دوره 4، شماره 4 - ( 12-1397 )                   جلد 4 شماره 4 صفحات 65-54 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Hosseini R, Norasteh A A, Nemati N. Comparing the Balance of Male Athletes Aged 11-14 Years With and Without Genu Varum. J Sport Biomech 2019; 4 (4) :54-65
URL: http://biomechanics.iauh.ac.ir/article-1-180-fa.html
حسینی رضا، نورسته علی اصغر، نعمتی نظام. مقایسه تعادل ورزشکاران 11 تا 14 سالِ با و بدون زانوی پرانتزی. مجله بیومکانیک ورزشی. 1397; 4 (4) :54-65

URL: http://biomechanics.iauh.ac.ir/article-1-180-fa.html


1- گروه آسیب‌شناسی ورزشی و حرکات اصلاحی، دانشکده تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.
متن کامل [PDF 3264 kb]   (1936 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (3179 مشاهده)
متن کامل:   (2057 مشاهده)
مقدمه
کنترل پاسچر به صورت کنترل وضعیت بدن در فضا به منظور حفظ ثبات و جهت‌گیری بدن تعریف می‌شود. جهت‌گیری پاسچرال را می‌توان به عنوان توانایی حفظ ارتباط مناسب بین سگمان‌های بدن و بین بدن و محیط جهت انجام یک وظیفه تعریف کرد. در بسیاری از وظایف عملکردی، راستای بدن عمودی است و برای حفظ این وضعیت، از محرک‌های حسی گوناگون همچون جاذبه (سیستم وستیبولار)، سطح اتکا (سیستم حسی‌پیکری) و ارتباط بدن با اشیای موجود در محیط (سیستم بینایی) استفاده می‌شود. 
ثبات پاسچرال یا تعادل، توانایی بدن در حفظ توازن بین نیروها و گشتاورهای مؤثر روی مرکز جرم بدن است. زمانی یک سیستم پایدار است که حرکات آن با وجود اِعمال اغتشاش بر آن، خیلی از مسیر مطلوب خارج نشود و مرکز جرم آن درون تکیه‌گاه حفظ شود [1]. اندام تحتانی به واسطه نقش عمده‌ای که در تحمل وزن، جذب و تعدیل فشارها و ضربات وارد‌شده در هنگام فعالیت‌های دینامیکی چون راه‌رفتن، دویدن، پریدن و حفظ وضعیت بدن در حالت ایستاده و در حال حرکت بر عهده دارد، از اهمیت ویژه‌ای در بین تحقیقات برخوردار است [2]. مفصل زانو نقش بسیار مهمی در حمایت بدن و انتقال وزن آن حین فعالیت‌های ایستا و پویا ایفا می‌کند، ولی ازآنجاکه تقریباً هیچ عامل استخوانی در ایجاد ثبات آن نقش ندارد، یکی از آسیب‌پذیرترین مفاصل بدن است [3]. زانوی پرانتزی یکی از ناهنجاریهای اندام تحتانی است [4]. چنین تغییراتی در اندام تحتانی می‌تواند موجب برهم‌خوردن خط جاذبه نسبت به سطح اتکا و درنهایت موجب تغییرات قابل توجه در شاخص تعادل فرد شود. محور مکانیکی زانو در حالت طبیعی از مرکز مفصل زانو یعنی از توبرکل بین کوندیلی درشت‌نی می‌گذرد و در حالت ایستاده روی دو پا، نیروی وزن به صورت مساوی بین بخش‌های داخلی و خارجی زانو تقسیم می‌شود [5]. با توجه به تأثیر زانوی پرانتزی بر انحراف محور مکانیکی مفصل زانو و همین‌طور تأثیر چرخش داخلی و خارجی مچ پا بر انحراف محور مکانیکی مچ پا، انحرافات محور مکانیکی مفاصل اندام تحتانی می‌تواند تأثیر بسزایی در نیروهای وارده از طرف زمین و برهم‌خوردن تعادل داشته باشد [6]. 
