی آن عالی و پایایی داخلی آن 91/0 ICC=را نشان می دهد (25).
ارزیابی حس عمقی شانه
50 درصد از دامنه حرکتی چرخش داخلی شانه تحت عنوان زاویه هدف در بازسازی زاویه برای ارزیـابی حـس عمقـی در نظـر گرفتـه شد. در مرحله بعد برای آزمـون حـس بازسـازی فعـال زاویـه، انـدام مورد نظر توسط آزمودنی با چشم های باز و بـا هـدایت آزمـونگر بـه زاویه مورد نظر برده شد و درحالی‌که 5 تا 10 ثانیه نگه داشـته شـد؛ از آزمودنی خواسته شد تا زاویه را به خاطر سپرده و این فرآیند سه بار تکرار شد. سپس از آزمودنی درخواست شد تا اندام را به‌آرامی بـه زاویه مورد نظر ببرد. آزمون بازسازی فعال زاویه سه بار تکرار شـد و میانگین خطای سه بار بازسازی زاویه تحت عنـوان خطـای بازسـازی مطلق ثبت شد که با گونیامتر ارزیابی شد (26).
ارزیابی عملکرد اندام فوقانی
برای ارزیابی عملکرد YBU-UQ از دستگاه تعادلی Y استفاده شد که پلیسکی (2009) آن را ساخته است. این دستگاه شامل صفحه ثابتی است که سه میله در سه جهت داخلی، تحتانی خارجی و فوقانی خارجی با زاویه 120 درجه نسبت به یکدیگر به آن متصل شده است روی هر میله بر حسب سانتی‌متر علامت‌گذاری شده و نشانگر متحرکی روی هر میله مدرج وجود دارد که دست آزاد آزمودنی آن را تا حداکثر مسافت دستیابی هل می‌داد. به‌طوری‌که ابتدا آزمودنی برای اتکا، دست غیر برترش را روی صفحه ثابت گذاشته و در وضعیت شنا سوئدی قرار گرفت. سپس دست برترش را برای حداکثر مسافت دستیابی در جهت داخلی، بلافاصله در جهت تحتانی-خارجی و سپس در جهت فوقانی–خارجی حرکت داد سپس به وضعیت اولیه آزمون برگشت. حداکثر مسافت دستیابی از روی میله مدرج در لبه نشانگر، خوانده شده و ثبت شد. در این حالت حداکثر فاصله دو پا از یکدیگر 30 سانتی‌متر بود. این آزمون برای هر دو دست سه بار تکرار شد و میانگین سه اجرا در هر جهت برای تجزیه‌وتحلیل استفاده شد و برای جلوگیری از خستگی، بین هر تلاش دو دقیقه استراحت داده شد. در ضمن قبل از شروع آزمون، دست برتر آزمودنی ها با توجه به تمایل آزمودنی ها در پرتاب توپ مشخص شد طول اندام فوقانی بر فاصله دستیابی آنها اثرگذار است؛ ازاین‌رو نمره‌های خام تعادل بر اساس طول اندام فوقانی نرمال شد. برای ثبت طول اندام فوقانی، فاصله بین زائده خاری مهره هفتم تا انتهای انگشت میانی، درحالی‌که شانه‌ها ابداکشن 90 درجه، آرنج‌ها، مچ دست و انگشتان باز شده بودند، اندازه‌گیری شد (27).
برنامه تمرینی ترکیبی کتف و شانه با کینزیوتیپ
مداخلات به مدت هشت هفته، سه بار در هفته، در روزهای غیر متوالی انجام شد. با توجه به ویژگی‌های نظام سلامت عمومی کشور، هر جلسه 50 دقیقه به طول انجامید و افراد به‌طور جداگانه تحت درمان قرار گرفت (21). نوار کینزیوتیپ با کشش در حدود 10 تا 20 درصد روی عضلات پکتورالیس ماژور، فیبرهای عرضی تراپزیوس، دلتوئید و سوپرااسپیناتوس چسبانده شد. چسباندن تیپ روی عضله پکتورالیس ماژور: به‌صورت Y شکل، پایه تیپ به محل اتصال انتهایی عضله در حالت استراحت چسبانده شد. سر کلاویکولار و سر استرنوکوستال پکتورالیس ماژور در وضعیت طویل شده قرار گرفت. پایه تیپ با جا به جایی پوست روی آن لنگر انداخت و تیپ روی عضله به سمت اتصال ابتدایی عضله روی استرنوم چسبانده شد. چسباندن تیپ روی فیبرهای عرضی عضله تراپزیوس: به‌صورت Y شکل، پایه تیپ به محل اتصال انتهایی عضله روی آکرومیون در حالت استراحت بود. عضله در حالت طویل شده قرار گرفت و پایه تیپ با جا به جایی پوست روی آن لنگر انداخت و تیپ روی بالک عضله تا نقطه ابتدایی عضله در خط رویش مو در پس سر چسبانده شد. چسباندن تیپ روی عضله دلتوئید: به‌صورت Y شکل، پایه تیپ در وضعیت استراحت روی محل اتصال انتهایی عضله زیر توبرزیته دلتوئید بود. به‌طوری‌که محل دوشاخه شدن تیپ Y شکل روی توبرزیته دلتوئید قرار گرفت. سپس عضله در حالت طویل شده قرار گرفت و پایه تیپ با جا به جایی پوست روی آن لنگر انداخت. برای فیبرهای خلفی دلتوئید، بازو در وضعیت خم شده به جلو قرار گرفت برای فیبرهای قدامی دلتوئید بازو به عقب آید. چسباندن تیپ روی عضله ی سوپرااسپیناتوس: به‌صورت I شکل، پایه تیپ در مبدأ عضله روی توبرزیته بزرگ قرار گرفت. بازو اداکت شده و به داخل چرخید. پایه با جا به جایی پوست روی آن لنگر انداخت و تیپ تا حفره سوپرااسپیناتوس چسبانده شد. چسباندن نوار کینزیوتیپ کلیه مراحل آزمون تکرار شد (28) (جدول 1).
جهت مقایسه میانگین متغیرهای پژوهش قبل و بعد از برنامه تمرینی از آزمون T همبسته و جهت بررسی تأثیر تمرین بر متغیرهای مطالعه از آزمون تحلیل کوواریانس و نیز در بررسی نرمال بودن داده ها از آزمون آماری شاپیروویلک استفاده شد. تمامی تجزیه‌وتحلیل‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 24 انجام شد.
نتایج
میانگین و انحراف استاندارد مشخصات فردی آزمودنی‌ها شامل سن، قد، وزن و شاخص توده بدنی در جدول 2 آورده شده است. بررسی‌های انجام شده با آزمون تی مستقل نشان‌دهنده همگن بوده گروه‌ها بر اساس شاخص‌های توصیفی دو گروه بوده است. با توجه به نرمال بودن داده‌ها که با آزمون شاپیروویلک مشخص شد از آزمون تحلیل کوواریانس و آزمون تی همبسته برای بررسی تأثیر تمرینات و مقایسه آنها استفاده شد. جهت مقایسه میزان درد، حس عمقی و عملکرد اندام فوقانی گروه‌ها از آزمون تحلیل کوواریانس با در نظر گرفتن پیش‌آزمون کوریت استفاده گردید. نتایج در جدول 3 گزارش شده‌اند. نتایج آزمون آنالیز کوواریانس نشان داد که پس از کنترل اثر پیش‌آزمون، در میزان نتایج درد (001/0=p)، حس عمقی (001/0=p) و عملکرد اندام فوقانی (05/0≥p) در پس‌آزمون بین دو گروه کنترل و تمرینی اختلاف معنی‌داری وجود دارد، به این صورت که عملکرد در گروه تمرینات ترکیبی کتف و شانه با کینزیوتیپ از گروه کنترل بهتر بود؛ همچنین خطا بازسازی زاویه و میزان درد در گروه تمرینی کاهش معنی داری در مقایسه با گروه کنترل داشت. جهت مقایسه متغیرهای تحقیق درون گروه‌های پژوهش و بین پیش‌آزمون و پس‌آزمون از آزمون تی همبسته استفاده گردید. نتایج در جدول 3 گزارش شده اند.
