دوره 10، شماره 1 - ( 3-1403 )
جلد 10 شماره 1 صفحات 34-18 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Barghamadi M, Ghadimi KheshtMasjedi S, Piri E. The Effect of Various Exercise Protocols on the Improvement of Upper Cruciate Syndrome: A Systematic Review. J Sport Biomech 2024; 10 (1) :18-34
URL: http://biomechanics.iauh.ac.ir/article-1-335-fa.html
URL: http://biomechanics.iauh.ac.ir/article-1-335-fa.html
برغمدی محسن، قدیمی خشت مسجدی سجاد، پیری ابراهیم. تأثیر انواع پروتکل تمرینی بر بهبود سندرم متقاطع فوقانی: یک مطالعه مروری سیستماتیک. مجله بیومکانیک ورزشی. 1403; 10 (1) :18-34
1- گروه بیومکانیک ورزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
متن کامل [PDF 1790 kb]
(690 دریافت)
| چکیده (HTML) (1481 مشاهده)
متن کامل: (1902 مشاهده)
مقدمه
وضعیت‌های نامناسب حین انجام کارها و تکالیف شغلی به مدت طولانی می‌تواند منجر به اختلالات اسکلتی-عضلانی شود (1،2). از طرفی، شناخت زودهنگام و به‌موقع این انحرافات وضعیتی و برطرف کردن آن‌ها می‌تواند اختلالات ناشی از تغییر وضعیت را کاهش دهد و به صرفه‌جویی در وقت و هزینه کمک کند (3). جاندا این الگوها را به سه نوع سندرم متقاطع فوقانی، سندرم متقاطع تحتانی و سندرم لایر طبقه‌بندی کرد. سندرم متقاطع فوقانی در گردن و کمربند شانه‌ای رخ می‌دهد (4). این سندرم نوعی اختلال در سیستم اسکلتی-عضلانی است که در آن عمدتاً عضلات خلفی-فوقانی و قدامی ناحیه گردن که جزء عضلات تونیک هستند، کوتاه می‌شوند درحالی‌که عضلات عمقی قدامی ستون فقرات ناحیه گردنی و خلفی شانه که عمدتاً فازیک هستند، کشیده و ضعیف می‌شوند (5).
در این سندرم که یکی از علائم آن عارضه سر به جلو است، به دلیل افزایش فعالیت عضلات کمکی تنفسی، تنفس دچار مشکل می‌شود؛ همچنین احتمال دارد مفصل فکی‌گیجگاهی دچار استئوآرتریت شده و نیز فرد مبتلا به گردن‌درد مزمن شود (9-6, 4). جاندا به‌منظور درک بهتر ارتباط میان ناهنجاری‌های موجود در یک‌چهارم فوقانی بدن، به رابطه متقابل میان سیستم‌های اسکلتی-عضلانی و عصبی اشاره کرد و بیان داشت که بروز هرگونه نقص و اختلال در هریک از مفاصل و عضلات بدن، می‌تواند بر کیفیت و عملکرد سایر مفاصل و عضلات نیز تأثیر بگذارد. (10). در گذشته روش‌های گوناگونی برای اصلاح این سندرم وجود داشت. با اعمال روش‌های تمرینی جداگانه کششی و قدرتی بر روی ناهنجاری‌های سر به جلو، شانه به جلو و کایفوز به‌طور جداگانه انجام می‌شد، حال‌آنکه مشاهده سه ناهنجاری مذکور با همدیگر نشان از وجود سندروم متقاطع فوقانی است. سندروم متقاطع فوقانی می‌تواند همراه با کایفوز سینه‌ای غیرطبیعی و تغییراتی در بیومکانیک مفصل گلنوهومرال باشد و به درد ناحیه شانه و قفسه سینه منجر شود (9).
ازآنجاکه استخوان کتف هم به‌وسیله عضلات و هم از طریق دنده‌ها با ستون فقرات در ارتباط است، می‌توان انتظار داشت که هرگونه تغییر در وضعیت ستون فقرات به تغییر در وضعیت قرارگیری کتف منجر شود (11). وضعیت قرارگیری غیرطبیعی و تغییر راستای استخوان‌های کتف می‌تواند با برهم زدن ریتم اسکاپولاهومرال باعث بی‌ثباتی مفصل گلنوهومرال و مانع عملکرد طبیعی اندام فوقانی شود (10)؛ ازاین‌رو مطالعات اخیر بر استفاده از برنامه‌های تمرین‌درمانی جامع و همه‌نگر برای حل مشکل عدم تعادل عضلانی این ناحیه و ناهنجاری‌های همراه آن تأکید می‌کنند (4). به‌طور معمول در این برنامه‌ها تمرینات کششی و تمرینات قدرتی برای اصلاح وضعیت و همچنین کاهش درد ناشی از اصلاح وضعیت در نظر گرفته شده است (12). با توجه به اهمیت تحقیق و اثرات مثبت گزارش شده از تمرینات توان‌بخشی در این حوزه ضروری است تا آشنایی کافی در مورد اثرات هر کدام، اطلاعاتی جمع‌آوری گردد. لذا هدف از پژوهش حاضر مروری بر تأثیر انواع پروتکل تمرینی بر بهبود سندرم متقاطع فوقانی است.
روش شناسی
مطالعه حاضر از نوع مروری سیستماتیک بود، جستجوی مقالات به زبان فارسی و لاتین از ابتدای ماه دسامبر سال 2011 تا ابتدای ماه آپریل 2024 بود، که در پایگاه‌های تخصصی PubMed ، WOS ، Scopus ، SID، Magiran ، ISC ، Science Direct، JCR و Google Scholar انجام گرفت. برای استخراج مقالات از کلیدواژه‌های سندرم متقاطع فوقانی، کایفوز، سر به جلو، توان‌بخشی، تمرینات ورزشی، و آسیب استفاده شد. از بین 1860 مقاله‌ای که بر اساس کلیدواژه جستجو شد 74 مقاله مرتبط بر اساس معیارهای ورود و خروج انتخاب شدند. معیار ورود به مطالعه شامل مواردی از قبیل: 1- استفاده مقالات در حوزه سندرم متقاطع فوقانی بود. 2- مقالاتی که آزمودنی‌ها تنها به آسیب متقاطع فوقانی مبتلا شده بودند. 3- مقالاتی که در آن از عمل جراحی برای آسیب استفاده نکرده بودند. 4- مقالاتی که فایل آن‌ها در دسترس بود به‌عنوان معیارهای ورود مطالعه حاضر اتخاذ گردید درحالی‌که مقالاتی که آزمودنی‌ها مبتلا به سایر ناهنجاری‌های بدن بودند و یا سابقه‌ی عمل جراحی (توان‌بخشی پس از جراحی) داشتند و یا سابقه آسیب در اندام فوقانی داشتند از مطالعه خارج شدند. با توجه به معیارهای ورود و خروج ذکر شده در نهایت 10 مقاله در ارتباط با انواع پروتکل تمرینی در خصوص افراد مبتلا به سندرم متقاطع فوقانی مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعات به دو دسته تقسیم شدند که در دو جدول جداگانه به آن اشاره شد؛ مطالعه‌ای که به برسی انواع پروتکل تمرینی برای بهبود پاسچر در افراد مبتلا به عارضه سندرم متقاطع فوقانی پرداختند و مطالعاتی که به بهبود تعادل پویا و ایستا در افراد مبتلا به سندرم متقاطع فوقانی کمک کردند. بر اساس شکل 1، مراحلی که پژوهشگران به‌منظور ارزیابی کیفیت مقالات انجام داده‌اند نشان داده شده است. هدف اصلی محققان در گام اول، جستجو کلیدواژه‌های مناسب و تعیین استراتژی‌های جستجو بود. طی گام دوم، هدف پژوهشگران بررسی مقالات جستجو شده بر اساس کلیدواژه‌ها بود، در این مرحله نویسندگان تمامی مقالات را در پوشه‌های جداگانه دسته-بندی کردند. در گام سوم ارزیابی کیفیت مقالاتی که معیارهای ورود به مطالعه را داشتند، توسط پرسشنامه دان و بلک مورد بررسی قرار گرفت (13). در این مرحله دو داور به‌صورت کاملاً جداگانه به ارزیابی و نمره‌دهی مقالات بر اساس پرسشنامه یاد شده پرداختند. در گام بعدی در خصوص اختلاف‌هایی که در خصوص نمره‌دهی مقالات وجود داشت توسط داور نهایی ارزیابی شد. در گام نهایی، نویسندگان با مطالعه مجدد و دقیق مقالات به بررسی و یادداشت نمودن نکات کلیدی به‌منظور تسهیل در روند نگارش مطالعه حاضر پرداختند (شکل 1).