در سال‌های اخیر در تحقیقات به بررسی تأثیر ناهنجاری زانوی پرانتزی بر پارامترهای بیومکانیکی اندام تحتانی در حین فعالیت‌های ایستا (ایستادن روی یک پا) و پویا (راه‌رفتن و دویدن) پرداخته شده است [7]. نایلند و همکاران نشان دادندکه افراد دارای زانوی پرانتزی در مقایسه با افراد سالم هنگام ایستادن روی یک پا، در حالتی که زانو 20 درجه فلکشن دارد، دارای تعادل ضعیف‌تری هستند [8]. عنبریان و همکاران در پژوهش خود تحت عنوان «تأثیر ناهنجاری زانوی پرانتزی بر کنترل تعادل بدن متعاقب اعمال شتاب ناگهانی پاسچرال در دختران نوجوان» نشان دادند که کنترل پاسچر هنگام مواجهه با آشفتگی ناگهانی در دانش‌آموزان دختر دارای زانو پرانتزی در مقایسه با هم‌سالان سالم ضعیف‌تر است [9]. 
بختیاری و همکاران در تحقیق خود تحت عنوان «اثر ناهنجاری زانوی پرانتزی بر افزایش نوسانات پاسچر و افزایش خطر افتادن» نشان دادند، اختلال مکانیکی ناشی از ناهنجاری زانوی پرانتزی می‌تواند منجر به برهم‌خوردن شاخص‌های تعادل طرفی در وضعیت‌های ایستا و پویا شود [5]. تاجدینی کاکاوندی و همکاران تأثیر ناهنجاری زانوی پرانتزی بر کنترل پاسچر بدن حین راه‌رفتن و دویدن در مردان فعال را بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که تغییرات مرکز جرم به فشار در جهت قدامی‌خلفی بین گروه‌های آزمایشی حین راه‌رفتن و دویدن در اندام برتر و دویدن در اندام غیربرتر معنادار بود، اما در جهت داخلی‌خارجی اختلاف معناداری در هیچ‌کدام از متغیرها مشاهده نشد [2]. 
شجاع‌الدین و همکاران برخلاف یافته‌های تحقیقات قبلی نشان دادند که وجود ناهنجاری زانوی پرانتزی بر کنترل پاسچر پسران 10 تا 12 سال مؤثر نبوده است. علت آن را می‌‌توان عدم توانایی رشد جسمانی و عضلانی مناسب آزمودنی‌ها دانست،که باعث شده است گروه کنترل نتواند خود را از جهت کنترل پاسچر نسبت به گروه زانوی پرانتزی، متفاوت نشان بدهد [10]. فعالیت بدنی می‌تواند در بهبود برخی از سیستم‌های حسی‌حرکتی که در حفظ تعادل افراد مشارکت دارند، ایفای نقش کند که این کار احتمالاً از طریق بهبود کنترل عصبی‌عضلانی مانند کاهش تغییرپذیری در به‌کارگیری واحدهای حرکتی و بهبود همزمانی واحدهای حرکتی باشد [11]. 
با تأکید بر تئوری سیستم‌ها مشخص می‌شود که سیستم‌های مختلفی در کنترل پاسچر نقش دارند. به نظر می‌رسد ماهیت ورزش و فعالیت بدنی به گونه‌ای است که می‌تواند روی هریک از سیستم‌ها اثرگذار باشد [12]. منابع و اسناد بسیار محدودی در ارتباط با نقش ناهنجاری‌های زانو مخصوصاً در میان نوجوانان ورزشکار بر روی کنترل تعادل بدن وجود دارد. زانو یکی از مفاصل مهم اندام تحتانی است و پژوهش‌های بسیاری تأثیر منفی بروز ناهنجاری در این مفصل بر تعادل را نشان داده‌اند. با وجود این، سن شروع این اثرات منفی بر تعادل و سازوکارهای زیرساختی آن با ابهاماتی روبه‌روست. با توجه به اینکه پژوهشی درزمینه اثرات ناهنجاری زانوی پرانتزی بر تعادل در ورزشکاران در سنین پایین یافت نشد، پژوهش حاضر با هدف بررسی تعادل پویا و ایستای ورزشکاران نوجوان با ناهنجاری زانوی پرانتزی و نوجوانان سالم طراحی شده است.
روش‌شناسی
 با توجه به اهداف و محتوای تحقیق حاضر، این تحقیق کاربردی و از نظر روش از نوع علّی‌مقایسه‌ای است. نمونه‌های تحقیق به صورت هدفمند از بین ورزشکاران نوجوان پسر شهرستان مریوان انتخاب شدند. این افراد ورزشکاران غیرحرفه‌ای بودند که حداقل هفته‌ای سه جلسه به طور منظم به ورزش می‌پرداختند، اما سابقه قهرمانی یا عضویت در تیم‌هایی فراتر از سطح شهرستان را نداشتند. در تحقیق حاضر برای همگنی بیشتر افراد، آزمودنی‌ها از میان ورزشکاران رشته‌های والیبال، بسکتبال و هندبال انتخاب شدند. میزان و مدت فعالیت ورزشی برای افراد در هر سه گروه در سطح یکسانی بود [13]. 