بر اساس جدول 4 نتایج آزمون تی همبسته نشان می‌دهد که اعمال تمرینات ترکیبی کتف و شانه با کینزیوتیپ در گروه تمرینی اثر معنی‌داری بر کاهش درد (001/0=p)، بهبود حس عمقی (002/0=p) و ارتقا عملکرد اندام فوقانی (001/0=p) داشته است؛ اما در گروه کنترل پس از 8 هفته، تغییرات مشاهده شده از نظر آماری معنی‌دار نبود.
بحث
نتایج مطالعه حاضر نشان داد برنامه تمرینی ترکیبی کتف و شانه با کینزیوتیپ اثر معنی‌داری بر کاهش درد شانه، بهبود حس عمقی و ارتقا عملکرد شانه شناگران مرد با سندروم گیرافتادگی شانه دارد. نتایج مطالعه حاضر در این زمینه با نتایج مطالعات آرایا و همکاران (2022) که به تأثیر کینزیوتیپینگ بر ارتقا عملکرد شانه، کاهش درد شانه در بیماران مبتلا به سندرم گیرافتادگی تحت آخرومی اشاره کردند (29)، لطافتکار و همکاران (2021) که به تأثیر ورزش‌درمانی و ورزش با کینزیوتیپ در کاهش درد بیماران مبتلا به سندرم گیرافتادگی شانه اشاره کردند (30) و نیز اوربک و همکاران (2022) به تأثیر تمرینات ورزشی بر بهبود حس عمقی شانه اشاره کردند (31) هم‌راستاست. روی و همکاران (2009) طی پژوهشی به بررسی تأثیر تمرینات مقاومتی و کنترل حرکتی بر عملکرد اندام فوقانی افرادی با گیرافتادگی مفصل شانه پرداختند که نتایج حاکی از آن بود که کاهش درد در پس‌آزمون به لحاظ آماری معنادار نبود و نتایج آن با نتایج مطالعه حاضر ناهم‌سو است و از دلایل احتمالی آن می تواند نوع برنامه تمرینی باشد (32).
در زمینه ایجاد درد به دنبال سندروم گیرافتادگی شانه باید گفت این اختلال یک وضعیت چندعاملی است که در آن فضای تحت آخرومی، ناحیه مستقیماً زیر زوائد آخرومی و بالای مفصل شانه، باریک شده است (33). تغییرات در ساختارهای آناتومیکی مانند شکل آخرومی، زوائد استئوآرتریت تحت آخرومی و وضعیت ضعیف کتف می تواند به‌عنوان برخورد داخلی یا خارجی ظاهر شود (34). با توجه به موارد گفته شده به نظر می رسد ارائه مداخلاتی که بر وضعیت کتف و شانه مؤثر باشد بتواند در کاهش درد ناشی از این اختلال مؤثر باشد. در این زمینه بیان شده این تمرینات ترکیبی از تمرینات ثبات کتف، تمرینات تقویتی روتاتور کاف، دامنه حرکتی، تسهیل عصبی عضلانی حس عمقی و تمرینات کششی هستند. اگرچه چندین مطالعه فردی اثربخشی تمرینات تثبیت کتف را در توان‌بخشی سندروم گیرافتادگی شانه گزارش کردند، وجود دارد (6, 7)؛ اما نتایج در زمینه اثر تمرینات ترکیبی کم بوده که مطالعه حاضر به تأیید تأثیر این برنامه تمرینی در کنار کینزیوتیپ اشاره کرده است. در این زمینه بیان شده تقویت تثبیت‌کننده‌های کتف، سر بازو را در حفره گلنوئید تثبیت می کند و درعین‌حال فضای بین توبرکل بزرگ‌تر و آخرومی را حفظ می کند و در نتیجه از هرگونه فشرده‌سازی احتمالی ساختارها در فضا جلوگیری می کند (35). از طرف دیگر کاهش درد علاوه بر اثر تمرین می تواند ناشی از کینزیو تیپینگ باشد. در این زمینه بیان شده کیزیوتیپ می تواند عضلات ضعیف شده را تقویت کند، بی-ثباتی مفاصل را کنترل کند، به هم ترازی وضعیتی کمک کند و عضلاتی که بیش‌ازحد استفاده شده‌اند را شل کند. برخی از مطالعات نشان داده اند که KT در SIS درد را تسکین می دهد (36, 37). فرازیر و همکاران (2006) نتایج مثبتی را با کینزیوتیپ در پارامترهای درد شانه، عملکرد و ناتوانی در همه بیمارانی که با درد شانه، SIS، پارگی روتاتور کاف یا آکرومیوپلاستی تشخیص داده شده بود مشاهده کردند و دریافتند که کینزیوتیپ ممکن است مکمل یک برنامه گسترده تمرین درمانی باشد (36).
مکانیسم‌های فیزیولوژیکی کاهش درد و ناتوانی توسط کینزیوتیپ را می توان به‌عنوان مدولاسیون درد از طریق کنترل دروازه یا هدایت شانه از طریق قوس بهبود حرکت گلنوهومرال، کاهش تحریک مکانیکی ساختارهای بافت نرم درگیر توضیح داد. این اثرات را می توان از حمایت از ساختارهای اطراف مفصلی و همچنین کاهش التهاب و درد بافت نرم توسط کینزیوتیپ به دست آورد (38, 39). از طرفی دیگر کینزیوتیپ از طریق تأثیری که بر روی سیستم حسی حرکتی و حس عمقی دارد، می‌تواند به تراز وضعیتی تنه و کتف کمک کند و از عضلات روتاتور کاف ضعیف حمایت کند (40). همچنین وجود تمریناتی همچون تمرینات اثرگذار بر تحرک بخشی شانه، تمرینات مرتبط با جهت‌گیری کتف و ایجاد وضعیت و راستا مناسب کتف و شانه نیز می تواند از عوامل مؤثر بر کاهش درد شانه شناگران بوده باشد.
کاهش درد به دنبال تمرینات ممکن است عاملی در بهبود عملکرد نیز بوده باشد. در زمینه اثر درد بر عملکرد شانه بیان شده دردهای مزمن شانه به سازگاری های خاص هر رشته ی ورزشی، تغییر در قدرت، انعطاف پذیری و پاسچر هم در مفصل شانه و هم در زنجیره های حرکتی مرتبط، نسبت داده می شوند (8). این تغییرات یعنی تغییرات بیومکانیکی و استراتژی های حرکت در طول حرکت ورزشی احتمالاً منجر به ایجاد آسیب‌های اضافه‌بار در مفصل شانه می شود که شامل کاهش دامنه حرکتی چرخش داخلی، عدم تعادل قدرت عضلانی روتاتورکاف، تغییر در حرکت کتف، عدم تقارن قدرت و عملکرد شانه می باشند (41). همچنین بیان شده عضلات روتاتور کاف از مهم‌ترین عوامل اثرگذار در حفظ موقعیت طبیعی سر استخوان بازو در حفره گلنوئید در طول حرکت بالا بردن شانه بوده و قدرت مناسب این عضلات، سر استخوان بازو را در مقابل حفره گلنوئید کتف حفظ می کند. ضعف این عضلات مخصوصاً فوق خاری این نیرو را کاهش داده و باعث افزایش بی ثباتی شانه می شود که این بی ثباتی ممکن است مفصل شانه را در معرض آسیب هایی مانند گیرافتادگی قرار دهد (42).