نتایج
در مطالعه حاضر 74 مقاله به‌دست‌آمده از طریق جستجوی کلمات کلیدی 10 مقاله بر اساس معیار ورود، مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته های 6 مقاله در حوزه تأثیر انواع پروتکل تمرینی جهت بهبود پاسچر در افراد مبتلا به عارضه سندرم متقاطع فوقانی در جدول 1، مورد بررسی قرار گرفت. یافته های 4 مقاله در حوزه اثر انواع پروتکل تمرینی جهت بهبود تعادل پویا و ایستا در افراد مبتلا به سندرم متقاطع فوقانی در جدول 2 آورده شده است. یافته های 5 عنوان مقاله به بررسی جنسیت بانوان، 4 عنوان مقاله با بررسی جنسیت مردان و یکی از مطالعات با بررسی هر دو جنس بود. مدت‌زمان پروتکل تمرینی در مطالعات بین 3 تا 10 هفته بود که کمترین مطالعه 3 هفته و بیشترین مطالعه 10 هفته پروتکل تمرینی خود را اعمال کرده بودند.
بر اساس جدول 3، ارزیابی مقالات توسط پرسشنامه دان و بلک نشان داده شده است. یافته‌ها نشان داد که میانگین کل ارزیابی کیفیت مقالات معادل 48/65 درصد بود. لازم به ذکر است که کمترین کیفیت مقاله مربوط به یک مقاله با درصد کیفیت 06/58 و بالاترین کیفیت مقالات نیز مربوط به یک مقاله با درصد کیفیت 96/70درصد بود. شایان ذکر است که در خصوص نمرات کیفیت مقالات در ستون که برحسب درصد بیان شده است از رابطه زیر استفاده گردید:
وضعیت‌های نامناسب حین انجام کارها و تکالیف شغلی به مدت طولانی می‌تواند منجر به اختلالات اسکلتی-عضلانی شود (1،2). از طرفی، شناخت زودهنگام و به‌موقع این انحرافات وضعیتی و برطرف کردن آن‌ها می‌تواند اختلالات ناشی از تغییر وضعیت را کاهش دهد و به صرفه‌جویی در وقت و هزینه کمک کند (3). جاندا این الگوها را به سه نوع سندرم متقاطع فوقانی، سندرم متقاطع تحتانی و سندرم لایر طبقه‌بندی کرد. سندرم متقاطع فوقانی در گردن و کمربند شانه‌ای رخ می‌دهد (4). این سندرم نوعی اختلال در سیستم اسکلتی-عضلانی است که در آن عمدتاً عضلات خلفی-فوقانی و قدامی ناحیه گردن که جزء عضلات تونیک هستند، کوتاه می‌شوند درحالی‌که عضلات عمقی قدامی ستون فقرات ناحیه گردنی و خلفی شانه که عمدتاً فازیک هستند، کشیده و ضعیف می‌شوند (5).
در این سندرم که یکی از علائم آن عارضه سر به جلو است، به دلیل افزایش فعالیت عضلات کمکی تنفسی، تنفس دچار مشکل می‌شود؛ همچنین احتمال دارد مفصل فکی‌گیجگاهی دچار استئوآرتریت شده و نیز فرد مبتلا به گردن‌درد مزمن شود (9-6, 4). جاندا به‌منظور درک بهتر ارتباط میان ناهنجاری‌های موجود در یک‌چهارم فوقانی بدن، به رابطه متقابل میان سیستم‌های اسکلتی-عضلانی و عصبی اشاره کرد و بیان داشت که بروز هرگونه نقص و اختلال در هریک از مفاصل و عضلات بدن، می‌تواند بر کیفیت و عملکرد سایر مفاصل و عضلات نیز تأثیر بگذارد. (10). در گذشته روش‌های گوناگونی برای اصلاح این سندرم وجود داشت. با اعمال روش‌های تمرینی جداگانه کششی و قدرتی بر روی ناهنجاری‌های سر به جلو، شانه به جلو و کایفوز به‌طور جداگانه انجام می‌شد، حال‌آنکه مشاهده سه ناهنجاری مذکور با همدیگر نشان از وجود سندروم متقاطع فوقانی است. سندروم متقاطع فوقانی می‌تواند همراه با کایفوز سینه‌ای غیرطبیعی و تغییراتی در بیومکانیک مفصل گلنوهومرال باشد و به درد ناحیه شانه و قفسه سینه منجر شود (9).
ازآنجاکه استخوان کتف هم به‌وسیله عضلات و هم از طریق دنده‌ها با ستون فقرات در ارتباط است، می‌توان انتظار داشت که هرگونه تغییر در وضعیت ستون فقرات به تغییر در وضعیت قرارگیری کتف منجر شود (11). وضعیت قرارگیری غیرطبیعی و تغییر راستای استخوان‌های کتف می‌تواند با برهم زدن ریتم اسکاپولاهومرال باعث بی‌ثباتی مفصل گلنوهومرال و مانع عملکرد طبیعی اندام فوقانی شود (10)؛ ازاین‌رو مطالعات اخیر بر استفاده از برنامه‌های تمرین‌درمانی جامع و همه‌نگر برای حل مشکل عدم تعادل عضلانی این ناحیه و ناهنجاری‌های همراه آن تأکید می‌کنند (4). به‌طور معمول در این برنامه‌ها تمرینات کششی و تمرینات قدرتی برای اصلاح وضعیت و همچنین کاهش درد ناشی از اصلاح وضعیت در نظر گرفته شده است (12). با توجه به اهمیت تحقیق و اثرات مثبت گزارش شده از تمرینات توان‌بخشی در این حوزه ضروری است تا آشنایی کافی در مورد اثرات هر کدام، اطلاعاتی جمع‌آوری گردد. لذا هدف از پژوهش حاضر مروری بر تأثیر انواع پروتکل تمرینی بر بهبود سندرم متقاطع فوقانی است.
