دوره 11، شماره 2 - ( 6-1404 )
جلد 11 شماره 2 صفحات 130-114 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Tahan M J, Zandi S, Mousavi S H. Prediction of Gymnastics Back Salto Biomechanics by Anthropometric Characteristics. J Sport Biomech 2025; 11 (2) :114-130
URL: http://biomechanics.iauh.ac.ir/article-1-382-fa.html
URL: http://biomechanics.iauh.ac.ir/article-1-382-fa.html
طحان محمدجواد، زندی شهرزاد، موسوی سید حامد. تأثیر برخی ویژگی‌های آنتروپومتریک بر پیش‌بینی بیومکانیک پرش واروی ژیمناستیک. مجله بیومکانیک ورزشی. 1404; 11 (2) :114-130
محمدجواد طحان1 
، شهرزاد زندی*1 ، سید حامد موسوی1
، شهرزاد زندی*1 ، سید حامد موسوی1
1- گروه آسیب‌شناسی و بیومکانیک ورزشی، دانشکده علوم ورزشی و تندرستی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
متن کامل [PDF 1863 kb]
(79 دریافت)
| چکیده (HTML) (241 مشاهده)
متن کامل: (87 مشاهده)
مقدمه
از دیرباز، انسان همواره در پی بهبود ویژگی‌های جسمانی و توانایی‌های خود بوده است. نشان دادن قدرت و مهارت از طریق حرکاتی مانند پرش بلند، دویدن سریع، پرتاب‌های قدرتمند و اجرای حرکات پیچیده، از آرزوهای همیشگی بشر بوده و او برای رسیدن به این اهداف تلاش کرده است (1). ژیمناستیک ورزشی است که تعادل، قدرت، انعطاف‌پذیری، چابکی و هماهنگی عصبی-عضلانی را تقویت می‌کند (2). مطالعات نشان می‌دهند که موفقیت در این رشته نیازمند سال‌ها تمرین مستمر است که معمولاً از ۶ سالگی آغاز شده و تا دوران نوجوانی ادامه می‌یابد؛ همچنین تجربه در اجرای مهارت‌های ژیمناستیک نقش کلیدی دارد (3). پشتوانه‌سازی، شرط ضروری برای موفقیت پایدار در رقابت‌های بین‌المللی است طبیعی و این امر تنها با استعدادیابی علمی محقق می‌شود. استعدادیابی ورزشی فرایند شناسایی توانایی‌های بالقوه‌ی ورزشکاران و تطابق آن‌ها با معیارهای کلیدی هر رشته‌ی ورزشی است (4). در این فرآیند، کودکان به سمت ورزش‌هایی هدایت می‌شوند که در آن‌ها امکان موفقیت بیشتری دارند. برای این منظور، ارزیابی دقیق پارامترهای نشان‌دهنده‌ی سطح توانایی و ظرفیت کودک ضروری است و برنامه‌ریزی باید بر اساس سطح رشد و آمادگی او انجام شود (5).
یکی از مهارت‌های پایه در این رشته که در تمامی حرکات ژیمناستیک کاربرد دارد، حرکت وارو است. اجرای صحیح این حرکت به چهار مرحله کلیدی پرش، پرواز، چرخش و فرود وابسته است (1). ژیمناست باید با افزایش ارتفاع پرش، تنظیم سرعت زاویه‌ای مفاصل و کنترل زمان پرواز، این تکنیک را به درستی اجرا کند (2). تحلیل‌های کینماتیک نشان می‌دهد پرش با ارتفاع زیاد نقش تعیین‌کننده‌ای در اجرای موفق حرکت وارو دارد (1). همچنین، سرعت زاویه‌ای بهینه هنگام خم و باز شدن مفاصل در حین چرخش حول محور جانبی بدن، به فرود ایمن و دقیق کمک می‌کند (6). برای دستیابی به ارتفاع مطلوب در پرش، لازم است سرعت عمودی کافی از طریق اعمال نیروی مناسب به زمین ایجاد شود (7). زمان پرواز طولانی‌تر نیز به ژیمناست امکان می‌دهد تا چرخش را با دقت بیشتری اجرا کند و موقعیت فرود را به درستی تنظیم نماید (2).
مطالعات علوم ورزشی نشان می‌دهند که ویژگی‌های ریخت‌شناسی خاص، شانس موفقیت ورزشکاران را افزایش می‌دهند (8). این ویژگی‌ها برای هر رشته ورزشی اختصاصی هستند و معیارهای مرجعی را تشکیل می‌دهند که برای استعدادیابی موفق ضروری می‌باشند (9). همچنین مشخصات آنتروپومتریک بهینه ورزشکاران بسته به موقعیت، نقش یا دسته‌بندی در رشته ورزشی متفاوت است (8). به‌عنوان مثال دودا و همکاران (2008) بیان کردند ویژگی‌های آنتروپومتریک ورزشکاران ریتمیک ژیمناستیک تا 45 درصد واریانس رنکینگ بین‌المللی آن‌ها تعریف می‌کنند (10). تاکنون پژوهش‌های متعددی درباره سنجش‌های آنتروپومتریک ورزشکاران در مهارت‌های مبتنی بر پرش انجام شده است (11). در این تحقیقات، پارامترهایی مانند نسبت قد نشسته به قد، طول اندام تحتانی، محیط ران و ساق، طول کف پا، قد و وزن مورد بررسی قرار گرفته‌اند (3). یافته‌ها نشان می‌دهند که نسبت پایین قد نشسته به قد و طول بیشتر اندام تحتانی با عملکرد بهتر در پرش ارتباط دارند (7). همچنین، حجم عضلانی مناسب در ناحیه ران و ساق پا بر کیفیت پرش عمودی تأثیرگذار است (12).
حرکت وارو یکی از مهارت‌های بنیادی و پرکاربرد در ژیمناستیک هنری است. اجرای صحیح و بهینه این حرکت نقش مهمی در موفقیت ورزشکاران و پیشگیری از آسیب‌های ورزشی دارد که با استفاده از تجزیه‌وتحلیل بیومکانیکی می‌توان اجرای آن را بهبود بخشید (13). آنتروپومتری نیز به‌عنوان یک روش غیرتهاجمی، کم‌هزینه و سریع، در بسیاری از مطالعات مورد استفاده قرار گرفته است (14). اگرچه تحقیقات زیادی درباره عوامل آنتروپومتریک مؤثر بر پرش عمودی انجام شده، اما مطالعات خاص درباره بیومکانیک حرکت وارو با ماهیت چرخشی آن محدود است. این در حالی است که حرکت وارو به دلیل پیچیدگی‌های خاص خود نیازمند بررسی مستقل است. درک بهتر عوامل مؤثر بر اجرای وارو می‌تواند به مربیان در استعدادیابی، طراحی تمرینات و پیشگیری از آسیب‌ها کمک کند. پژوهش حاضر با تمرکز بر حرکت وارو در ژیمناستیک هنری، تحلیلی جامع از عوامل مؤثر بر این حرکت ارائه می‌دهد که نیازمند هماهنگی بالاتر و ترکیب حرکات پیچیده‌تری نسبت به پرش ساده است. برخلاف تحقیقات پیشین که عمدتاً بر ارتفاع پرش متمرکز بودند، این مطالعه علاوه بر ارتفاع پرش، تأثیر متغیرهای آنتروپومتریک بر سرعت عمودی، زمان پرواز و سرعت‌های زاویه‌ای مفاصل لگن و زانو را نیز بررسی می‌کند. این رویکرد جامع‌تر می‌تواند درک بهتری از مکانیک حرکت وارو و کاربردهای عملی آن ایجاد کند
با توجه به اهمیت موضوع و کمبود پژوهش‌های جامع در این حوزه، هدف از تحقیق حاضر پیش‌بینی ارتفاع پرش، سرعت عمودی پرش، زمان پرواز، سرعت زاویه‌ای مفاصل لگن و زانو در حرکت واروی ژیمناستیک بر اساس متغیرهای آنتروپومتری (نسبت قد نشسته به قد، طول اندام تحتانی، محیط ران، محیط ساق و طول کف پا) با استفاده از تحلیل دو بعدی حرکت می‌باشد.
روش شناسی
در پژوهش حاضر، به دلیل محدودیت در دسترسی به ژیمناست‌های زن و با توجه به هدف اصلی پژوهش که بررسی ارتباط بین آنتروپومتری و بیومکانیک حرکت وارو در ژیمناست‌ها بود، نمونه‌گیری تنها از بین ژیمناست‌های مرد انجام شد. حجم نمونه با استفاده از نرم‌افزار G*Power و با در نظر گرفتن مقادیر اندازه اثر (35/0)، توان آماری (95/0) و سطح معنی‌داری (05/0 = α) به میزان 63 نفر تعیین شد. بااین‌حال، به‌منظور جلوگیری از ریزش نمونه و با لحاظ کردن محدودیت دسترسی به ژیمناست‌های نخبه، 68 مرد ژیمناست نخبه با دامنه سنی 17 تا 26 سال حضور داشتند. شرکت‌کنندگان حداقل 3 سال سابقه فعالیت حرفه‌ای و تمرین مداوم در رشته‌هایی ژیمناستیک تجربه شرکت در مسابقات سطح کشوری را داشتند. وجود ناهنجاری‌های اسکلتی قابل مشاهده و همچنین بروز هرگونه درد و ناراحتی در هنگام اجرای تحقیق از معیارهای خروج از تحقیق بودند. کلیه افراد کاربرگ اطلاعات فردی و فرم رضایت‌نامه را پر کردند. در ابتدا روند اجرای آزمون برای تمام شرکت‌کنندگان به‌طور کامل شرح داده شد. سپس مشخصات آنتروپومتری هر آزمودنی توسط یک متر آنتروپومتری ثبت شد که شامل (نسبت قد نشسته به قد، طول اندام تحتانی، طول کف پا، محیط ران و محیط ساق) می‌باشد. قد بعد از تکیه دادن آزمودنی به دیوار از قسمت نوک سر تا زمین توسط متر نواری اندازه‌گیری شد. قد نشسته در حالت نشسته از نقطه‌‌ی نشیمنگاهی تا قسمت نوک سر توسط متر نواری مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. طول اندام تحتانی از قسمت برجستگی بزرگ استخوان ران تا قوزک پا به‌صورت خوابیده توسط متر نواری اندازه‌گیری شد. برای اندازه‌گیری محیط ران و ساق پا آزمودنی‌ها در حالت ایستاده روی هر دو پا به صورتی که وزن به‌طور مساوی بین دو پا تقسیم شود قرار می‌گرفتند. با استفاده از متر نواری دور قطورترین بخش ساق و ران پا اندازه‌گیری شد. جهت اطمینان بیشتر این مقادیر با مقادیر اندازه‌گیری شده در دو ناحیه کمی بالاتر و پایین‌تر از محل اولیه مقایسه شدند (15).