کاهش عملکرد عاملی در کاهش فعالیت عضلانی است که ممکن است در کنار درد عاملی در کاهش حس عمقی باشد. در این راستا بیان شد کاهش تونوس عضلانی منجر به کاهش تحریک‌پذیری دوک‌های عضلانی می شود و این ممکن است اختلال در حس موقعیت مفصل در بیماران مبتلا به سندروم گیرافتادگی شانه در طول حرکت را توضیح دهد (31). هدف از تمرین‌هایی که حس عمقی را هدف قرار می‌دهند، تقویت ثبات مفصل است (31, 43). بر این اساس نتایج این مطالعه پیشنهاد می کند که تمرینات مؤثر ممکن است از دو طریق باعث افزایش ثبات مفصل شوند. اول، تمرینات ممکن است منجر به افزایش انقباض آگونیست‌ها و آنتاگونیست‌ها در مفصل گلنوهومرال و اسکاپولوتوراکال شود که مستقیماً منجر به افزایش تثبیت فعال می‌شود (43, 44). دوم، افزایش تونوس عضلات متضاد ممکن است آستانه تحریک دوک‌های عضلانی را کاهش داده، حس موقعیت مفصل را تقویت کند و در نتیجه تثبیت فعال مفصل را افزایش دهد (31). از طرف دیگر بهبود حس عمقی می تواند ناشی از کینزیوتیپ باشد. در این راستا بیان شده این روش با تقلید از خاصیت ارتجاعی عضله اسکلتی و درعین‌حال اجازه دادن به دامنه حرکتی نامحدود، بهبود مکانیسم‌های حسی، اصلاح عملکرد عضلات، تسهیل فعالیت حرکتی، ارتقاء هم ترازی پوسچرال خنثی و ثبات مفصل و کاهش درد از طریق سرکوب عصبی را به دنبال دارد (45).
نتیجه گیری نهایی
به‌صورت کلی نتایج مطالعه حاضر نشان‌دهنده تأثیر تمرینات ترکیبی کتف و شانه با کینزیوتیپ بر درد، حس عمقی و عملکرد اندام فوقانی شناگران با سندروم گیرافتادگی شانه بوده است که نشان‌دهنده اهمیت استفاده از این تمرینات جهت ارتقا سلامت و عملکرد شناگران با سندروم گیرافتادگی شانه است.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
تمامی اصول اخلاقی در این پژوهش رعایت شده است. به شرکت کنندگان در این پژوهش اجازه داده شده بود تا هر زمان که مایل بودند از روند پژوهش خارج شوند. همچنین تمامی شرکت کنندگان در جریان روند و مراحل مختلف شرکت در پژوهش قرار داشتند. به تمامی شرکتکنندگان این اطمینان داده شده بود که اطلاعات آنها محرمانه نگه داشته می شود.
حامی مالی
این پژوهش هیچ‌گونه کمک مالی از سازمان های دولتی، خصوصی و غیرانتفاعی دریافت نکرده است.
مشارکت نویسندگان
تمام نویسندگان در طراحی، اجرا و نگارش همه بخش های پژوهش حاضر مشارکت داشته اند.
تعارض
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.
شنا ورزشی است که طی کردن مسافتی مشخص در کمترین زمان ممکن به‌عنوان عملکرد مطلوب در آن شناخته می شود. برای دستیابی به چنین عملکردی به حداکثر رساندن نیروی پیش برنده و به حداقل رساندن نیروی مقاوم در آب بسیار ضروری است (1). پژوهش های انجام شده نشان می دهند که بیشترین آسیب های ورزشی در شناگران در اندام فوقانی و به‌خصوص مفصل شانه اتفاق می ا فتد (2). آسیب مفصل شانه یکی از شایع‌ترین آسیب های اندام فوقانی است (3). کمربند شانه ای شامل مجموعه‌ای از مفاصل با ساختارهای رباطی عضلانی پیچیده است که اغلب در فعالیت های روزانه و انجام مهارت های ورزشی استفاده می شود (4). این طیف از فعالیت‌ها مسئول شیوع آسیب‌های شانه در ورزش است و می‌تواند انواع مختلفی از منشأ ضربه‌زا و به‌ویژه ریزتروماتیک داشته باشد (5).
مطالعه‌ای بر روی 80 شناگر گزارش داد که 91٪ از شناگران درد شانه را تجربه می کنند و 81٪ علائم مثبت سندرم گیرافتادگی شانه (SIS) را داشتند (9). تاندون عضله فوق خاری و بورس ساب آکرومیال و همچنین سر بلند عضله دوسر، شایع‌ترین مناطقی هستند که تحت تأثیر SIS قرار می گیرند (10). علل احتمالی SIS بدشکلی قوس ساب آکرومیال، ضعف یا فرسایش تاندون‌های عضلات روتاتور کاف، سفتی کپسول مفصلی، عدم تعادل عضلانی، تغییر کینماتیک شانه، تغییرات وضعیتی شانه، تغییر هماهنگی حرکتی و ریتم کتفی بازویی است (11). مطالعات متعددی رابطه بین درد شانه و بی‌ثباتی شانه را گزارش کرده‌اند که نشان می‌دهد که اختلال در ثبات کتف و مفصل شانه ممکن است عوامل خطرزای SIS یا درد شانه باشد که ممکن است منجر به اختلالات عملکردی، از جمله کاهش ثبات کمربند شانه شود (4). ثبات کمربند شانه برای حرکت بهینه اندام فوقانی و حفظ سلامت کمربند شانه بسیار مهم است. با توجه به تحقیقات انجام شده در این زمینه، یافته ها حاکی از آن است که SIS باعث کاهش ثبات و حرکت بیش از حد در ناحیه شانه می شود (12).
برای کنترل علائم بالینی SIS، درمان‌های مختلف، از روش های محافظه‌کارانه گرفته تا تزریق و جراحی توصیه می شود. درمان‌های محافظه‌کار عمدتاً شامل بازیابی کینماتیک طبیعی و توجه به نقش عضلات در فضای تحت آخرومی است (13). مداخلات توان‌بخشی مختلف مانند تمرینات تقویتی، کششی و کنترل حرکتی بر SIS تأثیر مثبت دارد (14).
بررسی اثر روش درمانی مختلف برای SIS، نشان دادند که روش‌های معمول فیزیوتراپی می‌تواند درد را کاهش داده و حرکات فیزیکی و عملکرد بیماران مبتلا به SIS را بهبود بخشد (15). در پژوهشی دیگر مصلحی و همکاران نشان دادند که یک برنامه توان‌بخشی تلفیقی با بازخوردهای کلامی در تسکین درد و بهبود عملکرد و کینماتیک کتف در بیماران مبتلا به SIS مؤثر است (16). همچنین، رهاسازی میوفاشیال می تواند به‌عنوان یک درمان اولیه برای کاهش درد در بین افراد SIS مورد استفاده قرار گیرد (17).