به منظور انتخاب آزمودنی‌های این تحقیق در یک روند غربالگری و با استفاده از کولیس برای شناسایی ناهنجاری زانوی پرانتزی، 580 نفر ورزشکاران نوجوان 11 تا 14 سال مورد بررسی قرار گرفتند. سپس از بین این افراد 42 نفر با و بدون ناهنجاری زانوی پرانتزی در قالب دو گروه 21‌نفره با ویژگی‌های عمومی برای ارزیابی پایانی انتخاب شدند. معیارهای خروج از این تحقیق شامل داشتن سابقه اسپرین مچ پا، شکستگی و یا جراحی در اندام تحتانی، ستون فقرات و لگن در یک سال گذشته، ابتلا به عفونت گوش داخلی، وجود اختلالات بینایی اصلاح‌نشده توسط عینک و یا سابقه صدمات مغزی، پرداختن به ورزش حرفه‌ای، سابقه قهرمانی، ناهنجاری زانوی ضربدری، زانوی عقب‌رفته در وضعیت ایستاده طبیعی، عدم تقارن لگنی و یا تفاوت بیشتر از یک سانتی‌متر در طول پاها بود.
روش اندازه‌گیری زانوی پرانتزی با استفاده از کولیس
برای اندازه‌گیری این ناهنجاری، فرد بدون کفش و جوراب درحالی‌که زانوها و ران‌های وی دیده می‌شود، بدون هیچ‌گونه انقباضی و تونوس غیرطبیعی در عضلات ناحیه ران می‌ایستد. زانوها باید در حالت اکستنشن کامل قرار گرفته و قوزک‌های دو پا به‌گونه‌ای به هم بچسبند که استخوان‌های کشکک به روبه‌رو باشند. در این حالت فاصله بین دو کندیل داخلی ران‌ها (فوق لقمه داخلی ران) با کولیس اندازه‌گیری می‌شود. اگر فاصله بین دو کندیل بیشتر از سه سانتی‌متر باشد، زانو، پرانتزی محسوب می‌‌شود [5]. 
روش ارزیابی تعادل ایستا
 برای سنجش تعادل ایستای آزمودنی‌ها از آزمون باس استیک استفاده شد [14]. این آزمون به این صورت انجام شد که مدت‌زمانی که فرد می‌توانست بر روی پنجه پا بر روی یک قطعه الوار با عرض یک اینچ (5/2 سانتی‌متر) بدون لمس زمین بایستد ثبت می‌شد. جهت آشنایی آزمودنی با آزمون، افراد سه مرتبه و با فاصله 15 ثانیه استراحت، آزمون را انجام دادند و بعد از یک دقیقه آزمون اصلی انجام گرفت. این آزمون سه‌بار برای هر پا انجام شد و زمان‌های هر شش کوشش با هم جمع شد و به عنوان امتیاز کلی در نظر گرفته شد (تصویر شماره 1).
روش ارزیابی تعادل پویا
از آزمون تعادل Y‌ برای ارزیابی تعادل پویا استفاده شد [16 ،15]. پایایی درون آزمونگر 91/0 تا 85/0و پایایی بین آزمونگر 99/0 و همچنین پایایی امتیاز ترکیبی درون آزمونگر این آزمون به ترتیب 99/0 و 91/0 گزارش شده است [16]. در این آزمون فرد باید تعادل خود را روی یک پا بدون درگیرشدن سطح اتکا و به‌هم‌خوردن تعادل حفظ کند، در حالی که با پای دیگر عمل رسش را با کسب حداکثر فاصله در سه جهت انجام می‌دهد (تصویر شماره 2). هدف از انجام عمل رسش در این آزمون حفظ تعادل هنگام ایجاد حداکثر اختلال در موازنه بدن و توانایی برگشت به حالت تعادل است. سه کوشش در هر جهت با 15 ثانیه استراحت میان هر اجرا توسط هر آزمودنی صورت می‌گرفت. نمره کلی با استفاده از فرمول شماره 1 محاسبه شد. مقدار رکورد به دست آمده برحسب سانتی‌متر به طول پای آزمودنی بر حسب سانتی‌متر نرمالایز شد.