حرکت وارو با استفاده از دوربین مدل Redmi Note 8T با کیفیت فیلم‌برداری ۷۲۰p و نرخ ۲۴۰ فریم بر ثانیه از نمای جانبی فیلم‌برداری شد. در این مطالعه از چهار مارکر ( cm23*3) که در محل‌های قوزک خارجی مچ پا، برجستگی بزرگ استخوان ران پا، برجستگی بزرگ مفصل شانه و اپی کندیل خارجی زانو نصب شدند استفاده شد (15). دوربین فیلم‌برداری روی پایه دوربین در فاصله 3 متری از محل اجرای تست در ارتفاع 40/1 متری به‌صورت تراز قرار گرفت. تجزیه تحلیل اطلاعات با نرم‌افزار کینوآ به‌صورت تحلیل دو بعدی انجام شد. جهت کالیبره کردن نرم‌افزار کینوآ از یک نوار شبرنگ با اندازه m1 استفاده شد که در محل اجرای حرکت قرار گرفت. در زمان اجرا از آزمودنی‌ها خواسته شد دقیقاً روی محل مشخص شده قرار گرفته و پس از اعلام شروع فیلم‌برداری، در زمان مناسب با اختیار خود نسبت به شروع حرکت اقدام کنند. در اجرای حرکت سعی بر این بود هر آزمودنی به‌صورت درجا اجرای حرکت را انجام دهد به صورتی که بتواند تقریباً در همان محل پرواز که توسط نوار کالیبراسیون مشخص بود فرود آید. هر آزمودنی سه مرتبه حرکت را انجام داد و در نهایت بهترین کوشش ثبت شده مورد تجزیه‌وتحلیل‌های بعدی قرار گرفت. بین هر دو کوشش نیز به آزمودنی استراحت کافی داده شد. جهت کنترل آزمون و جلوگیری از آسیب یک مربی ژیمناستیک با تجربه، دارای مدرک مربی‌گری درجه 3 هنری فدراسیون ژیمناستیک جمهوری اسلامی در محل اجرای حرکت حضور داشت. اجرای حرکت وارو ژیمناستیک به‌صورت درجا به این صورت انجام شد که فرد پرشی را به‌صورت عمودی انجام می‌دهد و پس از آن سعی بر جمع کردن بدن خود و چرخش رو به عقب حول محور فرونتال را دارد. سپس بعد از انجام یک دور چرخش بدن خود را باز کرده و فرود می‌آید. مراحل کلی اجرای این حرکت در شکل 1 نمایش داده شده است.
ارتفاع پرش توسط بیشترین جابجایی مارکر برجستگی بزرگ ران از لحظه سکون تا اوج در نرم‌افزار کینوآ مشخص شد. زمان طی شده توسط این مارکر از لحظه پرواز تا لحظه فرود به‌عنوان زمان پرواز در نظر گرفته شد. همچنین سرعت عمودی اولیه با در دست داشتن جابه‌جایی اندازه‌گیری شده و زمان انجام این جابه‌جایی با علم بر آن‌که سرعت در انتهای مسیر (نقطه اوج) صفر است توسط نرم‌افزار کینوآ محاسبه شد. در واقع مقدار سرعت در لحظه شروع پرواز که آزمودنی هنوز در حال وارد کردن نیرو به زمین هست و پس از آن از زمین جدا شده و به پرواز در آمده به‌عنوان سرعت عمودی اولیه در شروع پرواز مشخص شد. سرعت جمع و باز شدن مفصل لگن از لحظه شروع پرواز تا لحظه فرود توسط مارکرهای کندیل خارجی زانو، برجستگی بزرگ استخوان ران و برجستگی بزرگ استخوان شانه و سرعت جمع و باز شدن مفصل زانو از لحظه شروع پرواز تا لحظه فرود توسط مارکرهای قوزک خارجی پا، کندیل خارجی زانو و برجستگی بزرگ استخوان ران در نرم‌افزار کینوآ محاسبه شدند.
برای بررسی نرمال بودن داده‌ها از آزمون شاپیرو-ویلک استفاده شد. همچنین جهت پیش‌بینی متغیرهای ملاک توسط متغیرهای پیشبین از آزمون رگرسیون خطی روش گام‌به‌گام استفاده شد. کلیه ارزیابیهای آماری در نرم‌افزار SPSS نسخه 27 انجام شده و سطح معنی‌داری آماری در این پژوهش 05/0 =α در نظر گرفته شد.
نتایج
نتایج بررسی توصیفی متغیرهای تحقیق در جدول 1 ارائه شده است. برای ارائه مدل رگرسیونی مناسب، پیش‌فرض‌های آماری بررسی شدند. پس از تأیید نرمال بودن توزیع داده‌ها با آزمون شاپیرو-ویلک، هم‌خطی بین متغیرهای پیشبین با استفاده از فاکتور تورم واریانس (VIF) بررسی شد. با توجه به مقادیر پایینVIF، هم‌خطی بین متغیرها ضعیف ارزیابی شد. سپس با استفاده از ضرایب همبستگی پیرسون، متغیرهای پیشبین وارد مدل شدند (16). آزمون دوربین-واتسون نیز عدم همبستگی بین خطاهای مشاهدات را در تمامی متغیرهای ملاک تأیید کرد. همچنین، برای افزایش دقت مدل در پیش‌بینی ارتفاع پرش، یک داده پرت با مقدار باقی‌مانده بیشتر از 3± انحراف استاندارد (020/3Std.R = ) شناسایی و از تحلیل حذف شد.
نتایج ضریب همبستگی پیرسون (جدول 2) نشان داد بین متغیرهای پیشبین شامل طول اندام تحتانی، طول کف پا، نسبت قد نشسته به قد و محیط ران با متغیر ملاک ارتفاع پرش، همبستگی معناداری اما ضعیفی وجود دارد. همچنین بین طول کف پا و سرعت عمودی لحظه شروع پرواز و نیز بین سه متغیر طول اندام تحتانی، طول کف پا و نسبت قد نشسته به قد با زمان پرواز، ارتباط معناداری مشاهده شد؛ اما هیچ‌یک از متغیرهای پیشبین با سرعت زاویه‌ای مفاصل لگن و زانو همبستگی معناداری نداشتند؛ بنابراین، مدل رگرسیونی برای پیش‌بینی ارتفاع پرش، سرعت عمودی و زمان پرواز می‌تواند معتبر باشد. در ادامه برای تحلیل پیش‌بینی، از رگرسیون گام‌به‌گام استفاده شد.
در پیش‌بینی ارتفاع پرش، محیط ران در گام اول وارد مدل شده و به‌تنهایی 8/9٪ از واریانس را تبیین کرد. در گام دوم و سوم، با ورود طول اندام تحتانی و طول کف پا، قدرت پیش‌بینی مدل به 3/16٪ و سپس 8/29٪ افزایش یافت. در گام چهارم، متغیر جدید واردشده از سطح معناداری خارج شده (057/0P=) و از مدل حذف شد. در نهایت، دو متغیر طول اندام تحتانی و طول کف پا در مدل باقی ماندند و مجموعاً 6/25٪ از تغییرات ارتفاع پرش را تبیین کردند (506/0r=، 256/0R2=، 001/0p=). بر اساس معادله رگرسیونی، به‌ازای هر یک سانتی‌متر افزایش در طول اندام تحتانی، ارتفاع پرش 2.065 سانتی‌متر کاهش می‌یابد و به‌ازای هر یک سانتی‌متر افزایش در طول کف پا، ارتفاع پرش 861/5 سانتی‌متر افزایش می‌یابد (جدول 3). برای پیش‌بینی سرعت عمودی لحظه پرش، در گام اول تنها متغیر طول کف پا وارد مدل رگرسیونی شد و به‌عنوان قوی‌ترین پیشبین شناخته شد (جدول 3). این متغیر توانست 7/14٪ از واریانس سرعت عمودی را تبیین کند (147/0r=، 384/0R2=، 001/0p=). بر اساس معادله رگرسیونی، به‌ازای هر یک سانتی‌متر افزایش در طول کف پا، سرعت عمودی لحظه پرش به میزان 116/0 متر بر ثانیه افزایش می‌یابد. همچنین برای پیش‌بینی زمان پرواز، ابتدا متغیر طول اندام تحتانی وارد مدل شده و به‌تنهایی 6/12٪ از تغییرات زمان پرواز را توضیح داد. در گام دوم، با ورود متغیر طول کف پا، قدرت پیش‌بینی مدل افزایش یافت و در مجموع، این دو متغیر توانستند 7/31٪ از تغییرپذیری زمان پرواز را تبیین کنند (563/0r=، 317/0R2=، 001/0p=). معادله رگرسیونی نشان داد که به‌ازای هر یک سانتی‌متر افزایش در طول اندام تحتانی، زمان پرواز به میزان 007553/0 ثانیه کاهش می‌یابد و در مقابل، به‌ازای هر یک سانتی‌متر افزایش در طول کف پا، زمان پرواز به میزان 017996/0 ثانیه افزایش می‌یابد.