روش شناسی
مطالعه حاضر از نوع مروری سیستماتیک بود، جستجوی مقالات به زبان فارسی و لاتین از ابتدای ماه دسامبر سال 2011 تا ابتدای ماه آپریل 2024 بود، که در پایگاه‌های تخصصی PubMed ، WOS ، Scopus ، SID، Magiran ، ISC ، Science Direct، JCR و Google Scholar انجام گرفت. برای استخراج مقالات از کلیدواژه‌های سندرم متقاطع فوقانی، کایفوز، سر به جلو، توان‌بخشی، تمرینات ورزشی، و آسیب استفاده شد. از بین 1860 مقاله‌ای که بر اساس کلیدواژه جستجو شد 74 مقاله مرتبط بر اساس معیارهای ورود و خروج انتخاب شدند. معیار ورود به مطالعه شامل مواردی از قبیل: 1- استفاده مقالات در حوزه سندرم متقاطع فوقانی بود. 2- مقالاتی که آزمودنی‌ها تنها به آسیب متقاطع فوقانی مبتلا شده بودند. 3- مقالاتی که در آن از عمل جراحی برای آسیب استفاده نکرده بودند. 4- مقالاتی که فایل آن‌ها در دسترس بود به‌عنوان معیارهای ورود مطالعه حاضر اتخاذ گردید درحالی‌که مقالاتی که آزمودنی‌ها مبتلا به سایر ناهنجاری‌های بدن بودند و یا سابقه‌ی عمل جراحی (توان‌بخشی پس از جراحی) داشتند و یا سابقه آسیب در اندام فوقانی داشتند از مطالعه خارج شدند. با توجه به معیارهای ورود و خروج ذکر شده در نهایت 10 مقاله در ارتباط با انواع پروتکل تمرینی در خصوص افراد مبتلا به سندرم متقاطع فوقانی مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعات به دو دسته تقسیم شدند که در دو جدول جداگانه به آن اشاره شد؛ مطالعه‌ای که به برسی انواع پروتکل تمرینی برای بهبود پاسچر در افراد مبتلا به عارضه سندرم متقاطع فوقانی پرداختند و مطالعاتی که به بهبود تعادل پویا و ایستا در افراد مبتلا به سندرم متقاطع فوقانی کمک کردند. بر اساس شکل 1، مراحلی که پژوهشگران به‌منظور ارزیابی کیفیت مقالات انجام داده‌اند نشان داده شده است. هدف اصلی محققان در گام اول، جستجو کلیدواژه‌های مناسب و تعیین استراتژی‌های جستجو بود. طی گام دوم، هدف پژوهشگران بررسی مقالات جستجو شده بر اساس کلیدواژه‌ها بود، در این مرحله نویسندگان تمامی مقالات را در پوشه‌های جداگانه دسته-بندی کردند. در گام سوم ارزیابی کیفیت مقالاتی که معیارهای ورود به مطالعه را داشتند، توسط پرسشنامه دان و بلک مورد بررسی قرار گرفت (13). در این مرحله دو داور به‌صورت کاملاً جداگانه به ارزیابی و نمره‌دهی مقالات بر اساس پرسشنامه یاد شده پرداختند. در گام بعدی در خصوص اختلاف‌هایی که در خصوص نمره‌دهی مقالات وجود داشت توسط داور نهایی ارزیابی شد. در گام نهایی، نویسندگان با مطالعه مجدد و دقیق مقالات به بررسی و یادداشت نمودن نکات کلیدی به‌منظور تسهیل در روند نگارش مطالعه حاضر پرداختند (شکل 1).
نتایج
در مطالعه حاضر 74 مقاله به‌دست‌آمده از طریق جستجوی کلمات کلیدی 10 مقاله بر اساس معیار ورود، مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته های 6 مقاله در حوزه تأثیر انواع پروتکل تمرینی جهت بهبود پاسچر در افراد مبتلا به عارضه سندرم متقاطع فوقانی در جدول 1، مورد بررسی قرار گرفت. یافته های 4 مقاله در حوزه اثر انواع پروتکل تمرینی جهت بهبود تعادل پویا و ایستا در افراد مبتلا به سندرم متقاطع فوقانی در جدول 2 آورده شده است. یافته های 5 عنوان مقاله به بررسی جنسیت بانوان، 4 عنوان مقاله با بررسی جنسیت مردان و یکی از مطالعات با بررسی هر دو جنس بود. مدت‌زمان پروتکل تمرینی در مطالعات بین 3 تا 10 هفته بود که کمترین مطالعه 3 هفته و بیشترین مطالعه 10 هفته پروتکل تمرینی خود را اعمال کرده بودند.
بر اساس جدول 3، ارزیابی مقالات توسط پرسشنامه دان و بلک نشان داده شده است. یافته‌ها نشان داد که میانگین کل ارزیابی کیفیت مقالات معادل 48/65 درصد بود. لازم به ذکر است که کمترین کیفیت مقاله مربوط به یک مقاله با درصد کیفیت 06/58 و بالاترین کیفیت مقالات نیز مربوط به یک مقاله با درصد کیفیت 96/70درصد بود. شایان ذکر است که در خصوص نمرات کیفیت مقالات در ستون که برحسب درصد بیان شده است از رابطه زیر استفاده گردید:
100*(31 / نمره کل)=کیفیت مقالات (برحسب درصد)
جدول1. انواع پروتکل تمرینی جهت بهبود پاسچر در افراد مبتلا به عارضه سندرم متقاطع فوقانی
جدول2. بررسی انواع پروتکل تمرینی جهت بهبود تعادل پویا و ایستا در افراد مبتلا به سندرم متقاطع فوقانی
جدول 3. پرسشنامه دان و بلک
جدول1. انواع پروتکل تمرینی جهت بهبود پاسچر در افراد مبتلا به عارضه سندرم متقاطع فوقانی
| اسامی نویسندگان | نوع مداخله و دوره زمانی | آزمودنی‌ها و گروه آزمایش و کنترل | معیارهای ورود و خروج | نتایج اصلی |
| خسرو‌جردی و همکاران (14) |
تمرینات اصلاحی، تمرینات بازآموزی عادات وضعیتی و تمرینات ترکیبی. 8 هفته، 3جلسه و 30 تا 60 دقیقه |
60 زن که به 4 گروه تقسیم شدند. گروه آزمایش اول تمرینات اصلاحی. گروه آزمایش دوم برنامه تمرینات بازآموزی وضعیت درست در منزل. گروه سوم تمرینات ترکیبی و گروه چهارم کنترل در نظر گرفته شدند. متغیر موردبررسی: تمرینات اصلاحی، تمرینات بازآموزی عادات وضعیتی و تمرینات ترکیبی بر وضعیت زنان مبتلا به سندروم متقاطع فوقانی با حفظ فاصله فیزیکی |
معیارهای ورود به مطالعه شامل داشتن ناهنجاری‌های وضعیتی کایفوز، سر به جلو و شانه به جلو (به‌طور هم‌زمان)، و معیارهای خروج شامل مشاهده هرگونه علائم پاتولوژیک، سابقه شکستگی، جراحی، بیماری‌های مفصلی و آسیب در ناحیه ستون فقرات گردنی و پشتی و کمربند شانه، ناراستایی‌های دستگاه اسکلتی عضلانی، در نظر گرفته شد. |
باتوجه‌به آزمون فرضیه‌های پژوهش در اثربخشی تمرینات اصلاحی و بازآموزی بر عارضه سندرم متقاطع فوقانی، تمرینات ترکیبی نسبت به تمرینات مستقل اصلاحی و مستقل برنامه بازآموزی اثربخش‌تر بوده است. |
| ساکر و همکاران (15) |
تمرینات و تکنیک‌های اصلاحی. 3 هفته به‌صورت روزانه |
20 آزمودنی که 5 تا از آن‌ها زن بودن که 3 نفر در گروه آزمایش و 2 نفر در گروه کنترل بودند. متغیر موردبررسی: بهبود سندرم متقاطع قدامی از طریق استفاده از انتشار فعال تکنیک و تمرینات اصلاحی |