1.

برای تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع‌آوری شده از روش‌های آماری توصیفی و استنباطی استفاده شد. جهت تشخیص طبیعی‌بودن داده‌ها، آزمون کلموگروف‌اسمیرنوف (جدول شماره 1) و برای مقایسه بین گروه‌ها از آزمون تی گروه‌های مستقل در سطح معنی‌داری 95 درصد (05/0α‌≤) و از نسخه 23 نرم‌افزار SPSS استفاده شد.
نتایج
 جدول شماره 1 نتایج آزمون کلموموگروف‌اسمیرنوف برای طبیعی‌بودن داده‌ها در تعادل ایستا و پویا، جدول شماره 2 میانگین و انحراف استاندارد ویژگی‌های فردی آزمودنی‌ها و جدول شماره 3 میانگین و انحراف معیار متغیرهای تحقیق را نشان می‌دهند.
نتایج آزمون تی گروه‌های مستقل (جدول شماره 4) نشان داد که بین تعادل ایستا در افراد با و بدون زانوی پرانتزی تفاوت معنی‌داری وجود ندارد و همچنین نتایج آزمون در مسیر قدامی در تعادل پویا نیز تفاوت معنی‌داری را نشان نداد. اما در مسیرهای خلفی‌خارجی و خلفی‌داخلی به ترتیب تی گروه‌های مستقل 15/3 و 17/3 و سطح معنی‌داری (004/0‌(P= و (003/0‌(P= بود که از لحاظ آماری معنی‌دار بود. به عبارت دیگر افراد با ناهنجاری زانوی پرانتزی نسبت به همتایان سالم خود از تعادل پویایی کمتری در مسیرهای خلفی‌خارجی و خلفی‌داخلی برخوردار بودند.
بحث
در این پژوهش تفاوتی در تعادل ایستا بین گروه افراد دارای زانوی پرانتزی و گروه افراد سالم مشاهده نشد. در مورد تعادل پویا نیز در جهت قدامی هیچ‌گونه تفاوتی بین دو گروه مشاهده نشد. اما در جهت‌های خلفی‌داخلی و خلفی‌خارجی تفاوت معنی‌داری بین دو گروه مشاهده شد. به عبارت دیگر افراد ورزشکار با ناهنجاری زانوی پرانتزی نسبت به افراد ورزشکار سالم در این جهت‌ها از تعادل کمتری داشتند. تعادل که روند حفظ مرکز ثقل در محدوده سطح اتکای بدن تعریف می‌شود، اغلب به عنوان یکی از شاخص‌های ارزیابی عملکرد اندام تحتانی به کار برده می‌شود [17]. دارابودن سیستم کنترل تعادل سالم، موضوعی ضروری و حیاتی برای جلوگیری از آسیب هنگام فعالیت‌های روزمره است [18]. 
توانایی کنترل تعادل و ایجاد تغییرات در راستای بدن در واکنش به نیروهای وارده به بدن هنگام فعالیت‌های بدنی سنگین نظیر فعالیت‌های ورزشی برای جلوگیری از آسیب‌دیدگی بدن ضروری است [19]. در مورد تعادل ایستا نتایج تحقیق حاضر با نتایج برخی تحقیقات انجام شده در این زمینه هم‌سو بود. شجاع‌الدین و همکاران ارتباط بین ناهنجاری زانوی پرانتزی با کنترل پاسچر پویا و ایستا در پسران نوجوان را مورد بررسی قرار دادند. نتایج نشان داد که وجود ناهنجاری زانوی پرانتزی بر کنترل پاسچر ایستا بر پسران10 تا 12 سال مؤثر نبوده است [10]. افراد شرکت کننده در پژوهش شجاع‌الدین و همکاران میانگین سنی 2/11 داشتند و هیچ‌گونه سابقه تمرین ورزشی منظم و فعالیت در رشته ورزشی خاص را نداشتند.