بحث
نتایج پژوهش نشان داد مقادیر بالای طول کف پا و همچنین مقادیر پایین طول اندام تحتانی به‌عنوان پیش‌بینی کننده‌های ارتفاع پرش در حرکت واروی ژیمناستیک عمل می‌کنند. طول کف پا همچنین به‌عنوان پیش‌بینی کننده‌ی مهم سرعت عمودی پرش در حرکت واروی ژیمناستیک شناخته شد. در رابطه با پیش‌بینی متغیر بیومکانیکی زمان پرواز مقادیر بالای طول کف پا و مقادیر پایین طول اندام تحتانی نیز می‌توانند متغیرهای پیش‌بینی کننده‌ی زمان اجرای پرواز از اولین لحظه که پا از زمین جدا شده تا اولین لمس پا در فرود در اجرای حرکت واروی ژیمناستیک باشند. بااین‌حال، هیچ‌یک از متغیرهای آنتروپومتری تحقیق حاضر نتوانستند دو متغیر سرعت زاویه‌ای مفاصل لگن و زانو را به‌طور معنی‌داری پیش‌بینی کنند. لازم به ذکر است متغیر آنتروپومتری نسبت قد نشسته به قد باوجوداین که همبستگی معنی‌داری با دو متغیر ارتفاع پرش و زمان پرواز داشت اما نتوانست وارد مدل رگرسیونی شده و هیچ‌یک از متغیرهای ملاک را پیش‌بینی کند.
آودی و آلانازی (2015) در مطالعه بر روی والیبالیست‌های نوجوان ۱۴ تا ۱۷ سال، طول اندام تحتانی را به‌عنوان عامل مهمی در پیش‌بینی عملکرد پرش عمودی شناسایی کرده و بین متغیر طول اندام تحتانی و پرش اسکوات (SJ) رابطه معنی‌دار و مستقیم نشان دادند (17). همچنین بین متغیر طول اندام تحتانی و پرش ضد حرکت (CMJ) رابطه معنی‌دار و مستقیمی را نشان دادند. این نتایج با نتایج حاصل از پژوهش حاضر دارای تفاوت می‌باشد؛ زیرا در پژوهش حاضر رابطه میان طول اندام تحتانی برای پیش‌بینی ارتفاع پرش در حرکت واروی ژیمناستیک به‌صورت معکوس بیان می‌شود. احتمال می‌رود وجود این تفاوت‌ها به دلیل تفاوت در شکل حرکت پرش در این دو مطالعه باشد؛ زیرا در حرکت واروی ژیمناستیک شکل پرش با یک چرخش همراه که در مقایسه با پرش عمودی ممکن است در عملکرد پرش مؤثر بوده و دلیل دیده شدن تفاوت برای این متغیر پیشبین در این دو رشته ورزشی باشد. بااین‌حال برای اثبات این موضوع نیاز به مطالعات بیشتر است.
آیگبوسی و همکاران در تحقیقی که بر روی ۷۷ بسکتبالیست مرد در دامنه سنی ۱۶ تا ۳۷ سال همبستگی متغیرهای آنتروپومتری اندام تحتانی (طول اندام تحتانی، محیط ران، محیط ساق، طول کف پا و...) و ارتفاع پرش عمودی را مورد بررسی قرار دادند که برخی از این نتایج با نتایج پژوهش حاضر شباهت و تفاوت‌هایی دارند (18). آن‌ها بیان کردند طول اندام تحتانی و محیط ران همبستگی معنی‌داری با ارتفاع پرش عمودی دارد. در تحقیق حاضر طول اندام تحتانی و محیط ران همبستگی معنی‌داری با ارتفاع پرش در حرکت وارو داشتند و متغیر طول اندام تحتانی به‌عنوان پیش‌بینی کننده‌ی ارتفاع پرش در حرکت وارو معرفی شده است. در تعارض با نتایج تحقیق حاضر، ایولا گزارش کرده‌است که یک همبستگی معکوس معنی‌دار ضعیف بین متغیرهای آنتروپومتری محیط ساق و طول کف پا با عملکرد پرش وجود دارد (18). این یافته نیز در رابطه با طول کف پا با تحقیق حاضر متفاوت است زیرا این تحقیق بیان کرده که متغیر طول کف پا با ارتفاع پرش دارای همبستگی معنی‌دار در جهت مستقیم است و این متغیر را به‌عنوان یکی از متغیرهای پیشبین متغیر ارتفاع پرش معرفی کرده است. در رابطه با مقادیر محیط ساق در تحقیق حاضر نتیجه‌ی خاصی مشاهده نشد. لازم به ذکر است که روش آماری استفاده شده در پژوهش ایولا متفاوت از تحقیق حاضر بود که می‌تواند یکی از دلایل تفاوت مشاهده شده باشد. بااین‌وجود تحقیقات دیگری در همین راستا انجام شده است که با نتایج تحقیق ایولا کاملاً مخالف است. در پژوهش سال ۲۰۰۳ که توسط دیویس و همکارانش بر روی ۲۳ ورزشکار در دامنه سنی ۲۰ تا ۳۷ سال انجام شده بود در بخشی از تحقیقات خود بیان کردند که محیط ساق پا می‌تواند پیش‌بینی کننده‌ی ضعیف و با ارتباط مستقیم برای عملکرد پرش عمودی باشد که این موضوع با نتایج حاصل از پژوهش ایولا متفاوت است (19). لازم به ذکر است در این پژوهش در رابطه با متغیرهای طول اندام تحتانی، طول کف پا و محیط ران هیچ مدل رگرسیونی جهت پیش‌بینی عملکرد پرش عمودی یافت نشد. در مطالعه‌ای دیگر از دیویس و همکارانش در سال ۲۰۰۶ نیز نتایج متفاوت از پژوهش آیگبوسی و همکاران (2017) می‌باشد (20). در این تحقیق که با هدف بررسی تأثیر طول اسکلتی بخش‌های مختلف در بدن بر ارتفاع پرش عمودی بر روی ۷۸ ورزشکار تفریحی مرد و زن با میانگین سنی (9/2 ± 9/21) صورت گرفت، مردان و زنان به‌صورت جداگانه مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. تجزیه‌وتحلیل رگرسیونی برای مردان نشان داد طول کف پا به‌عنوان تنها پیش‌بینی کننده عملکرد پرش عمودی با ارتباط مستقیم شناسایی شد که در تحقیق حاضر نیز در همین راستا طول کف پا به‌عنوان پیش‌بینی کننده‌ی ارتفاع پرش معرفی شد. ساید و همکاران (2015) نیز در مطالعه‌ای بر روی عوامل تأثیرگذار بر عملکرد پرش عمودی مردان ورزشکار بیان کردند طول کف پا همبستگی مثبت متوسطی و محیط ران و ساق و انعطاف‌پذیری همسترینگ همبستگی مثبت ضعیفی با ارتفاع پرش عمودی دارند (21). این نتایج در خصوص متغیرهای طول کف پا و محیط ران هم‌راستا با پژوهش حاضر بوده ولی در خصوص ارتباط محیط ساق در نتایج این دو پژوهش تفاوت دیده می‌شود. ممکن است این تفاوت به دلیل نحوه‌ی اجرای حرکت پرش در پژوهش حاضر باشد. در مطالعه‌ای دیگر که فتاحی و همکاران (2012) بر روی والیبالیست‌های مرد نخبه انجام دادند آزمودنی‌ها به سه گروه پاسورها، اسپکرها و لیبروها تقسیم شدند و تجزیه‌وتحلیل آماری بر روی متغیرهای این سه گروه حاکی از آن بود که محیط ساق و طول کف پا برای اسپکرها و پاسورها می‌توانند پیش‌بینی کنندگان خوب با رابطه مستقیم برای ارتفاع پرش عمودی باشند (22). همچنین در لیبروها رابطه مستقیم و خوبی جهت پیش‌بینی پرش عمودی توسط متغیر محیط ران دیده شد. فتاحی بیان کرد ممکن است وجود تفاوت در این دو گروه در رابطه با متغیرهای پیشبین میانگین قدی کمتر لیبروها نسبت به پاسورها و اسپکرها باشد که این تحقیق با تحقیق حاضر در رابطه با طول کف پا و محیط دور ران همسو می‌باشد با توجه به اینکه تحقیق حاضر بر روی ژیمناست‌ها انجام شده و این افراد میانگین قد پایین‌تری با والیبالیست‌های مورد تحقیق فتاحی و همکاران دارند می‌توان وجود عامل پیش‌بینی کنندگی محیط ران در این دامنه قدی برای پرش عمودی را مورد ارزیابیهای بیشتر قرار داد. البته به‌طور مشخص نتایج پژوهش فتاحی و همکاران با پژوهش حاضر در رابطه با محیط ران و طول کف پا هم‌راستا است، اما مانند مطالعات قبلی در خصوص محیط ساق گزارش متفاوتی ارائه می‌دهند. به‌طورکلی، یافته‌های پژوهش حاضر با برخی از مطالعات پیشین بر روی متغیرهای محیط ران و طول کف پا همخوانی دارد؛ اما در رابطه با محیط ساق و طول اندام تحتانی تفاوت‌هایی با دیگر مطالعات مشاهده می‌شود و به نظر می‌رسد مطالعات بیشتری در این خصوص مورد نیاز است.