در دهه گذشته، ارزیابی بالینی کتف و درمان متمرکز بر کتف برای فرآیند توان‌بخشی شانه دردناک در انجام می شده است (18, 19). درمان متمرکز بر کتف شامل انواع مداخلات محافظه‌کارانه است که به سمت بافت های نرم مرتبط با کتف، مانند تقویت اطراف کتف، کشش، تحرک، چسباندن، ثبات و کنترل حرکتی کتف انجام می شود (19). بر اساس ادبیات، تمرینات ثباتی کتف متمرکز بر فعال سازی هماهنگ و فعال‌سازی مفاصل مهارهای دینامیکی به‌عنوان وظایف ایزوله دینامیک نگهداری کتف در پس کشیدن اعمال می شوند و موقعیت های دپرشن، به‌طور داوطلبانه بدون بار خارجی انجام می شود و توسط منابع متعدد بازخورد تقویت می شود و به نظر می رسد ترکیب این تمرینات با تمرینات شانه بتواند اثرگذاری تمرینات بر سندروم گیرافتادگی شانه را افزایش دهد (20, 21). همچنین استفاده از کینزیوتیپ (KT) به‌عنوان درمان کمکی برای SIS پیشنهاد شده است (22). ادعا شده است که KT فواید زیادی دارد، از جمله افزایش قدرت عضلانی (23)، بهبود عملکرد، تسهیل شروع انقباض عضلانی، افزایش جریان خون، کاهش درد، اصلاح تراز نامناسب و لیفت پوست، افزایش فضای ساب آکرومیال و ایجاد فضای بیشتر در زیر ناحیه نوار می شود (24). با توجه به اهمیت ترکیب تمرینات شانه و کتف جهت کاهش عوارض ناشی از سندروم گیرافتادگی شانه و تأثیر اثرگذاری کینزیوتیپ بر این عارضه و ازآنجایی‌که با بررسی های محقق مطالعه ای یافت نشد تا به تعیین تأثیر ترکیب این سه نوع مداخله بر عوارض ناشی از سندروم گیرافتادگی شانه بپردازد، پژوهش حاضر به دنبال تأثیر یک دوره تمرینات ترکیبی کتف و شانه با کینزیوتیپ بر درد، حس عمقی شانه و عملکرد اندام فوقانی شناگران با سندروم گیرافتادگی شانه بود.
روش شناسی
این پژوهش از نوع کاربردی و نیمه تجربی بود. آزمودنی‌ها به‌صورت نمونه‌گیری تصادفی در دسترس و هدفمند و به‌صورت داوطلبانه انتخاب گردیده و در تحقیق شرکت کرده اند. جامعه آماری این تحقیق را شناگران مرد مبتلا به سندروم گیرافتادگی شانه شهر اصفهان تشکیل دادند که تعداد آنها 44 نفر بوده است. از این بین بر اساس نرم‌افزار جی پاور تعداد 30 ورزشکار مبتلا به سندروم گیرافتادگی شانه در دامنه سنی 18 تا 25 سال به‌عنوان نمونه اصلی انتخاب شدند و به دو گروه کنترل (15 نفر) و گروه تمرینی (15 نفر) تقسیم شدند. به‌منظور انتخاب آزمودنی‌ها به استخرهای سطح شهر اصفهان مراجعه شده و با توزیع پرسشنامه، آزمودنی‌هایی که مایل به شرکت در پژوهش بودند از کلاس‌ها و تیم‌های شنا انتخاب و پس از آگاهی از شرایط آزمودنی‌ها و تأیید وجود سندروم گیرافتادگی شانه توسط پزشک و اطمینان از عدم وجود مواردی که مانع ورود به تحقیق شدند، این آزمودنی‌ها به روند تحقیق وارد شد. از معیارهای ورود به تحقیق حاضر نیز شامل حداقل 3 سال سابقه فعالیت در ورزش شنا، وجود سندروم گیرافتادگی شانه در 3 ماه گذشته به تأیید فرد و پزشک و شرکت آگاهانه در مطالعه بود. پس از تکمیل فرم رضایت‌نامه اندازه‌گیری‌های آنتروپومتریک از جمله قد و وزن آزمودنی‌ها انجام شد. همچنین ملاحظات اخلاقی در این پژوهش رعایت گردید.
ارزیابی درد شانه
جهت ارزیابی درد گردن در این مطالعه از خط کش درد استفاده شد. در این روش فرد بر روی یک خط کش که از یک تا ده نمره-گزاری شده میزان درد خود را مشخص کرد. اعتبار و روایی آن عالی و پایایی داخلی آن 91/0 ICC=را نشان می دهد (25).
ارزیابی حس عمقی شانه
50 درصد از دامنه حرکتی چرخش داخلی شانه تحت عنوان زاویه هدف در بازسازی زاویه برای ارزیـابی حـس عمقـی در نظـر گرفتـه شد. در مرحله بعد برای آزمـون حـس بازسـازی فعـال زاویـه، انـدام مورد نظر توسط آزمودنی با چشم های باز و بـا هـدایت آزمـونگر بـه زاویه مورد نظر برده شد و درحالی‌که 5 تا 10 ثانیه نگه داشـته شـد؛ از آزمودنی خواسته شد تا زاویه را به خاطر سپرده و این فرآیند سه بار تکرار شد. سپس از آزمودنی درخواست شد تا اندام را به‌آرامی بـه زاویه مورد نظر ببرد. آزمون بازسازی فعال زاویه سه بار تکرار شـد و میانگین خطای سه بار بازسازی زاویه تحت عنـوان خطـای بازسـازی مطلق ثبت شد که با گونیامتر ارزیابی شد (26).
ارزیابی عملکرد اندام فوقانی
برای ارزیابی عملکرد YBU-UQ از دستگاه تعادلی Y استفاده شد که پلیسکی (2009) آن را ساخته است. این دستگاه شامل صفحه ثابتی است که سه میله در سه جهت داخلی، تحتانی خارجی و فوقانی خارجی با زاویه 120 درجه نسبت به یکدیگر به آن متصل شده است روی هر میله بر حسب سانتی‌متر علامت‌گذاری شده و نشانگر متحرکی روی هر میله مدرج وجود دارد که دست آزاد آزمودنی آن را تا حداکثر مسافت دستیابی هل می‌داد. به‌طوری‌که ابتدا آزمودنی برای اتکا، دست غیر برترش را روی صفحه ثابت گذاشته و در وضعیت شنا سوئدی قرار گرفت. سپس دست برترش را برای حداکثر مسافت دستیابی در جهت داخلی، بلافاصله در جهت تحتانی-خارجی و سپس در جهت فوقانی–خارجی حرکت داد سپس به وضعیت اولیه آزمون برگشت. حداکثر مسافت دستیابی از روی میله مدرج در لبه نشانگر، خوانده شده و ثبت شد. در این حالت حداکثر فاصله دو پا از یکدیگر 30 سانتی‌متر بود. این آزمون برای هر دو دست سه بار تکرار شد و میانگین سه اجرا در هر جهت برای تجزیه‌وتحلیل استفاده شد و برای جلوگیری از خستگی، بین هر تلاش دو دقیقه استراحت داده شد. در ضمن قبل از شروع آزمون، دست برتر آزمودنی ها با توجه به تمایل آزمودنی ها در پرتاب توپ مشخص شد طول اندام فوقانی بر فاصله دستیابی آنها اثرگذار است؛ ازاین‌رو نمره‌های خام تعادل بر اساس طول اندام فوقانی نرمال شد. برای ثبت طول اندام فوقانی، فاصله بین زائده خاری مهره هفتم تا انتهای انگشت میانی، درحالی‌که شانه‌ها ابداکشن 90 درجه، آرنج‌ها، مچ دست و انگشتان باز شده بودند، اندازه‌گیری شد (27).