 عنبریان و همکاران در تحقیق خود تحت عنوان «تأثیر ناهنجاری زانوی پرانتزی برکنترل تعادل بدن متعاقب اعمال شتاب ناگهانی پاسچرال در دختران نوجوان» به این نتیجه رسیدند که هر دو گروه در وضعیت چشم باز نسبت به چشم بسته از تعادل بهتری برخوردار هستند، هرچند این تفاوت معنی‌دار نبود [9]. در این پژوهش افراد شرکت کننده دختران غیرورزشکار با میانگین سنی 5/13 سال بودند و برای سنجش تعادل ایستا از دستگاه توزیع فشار کف پا استفاده کردند. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که در ناهنجاری‌های وضعیتی مانند زانوی پرانتزی، به علت به‌هم‌خوردن تعادل عضلانی و تغییر نسبت قدرت عضلات، ممکن است تغییر در ترتیب فعال‌شدن عضلات و کاهش کنترل عصبی‌عضلانی رخ دهد که این امر می‌تواند باعث افت عملکرد تعادلی در این افراد شود [20]. با وجود این، نتایج پژوهش حاضر تفاوتی در عملکرد تعادل ایستا این گروه از نوجوانان را نشان نداد. 
نگاه دقیق‌تر به ادبیات پژوهش و همچنین شرایط اجرای پژوهش حاضر می‌تواند در تبیین نتایج این پژوهش سودمند باشد. شواهدی بسیار قوی وجود دارد که نشان می‌دهد تعادل افراد تا سنین 12‌سالگی به عملکرد تعادلی در بزرگ‌سالی نزدیک نمی‌شود و سازوکار کنترل پاسچر در کودکان با بلوغ تغییر می‌کند [21]. به عنوان مثال در کودکان تا سن 6، 7‌سالگی نقش درون‌دادهای بینایی و تعادلی در کنترل پاسچر، غالب به نظر می‌رسد، ولی در دوران بلوغ نقش گیرنده‌های حس عمقی پررنگ‌تر می‌شود [22]. دیوپسیکور و همکاران نشان ‌دادند، اوج ثبات پاسچر در 25سالگی است [23]. حال، با توجه به این که آزمودنی‌های این پژوهش از لحاظ سنی به عملکرد تعادلی بزرگسالی نرسیده‌اند، می‌توان این‌گونه بیان کرد که به دلیل سن پایین و به خاطر عدم تکمیل رشد جسمانی آزمودنی‌های این تحقیق، گروه کنترل نتوانسته‌اند اختلاف محسوسی را نسبت به گروه آزمایش در سنجش تعادل ایستا از خود نشان دهند.همچنین به دلایل مذکور، به نظر می‌رسد اثرات منفی ناهنجاری بر کنترل پاسچر هنوز در گروه زانوی پرانتزی نهادینه نشده است. به عبارت دیگر گروه کنترل هنوز به اوج عملکرد تعادلی خود نرسیده و از سوی دیگر ناهنجاری زانوی پرانتزی نیز به دلیل سن کم آزمودنی‌ها اثرات منفی کمی داشته است. 
صادقی و همکاران به این نتیجه رسیدند که نوسان پاسچر در وضعیت‌های دوپا چشم باز و وضعیت تک‌پا چشم باز بین دو گروه دارای زانوی پرانتزی و گروه سالم تفاوت معناداری داشت [24]. البته عدم هم‌سو‌بودن این پژوهش با پژوهش صادقی و همکاران را می‌توان این‌گونه بیان کرد که افراد شرکت کننده در تحقیق صادقی و همکاران را دانشجویان مرد تشکیل می‌دادند و برای ثبت تغییرات مرکز فشار از صفحه نیروسنج استفاده کردند.  بختیاری و همکاران در پژوهشی تحت عنوان «اثر ناهنجاری زانوی پرانتزی بر افزایش نوسانات پاسچر و افزایش خطر افتادن» نشان دادند که اختلال مکانیکی ناشی از ناهنجاری زانوی پرانتزی می‌تواند منجر به برهم‌خوردن شاخص‌های تعادل طرفی در وضعیت‌های ایستا و پویا شود [5]. این اختلاف در نتایج بین این دو پژوهش را می‌‌توان به اختلاف سنی آزمودنی‌های پژوهش حاضر با پژوهش بختیاری و همکاران نسبت داد. آزمودنی‌های بختیاری و همکاران، دانشجویان با میانگین سنی 22 سال بودند، ولی در تحقیق حاضر، میانگین سنی آزمودنی‌ها 13سال است. علاوه بر این پژوهش بختیاری و همکاران، روی دختران صورت گرفته است، در حالی که آزمودنی‌های پژوهش حاضر پسر بودند. به نظر می‌‌رسد به دلیل سن پایین‌تر، آزمودنی‌های پژوهش حاضر کمتر تحت تأثیر آثار منفی ناهنجاری قرارگرفته‌اند. 