از طرفی دیکانیو و همکاران (2009) در مطالعه‌ای که بر روی ۲۴ ژیمناست (۱۲ ژیمناست مرد و ۱۲ ژیمناست زن) با میانگین سنی (۴±۲۲) با استفاده از ابزار optojump و اندازه‌گیری‌های آنتروپومتری قد، قد نشسته، طول اندام تحتانی و نسبت قد نشسته به قد انجام دادند، ۶ نوع پرش عمودی و تخصصی که شامل پرش اسکوات (SJ)، پرش ضد حرکت (CMJ)، تست پرش (TH)، پرش پا باز در ژیمناستیک (SL)، پرش قزاق با چرخش ۱۸۰ درجه (CK) و پرش پا باز با چرخش ۱۸۰ درجه (JWT) بود را انجام دادند و زمان پرواز را ثبت کردند (7). نتایج نشان داد بین نسبت قد نشسته به قد با زمان پرواز در مردان در پرش قزاق با چرخش ۱۸۰ درجه (CK) ارتباط نسبتاً خوب و معکوس (01/0>p، 609/0-=R) دیده می‌شود؛ اما در رابطه با طول اندام تحتانی گزارشی مشاهده نشد. بااین‌وجود نتایج تحقیق ذکر شده مقادیر پایین در نسبت قد نشسته به قد را متغیر مهمی در توانایی پرش‌های ژیمناستیک می‌داند اما در تحقیق حاضر نسبت به این متغیر مشاهده‌ای جهت پیش‌بینی پرش واروی ژیمناستیک توسط متغیر نسبت قد نشسته به قد دیده نشد. بابو و تاپا نیز در مطالعه‌ای در سال 2024 بر روی 51 ورزشکار مرد نشان داد که طول کف‌پا با نیروی پرش در حرکت پرش متقابل دارای رابطه‌ی مثبت متوسطی می‌باشد (23). با توجه به اینکه ارتباط مستقیم و بالایی بین نیروی ایجاد شده در هنگام اجرای پرش و سرعت اولیه پرش وجود دارد. نتایج حاصل از این پژوهش با پژوهش حاضر در یک راستا می‌باشد که نشان می‌دهد طول کف پا می‌تواند به‌عنوان پیش‌بینی کننده‌ی سرعت عمودی پرش معرفی شود.
با توجه به نتایج حاصل از پژوهش‌های پیشین در اکثر مطالعات طول کف‌پا، طول اندام تحتانی، محیط ران و محیط ساق در ارتباط مستقیم با عملکرد پرش‌های عمودی بودند و متغیر نسبت قد نشسته به قد در ارتباط معکوس با عملکرد پرش عمودی دیده شد اما در نتایج پژوهش حاضر فقط طول کف‌پا با مطالعات فوق هم‌راستا بود و در رابطه با طول اندام تحتانی نتایج متناقض از مطالعات انجام شده بود همچنین با وجود همبستگی بین متغیرهای (محیط ران و نسبت قد نشسته به قد) با ارتفاع پرش در حرکت وارو و هم‌راستا بودن این موضوع با نتایج مطالعه شده اما هیچ‌یک از این دو متغیر نتوانستند توانای لازم جهت پیش‌بینی متغیرهای بیومکانیکی حرکت وارو را کسب کنند. احتمال می‌رود دلیل تفاوت‌های مشاهده شده در پژوهش حاضر به دلیل شکل خاص حرکت وارو و همچنین تفاوت در قد آزمودنی‌های حاضر در پژوهش حاضر باشد. نتایج این پژوهش نشان داد که متغیرهای آنتروپومتریک خاصی می‌توانند در پیش‌بینی عملکرد حرکت وارو در ژیمناستیک نقش داشته باشند. به‌طور خاص، طول کمتر اندام پایین‌تنه با بهبود عملکرد در این حرکت مرتبط بود. این یافته می‌تواند به این دلیل باشد که اندام‌های کوتاه‌تر، گشتاور اینرسی کمتری دارند و این امر به ژیمناست اجازه می‌دهد تا سریع‌تر حول محور خود بچرخد و کنترل بهتری بر چرخش داشته باشد. همچنین، مشاهده شد که کف پای بزرگ‌تر با افزایش زمان پرواز در حرکت وارو مرتبط است. این می‌تواند به این دلیل باشد که کف پای بزرگ‌تر، سطح اتکای بیشتری را فراهم می‌کند و به ژیمناست اجازه می‌دهد تا نیروی بیشتری را در لحظه جدا شدن از زمین اعمال کند که منجر به افزایش ارتفاع و در نتیجه زمان پرواز بیشتر می‌شود. بااین‌حال، سایر متغیرهای آنتروپومتریک مورد بررسی، مانند قد نشسته به قد محیط ران و محیط ساق پا، رابطه معناداری با متغیرهای بیومکانیکی حرکت وارو نشان ندادند. این می‌تواند به این دلیل باشد که این متغیرها تأثیر مستقیم و قابل‌توجهی بر مکانیک این حرکت خاص ندارند و عوامل دیگری مانند قدرت عضلانی، تکنیک و هماهنگی عصبی-عضلانی نقش مهم‌تری ایفا می‌کنند. در مجموع، نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که درحالی‌که برخی ویژگی‌های آنتروپومتریک می‌توانند در پیش‌بینی عملکرد ژیمناست‌ها در حرکت وارو مفید باشند، اما این تنها بخشی از تصویر است و عوامل دیگری نیز باید در نظر گرفته شوند. این یافته‌ها می‌توانند به مربیان و محققان در درک بهتر عوامل مؤثر بر عملکرد ژیمناست‌ها و طراحی برنامه‌های تمرینی مؤثرتر کمک کنند.
نتیجه گیری نهایی
با توجه به مطالعات انجام شده و نتایج حاصل از پژوهش فوق پیش‌بینی می‌شود که متغیر طول کف پا همان‌طور که در رابطه با عملکرد پرش‌های عمودی می‌تواند پیشبین خوبی باشد در اجرای حرکت واروی ژیمناستیک نیز می‌تواند به‌عنوان یک متغیر پیشبین معرفی شود. بااین‌وجود به دلیل محدود بودن مطالعات در رابطه با حرکت واروی ژیمناستیک نیاز به مطالعات بیشتر دیده می‌شود؛ اما در رابطه با طول اندام تحتانی به دلیل همسو نبودن با دیگر مطالعات نیاز به پژوهش‌های بیشتر در جهت اثبات این موضوع می‌باشد. همچنین گمان می‌رود به دلیل متفاوت بودن اجرای پرش در حرکت واروی ژیمناستیک با دیگر پرش‌های عمودی همچنین مقادیر پایین در میانگین قدی آزمودنی‌های این پژوهش نتایج فوق مشاهده شده است برای رفع این گمانه‌زنی‌ها نیاز به پژوهش‌های بیشتر در رابطه با اجرای حرکت واروی ژیمناستیک می‌باشد.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
در این مقاله کلیه اصول اخلاقی در نظر گرفته شدند (کد اخلاق ETHIC-202401-1149). به شرکت کنندگان در این پژوهش اجازه داده شده بود تا هر زمان که مایل بودند از روند پژوهش خارج شوند. همچنین تمامی شرکت کنندگان در جریان روند و مراحل مختلف شرکت در پژوهش قرار داشتند. به تمامی شرکت کنندگان این اطمینان داده شده بود که اطلاعات آن‌ها محرمانه نگه داشته می شود.
حامی مالی
این پژوهش برگرفته از پایان‌نامه کارشناسی ارشد نویسنده اول بوده و هیچ‌گونه حمایت مالی از سازمان‌های دولتی، خصوصی یا غیرانتفاعی دریافت نکرده است.
مشارکت نویسندگان
تمام نویسندگان در طراحی، اجرا و نگارش همه بخش های پژوهش حاضر مشارکت داشته اند.
تعارض
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.
از دیرباز، انسان همواره در پی بهبود ویژگی‌های جسمانی و توانایی‌های خود بوده است. نشان دادن قدرت و مهارت از طریق حرکاتی مانند پرش بلند، دویدن سریع، پرتاب‌های قدرتمند و اجرای حرکات پیچیده، از آرزوهای همیشگی بشر بوده و او برای رسیدن به این اهداف تلاش کرده است (1). ژیمناستیک ورزشی است که تعادل، قدرت، انعطاف‌پذیری، چابکی و هماهنگی عصبی-عضلانی را تقویت می‌کند (2). مطالعات نشان می‌دهند که موفقیت در این رشته نیازمند سال‌ها تمرین مستمر است که معمولاً از ۶ سالگی آغاز شده و تا دوران نوجوانی ادامه می‌یابد؛ همچنین تجربه در اجرای مهارت‌های ژیمناستیک نقش کلیدی دارد (3). پشتوانه‌سازی، شرط ضروری برای موفقیت پایدار در رقابت‌های بین‌المللی است طبیعی و این امر تنها با استعدادیابی علمی محقق می‌شود. استعدادیابی ورزشی فرایند شناسایی توانایی‌های بالقوه‌ی ورزشکاران و تطابق آن‌ها با معیارهای کلیدی هر رشته‌ی ورزشی است (4). در این فرآیند، کودکان به سمت ورزش‌هایی هدایت می‌شوند که در آن‌ها امکان موفقیت بیشتری دارند. برای این منظور، ارزیابی دقیق پارامترهای نشان‌دهنده‌ی سطح توانایی و ظرفیت کودک ضروری است و برنامه‌ریزی باید بر اساس سطح رشد و آمادگی او انجام شود (5).
یکی از مهارت‌های پایه در این رشته که در تمامی حرکات ژیمناستیک کاربرد دارد، حرکت وارو است. اجرای صحیح این حرکت به چهار مرحله کلیدی پرش، پرواز، چرخش و فرود وابسته است (1). ژیمناست باید با افزایش ارتفاع پرش، تنظیم سرعت زاویه‌ای مفاصل و کنترل زمان پرواز، این تکنیک را به درستی اجرا کند (2). تحلیل‌های کینماتیک نشان می‌دهد پرش با ارتفاع زیاد نقش تعیین‌کننده‌ای در اجرای موفق حرکت وارو دارد (1). همچنین، سرعت زاویه‌ای بهینه هنگام خم و باز شدن مفاصل در حین چرخش حول محور جانبی بدن، به فرود ایمن و دقیق کمک می‌کند (6). برای دستیابی به ارتفاع مطلوب در پرش، لازم است سرعت عمودی کافی از طریق اعمال نیروی مناسب به زمین ایجاد شود (7). زمان پرواز طولانی‌تر نیز به ژیمناست امکان می‌دهد تا چرخش را با دقت بیشتری اجرا کند و موقعیت فرود را به درستی تنظیم نماید (2).