برنامه تمرینی ترکیبی کتف و شانه با کینزیوتیپ
مداخلات به مدت هشت هفته، سه بار در هفته، در روزهای غیر متوالی انجام شد. با توجه به ویژگی‌های نظام سلامت عمومی کشور، هر جلسه 50 دقیقه به طول انجامید و افراد به‌طور جداگانه تحت درمان قرار گرفت (21). نوار کینزیوتیپ با کشش در حدود 10 تا 20 درصد روی عضلات پکتورالیس ماژور، فیبرهای عرضی تراپزیوس، دلتوئید و سوپرااسپیناتوس چسبانده شد. چسباندن تیپ روی عضله پکتورالیس ماژور: به‌صورت Y شکل، پایه تیپ به محل اتصال انتهایی عضله در حالت استراحت چسبانده شد. سر کلاویکولار و سر استرنوکوستال پکتورالیس ماژور در وضعیت طویل شده قرار گرفت. پایه تیپ با جا به جایی پوست روی آن لنگر انداخت و تیپ روی عضله به سمت اتصال ابتدایی عضله روی استرنوم چسبانده شد. چسباندن تیپ روی فیبرهای عرضی عضله تراپزیوس: به‌صورت Y شکل، پایه تیپ به محل اتصال انتهایی عضله روی آکرومیون در حالت استراحت بود. عضله در حالت طویل شده قرار گرفت و پایه تیپ با جا به جایی پوست روی آن لنگر انداخت و تیپ روی بالک عضله تا نقطه ابتدایی عضله در خط رویش مو در پس سر چسبانده شد. چسباندن تیپ روی عضله دلتوئید: به‌صورت Y شکل، پایه تیپ در وضعیت استراحت روی محل اتصال انتهایی عضله زیر توبرزیته دلتوئید بود. به‌طوری‌که محل دوشاخه شدن تیپ Y شکل روی توبرزیته دلتوئید قرار گرفت. سپس عضله در حالت طویل شده قرار گرفت و پایه تیپ با جا به جایی پوست روی آن لنگر انداخت. برای فیبرهای خلفی دلتوئید، بازو در وضعیت خم شده به جلو قرار گرفت برای فیبرهای قدامی دلتوئید بازو به عقب آید. چسباندن تیپ روی عضله ی سوپرااسپیناتوس: به‌صورت I شکل، پایه تیپ در مبدأ عضله روی توبرزیته بزرگ قرار گرفت. بازو اداکت شده و به داخل چرخید. پایه با جا به جایی پوست روی آن لنگر انداخت و تیپ تا حفره سوپرااسپیناتوس چسبانده شد. چسباندن نوار کینزیوتیپ کلیه مراحل آزمون تکرار شد (28) (جدول 1).
جهت مقایسه میانگین متغیرهای پژوهش قبل و بعد از برنامه تمرینی از آزمون T همبسته و جهت بررسی تأثیر تمرین بر متغیرهای مطالعه از آزمون تحلیل کوواریانس و نیز در بررسی نرمال بودن داده ها از آزمون آماری شاپیروویلک استفاده شد. تمامی تجزیه‌وتحلیل‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 24 انجام شد.
نتایج
میانگین و انحراف استاندارد مشخصات فردی آزمودنی‌ها شامل سن، قد، وزن و شاخص توده بدنی در جدول 2 آورده شده است. بررسی‌های انجام شده با آزمون تی مستقل نشان‌دهنده همگن بوده گروه‌ها بر اساس شاخص‌های توصیفی دو گروه بوده است. با توجه به نرمال بودن داده‌ها که با آزمون شاپیروویلک مشخص شد از آزمون تحلیل کوواریانس و آزمون تی همبسته برای بررسی تأثیر تمرینات و مقایسه آنها استفاده شد. جهت مقایسه میزان درد، حس عمقی و عملکرد اندام فوقانی گروه‌ها از آزمون تحلیل کوواریانس با در نظر گرفتن پیش‌آزمون کوریت استفاده گردید. نتایج در جدول 3 گزارش شده‌اند. نتایج آزمون آنالیز کوواریانس نشان داد که پس از کنترل اثر پیش‌آزمون، در میزان نتایج درد (001/0=p)، حس عمقی (001/0=p) و عملکرد اندام فوقانی (05/0≥p) در پس‌آزمون بین دو گروه کنترل و تمرینی اختلاف معنی‌داری وجود دارد، به این صورت که عملکرد در گروه تمرینات ترکیبی کتف و شانه با کینزیوتیپ از گروه کنترل بهتر بود؛ همچنین خطا بازسازی زاویه و میزان درد در گروه تمرینی کاهش معنی داری در مقایسه با گروه کنترل داشت. جهت مقایسه متغیرهای تحقیق درون گروه‌های پژوهش و بین پیش‌آزمون و پس‌آزمون از آزمون تی همبسته استفاده گردید. نتایج در جدول 3 گزارش شده اند.
بر اساس جدول 4 نتایج آزمون تی همبسته نشان می‌دهد که اعمال تمرینات ترکیبی کتف و شانه با کینزیوتیپ در گروه تمرینی اثر معنی‌داری بر کاهش درد (001/0=p)، بهبود حس عمقی (002/0=p) و ارتقا عملکرد اندام فوقانی (001/0=p) داشته است؛ اما در گروه کنترل پس از 8 هفته، تغییرات مشاهده شده از نظر آماری معنی‌دار نبود.
بحث
نتایج مطالعه حاضر نشان داد برنامه تمرینی ترکیبی کتف و شانه با کینزیوتیپ اثر معنی‌داری بر کاهش درد شانه، بهبود حس عمقی و ارتقا عملکرد شانه شناگران مرد با سندروم گیرافتادگی شانه دارد. نتایج مطالعه حاضر در این زمینه با نتایج مطالعات آرایا و همکاران (2022) که به تأثیر کینزیوتیپینگ بر ارتقا عملکرد شانه، کاهش درد شانه در بیماران مبتلا به سندرم گیرافتادگی تحت آخرومی اشاره کردند (29)، لطافتکار و همکاران (2021) که به تأثیر ورزش‌درمانی و ورزش با کینزیوتیپ در کاهش درد بیماران مبتلا به سندرم گیرافتادگی شانه اشاره کردند (30) و نیز اوربک و همکاران (2022) به تأثیر تمرینات ورزشی بر بهبود حس عمقی شانه اشاره کردند (31) هم‌راستاست. روی و همکاران (2009) طی پژوهشی به بررسی تأثیر تمرینات مقاومتی و کنترل حرکتی بر عملکرد اندام فوقانی افرادی با گیرافتادگی مفصل شانه پرداختند که نتایج حاکی از آن بود که کاهش درد در پس‌آزمون به لحاظ آماری معنادار نبود و نتایج آن با نتایج مطالعه حاضر ناهم‌سو است و از دلایل احتمالی آن می تواند نوع برنامه تمرینی باشد (32).