در مورد تعادل پویا، نتایج در مسیر قدامی معنی‌دار نبود به عبارت دیگر هیچ‌گونه تفاوتی بین دو گروه در مسیر قدامی مشاهده نشد. اما در مسیرهای خلفی‌داخلی و خلفی‌خارجی تفاوت معنی‌داری بین دو گروه مشاهده شد. به عبارت دیگر افراد با ناهنجاری زانوی پرانتزی نسبت به افراد ورزشکاران سالم در این مسیرها تعادل کمتری داشتند. در مورد تعادل پویا نتایج این تحقیق با تحقیق عنبریان و همکاران، بختیاری و همکاران هم‌سو بود. آن‌ها در پژوهش‌های خود به این نتیجه رسیدند که در هنگام مواجه با آشفتگی ناگهانی، افراد با ناهنجاری زانوی پرانتزی نسبت به افراد سالم تعادل ضعیف‌تری داشتند [9 ،5]. اما یافته‌های ما در مورد تعادل پویا با یافته‌های شجاع‌الدین و همکاران هم‌سو نبود. 
بر اساس نظریه سیستم‌ها، حفظ تعادل و متعاقب آن ایجاد حرکت، مستلزم تلفیق داده‌های حسی و توانایی سیستم عضلانی‌اسکلتی برای اعمال نیروی مناسب است. با توجه به اینکه تعادل در زنجیره حرکتی بسته حفظ می‌شود و بر هماهنگی بازخورد و راهبردهای حرکتی بین ران، زانو و مچ پا متکی است، تعادل می‌تواند با نقص در بازخورد آوران (دستگاه بینایی، دهلیزی و حسی‌پیکری) یا نقص در قدرت و پایداری مکانیکی هر مفصل دچار اختلال شود [25]. انحراف مکانیکی زانو می‌تواند راهبرد کنترل پاسچر را هنگام ایستادن به چالش بکشد [26]. 
نورسته و همکاران نشان دادند که اگر تقارن عضلات و موقعیت مفاصل نسبت به حالت اولیه تغییر کند، سیستم حس عمقی دچار اختلال می‌شود و احتمالاً این سیستم نیز اطلاعات درستی را در مورد موقعیت عضلات و مفاصل به سیستم عصب مرکزی مخابره نمی‌کند [27]. اگر مرکز ثقل بدن از حالت تعادل خارج شود، برای برگرداندن بدن به حالت عادی و طبیعی خود، فعالیت عضلانی زیادی لازم دارد [28]. 
زمانی که تعادل پویای بدن در اثر حرکات انتقالی یا رسشی مورد بررسی قرار می‌گیرد، فرد برای بازیابی تعادل بدن از راهبرد ران استفاده می‌کند. در این راهبرد، برای بازیابی تعادل به طور عمده از فعالیت عضلانی ناحیه نزدیک به تنه و ران استفاده می‌شود. عملکرد عضلات ران به طور طبیعی بر روی مفصل زانو اثرگذار هستند. به همین دلیل شاید بتوان به این نکته اشاره کرد که آزمون‌های ایستا برای ارزیابی تعادل بدن، آزمون‌های مناسبی برای افراد بیمار و مسن باشند، اما برای ارزیابی عملکرد تعادلی در موقعیت‌های دینامیکی نسبتاً آسان باشند [9]. 
استیف و همکاران در تحقیقی بر روی تجزیه و تحلیل راه‌رفتن نوجوانان و جوانان دارای زانوی پرانتزی نشان دادند با وجود اینکه ناهنجاری زانوی پرانتزی در صفحه فرونتال است، اما علاوه بر صفحه فرونتال، این ناهنجاری باعث ایجاد تغییرات متعددی در متغیرهای کینماتیکی و کینتیکی در صفحه ساجیتال و افقی نیز می‌شود. این ناهنجاری در صفحه ساجیتال باعث کاهش معنادار حداکثر گشتاور اکستنشن زانو و حداکثر دامنه اکستنشن زانو در مرحله نهایی استانس می‌شود [29]. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که تغییرات راستای مفصل زانو در صفحه فرونتال به خودی‌خود قادر است که موجب برهم‌خوردن تعادل طرفی پویا در افراد با ناهنجاری زانوی پرانتزی در مفصل زانو شود، در حالی که نوسانات پاسچر در صفحه ساجیتال به خوبی کنترل شده و پایداری و ثبات فرد دستخوش اختلال نشده است. 