مطالعات علوم ورزشی نشان می‌دهند که ویژگی‌های ریخت‌شناسی خاص، شانس موفقیت ورزشکاران را افزایش می‌دهند (8). این ویژگی‌ها برای هر رشته ورزشی اختصاصی هستند و معیارهای مرجعی را تشکیل می‌دهند که برای استعدادیابی موفق ضروری می‌باشند (9). همچنین مشخصات آنتروپومتریک بهینه ورزشکاران بسته به موقعیت، نقش یا دسته‌بندی در رشته ورزشی متفاوت است (8). به‌عنوان مثال دودا و همکاران (2008) بیان کردند ویژگی‌های آنتروپومتریک ورزشکاران ریتمیک ژیمناستیک تا 45 درصد واریانس رنکینگ بین‌المللی آن‌ها تعریف می‌کنند (10). تاکنون پژوهش‌های متعددی درباره سنجش‌های آنتروپومتریک ورزشکاران در مهارت‌های مبتنی بر پرش انجام شده است (11). در این تحقیقات، پارامترهایی مانند نسبت قد نشسته به قد، طول اندام تحتانی، محیط ران و ساق، طول کف پا، قد و وزن مورد بررسی قرار گرفته‌اند (3). یافته‌ها نشان می‌دهند که نسبت پایین قد نشسته به قد و طول بیشتر اندام تحتانی با عملکرد بهتر در پرش ارتباط دارند (7). همچنین، حجم عضلانی مناسب در ناحیه ران و ساق پا بر کیفیت پرش عمودی تأثیرگذار است (12).
حرکت وارو یکی از مهارت‌های بنیادی و پرکاربرد در ژیمناستیک هنری است. اجرای صحیح و بهینه این حرکت نقش مهمی در موفقیت ورزشکاران و پیشگیری از آسیب‌های ورزشی دارد که با استفاده از تجزیه‌وتحلیل بیومکانیکی می‌توان اجرای آن را بهبود بخشید (13). آنتروپومتری نیز به‌عنوان یک روش غیرتهاجمی، کم‌هزینه و سریع، در بسیاری از مطالعات مورد استفاده قرار گرفته است (14). اگرچه تحقیقات زیادی درباره عوامل آنتروپومتریک مؤثر بر پرش عمودی انجام شده، اما مطالعات خاص درباره بیومکانیک حرکت وارو با ماهیت چرخشی آن محدود است. این در حالی است که حرکت وارو به دلیل پیچیدگی‌های خاص خود نیازمند بررسی مستقل است. درک بهتر عوامل مؤثر بر اجرای وارو می‌تواند به مربیان در استعدادیابی، طراحی تمرینات و پیشگیری از آسیب‌ها کمک کند. پژوهش حاضر با تمرکز بر حرکت وارو در ژیمناستیک هنری، تحلیلی جامع از عوامل مؤثر بر این حرکت ارائه می‌دهد که نیازمند هماهنگی بالاتر و ترکیب حرکات پیچیده‌تری نسبت به پرش ساده است. برخلاف تحقیقات پیشین که عمدتاً بر ارتفاع پرش متمرکز بودند، این مطالعه علاوه بر ارتفاع پرش، تأثیر متغیرهای آنتروپومتریک بر سرعت عمودی، زمان پرواز و سرعت‌های زاویه‌ای مفاصل لگن و زانو را نیز بررسی می‌کند. این رویکرد جامع‌تر می‌تواند درک بهتری از مکانیک حرکت وارو و کاربردهای عملی آن ایجاد کند
با توجه به اهمیت موضوع و کمبود پژوهش‌های جامع در این حوزه، هدف از تحقیق حاضر پیش‌بینی ارتفاع پرش، سرعت عمودی پرش، زمان پرواز، سرعت زاویه‌ای مفاصل لگن و زانو در حرکت واروی ژیمناستیک بر اساس متغیرهای آنتروپومتری (نسبت قد نشسته به قد، طول اندام تحتانی، محیط ران، محیط ساق و طول کف پا) با استفاده از تحلیل دو بعدی حرکت می‌باشد.
روش شناسی
در پژوهش حاضر، به دلیل محدودیت در دسترسی به ژیمناست‌های زن و با توجه به هدف اصلی پژوهش که بررسی ارتباط بین آنتروپومتری و بیومکانیک حرکت وارو در ژیمناست‌ها بود، نمونه‌گیری تنها از بین ژیمناست‌های مرد انجام شد. حجم نمونه با استفاده از نرم‌افزار G*Power و با در نظر گرفتن مقادیر اندازه اثر (35/0)، توان آماری (95/0) و سطح معنی‌داری (05/0 = α) به میزان 63 نفر تعیین شد. بااین‌حال، به‌منظور جلوگیری از ریزش نمونه و با لحاظ کردن محدودیت دسترسی به ژیمناست‌های نخبه، 68 مرد ژیمناست نخبه با دامنه سنی 17 تا 26 سال حضور داشتند. شرکت‌کنندگان حداقل 3 سال سابقه فعالیت حرفه‌ای و تمرین مداوم در رشته‌هایی ژیمناستیک تجربه شرکت در مسابقات سطح کشوری را داشتند. وجود ناهنجاری‌های اسکلتی قابل مشاهده و همچنین بروز هرگونه درد و ناراحتی در هنگام اجرای تحقیق از معیارهای خروج از تحقیق بودند. کلیه افراد کاربرگ اطلاعات فردی و فرم رضایت‌نامه را پر کردند. در ابتدا روند اجرای آزمون برای تمام شرکت‌کنندگان به‌طور کامل شرح داده شد. سپس مشخصات آنتروپومتری هر آزمودنی توسط یک متر آنتروپومتری ثبت شد که شامل (نسبت قد نشسته به قد، طول اندام تحتانی، طول کف پا، محیط ران و محیط ساق) می‌باشد. قد بعد از تکیه دادن آزمودنی به دیوار از قسمت نوک سر تا زمین توسط متر نواری اندازه‌گیری شد. قد نشسته در حالت نشسته از نقطه‌‌ی نشیمنگاهی تا قسمت نوک سر توسط متر نواری مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. طول اندام تحتانی از قسمت برجستگی بزرگ استخوان ران تا قوزک پا به‌صورت خوابیده توسط متر نواری اندازه‌گیری شد. برای اندازه‌گیری محیط ران و ساق پا آزمودنی‌ها در حالت ایستاده روی هر دو پا به صورتی که وزن به‌طور مساوی بین دو پا تقسیم شود قرار می‌گرفتند. با استفاده از متر نواری دور قطورترین بخش ساق و ران پا اندازه‌گیری شد. جهت اطمینان بیشتر این مقادیر با مقادیر اندازه‌گیری شده در دو ناحیه کمی بالاتر و پایین‌تر از محل اولیه مقایسه شدند (15).
حرکت وارو با استفاده از دوربین مدل Redmi Note 8T با کیفیت فیلم‌برداری ۷۲۰p و نرخ ۲۴۰ فریم بر ثانیه از نمای جانبی فیلم‌برداری شد. در این مطالعه از چهار مارکر ( cm23*3) که در محل‌های قوزک خارجی مچ پا، برجستگی بزرگ استخوان ران پا، برجستگی بزرگ مفصل شانه و اپی کندیل خارجی زانو نصب شدند استفاده شد (15). دوربین فیلم‌برداری روی پایه دوربین در فاصله 3 متری از محل اجرای تست در ارتفاع 40/1 متری به‌صورت تراز قرار گرفت. تجزیه تحلیل اطلاعات با نرم‌افزار کینوآ به‌صورت تحلیل دو بعدی انجام شد. جهت کالیبره کردن نرم‌افزار کینوآ از یک نوار شبرنگ با اندازه m1 استفاده شد که در محل اجرای حرکت قرار گرفت. در زمان اجرا از آزمودنی‌ها خواسته شد دقیقاً روی محل مشخص شده قرار گرفته و پس از اعلام شروع فیلم‌برداری، در زمان مناسب با اختیار خود نسبت به شروع حرکت اقدام کنند. در اجرای حرکت سعی بر این بود هر آزمودنی به‌صورت درجا اجرای حرکت را انجام دهد به صورتی که بتواند تقریباً در همان محل پرواز که توسط نوار کالیبراسیون مشخص بود فرود آید. هر آزمودنی سه مرتبه حرکت را انجام داد و در نهایت بهترین کوشش ثبت شده مورد تجزیه‌وتحلیل‌های بعدی قرار گرفت. بین هر دو کوشش نیز به آزمودنی استراحت کافی داده شد. جهت کنترل آزمون و جلوگیری از آسیب یک مربی ژیمناستیک با تجربه، دارای مدرک مربی‌گری درجه 3 هنری فدراسیون ژیمناستیک جمهوری اسلامی در محل اجرای حرکت حضور داشت. اجرای حرکت وارو ژیمناستیک به‌صورت درجا به این صورت انجام شد که فرد پرشی را به‌صورت عمودی انجام می‌دهد و پس از آن سعی بر جمع کردن بدن خود و چرخش رو به عقب حول محور فرونتال را دارد. سپس بعد از انجام یک دور چرخش بدن خود را باز کرده و فرود می‌آید. مراحل کلی اجرای این حرکت در شکل 1 نمایش داده شده است.