معیارهای ورود افرادی که دارای سندرم متقاطع فوقانی، سر به جلو و شانه‌های جلو آمده بود. معیارهای خروج شامل اعمال جراحی در ناحیه مربوطه، اسکولیوز شناخته شده قفسه سینه، پارگی روتاتور کاف شناخته شده، یا بارداری. |
یافته‌های گروه آزمایش بهبود در زاویه سر به جلو را نسبت به گروه کنترل نشان داد. بااین‌حال، این یافته‌ها محدود بودند و مسلماً نه از نظر بالینی اما در مقایسه با اهمیت است. |
| جوازی و همکاران (16) |
تمرینات منتخب اصلاحی با فیزیوبال. 6 هفته، هر هفته 3 جلسه و هر جلسه حدوداً 60 دقیقه |
24 زن که به‌صورت تصادفی به دو گروه کنترل و آزمایش (هر گروه 12 نفر) تقسیم شدند. متغیر موردبررسی: تمرینات منتخب اصلاحی با فیزیوبال بر وضعیت پاسچرکاربران رایانه دارای سندرم متقاطع فوقانی |
معیارهای ورود آزمودنی دارای سندرم متقاطع فوقانی بودند، معیارهای خروج از تحقیق شامل علائم پاتولوژیک مرتبط با سابقه شکستگی، جراحی یا بیماری‌های مفصلی ستون فقرات، بود. |
تغییرات زوایای سر به جلو، شانه گرد و کیفوز و اندازه محیط قفسه سینه در جهت بهبود اثربخشی مطلوب تمرینات منتخب اصلاحی با فیزیوبال را نشان می‌دهد. بنابراین استفاده از این برنامه تمرینی در افراد کاربر رایانه توصیه می‌شود. |
| حاجی‌زاده و همکاران (17) |
آزمایش‌های جامع اصلاحی بر وضعیت پاسچر ووشوکاران. 10 هفته و 3 جلسه در هفته به مدت 20 تا 60 دقیقه |
30 مرد که به‌صورت تصادفی به دو گروه 15 نفره آزمایش و کنترل تقسیم شدند. متغیر موردبررسی: آزمایش‌های جامع اصلاحی بر وضعیت پاسچر ووشوکاران دارای سندرم متقاطع فوقانی |
معیارهای ورود شامل همه افراد دارای ناهنجاری سر به جلو و معیارهای خروج شامل داشتن درد در هرکدام از شرایط عادی و آزمایشی، سابقه آسیب‌هایی مانند شکستگی، دررفتگی بود. | بر اساس نتایج این تحقیق توصیه می‌شود از برنامه آزمایش‌های اصلاحی منتخب برای کاهش میزان سر به جلو، شانه به جلو، کایفوز و بهبود وضعیت عملکرد اندام فوقانی ورزشکاران مستعد ابتلا به سندرم متقاطع فوقانی استفاده شود. |
| حاجی‌حسینی و همکاران (18) |
تأثیر سه برنامه تمرینی قدرتی، کششی و ترکیبی بر سندرم متقاطع فوقانی. 6 هفته، هر هفته 3 جلسه و هر جلسه به مدت 30 تا 70 دقیقه |
40 زن که به‌صورت تصادفی به سه گروه 10 نفره تجربی و یک گروه 10 نفره شاهد تقسیم شدند. متغیر موردبررسی: مقایسه تأثیر سه برنامه تمرینی قدرتی، کششی و ترکیبی بر سندرم متقاطع فوقانی |
داشتن ناهنجاری سر به جلوی بزرگ‌تر از 46 درجه، شانه به جلوی بزرگ‌تر از 52 درجه، کایفوز بزرگ‌تر از 42 درجه، محدوده سنی 20الی 25 سال و همچنین رضایت‌نامه کتبی آزمودنی‌ها برای شرکت داوطلبانه، از شرایط ورود به تحقیق بود. مشاهده‌ی علائم پاتولوژیک مرتبط با سابقه شکستگی، جراحی یا بیماری‌های مفصلی ستون فقرات، داشتن هرگونه درد در ناحیه گردن نیز جز معیارهای خروج بود. | میزان کاهش زوایای سر به جلو و کایفوز در گروه ترکیبی نسبت به دو برنامه تمرینی دیگر، اثربخشی مطلوب‌تر این برنامه تمرینی را نشان می‌دهد. با توجه به کاهش معنادار زاویه شانه و سر به جلو و کایفوز در افراد گروه تجربی، استفاده از این سه نوع برنامه تمرینی در افراد مبتلا به عارضه سندرم متقاطع فوقانی توصیه می‌شود. |
| احمدی و همکاران (19) |
اثر تمرینات اصلاحی در محیط آب بر وضعیت پاسچر افراد دارای سندرم متقاطع فوقانی. 8 هفته 3 جلسه در هر هفته به مدت 60 دقیقه |
34 مرد که به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (17 نفر) و کنترل (17 نفر) قرار گرفتند متغیر موردبررسی: اثربخشی 8 هفته تمرینات اصلاحی در محیط آب بر وضعیت پاسچر افراد دارای سندرم متقاطع فوقانی |
معیارهای ورود به مطالعه شامل ناهنجاری سر به جلوی بزرگ‌تر از 46 درجه، معیارهای خروج از مطالعه نیز شامل سابقه ورزش در سطح قهرمانی، عضویت در باشگاه‌های ورزشی به‌صورت حرفه‌ای، سابقه شکستگی، جراحی یا بیماری‌های مفصلی به‌ویژه در ستون فقرات بود. | به نظر میرسد 8 هفته استفاده از تمرینات اصلاحی در محیط آب، می‌تواند به‌صورت معناداری در کاهش زاویه سر به جلو، شانه گرد و کایفوز در افراد مبتلا به سندرم متقاطع فوقانی مؤثر باشد و می‌توان آن را به‌عنوان روشی درمانی به متخصصین توصیه کرد. |
| اسامی نویسندگان | نوع مداخله و دوره زمانی | گروه آزمایش و کنترل و متغیر موردبررسی |
معیارهای ورود و خروج | نتایج اصلی |
| احمدی و همکاران (20) |
اثر تمرینات اصلاحی در محیط آب، بر تعادل ایستا و نیمه- پویای مردان مبتلا به سندرم متقاطع فوقانی. 8 هفته و به‌صورت 3 جلسه در هفته |
34 مرد که به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (17 نفر) و کنترل (17 نفر) قرار گرفتند. متغیر موردبررسی: مطالعه اثربخشی هشت هفته تمرینات اصلاحی در محیط آب، بر تعادل ایستا و نیمه- پویای مردان مبتلا به سندرم متقاطع فوقانی |
معیارهای ورود به مطالعه شامل ناهنجاری سر به جلوی بزرگ‌تر از 46 درجه بود. معیارهای خروج از مطالعه نیز شامل اختلال در سیستم وستیبولار، چاقی مفرط، حساسیت به آب، مشکلات تنفسی یا بیماری‌های قلبی عروقی بودند. |
به نظر میرسد این پروتکل اصلاحی را به‌عنوان روشی مؤثر، جهت بهبود پاسچر و افزایش تعادل در افراد مبتلا به سندرم متقاطع فوقانی انتخاب نمود. |
| بابایی و همکاران (21) |
اثر تکنیک الکساندر بر تعادل ایستا و پویا در مردان جوان مبتلا به سندرم متقاطع فوقانی. 12 جلسه آموزش به‌صورت انفرادی و گروهی |
تعداد 24 مرد در 2 گروه آزمایش و کنترل مورد مطالعه قرار گرفتند. متغیر موردبررسی: اثر بخشی تکنیک الکساندر بر تعادل ایستا و پویا در مردان جوان مبتلا به سندرم متقاطع فوقانی |