با توجه به تغییر راستای تاندون عضله چهار سر در افراد دارای زانوی پرانتزی، این عضله دچار کاهش عملکرد شده [30] و نیروی وزن به سمت بخش داخلی زانو منتقل می‌شود و نیروهای فشاری را در این قسمت افزایش می‌دهد [31]. به نظر می‌رسد که جابه‌جایی به طرف داخل در افراد با زانوی پرانتزی می‌تواند موجب افزایش نوسانات پاسچر در آن‌ها شود. این موضوع با یافته‌های هایم و همکاران مطابقت دارد که نشان دادند دفورمیتی زانو می‌تواند توزیع طبیعی و متقارن وزن را در این مفصل تغییر دهد که این توزیع غیرمتقارن وزن در صفحه فرونتال خود می‌تواند عامل افزایش نوسانات پاسچر در مفصل زانو و مچ پا شود [32]. به نظر می‌رسد افزایش توزیع نامتقارن وزن موجب افزایش بی‌ثباتی پاسچرال از طریق کاهش تأثیر سازوکار بار / بدون بار مفصل ران و افزایش گشتاورهای جبرانی در مفصل مچ پا شود که درنهایت باعث افزایش نوسانات پاسچرال می‌شود [31]. نایلن و همکاران نشان دادند افراد با زانوی پرانتزی در مقایسه با افراد سالم به علت اتکای بیشتر به مفاصل سابتالار و مید تارسال دارای کنترل وضعیتی و تعادل ضعیف‌تری هستند و کنترل عملکردی ضعیف‌تری در عضلات پلانتار فلکسور مچ پا دارند [8].
نتیجه‌گیری نهایی
نتایج پژوهش حاضر نشان داد تعادل ایستای افراد با ناهنجاری زانوی پرانتزی و سالم تفاوت معنی‌داری ندارد که شاید به علت این است که ورزش ماهیتی پویا داشته و چون به صورت ایستا نیست، بر تعادل ایستای افراد چندان مؤثر نیست. اما در خصوص تعادل پویای این افراد نشان داده شد که افراد با ناهنجاری زانوی پرانتزی نسبت به افراد سالم تعادل پویای کمتری در مسیرهای خلفی‌داخلی و خلفی‌خارجی دارند. به‌طورکلی ناهنجاری زانوی پرانتزی بر تعادل پویای آزمودنی‌های این پژوهش در مقایسه با گروه کنترل تأثیر داشته است. به نظر می‌‌رسد بروز اثرات منفی ناهنجاری بر تعادل نیازمند گذشت زمان است؛ به عبارتی با افزایش سن این تفاوت بیشتر شده و خود را نشان می‌دهد. با وجود این پیشنهاد می‌شود که این تحقیق با نمونه‌های بیشتر و با طیف سنی وسیع‌تر انجام شود تا بتوانیم یافته‌های حاصل از آن را به گروه‌های بیشتر تعمیم دهیم.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
قبل از شروع پژوهش، شرح مختصری در مورد نحوی اجرای آن برای ورزشکاران توضیح داده شد. سپس با اخذ رضایت‌نامه از والدین آن‌ها به ایشان گفته شد هر موقع خواستند می‌توانند پژوهش را ترک کنند. قبل از شروع و انتخاب آزمودنی‌ها مجوز حضور در سالن‌های ورزشی از طرف اداره ورزش و جوانان شهرستان مریوان برای این پژوهش صادر شد.
حامی مالی
این مقاله از هیچ‌گونه حمایت مالی برخوردار نبوده است.
مشارکت نویسندگان
جمع‌آوری داده‌ها و نگارش کلیه بخش‌ها: رضا حسینی؛ ویرایش اولیه: نظام نعمتی؛ ویرایش نهایی: علی‌اصغر نورسته. 
تعارض منافع
بنا به اظهار نویسندگان، این مقاله هیچ‌گونه تعارض منافعی نداشته است.
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1397/8/19 | پذیرش: 1397/11/8 | انتشار: 1397/12/10

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به فصلنامه بیومکانیک ورزشی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Journal of Sport Biomechanics

Designed & Developed by : Yektaweb