ارتفاع پرش توسط بیشترین جابجایی مارکر برجستگی بزرگ ران از لحظه سکون تا اوج در نرم‌افزار کینوآ مشخص شد. زمان طی شده توسط این مارکر از لحظه پرواز تا لحظه فرود به‌عنوان زمان پرواز در نظر گرفته شد. همچنین سرعت عمودی اولیه با در دست داشتن جابه‌جایی اندازه‌گیری شده و زمان انجام این جابه‌جایی با علم بر آن‌که سرعت در انتهای مسیر (نقطه اوج) صفر است توسط نرم‌افزار کینوآ محاسبه شد. در واقع مقدار سرعت در لحظه شروع پرواز که آزمودنی هنوز در حال وارد کردن نیرو به زمین هست و پس از آن از زمین جدا شده و به پرواز در آمده به‌عنوان سرعت عمودی اولیه در شروع پرواز مشخص شد. سرعت جمع و باز شدن مفصل لگن از لحظه شروع پرواز تا لحظه فرود توسط مارکرهای کندیل خارجی زانو، برجستگی بزرگ استخوان ران و برجستگی بزرگ استخوان شانه و سرعت جمع و باز شدن مفصل زانو از لحظه شروع پرواز تا لحظه فرود توسط مارکرهای قوزک خارجی پا، کندیل خارجی زانو و برجستگی بزرگ استخوان ران در نرم‌افزار کینوآ محاسبه شدند.
برای بررسی نرمال بودن داده‌ها از آزمون شاپیرو-ویلک استفاده شد. همچنین جهت پیش‌بینی متغیرهای ملاک توسط متغیرهای پیشبین از آزمون رگرسیون خطی روش گام‌به‌گام استفاده شد. کلیه ارزیابیهای آماری در نرم‌افزار SPSS نسخه 27 انجام شده و سطح معنی‌داری آماری در این پژوهش 05/0 =α در نظر گرفته شد.
نتایج
نتایج بررسی توصیفی متغیرهای تحقیق در جدول 1 ارائه شده است. برای ارائه مدل رگرسیونی مناسب، پیش‌فرض‌های آماری بررسی شدند. پس از تأیید نرمال بودن توزیع داده‌ها با آزمون شاپیرو-ویلک، هم‌خطی بین متغیرهای پیشبین با استفاده از فاکتور تورم واریانس (VIF) بررسی شد. با توجه به مقادیر پایینVIF، هم‌خطی بین متغیرها ضعیف ارزیابی شد. سپس با استفاده از ضرایب همبستگی پیرسون، متغیرهای پیشبین وارد مدل شدند (16). آزمون دوربین-واتسون نیز عدم همبستگی بین خطاهای مشاهدات را در تمامی متغیرهای ملاک تأیید کرد. همچنین، برای افزایش دقت مدل در پیش‌بینی ارتفاع پرش، یک داده پرت با مقدار باقی‌مانده بیشتر از 3± انحراف استاندارد (020/3Std.R = ) شناسایی و از تحلیل حذف شد.
نتایج ضریب همبستگی پیرسون (جدول 2) نشان داد بین متغیرهای پیشبین شامل طول اندام تحتانی، طول کف پا، نسبت قد نشسته به قد و محیط ران با متغیر ملاک ارتفاع پرش، همبستگی معناداری اما ضعیفی وجود دارد. همچنین بین طول کف پا و سرعت عمودی لحظه شروع پرواز و نیز بین سه متغیر طول اندام تحتانی، طول کف پا و نسبت قد نشسته به قد با زمان پرواز، ارتباط معناداری مشاهده شد؛ اما هیچ‌یک از متغیرهای پیشبین با سرعت زاویه‌ای مفاصل لگن و زانو همبستگی معناداری نداشتند؛ بنابراین، مدل رگرسیونی برای پیش‌بینی ارتفاع پرش، سرعت عمودی و زمان پرواز می‌تواند معتبر باشد. در ادامه برای تحلیل پیش‌بینی، از رگرسیون گام‌به‌گام استفاده شد.
در پیش‌بینی ارتفاع پرش، محیط ران در گام اول وارد مدل شده و به‌تنهایی 8/9٪ از واریانس را تبیین کرد. در گام دوم و سوم، با ورود طول اندام تحتانی و طول کف پا، قدرت پیش‌بینی مدل به 3/16٪ و سپس 8/29٪ افزایش یافت. در گام چهارم، متغیر جدید واردشده از سطح معناداری خارج شده (057/0P=) و از مدل حذف شد. در نهایت، دو متغیر طول اندام تحتانی و طول کف پا در مدل باقی ماندند و مجموعاً 6/25٪ از تغییرات ارتفاع پرش را تبیین کردند (506/0r=، 256/0R2=، 001/0p=). بر اساس معادله رگرسیونی، به‌ازای هر یک سانتی‌متر افزایش در طول اندام تحتانی، ارتفاع پرش 2.065 سانتی‌متر کاهش می‌یابد و به‌ازای هر یک سانتی‌متر افزایش در طول کف پا، ارتفاع پرش 861/5 سانتی‌متر افزایش می‌یابد (جدول 3). برای پیش‌بینی سرعت عمودی لحظه پرش، در گام اول تنها متغیر طول کف پا وارد مدل رگرسیونی شد و به‌عنوان قوی‌ترین پیشبین شناخته شد (جدول 3). این متغیر توانست 7/14٪ از واریانس سرعت عمودی را تبیین کند (147/0r=، 384/0R2=، 001/0p=). بر اساس معادله رگرسیونی، به‌ازای هر یک سانتی‌متر افزایش در طول کف پا، سرعت عمودی لحظه پرش به میزان 116/0 متر بر ثانیه افزایش می‌یابد. همچنین برای پیش‌بینی زمان پرواز، ابتدا متغیر طول اندام تحتانی وارد مدل شده و به‌تنهایی 6/12٪ از تغییرات زمان پرواز را توضیح داد. در گام دوم، با ورود متغیر طول کف پا، قدرت پیش‌بینی مدل افزایش یافت و در مجموع، این دو متغیر توانستند 7/31٪ از تغییرپذیری زمان پرواز را تبیین کنند (563/0r=، 317/0R2=، 001/0p=). معادله رگرسیونی نشان داد که به‌ازای هر یک سانتی‌متر افزایش در طول اندام تحتانی، زمان پرواز به میزان 007553/0 ثانیه کاهش می‌یابد و در مقابل، به‌ازای هر یک سانتی‌متر افزایش در طول کف پا، زمان پرواز به میزان 017996/0 ثانیه افزایش می‌یابد.
بحث
نتایج پژوهش نشان داد مقادیر بالای طول کف پا و همچنین مقادیر پایین طول اندام تحتانی به‌عنوان پیش‌بینی کننده‌های ارتفاع پرش در حرکت واروی ژیمناستیک عمل می‌کنند. طول کف پا همچنین به‌عنوان پیش‌بینی کننده‌ی مهم سرعت عمودی پرش در حرکت واروی ژیمناستیک شناخته شد. در رابطه با پیش‌بینی متغیر بیومکانیکی زمان پرواز مقادیر بالای طول کف پا و مقادیر پایین طول اندام تحتانی نیز می‌توانند متغیرهای پیش‌بینی کننده‌ی زمان اجرای پرواز از اولین لحظه که پا از زمین جدا شده تا اولین لمس پا در فرود در اجرای حرکت واروی ژیمناستیک باشند. بااین‌حال، هیچ‌یک از متغیرهای آنتروپومتری تحقیق حاضر نتوانستند دو متغیر سرعت زاویه‌ای مفاصل لگن و زانو را به‌طور معنی‌داری پیش‌بینی کنند. لازم به ذکر است متغیر آنتروپومتری نسبت قد نشسته به قد باوجوداین که همبستگی معنی‌داری با دو متغیر ارتفاع پرش و زمان پرواز داشت اما نتوانست وارد مدل رگرسیونی شده و هیچ‌یک از متغیرهای ملاک را پیش‌بینی کند.
آودی و آلانازی (2015) در مطالعه بر روی والیبالیست‌های نوجوان ۱۴ تا ۱۷ سال، طول اندام تحتانی را به‌عنوان عامل مهمی در پیش‌بینی عملکرد پرش عمودی شناسایی کرده و بین متغیر طول اندام تحتانی و پرش اسکوات (SJ) رابطه معنی‌دار و مستقیم نشان دادند (17). همچنین بین متغیر طول اندام تحتانی و پرش ضد حرکت (CMJ) رابطه معنی‌دار و مستقیمی را نشان دادند. این نتایج با نتایج حاصل از پژوهش حاضر دارای تفاوت می‌باشد؛ زیرا در پژوهش حاضر رابطه میان طول اندام تحتانی برای پیش‌بینی ارتفاع پرش در حرکت واروی ژیمناستیک به‌صورت معکوس بیان می‌شود. احتمال می‌رود وجود این تفاوت‌ها به دلیل تفاوت در شکل حرکت پرش در این دو مطالعه باشد؛ زیرا در حرکت واروی ژیمناستیک شکل پرش با یک چرخش همراه که در مقایسه با پرش عمودی ممکن است در عملکرد پرش مؤثر بوده و دلیل دیده شدن تفاوت برای این متغیر پیشبین در این دو رشته ورزشی باشد. بااین‌حال برای اثبات این موضوع نیاز به مطالعات بیشتر است.