در زمینه ایجاد درد به دنبال سندروم گیرافتادگی شانه باید گفت این اختلال یک وضعیت چندعاملی است که در آن فضای تحت آخرومی، ناحیه مستقیماً زیر زوائد آخرومی و بالای مفصل شانه، باریک شده است (33). تغییرات در ساختارهای آناتومیکی مانند شکل آخرومی، زوائد استئوآرتریت تحت آخرومی و وضعیت ضعیف کتف می تواند به‌عنوان برخورد داخلی یا خارجی ظاهر شود (34). با توجه به موارد گفته شده به نظر می رسد ارائه مداخلاتی که بر وضعیت کتف و شانه مؤثر باشد بتواند در کاهش درد ناشی از این اختلال مؤثر باشد. در این زمینه بیان شده این تمرینات ترکیبی از تمرینات ثبات کتف، تمرینات تقویتی روتاتور کاف، دامنه حرکتی، تسهیل عصبی عضلانی حس عمقی و تمرینات کششی هستند. اگرچه چندین مطالعه فردی اثربخشی تمرینات تثبیت کتف را در توان‌بخشی سندروم گیرافتادگی شانه گزارش کردند، وجود دارد (6, 7)؛ اما نتایج در زمینه اثر تمرینات ترکیبی کم بوده که مطالعه حاضر به تأیید تأثیر این برنامه تمرینی در کنار کینزیوتیپ اشاره کرده است. در این زمینه بیان شده تقویت تثبیت‌کننده‌های کتف، سر بازو را در حفره گلنوئید تثبیت می کند و درعین‌حال فضای بین توبرکل بزرگ‌تر و آخرومی را حفظ می کند و در نتیجه از هرگونه فشرده‌سازی احتمالی ساختارها در فضا جلوگیری می کند (35). از طرف دیگر کاهش درد علاوه بر اثر تمرین می تواند ناشی از کینزیو تیپینگ باشد. در این زمینه بیان شده کیزیوتیپ می تواند عضلات ضعیف شده را تقویت کند، بی-ثباتی مفاصل را کنترل کند، به هم ترازی وضعیتی کمک کند و عضلاتی که بیش‌ازحد استفاده شده‌اند را شل کند. برخی از مطالعات نشان داده اند که KT در SIS درد را تسکین می دهد (36, 37). فرازیر و همکاران (2006) نتایج مثبتی را با کینزیوتیپ در پارامترهای درد شانه، عملکرد و ناتوانی در همه بیمارانی که با درد شانه، SIS، پارگی روتاتور کاف یا آکرومیوپلاستی تشخیص داده شده بود مشاهده کردند و دریافتند که کینزیوتیپ ممکن است مکمل یک برنامه گسترده تمرین درمانی باشد (36).
مکانیسم‌های فیزیولوژیکی کاهش درد و ناتوانی توسط کینزیوتیپ را می توان به‌عنوان مدولاسیون درد از طریق کنترل دروازه یا هدایت شانه از طریق قوس بهبود حرکت گلنوهومرال، کاهش تحریک مکانیکی ساختارهای بافت نرم درگیر توضیح داد. این اثرات را می توان از حمایت از ساختارهای اطراف مفصلی و همچنین کاهش التهاب و درد بافت نرم توسط کینزیوتیپ به دست آورد (38, 39). از طرفی دیگر کینزیوتیپ از طریق تأثیری که بر روی سیستم حسی حرکتی و حس عمقی دارد، می‌تواند به تراز وضعیتی تنه و کتف کمک کند و از عضلات روتاتور کاف ضعیف حمایت کند (40). همچنین وجود تمریناتی همچون تمرینات اثرگذار بر تحرک بخشی شانه، تمرینات مرتبط با جهت‌گیری کتف و ایجاد وضعیت و راستا مناسب کتف و شانه نیز می تواند از عوامل مؤثر بر کاهش درد شانه شناگران بوده باشد.
کاهش درد به دنبال تمرینات ممکن است عاملی در بهبود عملکرد نیز بوده باشد. در زمینه اثر درد بر عملکرد شانه بیان شده دردهای مزمن شانه به سازگاری های خاص هر رشته ی ورزشی، تغییر در قدرت، انعطاف پذیری و پاسچر هم در مفصل شانه و هم در زنجیره های حرکتی مرتبط، نسبت داده می شوند (8). این تغییرات یعنی تغییرات بیومکانیکی و استراتژی های حرکت در طول حرکت ورزشی احتمالاً منجر به ایجاد آسیب‌های اضافه‌بار در مفصل شانه می شود که شامل کاهش دامنه حرکتی چرخش داخلی، عدم تعادل قدرت عضلانی روتاتورکاف، تغییر در حرکت کتف، عدم تقارن قدرت و عملکرد شانه می باشند (41). همچنین بیان شده عضلات روتاتور کاف از مهم‌ترین عوامل اثرگذار در حفظ موقعیت طبیعی سر استخوان بازو در حفره گلنوئید در طول حرکت بالا بردن شانه بوده و قدرت مناسب این عضلات، سر استخوان بازو را در مقابل حفره گلنوئید کتف حفظ می کند. ضعف این عضلات مخصوصاً فوق خاری این نیرو را کاهش داده و باعث افزایش بی ثباتی شانه می شود که این بی ثباتی ممکن است مفصل شانه را در معرض آسیب هایی مانند گیرافتادگی قرار دهد (42).
کاهش عملکرد عاملی در کاهش فعالیت عضلانی است که ممکن است در کنار درد عاملی در کاهش حس عمقی باشد. در این راستا بیان شد کاهش تونوس عضلانی منجر به کاهش تحریک‌پذیری دوک‌های عضلانی می شود و این ممکن است اختلال در حس موقعیت مفصل در بیماران مبتلا به سندروم گیرافتادگی شانه در طول حرکت را توضیح دهد (31). هدف از تمرین‌هایی که حس عمقی را هدف قرار می‌دهند، تقویت ثبات مفصل است (31, 43). بر این اساس نتایج این مطالعه پیشنهاد می کند که تمرینات مؤثر ممکن است از دو طریق باعث افزایش ثبات مفصل شوند. اول، تمرینات ممکن است منجر به افزایش انقباض آگونیست‌ها و آنتاگونیست‌ها در مفصل گلنوهومرال و اسکاپولوتوراکال شود که مستقیماً منجر به افزایش تثبیت فعال می‌شود (43, 44). دوم، افزایش تونوس عضلات متضاد ممکن است آستانه تحریک دوک‌های عضلانی را کاهش داده، حس موقعیت مفصل را تقویت کند و در نتیجه تثبیت فعال مفصل را افزایش دهد (31). از طرف دیگر بهبود حس عمقی می تواند ناشی از کینزیوتیپ باشد. در این راستا بیان شده این روش با تقلید از خاصیت ارتجاعی عضله اسکلتی و درعین‌حال اجازه دادن به دامنه حرکتی نامحدود، بهبود مکانیسم‌های حسی، اصلاح عملکرد عضلات، تسهیل فعالیت حرکتی، ارتقاء هم ترازی پوسچرال خنثی و ثبات مفصل و کاهش درد از طریق سرکوب عصبی را به دنبال دارد (45).