شرایط ورود به مطالعه شامل سلامت جسمانی، توده بدنی نرمال دامنه سنی 19 تا 25 سال، جنسیت مذکر و... بودند، به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. افرادی که دارای سابقه اختلال شدید بینایی یا شنوایی، بودند، توسط محقق شناسایی و از پژوهش خارج شدند. | یافته‌های این مطالعه نشان داد مداخله آموزشی تکنیک الکساندر، اثربخشی بالایی بر تعادل ایستا و پویا داشته است. |
| مقربی‌منظری و همکاران (22) |
مقایسه تمرینات اصلاحی دارای سندرم متقاطع فوقانی. 8 هفته، هر هفته 3 جلسه |
45 زن به‌صورت تصادفی در سه گروه 15 نفری تقسیم شدند. متغیر موردبررسی: مقایسه هشت هفته برنامه تمرینات اصلاحی افراد دارای سندرم متقاطع فوقانی |
معیار ورود افراد برای این مطالعه دانشجویان دختر 18 تا 25 ساله دارای سندرم متقاطع فوقانی بودند. معیارهای خروج شامل شرکت نامنظم در جلسات تمرینی، بود. | اصلاح هم‌زمان ناهنجاری‌های وضعیتی به‌صورت یک کل نسبت به اصلاح مجزای هر یک از ناهنجاری‌ها به‌صورت یک جزء می‌تواند اثربخشی بهتری در بهبود تعادل داشته باشد. |
| کرکوشا و همکاران (23) |
تأثیر ورزش پیلاتس بر تعادل و انحنای ستون فقرات در افراد مبتلا به سندرم متقاطع فوقانی. 4 هفته و 2 جلسه در هر هفته |
40 زن که به دو گروه مساوی تقسیم شدند. متغیر موردبررسی: تأثیر ورزش پیلاتس بر تعادل و انحنای ستون فقرات در افراد مبتلا به سندرم متقاطع فوقانی |
معیارهای ورود به مطالعه: سن 17 تا 22 سال، جنسیت زن، شاخص توده بدنی بین20-25 کیلوگرم بر مترمربع معیار خروج: فشارخون بالا، پوکی استخوان و تومورهای ستون فقرات، وجود هرگونه ناهنجاری ساختاری در قسمت فوقانی و میانی کمر مانند اسکولیوز و... | برنامه تمرینی پیلاتس بهتر از برنامه فیزیوتراپی سنتی بود. برنامه تمرینی پیلاتس بهبود انحنای ستون فقرات، تعادل و عملکرد و کاهش درد در افراد داری سندرم متقاطع فوقانی را به دنبال داشت. |
مطالعات |
خسرو‌جردی و همکاران (14) | ساکر و همکاران (15) | جوازی و همکاران (16) | حاجی‌زاده و همکاران (17) | حاجی‌حسینی و همکاران (18) | احمدی و همکاران (19) | احمدی و همکاران (20) | بابایی و همکاران (21) | مقربی‌منظری و همکاران (22) | کرکوشا و همکاران (23) |
| 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| 3 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| 4 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| 5 | 0 | 1 | 1 | 0 | 1 | 1 | 1 | 0 | 0 | 0 |
| 6 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| 7 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 8 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 9 | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 10 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| 11 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| 12 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| 13 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| 14 | 1 | 1 | 1 | 0 | 0 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| 15 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| 16 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| 17 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| 18 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| 19 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| 20 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| 21 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| 22 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| 23 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 0 | 0 | 0 |
| 24 | 1 | 1 | 1 | 0 | 0 | 1 | 1 | 1 | 1 | 0 |
| 25 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 | 1 | 1 |
| 26 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 1 |
| 27 | 3 | 4 | 4 | 3 | 4 | 4 | 4 | 3 | 4 | 3 |
| نمره کل | 20 | 20 | 22 | 18 | 21 | 21 | 21 | 19 | 21 | 20 |
| کیفیت مقالات (درصد) | 51/64 | 51/64 | 69/70 | 06/58 | 74/67 | 74/67 | 74/67 | 29/61 | 74/67 | 51/64 |
بحث
سندرم متقاطع فوقانی یک وضعیت بدنی غیرطبیعی است که به الگوهای فعالیت عضلانی تغییریافته خاصی در عضلات گردن و تنه اشاره دارد که موجب تغییر الگوهای حرکتی در کتف همراه با انحرافاتی در راستای قامتی بدن شامل وضعیت سر، شانه و افزایش کایفوز سینه‌ای می‌شود. این تغییرات می‌تواند منجر به عوارض مختلف اسکلتی-عضلانی شود. ازنظر تأثیرگذاری تحقیق حاضر با تحقیق کاتزمن (24)، کاتزمن (25)، دانشمندی و مقربی منظری (26)، پائولوسکی و همکاران (27)، کاتزمن (28) همسو می‌باشد. عوامل ایجاد بدشکلی‌ها که به‌دلیل استفاده از یک وضعیت بدنی در مدت طولانی و یا تکرار یک وضعیت ایجاد می‌شود، می‌تواند با آموزش بازآموزی و تمرینات اصلاحی به‌صورت هم‌زمان با تغییرات عصبی-عضلانی و ایجاد تعادل عضلانی به یک وضعیت ایده آل منجر شود. باتوجه به تأثیر تمرینات شناختی و بازآموزی در ریکاوری حس عمقی، هماهنگی و نرخ فعالیت عضلات و در نهایت بازسازی دوباره الگوهای حرکتی و توسعه استراتژی‌های حرکتی در برنامه‌های عصبی-عضلانی می شود. مطالعه‌ای که ساکر و همکاران (15) انجام دادند اظهار داشتند که گروه آزمایش بهبود بیشتری در زاویه سر به جلو را نسبت به گروه کنترل دارند. این مطالعه از تکنیک انتشار فعال همراه با تمرین برای اصلاح سندرم متقاطع فوقانی استفاده کردند. نتایج نشان می دهد که استفاده از تمرینات در اصلاح این سندرم به‌تنهایی می‌تواند در حد متوسط موفق باشد. در این راستا هارمان و همکاران (2005) دریافتند که یک برنامه ده هفته ای از تمرینات و کشش‌ها می‌توانند وضعیت سر به جلو را کاهش دهند (29). تمرینات منتخب اصلاحی با فیزیوبال بر وضعیت پاسچر کاربران رایانه دارای سندرم متقاطع فوقانی صورت گرفت نشان‌دهنده بهبود در زوایای سر به جلو، شانه گرد و کایفوز و اندازه اتساع قفسه سینه آزمودنی‌ها