آیگبوسی و همکاران در تحقیقی که بر روی ۷۷ بسکتبالیست مرد در دامنه سنی ۱۶ تا ۳۷ سال همبستگی متغیرهای آنتروپومتری اندام تحتانی (طول اندام تحتانی، محیط ران، محیط ساق، طول کف پا و...) و ارتفاع پرش عمودی را مورد بررسی قرار دادند که برخی از این نتایج با نتایج پژوهش حاضر شباهت و تفاوت‌هایی دارند (18). آن‌ها بیان کردند طول اندام تحتانی و محیط ران همبستگی معنی‌داری با ارتفاع پرش عمودی دارد. در تحقیق حاضر طول اندام تحتانی و محیط ران همبستگی معنی‌داری با ارتفاع پرش در حرکت وارو داشتند و متغیر طول اندام تحتانی به‌عنوان پیش‌بینی کننده‌ی ارتفاع پرش در حرکت وارو معرفی شده است. در تعارض با نتایج تحقیق حاضر، ایولا گزارش کرده‌است که یک همبستگی معکوس معنی‌دار ضعیف بین متغیرهای آنتروپومتری محیط ساق و طول کف پا با عملکرد پرش وجود دارد (18). این یافته نیز در رابطه با طول کف پا با تحقیق حاضر متفاوت است زیرا این تحقیق بیان کرده که متغیر طول کف پا با ارتفاع پرش دارای همبستگی معنی‌دار در جهت مستقیم است و این متغیر را به‌عنوان یکی از متغیرهای پیشبین متغیر ارتفاع پرش معرفی کرده است. در رابطه با مقادیر محیط ساق در تحقیق حاضر نتیجه‌ی خاصی مشاهده نشد. لازم به ذکر است که روش آماری استفاده شده در پژوهش ایولا متفاوت از تحقیق حاضر بود که می‌تواند یکی از دلایل تفاوت مشاهده شده باشد. بااین‌وجود تحقیقات دیگری در همین راستا انجام شده است که با نتایج تحقیق ایولا کاملاً مخالف است. در پژوهش سال ۲۰۰۳ که توسط دیویس و همکارانش بر روی ۲۳ ورزشکار در دامنه سنی ۲۰ تا ۳۷ سال انجام شده بود در بخشی از تحقیقات خود بیان کردند که محیط ساق پا می‌تواند پیش‌بینی کننده‌ی ضعیف و با ارتباط مستقیم برای عملکرد پرش عمودی باشد که این موضوع با نتایج حاصل از پژوهش ایولا متفاوت است (19). لازم به ذکر است در این پژوهش در رابطه با متغیرهای طول اندام تحتانی، طول کف پا و محیط ران هیچ مدل رگرسیونی جهت پیش‌بینی عملکرد پرش عمودی یافت نشد. در مطالعه‌ای دیگر از دیویس و همکارانش در سال ۲۰۰۶ نیز نتایج متفاوت از پژوهش آیگبوسی و همکاران (2017) می‌باشد (20). در این تحقیق که با هدف بررسی تأثیر طول اسکلتی بخش‌های مختلف در بدن بر ارتفاع پرش عمودی بر روی ۷۸ ورزشکار تفریحی مرد و زن با میانگین سنی (9/2 ± 9/21) صورت گرفت، مردان و زنان به‌صورت جداگانه مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. تجزیه‌وتحلیل رگرسیونی برای مردان نشان داد طول کف پا به‌عنوان تنها پیش‌بینی کننده عملکرد پرش عمودی با ارتباط مستقیم شناسایی شد که در تحقیق حاضر نیز در همین راستا طول کف پا به‌عنوان پیش‌بینی کننده‌ی ارتفاع پرش معرفی شد. ساید و همکاران (2015) نیز در مطالعه‌ای بر روی عوامل تأثیرگذار بر عملکرد پرش عمودی مردان ورزشکار بیان کردند طول کف پا همبستگی مثبت متوسطی و محیط ران و ساق و انعطاف‌پذیری همسترینگ همبستگی مثبت ضعیفی با ارتفاع پرش عمودی دارند (21). این نتایج در خصوص متغیرهای طول کف پا و محیط ران هم‌راستا با پژوهش حاضر بوده ولی در خصوص ارتباط محیط ساق در نتایج این دو پژوهش تفاوت دیده می‌شود. ممکن است این تفاوت به دلیل نحوه‌ی اجرای حرکت پرش در پژوهش حاضر باشد. در مطالعه‌ای دیگر که فتاحی و همکاران (2012) بر روی والیبالیست‌های مرد نخبه انجام دادند آزمودنی‌ها به سه گروه پاسورها، اسپکرها و لیبروها تقسیم شدند و تجزیه‌وتحلیل آماری بر روی متغیرهای این سه گروه حاکی از آن بود که محیط ساق و طول کف پا برای اسپکرها و پاسورها می‌توانند پیش‌بینی کنندگان خوب با رابطه مستقیم برای ارتفاع پرش عمودی باشند (22). همچنین در لیبروها رابطه مستقیم و خوبی جهت پیش‌بینی پرش عمودی توسط متغیر محیط ران دیده شد. فتاحی بیان کرد ممکن است وجود تفاوت در این دو گروه در رابطه با متغیرهای پیشبین میانگین قدی کمتر لیبروها نسبت به پاسورها و اسپکرها باشد که این تحقیق با تحقیق حاضر در رابطه با طول کف پا و محیط دور ران همسو می‌باشد با توجه به اینکه تحقیق حاضر بر روی ژیمناست‌ها انجام شده و این افراد میانگین قد پایین‌تری با والیبالیست‌های مورد تحقیق فتاحی و همکاران دارند می‌توان وجود عامل پیش‌بینی کنندگی محیط ران در این دامنه قدی برای پرش عمودی را مورد ارزیابیهای بیشتر قرار داد. البته به‌طور مشخص نتایج پژوهش فتاحی و همکاران با پژوهش حاضر در رابطه با محیط ران و طول کف پا هم‌راستا است، اما مانند مطالعات قبلی در خصوص محیط ساق گزارش متفاوتی ارائه می‌دهند. به‌طورکلی، یافته‌های پژوهش حاضر با برخی از مطالعات پیشین بر روی متغیرهای محیط ران و طول کف پا همخوانی دارد؛ اما در رابطه با محیط ساق و طول اندام تحتانی تفاوت‌هایی با دیگر مطالعات مشاهده می‌شود و به نظر می‌رسد مطالعات بیشتری در این خصوص مورد نیاز است.
از طرفی دیکانیو و همکاران (2009) در مطالعه‌ای که بر روی ۲۴ ژیمناست (۱۲ ژیمناست مرد و ۱۲ ژیمناست زن) با میانگین سنی (۴±۲۲) با استفاده از ابزار optojump و اندازه‌گیری‌های آنتروپومتری قد، قد نشسته، طول اندام تحتانی و نسبت قد نشسته به قد انجام دادند، ۶ نوع پرش عمودی و تخصصی که شامل پرش اسکوات (SJ)، پرش ضد حرکت (CMJ)، تست پرش (TH)، پرش پا باز در ژیمناستیک (SL)، پرش قزاق با چرخش ۱۸۰ درجه (CK) و پرش پا باز با چرخش ۱۸۰ درجه (JWT) بود را انجام دادند و زمان پرواز را ثبت کردند (7). نتایج نشان داد بین نسبت قد نشسته به قد با زمان پرواز در مردان در پرش قزاق با چرخش ۱۸۰ درجه (CK) ارتباط نسبتاً خوب و معکوس (01/0>p، 609/0-=R) دیده می‌شود؛ اما در رابطه با طول اندام تحتانی گزارشی مشاهده نشد. بااین‌وجود نتایج تحقیق ذکر شده مقادیر پایین در نسبت قد نشسته به قد را متغیر مهمی در توانایی پرش‌های ژیمناستیک می‌داند اما در تحقیق حاضر نسبت به این متغیر مشاهده‌ای جهت پیش‌بینی پرش واروی ژیمناستیک توسط متغیر نسبت قد نشسته به قد دیده نشد. بابو و تاپا نیز در مطالعه‌ای در سال 2024 بر روی 51 ورزشکار مرد نشان داد که طول کف‌پا با نیروی پرش در حرکت پرش متقابل دارای رابطه‌ی مثبت متوسطی می‌باشد (23). با توجه به اینکه ارتباط مستقیم و بالایی بین نیروی ایجاد شده در هنگام اجرای پرش و سرعت اولیه پرش وجود دارد. نتایج حاصل از این پژوهش با پژوهش حاضر در یک راستا می‌باشد که نشان می‌دهد طول کف پا می‌تواند به‌عنوان پیش‌بینی کننده‌ی سرعت عمودی پرش معرفی شود.
با توجه به نتایج حاصل از پژوهش‌های پیشین در اکثر مطالعات طول کف‌پا، طول اندام تحتانی، محیط ران و محیط ساق در ارتباط مستقیم با عملکرد پرش‌های عمودی بودند و متغیر نسبت قد نشسته به قد در ارتباط معکوس با عملکرد پرش عمودی دیده شد اما در نتایج پژوهش حاضر فقط طول کف‌پا با مطالعات فوق هم‌راستا بود و در رابطه با طول اندام تحتانی نتایج متناقض از مطالعات انجام شده بود همچنین با وجود همبستگی بین متغیرهای (محیط ران و نسبت قد نشسته به قد) با ارتفاع پرش در حرکت وارو و هم‌راستا بودن این موضوع با نتایج مطالعه شده اما هیچ‌یک از این دو متغیر نتوانستند توانای لازم جهت پیش‌بینی متغیرهای بیومکانیکی حرکت وارو را کسب کنند. احتمال می‌رود دلیل تفاوت‌های مشاهده شده در پژوهش حاضر به دلیل شکل خاص حرکت وارو و همچنین تفاوت در قد آزمودنی‌های حاضر در پژوهش حاضر باشد. نتایج این پژوهش نشان داد که متغیرهای آنتروپومتریک خاصی می‌توانند در پیش‌بینی عملکرد حرکت وارو در ژیمناستیک نقش داشته باشند. به‌طور خاص، طول کمتر اندام پایین‌تنه با بهبود عملکرد در این حرکت مرتبط بود. این یافته می‌تواند به این دلیل باشد که اندام‌های کوتاه‌تر، گشتاور اینرسی کمتری دارند و این امر به ژیمناست اجازه می‌دهد تا سریع‌تر حول محور خود بچرخد و کنترل بهتری بر چرخش داشته باشد. همچنین، مشاهده شد که کف پای بزرگ‌تر با افزایش زمان پرواز در حرکت وارو مرتبط است. این می‌تواند به این دلیل باشد که کف پای بزرگ‌تر، سطح اتکای بیشتری را فراهم می‌کند و به ژیمناست اجازه می‌دهد تا نیروی بیشتری را در لحظه جدا شدن از زمین اعمال کند که منجر به افزایش ارتفاع و در نتیجه زمان پرواز بیشتر می‌شود. بااین‌حال، سایر متغیرهای آنتروپومتریک مورد بررسی، مانند قد نشسته به قد محیط ران و محیط ساق پا، رابطه معناداری با متغیرهای بیومکانیکی حرکت وارو نشان ندادند. این می‌تواند به این دلیل باشد که این متغیرها تأثیر مستقیم و قابل‌توجهی بر مکانیک این حرکت خاص ندارند و عوامل دیگری مانند قدرت عضلانی، تکنیک و هماهنگی عصبی-عضلانی نقش مهم‌تری ایفا می‌کنند. در مجموع، نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که درحالی‌که برخی ویژگی‌های آنتروپومتریک می‌توانند در پیش‌بینی عملکرد ژیمناست‌ها در حرکت وارو مفید باشند، اما این تنها بخشی از تصویر است و عوامل دیگری نیز باید در نظر گرفته شوند. این یافته‌ها می‌توانند به مربیان و محققان در درک بهتر عوامل مؤثر بر عملکرد ژیمناست‌ها و طراحی برنامه‌های تمرینی مؤثرتر کمک کنند.