نتیجه گیری نهایی
به‌صورت کلی نتایج مطالعه حاضر نشان‌دهنده تأثیر تمرینات ترکیبی کتف و شانه با کینزیوتیپ بر درد، حس عمقی و عملکرد اندام فوقانی شناگران با سندروم گیرافتادگی شانه بوده است که نشان‌دهنده اهمیت استفاده از این تمرینات جهت ارتقا سلامت و عملکرد شناگران با سندروم گیرافتادگی شانه است.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
تمامی اصول اخلاقی در این پژوهش رعایت شده است. به شرکت کنندگان در این پژوهش اجازه داده شده بود تا هر زمان که مایل بودند از روند پژوهش خارج شوند. همچنین تمامی شرکت کنندگان در جریان روند و مراحل مختلف شرکت در پژوهش قرار داشتند. به تمامی شرکتکنندگان این اطمینان داده شده بود که اطلاعات آنها محرمانه نگه داشته می شود.
حامی مالی
این پژوهش هیچ‌گونه کمک مالی از سازمان های دولتی، خصوصی و غیرانتفاعی دریافت نکرده است.
مشارکت نویسندگان
تمام نویسندگان در طراحی، اجرا و نگارش همه بخش های پژوهش حاضر مشارکت داشته اند.
تعارض
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.
فهرست منابع
1. Ji MY, Yoon JH, Song KJ, Oh JK. Effect of Dry-Land Core Training on Physical Fitness and Swimming Performance in Adolescent Elite Swimmers. Iranian journal of public health. 2021;50(3):540-9. [DOI:10.18502/ijph.v50i3.5595]
2. Barbosa TM, Keskinen KL, Fernandes R, Colaço P, Lima AB, Vilas-Boas JP. Energy cost and intracyclic variation of the velocity of the centre of mass in butterfly stroke. European journal of applied physiology. 2005;93:519-23. [DOI:10.1007/s00421-004-1251-x] [PMID]
3. Kekelekis A, Nikolaidis PT, Moore IS, Rosemann T, Knechtle B. Risk factors for upper limb injury in tennis players: a systematic review. International journal of environmental research and public health. 2020;17(8):2744. [DOI:10.3390/ijerph17082744] [PMID]
4. Coker K, Duncavage J, Keeton K, Melchior J, White Z. The effectiveness of kinesiotaping to reduce the incidence of shoulder impingement syndrome in baseball pitchers who performrepetitive overhead movements: A systematic review. Journal of Physical Medicine and Rehabilitation. 2017;1:107.
5. Gaunt T, Maffulli N. Soothing suffering swimmers: a systematic review of the epidemiology, diagnosis, treatment and rehabilitation of musculoskeletal injuries in competitive swimmers. British medical bulletin. 2012;103(1):45-88. [DOI:10.1093/bmb/ldr039] [PMID]
6. Moezy A, Sepehrifar S, Dodaran MS. The effects of scapular stabilization based exercise therapy on pain, posture, flexibility and shoulder mobility in patients with shoulder impingement syndrome: a controlled randomized clinical trial. Medical journal of the Islamic Republic of Iran. 2014;28:87.
7. Turgut E, Duzgun I, Baltaci G. Effects of scapular stabilization exercise training on scapular kinematics, disability, and pain in subacromial impingement: a randomized controlled trial. Archives of physical medicine and rehabilitation. 2017;98(10):1915-23. [DOI:10.1016/j.apmr.2017.05.023] [PMID]
8. Cools AM, Declercq G, Cagnie B, Cambier D, Witvrouw E. Internal impingement in the tennis player: rehabilitation guidelines. British journal of sports medicine. 2008;42(3):165-71. [DOI:10.1136/bjsm.2007.036830] [PMID]
9. Sein ML, Walton J, Linklater J, Appleyard R, Kirkbride B, Kuah D, et al. Shoulder pain in elite swimmers: primarily due to swim-volume-induced supraspinatus tendinopathy. British journal of sports medicine. 2010;44(2):105-13. [DOI:10.1136/bjsm.2008.047282] [PMID]
10. Dhein W, La Torre M, Loss JF. Effect of kinesio taping in myoelectric activity in patients with shoulder impingement. Manual Therapy, Posturology & Rehabilitation Journal. 2017:1-7. [DOI:10.17784/mtprehabjournal.2017.15.489]
11. Hibberd EE, Laudner KG, Kucera KL, Berkoff DJ, Yu B, Myers JB. Effect of swim training on the physical characteristics of competitive adolescent swimmers. The American Journal of Sports Medicine. 2016;44(11):2813-9. [DOI:10.1177/0363546516669506] [PMID]
12. Sharma S, Ghrouz AK, Hussain ME, Sharma S, Aldabbas M, Ansari S. Progressive resistance exercises plus manual therapy is effective in improving isometric strength in overhead athletes with shoulder impingement syndrome: a randomized controlled trial. BioMed research international. 2021;2021(1):9945775. [DOI:10.1155/2021/9945775] [PMID]
13. Ge M, Zhang Y, Li Y, Feng C, Tian J, Huang Y, et al. Publication Trends and hot spots in subacromial impingement syndrome research: A bibliometric analysis of the Web of Science Core Collection. Journal of Pain Research. 2022:837-56. [DOI:10.2147/JPR.S348528] [PMID]
14. Lin Y-L, Karduna A. Exercises focusing on rotator cuff and scapular muscles do not improve shoulder joint position sense in healthy subjects. Human movement science. 2016;49:248-57. [DOI:10.1016/j.humov.2016.06.016] [PMID]
15. Kul A, Ugur M. Comparison of the efficacy of conventional physical therapy modalities and kinesio taping treatments in shoulder impingement syndrome. The Eurasian journal of medicine. 2019;51(2):139. [DOI:10.5152/eurasianjmed.2018.17421] [PMID]
16. Moslehi M, Letafatkar A, Miri H. Feedback improves the scapular-focused treatment effects in patients with shoulder impingement syndrome. Knee Surgery, Sports Traumatology, Arthroscopy. 2021;29:2281-8. [DOI:10.1007/s00167-020-06178-z] [PMID]
17. Dash NP, Pradhan DK. Immediate Effect of Mobilization vs Myofascial Release on Pain and Range of Motion in Patients with Shoulder Impingement Syndrome: A Pilot Randomized Trial. Indian Journal of Physiotherapy & Occupational Therapy. 2020;14(2).
18. Takeno K, Glaviano NR, Norte GE, Ingersoll CD. Therapeutic interventions for scapular kinematics and disability in patients with subacromial impingement: a systematic review. Journal of Athletic Training. 2019;54(3):283-95. [DOI:10.4085/1062-6050-309-17] [PMID]
19. Saito H, Harrold ME, Cavalheri V, McKenna L. Scapular focused interventions to improve shoulder pain and function in adults with subacromial pain: a systematic review and meta-analysis. Physiotherapy theory and practice. 2018;34(9):653-70. [DOI:10.1080/09593985.2018.1423656] [PMID]
20. Myers JB, Wassinger CA, Lephart SM. Sensorimotor contribution to shoulder stability: effect of injury and rehabilitation. Manual therapy. 2006;11(3):197-201. [DOI:10.1016/j.math.2006.04.002] [PMID]
21. Hotta GH, de Assis Couto AG, Cools AM, McQuade KJ, de Oliveira AS. Effects of adding scapular stabilization exercises to a periscapular strengthening exercise program in patients with subacromial pain syndrome: A randomized controlled trial. Musculoskeletal Science and Practice. 2020;49:102171. [DOI:10.1016/j.msksp.2020.102171] [PMID]
22. Kaya E, Zinnuroglu M, Tugcu I. Kinesio taping compared to physical therapy modalities for the treatment of shoulder impingement syndrome. Clinical rheumatology. 2011;30:201-7. [DOI:10.1007/s10067-010-1475-6] [PMID]
23. Fukui T, Otake Y, Kondo T. The effects of new taping methods designed to increase muscle strength. Journal of Physical Therapy Science. 2017;29(1):70-4. [DOI:10.1589/jpts.29.70] [PMID]
24. Abshenas E, Karimi Zadeh Ardakani M, Shalamzari MH. Short-Term and Long-Term Effects of Kinesio-Taping on Pain and Functional Stability in Swimmers With Shoulder Impingement Syndrome. Physical Treatments - Specific Physical Therapy. 2021;11(4):227-38. [DOI:10.32598/ptj.11.4.443.2]
25. Zahednezhad s, salehi r, tajali s, borji a. Correlation Between Pain Intensity and Disability Level with Some of the Impairments in Patients With Nonspecific Low Back Pain. Journal of Ilam University of Medical Sciences. 2013;21(2):10-20.