در گروه آزمایش بود. در همین راستا روشنی و همکاران (1396)، اثر یک پروتکل تمرینی مبتنی بر اصول NASM بر سندرم متقاطع فوقانی آسیب‌دیدگان نخاع پاراپلژی را بررسی کردند که نتایج بهبود معناداری را در پاسچر گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل نشان داده بود (30). تمرینات پژوهش حاضر بر عضلات درگیر در این ناهنجاری متمرکز بود که بر اساس تئوری عکس‌العمل زنجیرهای جاندا و الگو برداری از مکانیسم چرخ‌دنده‌ای بروگر طراحی و اجرا شد (31, 32). این تمرینات هر سه ناهنجاری (هایپرکایفوزیس، سر به جلو و شانه گرد) را هم‌زمان مورد تأثیر قرار می‌داد و فرد در حالت فعال و پویا در تمرینات شرکت می‌کرد. این موارد با تئوری کندال که معتقد است تمرینات به شکل موضعی و ایزوله انجام می‌شوند مغایرت دارد (33،34). شانه گرد یکی از ناهنجاری های شایع است که 60 درصد از ناهنجاری های شانه را به خود اختصاص می‌دهد و به‌عنوان افزایش فاصله بین زاویه تحتانی کتف و زائده خاری مهره‌ها تعریف شده است. فعالیت های تکراری و فشارهای مکرری که بر عضلات شانه وارد می‌شود، می‌تواند منجر به سازگاری های فیزیولوژیک چشم گیری در بافت عضلانی اطراف شانه شود. در تحقیق حاضر از تمرینات کشش عضلات سینه‌ای جهت برقراری تعادل عضلانی استفاده شد. مطالعه‌ای که با عنوان اثربخشی 8 هفته تمرینات اصلاحی در محیط آب بر وضعیت پاسچر افراد دارای سندرم متقاطع فوقانی بررسی شد بیان کرد پروتکل تمرینات اصلاحی در آب موجب کاهش معنادار ناهنجاری‌های مذکور در دانشجویان پسر مبتلا به سندرم متقاطع فوقانی شده است. افزودن برنامه آب‌درمانی می‌تواند مزایای زیادی برای درمان فراهم کند. ویژگی‌های فیزیکی آب شامل شناوری، فشار هیدرو استاتیک، ویسکوزیته و کشش سطحی هستند که تأثیر مستقیمی در محیط آبی روی بدن دارند. شناوری موجب کاهش نسبی وزن و عدم بارگذاری مفصل می‌شود. درنتیجه حرکات فعال به‌آسانی انجام می‌شود. فشار هیدرو استاتیک موجب افزایش برونده قلب، افزایش جریان خون، کاهش زمان انتقال اکسیژن، مواد مغذی و هورمون‌ها به عضلات خسته و انتشار مواد زائد متابولیک از عضله به خون می‌شود. همچنین فشار هیدرو استاتیک آب به فعالیت بهتر عضلات تنفسی منجر می‌شود. گرمای آب و فشار هیدرو استاتیک آن، علاوه بر افزایش جریان خون موجب مسدود شدن گیرنده‌های درد شده و با اثر بر نقاط ماشه‌ای می‌تواند در اصلاح آن‌ها و برطرف کردن سفتی عضلات کمک‌کننده باشد. همچنین گرمای آب با انبساط و شل کردن عضلات می‌تواند در بازگرداندن انعطاف‌پذیری عضلات و دامنه حرکتی مفاصل مفید واقع شود. اما در مقابل، ویسکوزیته آب باعث ایجاد مقاومت به همه حرکات فعال می‌شود. افزایش سطح انجام تمرین باعث افزایش بلافاصله مقاومت می‌شود. با توقف حرکت، مقاومت تقریباً به صفر میرسد. بنابراین هنگام توان‌بخشی و تمرین در آب، زمانی که فرد درد را احساس می‌کنند و حرکت را متوقف می‌کنند، کاهش و در حین فعالیت‌های داخل نیروی مقاومت آب فوراً آب نیاز بدن به انرژی افزایش می‌یابد و این امر می‌تواند عاملی برای افزایش قدرت از طریق تمرینات در آب باشد.
مطالعه‌ای که در خصوص اثربخشی تکنیک الکساندر بر تعادل ایستا و پویا در مردان جوان مبتلا به سندرم متقاطع فوقانی صورت گرفت نشان داد تعادل ایستا و پویا در گروه آزمایش پس از اعمال مداخله آموزشی تکنیک الکساندر نسبت به گروه کنترل بهبود معناداری داشته است. در تأیید این موضوع می‌توان به مطالعه کوهن و همکاران اشاره کرد (35). نتیجه به‌دست‌آمده در پژوهش حاضر با نتیجه مطالعات کاسیتور و همکاران (36)، باتسون و بارکر (37) و کوهن و همکاران (35) همسو و با نتیجه مطالعه گلیسون و همکاران (38) مغایر بود. نتایج مطالعه‌ای که در خصوص تمرینات اصلاحی کمربند شانه‌ای، کمربند لگنی و ترکیبی بر تعادل افراد دارای سندرم متقاطع فوقانی صورت گرفت نشان داد که تعادل افراد در هر سه گروه تمرینی پس از شرکت در برنامه اصلاحی بهبود یافته است .هم‌راستا با این نتایج، احمدی و همکاران (1398) نشان دادند برنامه تمرینات اصلاحی جامع در محیط آب تعادل این افراد را بهبود داده است (39)، همچنین میرافضل و همکاران (1397) در تحقیق خود بهبود تعادل در نتیجه انجام تمرینات اصلاحی ترکیبی و چسب کینزیولوژیک ستون فقرات در افراد کایفوتیک را تأیید کردند (40). در رابطه با مکانیسم تمرینات ثبات مرکزی به دلیل قرارگیری مرکز ثقل در این ناحیه تقویت عضلات این ناحیه باعث بهبود کنترل عصبی عضلانی و جابه‌جایی کمتر مرکز ثقل به خارج از سطح اتکا و کاهش نوسانات آن و بهبود حفظ تعادل می‌شود. تمرینات ثبات مرکزی نقایص سیستم عصبی عضلانی را بهبود می‌بخشد که این امر باعث ایجاد آرتروکینماتیک بهینه در مجموعه کمری‌لگنی در طول حرکات زنجیره عملکردی، افزایش و کاهش شتاب مطلوب و تعادل بهینه عضلانی می‌شود و پایداری پروگزیمال را برای حرکات مؤثر اندام تحتانی فراهم می‌کند. توجه به محدودیت های غیرقابل کنترل در پژوهش حاضر، از جمله عدم کنترل میزان فعالیت های روزانه، استراحت، چگونگی رژیم غذایی، عادات شخصی افراد همچون نحوه ایستادن، نشستن و مطالعه کردن، را می‌توان برشمرد.
نتیجه گیری نهایی
مطالعه مروری حاضر نشان داد انجام پروتکل‌های تمرینی مختلف برای بهبود عارضه سندرم متقاطع فوقانی به‌طور قابل‌توجهی تأثیرگذار است. همچنین این مطالعه نشان داد انجام این پروتکل‌های تمرینی سبب بهبود پاسچر و همچنین بهبود تعادل ایستا و پویا در افراد مبتلا می‌شود.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مقاله از نوع مروری است و مستقیماً از هیچ انسانی یا حیوانی در آن استفاده نشده است.
حامی مالی
این پژوهش هیچ‌گونه کمک مالی از سازمان های دولتی، خصوصی و غیرانتفاعی دریافت نکرده است.
مشارکت نویسندگان
تمام نویسندگان در طراحی، اجرا و نگارش همه بخش های پژوهش حاضر مشارکت داشته اند.
تعارض
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.