نتیجه گیری نهایی
با توجه به مطالعات انجام شده و نتایج حاصل از پژوهش فوق پیش‌بینی می‌شود که متغیر طول کف پا همان‌طور که در رابطه با عملکرد پرش‌های عمودی می‌تواند پیشبین خوبی باشد در اجرای حرکت واروی ژیمناستیک نیز می‌تواند به‌عنوان یک متغیر پیشبین معرفی شود. بااین‌وجود به دلیل محدود بودن مطالعات در رابطه با حرکت واروی ژیمناستیک نیاز به مطالعات بیشتر دیده می‌شود؛ اما در رابطه با طول اندام تحتانی به دلیل همسو نبودن با دیگر مطالعات نیاز به پژوهش‌های بیشتر در جهت اثبات این موضوع می‌باشد. همچنین گمان می‌رود به دلیل متفاوت بودن اجرای پرش در حرکت واروی ژیمناستیک با دیگر پرش‌های عمودی همچنین مقادیر پایین در میانگین قدی آزمودنی‌های این پژوهش نتایج فوق مشاهده شده است برای رفع این گمانه‌زنی‌ها نیاز به پژوهش‌های بیشتر در رابطه با اجرای حرکت واروی ژیمناستیک می‌باشد.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
در این مقاله کلیه اصول اخلاقی در نظر گرفته شدند (کد اخلاق ETHIC-202401-1149). به شرکت کنندگان در این پژوهش اجازه داده شده بود تا هر زمان که مایل بودند از روند پژوهش خارج شوند. همچنین تمامی شرکت کنندگان در جریان روند و مراحل مختلف شرکت در پژوهش قرار داشتند. به تمامی شرکت کنندگان این اطمینان داده شده بود که اطلاعات آن‌ها محرمانه نگه داشته می شود.
حامی مالی
این پژوهش برگرفته از پایان‌نامه کارشناسی ارشد نویسنده اول بوده و هیچ‌گونه حمایت مالی از سازمان‌های دولتی، خصوصی یا غیرانتفاعی دریافت نکرده است.
مشارکت نویسندگان
تمام نویسندگان در طراحی، اجرا و نگارش همه بخش های پژوهش حاضر مشارکت داشته اند.
تعارض
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.
فهرست منابع
1. Shahbazi Moghadam M, Hemmatinejad M, Azari Hamidian A. Biomechanical analysis of back salto in gymnastic through measuring forces and angles in take off and landing. Harakat. 1999;3(3):7-21.
2. Bhattacharya S, Singh A. Kinematical analysis of backsalto in gymnastics. International Journal of Yogic, Human Movement and Sports Sciences. 2019;4(1):1399-1401.
3. Kaur K, Koley S. Anthropometric determinants of competitive performance in gymnastics: a systematic review. International Journal of Health Sciences and Research. 2019;9(7):249-256.
4. Papić V, Rogulj N, Pleština V. Identification of sport talents using a web-oriented expert system with a fuzzy module. Expert Systems with Applications. 2009;36(5):8830-8838. [DOI:10.1016/j.eswa.2008.11.031]
5. Ghobadi B, Bahrami S, Eydi H. Designing a talent identification model in student sports with emphasis on psychological factors. Sport Psychology Studies. 2022;11(40):85-106.
6. Forminte VN, Cosma L, Damian M, Dobrescu T, Potop V. Biomechanical analysis of the phase structure of Pak Salto on uneven bars. Journal of Physical Education and Sport. 2022;22(8):1893-1899.
7. Di Cagno A, Baldari C, Battaglia C, Monteiro MD, Pappalardo A, Piazza M, et al. Factors influencing performance of competitive and amateur rhythmic gymnastics-Gender differences. Journal of Science and Medicine in Sport. 2009;12(3):411-416. [DOI:10.1016/j.jsams.2008.01.006] [PMID]
8. Taboada-Iglesias Y, Santana MV, Gutiérrez-Sánchez Á. Anthropometric profile in different event categories of acrobatic gymnastics. Journal of human kinetics. 2017;57:169. [DOI:10.1515/hukin-2017-0058] [PMID]
9. D'Alessandro C, Morelli E, Evangelisti I, Galetta F, Franzoni F, Lazzeri D, et al. Profiling the Diet and Body Composition of Subelite Adolescent Rhythmic Gymnasts. Pediatric Exercise Science. 2007;19(2):215-227. [DOI:10.1123/pes.19.2.215] [PMID]
10. Douda HT, Toubekis AG, Avloniti AA, Tokmakidis SP. Physiological and Anthropometric Determinants of Rhythmic Gymnastics Performance. International Journal of Sports Physiology and Performance. 2008;3(1):41-54. [DOI:10.1123/ijspp.3.1.41] [PMID]
11. Opala-Berdzik A, Głowacka M, Juras G. Postural sway in young female artistic and acrobatic gymnasts according to training experience and anthropometric characteristics. BMC Sports Science, Medicine and Rehabilitation. 2021;13:1-11. [DOI:10.1186/s13102-021-00236-w] [PMID]
12. Wyon M, Allen N, Angioi M, Nevill A, Twitchett E. Anthropometric factors affecting vertical jump height in ballet dancers. Journal of dance medicine & Science. 2006;10(3-4):106-110. [DOI:10.1177/1089313X06010003-405]
13. Aceski A, Spasovska K. The kinematic differences in the glide kip on horizontal bar between the elite gymnast and students. European journal of physical education and sport Science. 2019;5(3):65-76.
14. Kerr DA, Ackland TR, Schreiner AB. The elite athlete-assessing body shape, size, proportion and composition. Asia Pacific Journal Clinical Nutrition. 1995;4(1):25-30.
15. Norton KI, Eston R. Kinanthropometry and Exercise Physiology. London: Routledge; 2018. [DOI:10.4324/9781315385662]
16. Midi H, Sarkar SK, Rana S. Collinearity diagnostics of binary logistic regression model. Journal of interdisciplinary mathematics. 2010;13(3):253-267. [DOI:10.1080/09720502.2010.10700699]
17. Aouadi R, Alanazi HMN. Relationship between lower limbs length and vertical jump in young volleyball players. The Swedish Journal of Scientific Research. 2015;2(4):18-22.
18. Aiyegbusi AI, Fapojuwo OO, Ayodele A. Vertical jump performances in recreational basketball players: the role of physical characteristics and anthropometric parameters of the lower limbs. Medicina Sportiva: Journal of Romanian Sports Medicine Society. 2017;13(1):2853.
19. Davis DS, Briscoe DA, Markowski CT, Saville SE, Taylor CJ. Physical characteristics that predict vertical jump performance in recreational male athletes. Physical therapy in Sport. 2003;4(4):167-174. [DOI:10.1016/S1466-853X(03)00037-3]
20. Davis DS, Bosley EE, Gronell LC, Keeney SA, Rossetti AM, Mancinelli CA, et al. The relationship of body segment length and vertical jump displacement in recreational athletes. The Journal of Strength & Conditioning Research. 2006;20(1):136-140.
https://doi.org/10.1519/00124278-200602000-00021 [DOI:10.1519/R-16354.1]
21. Saiyed MZ, Pais V, Shaikh A, Shemjaz AM, Pais S. Relationship of limb girth, segmental limb length, hamstring flexibility with vertical jump in male sports players. International Journal of Current Research and Review. 2015;7(4):72-75.
22. Fattahi A, Ameli M, Sadeghi H, Mahmoodi B. Relationship between anthropometric parameters with vertical jump in male elite volleyball players due to game's position. Journal of human sport and Exercise. 2012;7(3):714-726. [DOI:10.4100/jhse.2012.73.11]
23. Babu TS, Thapa RK. The relationship of foot anthropometry with countermovement jump and squat jump performance among male university-level athletes. Journal of Human Sport and Exercise. 2025;20(1):157-168. [DOI:10.55860/2dzaj142]
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تماس با ما
فصلنامه بیومکانیک ورزشی
همدان،شهرک مدنی، بلوار امام خمینی(ره)، بلوار پروفسور موسیوند، مجتمع دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، معاونت پژوهش و فناوری، دفتر مجلات علمی
صندوق پستی: 734
تلفن دفتر نشریه: 08134494042
وب‌سایت: http://biomechanics.iauh.ac.ir
ایمیل: sportbiomechanics@iauh.ac.ir