26. Carpenter, J. E., Blasier, R. B., & Pellizzon, G. G. The effects of muscle fatigue on shoulder joint position sense. The American journal of sports medicine, 1998;26(2):262-265. [DOI:10.1177/03635465980260021701] [PMID]
27. Gorman PP, Butler RJ, Plisky PJ, Kiesel KB. Upper Quarter Y Balance Test: Reliability and Performance Comparison between Genders in Active Adults. Journal of strength and conditioning research. National Strength & Conditioning Association. 2012;26(11):3043-8. [DOI:10.1519/JSC.0b013e3182472fdb] [PMID]
28. Zahra Barzegar-Ganji, Farideh Dehghan-Manshadi, Khosro Khademi- Kalantari, Mehri Ghasemi, Seyyed Mehdi Tabatabaee. The immediate effect of Kinesio tape on the variation of shoulder position sense at different angles in patients with impingement syndrome. J Rehab Med. 2015;4(2):37-45.
29. Araya‐Quintanilla F, Gutiérrez‐Espinoza H, Sepúlveda‐Loyola W, Probst V, Ramírez‐Vélez R, Álvarez‐Bueno C. Effectiveness of kinesiotaping in patients with subacromial impingement syndrome: A systematic review with meta‐analysis. Scandinavian journal of medicine & science in sports. 2022;32(2):273-89. [DOI:10.1111/sms.14084] [PMID]
30. Letafatkar A, Rabiei P, Kazempour S, Alaei-Parapari S. Comparing the effects of no intervention with therapeutic exercise, and exercise with additional Kinesio tape in patients with shoulder impingement syndrome. A three-arm randomized controlled trial. Clinical rehabilitation. 2021;35(4):558-67. [DOI:10.1177/0269215520971764] [PMID]
31. Overbeek CL, Gacaferi H, Schoones JW, Jayakumar P, Vermeulen HM, de Groot JH, et al. The effect of conservative therapies on proprioception in subacromial pain syndrome: a narrative synthesis. European Journal of Physiotherapy. 2022;24(2):69-78. [DOI:10.1080/21679169.2020.1787511]
32. Roy J-S, Moffet H, Hébert LJ, Lirette R. Effect of motor control and strengthening exercises on shoulder function in persons with impingement syndrome: a single-subject study design. Manual therapy. 2009;14(2):180-8. [DOI:10.1016/j.math.2008.01.010] [PMID]
33. Larsson R, Bernhardsson S, Nordeman L. Effects of eccentric exercise in patients with subacromial impingement syndrome: a systematic review and meta-analysis. BMC musculoskeletal disorders. 2019;20:1-22. [DOI:10.1186/s12891-019-2796-5] [PMID]
34. Seitz AL, McClure PW, Finucane S, Boardman III ND, Michener LA. Mechanisms of rotator cuff tendinopathy: intrinsic, extrinsic, or both? Clinical biomechanics. 2011;26(1):1-12. [DOI:10.1016/j.clinbiomech.2010.08.001] [PMID]
35. Ravichandran H, Janakiraman B, Gelaw AY, Fisseha B, Sundaram S, Sharma HR. Effect of scapular stabilization exercise program in patients with subacromial impingement syndrome: a systematic review. Journal of exercise rehabilitation. 2020;16(3):216. [DOI:10.12965/jer.2040256.128] [PMID]
36. Frazier, S., Whitman, J., & Smith, M. Utilization of kinesio tex tape in patients with shoulder pain or dysfunction: a case series. Advanced Healing, 2006;24:18-20.
37. Dong W, Goost H, Lin X-B, Burger C, Paul C, Wang Z-L, et al. Treatments for shoulder impingement syndrome: a PRISMA systematic review and network meta-analysis. Medicine. 2015;94(10):e510. [DOI:10.1097/MD.0000000000000510] [PMID]
38. Khan Y, Nagy MT, Malal J, Waseem M. Suppl 3: The painful shoulder: shoulder impingement syndrome. The open orthopaedics journal. 2013;7:347. [DOI:10.2174/1874325001307010347] [PMID]
39. Conaghan PG. Steroid injection and regular shoulder-specific exercises reduce the need for surgery in subacromial impingement syndrome. BMJ Evidence-Based Medicine. 2013;18(1):e3-e. [DOI:10.1136/ebmed-2012-100692] [PMID]
40. Djordjevic OC, Vukicevic D, Katunac L, Jovic S. Mobilization with movement and kinesiotaping compared with a supervised exercise program for painful shoulder: results of a clinical trial. Journal of manipulative and physiological therapeutics. 2012;35(6):454-63. [DOI:10.1016/j.jmpt.2012.07.006] [PMID]
41. Chung S-M, Lee K-b, Kim Y-d. Effects of shoulder reaching exercise on the balance of patients with hemiplegia after stroke. Journal of Physical Therapy Science. 2016;28(7):2151-3. [DOI:10.1589/jpts.28.2151] [PMID]
42. Labriola JE, Lee TQ, Debski RE, McMahon PJ. Stability and instability of the glenohumeral joint: the role of shoulder muscles. Journal of shoulder and elbow surgery. 2005;14(1):S32-S8. [DOI:10.1016/j.jse.2004.09.014] [PMID]
43. Keramat K, Mc Creesh K, Kropmans T. Voluntary co-contraction exercise effective in early stage of subacromial impingement syndrome management. Int J Rehab Sci. 2017;4:7-13.
44. Overbeek CL, Kolk A, de Groot JH, Visser CP, van der Zwaal P, Jens A, et al. Altered cocontraction patterns of humeral head depressors in patients with subacromial pain syndrome: a cross-sectional electromyography analysis. Clinical Orthopaedics and Related Research®. 2019;477(8):1862-8. [DOI:10.1097/CORR.0000000000000745] [PMID]
45. Ager AL, de Oliveira FCL, Roy J-S, Borms D, Deraedt M, Huyge M, et al. Effects of elastic kinesiology taping on shoulder proprioception: a systematic review. Brazilian Journal of Physical Therapy. 2023:10:0514. [DOI:10.1016/j.bjpt.2023.100514] [PMID]
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تماس با ما
فصلنامه بیومکانیک ورزشی
همدان،شهرک مدنی، بلوار امام خمینی(ره)، بلوار پروفسور موسیوند، مجتمع دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، معاونت پژوهش و فناوری، دفتر مجلات علمی
صندوق پستی: 734
تلفن دفتر نشریه: 08134494042
وب‌سایت: http://biomechanics.iauh.ac.ir
ایمیل: sportbiomechanics@iauh.ac.ir