سندرم متقاطع فوقانی یک وضعیت بدنی غیرطبیعی است که به الگوهای فعالیت عضلانی تغییریافته خاصی در عضلات گردن و تنه اشاره دارد که موجب تغییر الگوهای حرکتی در کتف همراه با انحرافاتی در راستای قامتی بدن شامل وضعیت سر، شانه و افزایش کایفوز سینه‌ای می‌شود. این تغییرات می‌تواند منجر به عوارض مختلف اسکلتی-عضلانی شود. ازنظر تأثیرگذاری تحقیق حاضر با تحقیق کاتزمن (24)، کاتزمن (25)، دانشمندی و مقربی منظری (26)، پائولوسکی و همکاران (27)، کاتزمن (28) همسو می‌باشد. عوامل ایجاد بدشکلی‌ها که به‌دلیل استفاده از یک وضعیت بدنی در مدت طولانی و یا تکرار یک وضعیت ایجاد می‌شود، می‌تواند با آموزش بازآموزی و تمرینات اصلاحی به‌صورت هم‌زمان با تغییرات عصبی-عضلانی و ایجاد تعادل عضلانی به یک وضعیت ایده آل منجر شود. باتوجه به تأثیر تمرینات شناختی و بازآموزی در ریکاوری حس عمقی، هماهنگی و نرخ فعالیت عضلات و در نهایت بازسازی دوباره الگوهای حرکتی و توسعه استراتژی‌های حرکتی در برنامه‌های عصبی-عضلانی می شود. مطالعه‌ای که ساکر و همکاران (15) انجام دادند اظهار داشتند که گروه آزمایش بهبود بیشتری در زاویه سر به جلو را نسبت به گروه کنترل دارند. این مطالعه از تکنیک انتشار فعال همراه با تمرین برای اصلاح سندرم متقاطع فوقانی استفاده کردند. نتایج نشان می دهد که استفاده از تمرینات در اصلاح این سندرم به‌تنهایی می‌تواند در حد متوسط موفق باشد. در این راستا هارمان و همکاران (2005) دریافتند که یک برنامه ده هفته ای از تمرینات و کشش‌ها می‌توانند وضعیت سر به جلو را کاهش دهند (29). تمرینات منتخب اصلاحی با فیزیوبال بر وضعیت پاسچر کاربران رایانه دارای سندرم متقاطع فوقانی صورت گرفت نشان‌دهنده بهبود در زوایای سر به جلو، شانه گرد و کایفوز و اندازه اتساع قفسه سینه آزمودنی‌ها در گروه آزمایش بود. در همین راستا روشنی و همکاران (1396)، اثر یک پروتکل تمرینی مبتنی بر اصول NASM بر سندرم متقاطع فوقانی آسیب‌دیدگان نخاع پاراپلژی را بررسی کردند که نتایج بهبود معناداری را در پاسچر گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل نشان داده بود (30). تمرینات پژوهش حاضر بر عضلات درگیر در این ناهنجاری متمرکز بود که بر اساس تئوری عکس‌العمل زنجیرهای جاندا و الگو برداری از مکانیسم چرخ‌دنده‌ای بروگر طراحی و اجرا شد (31, 32). این تمرینات هر سه ناهنجاری (هایپرکایفوزیس، سر به جلو و شانه گرد) را هم‌زمان مورد تأثیر قرار می‌داد و فرد در حالت فعال و پویا در تمرینات شرکت می‌کرد. این موارد با تئوری کندال که معتقد است تمرینات به شکل موضعی و ایزوله انجام می‌شوند مغایرت دارد (33،34). شانه گرد یکی از ناهنجاری های شایع است که 60 درصد از ناهنجاری های شانه را به خود اختصاص می‌دهد و به‌عنوان افزایش فاصله بین زاویه تحتانی کتف و زائده خاری مهره‌ها تعریف شده است. فعالیت های تکراری و فشارهای مکرری که بر عضلات شانه وارد می‌شود، می‌تواند منجر به سازگاری های فیزیولوژیک چشم گیری در بافت عضلانی اطراف شانه شود. در تحقیق حاضر از تمرینات کشش عضلات سینه‌ای جهت برقراری تعادل عضلانی استفاده شد. مطالعه‌ای که با عنوان اثربخشی 8 هفته تمرینات اصلاحی در محیط آب بر وضعیت پاسچر افراد دارای سندرم متقاطع فوقانی بررسی شد بیان کرد پروتکل تمرینات اصلاحی در آب موجب کاهش معنادار ناهنجاری‌های مذکور در دانشجویان پسر مبتلا به سندرم متقاطع فوقانی شده است. افزودن برنامه آب‌درمانی می‌تواند مزایای زیادی برای درمان فراهم کند. ویژگی‌های فیزیکی آب شامل شناوری، فشار هیدرو استاتیک، ویسکوزیته و کشش سطحی هستند که تأثیر مستقیمی در محیط آبی روی بدن دارند. شناوری موجب کاهش نسبی وزن و عدم بارگذاری مفصل می‌شود. درنتیجه حرکات فعال به‌آسانی انجام می‌شود. فشار هیدرو استاتیک موجب افزایش برونده قلب، افزایش جریان خون، کاهش زمان انتقال اکسیژن، مواد مغذی و هورمون‌ها به عضلات خسته و انتشار مواد زائد متابولیک از عضله به خون می‌شود. همچنین فشار هیدرو استاتیک آب به فعالیت بهتر عضلات تنفسی منجر می‌شود. گرمای آب و فشار هیدرو استاتیک آن، علاوه بر افزایش جریان خون موجب مسدود شدن گیرنده‌های درد شده و با اثر بر نقاط ماشه‌ای می‌تواند در اصلاح آن‌ها و برطرف کردن سفتی عضلات کمک‌کننده باشد. همچنین گرمای آب با انبساط و شل کردن عضلات می‌تواند در بازگرداندن انعطاف‌پذیری عضلات و دامنه حرکتی مفاصل مفید واقع شود. اما در مقابل، ویسکوزیته آب باعث ایجاد مقاومت به همه حرکات فعال می‌شود. افزایش سطح انجام تمرین باعث افزایش بلافاصله مقاومت می‌شود. با توقف حرکت، مقاومت تقریباً به صفر میرسد. بنابراین هنگام توان‌بخشی و تمرین در آب، زمانی که فرد درد را احساس می‌کنند و حرکت را متوقف می‌کنند، کاهش و در حین فعالیت‌های داخل نیروی مقاومت آب فوراً آب نیاز بدن به انرژی افزایش می‌یابد و این امر می‌تواند عاملی برای افزایش قدرت از طریق تمرینات در آب باشد.
مطالعه‌ای که در خصوص اثربخشی تکنیک الکساندر بر تعادل ایستا و پویا در مردان جوان مبتلا به سندرم متقاطع فوقانی صورت گرفت نشان داد تعادل ایستا و پویا در گروه آزمایش پس از اعمال مداخله آموزشی تکنیک الکساندر نسبت به گروه کنترل بهبود معناداری داشته است. در تأیید این موضوع می‌توان به مطالعه کوهن و همکاران اشاره کرد (35). نتیجه به‌دست‌آمده در پژوهش حاضر با نتیجه مطالعات کاسیتور و همکاران (36)، باتسون و بارکر (37) و کوهن و همکاران (35) همسو و با نتیجه مطالعه گلیسون و همکاران (38) مغایر بود. نتایج مطالعه‌ای که در خصوص تمرینات اصلاحی کمربند شانه‌ای، کمربند لگنی و ترکیبی بر تعادل افراد دارای سندرم متقاطع فوقانی صورت گرفت نشان داد که تعادل افراد در هر سه گروه تمرینی پس از شرکت در برنامه اصلاحی بهبود یافته است .هم‌راستا با این نتایج، احمدی و همکاران (1398) نشان دادند برنامه تمرینات اصلاحی جامع در محیط آب تعادل این افراد را بهبود داده است (39)، همچنین میرافضل و همکاران (1397) در تحقیق خود بهبود تعادل در نتیجه انجام تمرینات اصلاحی ترکیبی و چسب کینزیولوژیک ستون فقرات در افراد کایفوتیک را تأیید کردند (40). در رابطه با مکانیسم تمرینات ثبات مرکزی به دلیل قرارگیری مرکز ثقل در این ناحیه تقویت عضلات این ناحیه باعث بهبود کنترل عصبی عضلانی و جابه‌جایی کمتر مرکز ثقل به خارج از سطح اتکا و کاهش نوسانات آن و بهبود حفظ تعادل می‌شود. تمرینات ثبات مرکزی نقایص سیستم عصبی عضلانی را بهبود می‌بخشد که این امر باعث ایجاد آرتروکینماتیک بهینه در مجموعه کمری‌لگنی در طول حرکات زنجیره عملکردی، افزایش و کاهش شتاب مطلوب و تعادل بهینه عضلانی می‌شود و پایداری پروگزیمال را برای حرکات مؤثر اندام تحتانی فراهم می‌کند. توجه به محدودیت های غیرقابل کنترل در پژوهش حاضر، از جمله عدم کنترل میزان فعالیت های روزانه، استراحت، چگونگی رژیم غذایی، عادات شخصی افراد همچون نحوه ایستادن، نشستن و مطالعه کردن، را می‌توان برشمرد.
نتیجه گیری نهایی
مطالعه مروری حاضر نشان داد انجام پروتکل‌های تمرینی مختلف برای بهبود عارضه سندرم متقاطع فوقانی به‌طور قابل‌توجهی تأثیرگذار است. همچنین این مطالعه نشان داد انجام این پروتکل‌های تمرینی سبب بهبود پاسچر و همچنین بهبود تعادل ایستا و پویا در افراد مبتلا می‌شود.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مقاله از نوع مروری است و مستقیماً از هیچ انسانی یا حیوانی در آن استفاده نشده است.
حامی مالی
این پژوهش هیچ‌گونه کمک مالی از سازمان های دولتی، خصوصی و غیرانتفاعی دریافت نکرده است.
مشارکت نویسندگان
تمام نویسندگان در طراحی، اجرا و نگارش همه بخش های پژوهش حاضر مشارکت داشته اند.
تعارض
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.
نوع مطالعه: گزارش مورد |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1403/2/26 | پذیرش: 1403/3/12 | انتشار: 1403/3/10
دریافت: 1403/2/26 | پذیرش: 1403/3/12 | انتشار: 1403/3/10
فهرست منابع
1. Kargarfard M, Mahdavi-Nejad R, Ghasemi G-A, Rouzbehani R, Ghias M, Mahdavi-Jafari Z, et al. Assessment of Spinal Curvature in Isfahan University Students. Journal of Isfahan Medical School. 2010;27-102.
2. Balogh I, Ohlsson K, Nordander C, Björk J, Hansson G-Å. The importance of work organization on workload and musculoskeletal health-Grocery store work as a model. Applied ergonomics. 2016;53:143-51. [DOI:10.1016/j.apergo.2015.09.004] [PMID]
3. Salehi S, Hedayati R, Bakhtiari AH, Ghorbani R. The comparative study of the effect of stabilization exercise and stretching-strengthening exercise on balance parameters in forward head posture patients. Archives of Rehabilitation. 2013;14(1):50-60.
4. Moore MK. Upper crossed syndrome and its relationship to cervicogenic headache. Journal of manipulative and physiological therapeutics. 2004;27(6):414-20. [DOI:10.1016/j.jmpt.2004.05.007] [PMID]
5. Morris CE, Bonnefin D, Darville C. The Torsional Upper Crossed Syndrome: A multi-planar update to Janda's model, with a case series introduction of the mid-pectoral fascial lesion as an associated etiological factor. Journal of bodywork and movement therapies. 2015;19(4):681-9. [DOI:10.1016/j.jbmt.2015.08.008] [PMID]
6. Ghamkhar L, Kahlaee AH. Is forward head posture relevant to cervical muscles performance and neck pain? A case-control study. Brazilian journal of physical therapy. 2019;4(3)346-54. [DOI:10.1016/j.bjpt.2018.08.007] [PMID]
7. Hasan NMA, Abdelrahman TEF. MRI evaluation of TMJ internal derangement: degree of anterior disc displacement correlated with other TMJ soft tissue and osseous abnormalities. The Egyptian Journal of Radiology and Nuclear Medicine. 2014;45(3)735-44. [DOI:10.1016/j.ejrnm.2014.03.013]
8. magee. Orthopedic physical cues Health assessment Viernes ebook-Amsterdam. else-vier health science. 2014.
9. Lederman E. Neuromuscular rehabilitation in manual and physical therapy. Edinburgh, UK: Churchill Livingstone. 2010. [DOI:10.1016/B978-0-443-06969-7.00014-0]
10. Izraelski J. 10. Assessment and treatment of muscle imbalance: The Janda approach. The Journal of the Canadian Chiropractic Association. 2012;56(2):158.
11. Cole AK, McGrath ML, Harrington SE, Padua DA, Rucinski TJ, Prentice WE. Scapular bracing and alteration of posture and muscle activity in overhead athletes with poor posture. Journal of athletic training. 2013;48(1):12-24. [DOI:10.4085/1062-6050-48.1.13] [PMID]
12. El-Hamalawy FA. Forward head correction exercises for management of myogenic tempromandibular joint dysfunction. 2011.
13. Downs SH, Black N. 13. The feasibility of creating a checklist for the assessment of the methodological quality both of randomised and non-randomised studies of health care interventions. Journal of epidemiology & community health. 1998;52(6):377-84. [DOI:10.1136/jech.52.6.377] [PMID]
14. Khosrojerdi B, Karimizadeh Ardakani M, Khalaghi BirakOlia K. Comparison of the Effect of the Eight-week Corrective Exercises Program, Postural Reeducation, and Combined Training on Women With Upper Cross Syndrome: With Emphasis On Physical Distance Conditions. The Scientific Journal of Rehabilitation Medicine. 2022;11(5):810-21. [DOI:10.32598/SJRM.10.5.1]
15. Thacker D, Jameson J, Baker J, Divine J, Unfried A. Management of upper cross syndrome through the use of active release technique and prescribed exercises. Logan College of Chiropractic. 2011.
16. Javazi F, Sedaghati P, Daneshmandi H. The Effect of Selected Corrective Exercises With Physioball on the Posture of Female Computer Users With Upper Crossed Syndrome. Journal of Sport Biomechanics. 2019;5(2):112-23. [DOI:10.32598/biomechanics.5.2.5]
17. Hajizadeh F, Sedaghati P, Saki F. 17. The Effect of Comprehensive Corrective Exercises on Posture of Wushu Practitioners With Upper Cross Syndrome. Journal of Sport Biomechanics. 2021;7(1):30-43. [DOI:10.32598/biomechanics.7.1.2]
18. Hhajihosseini E, Norasteh A, shamsi A, Daneshmandi H. The Comparison of Effect of Three Programs of Strengthening, Stretching and Comprehensive on Upper Crossed Syndrome. Journal of Research in Rehabilitation Sciences. 2015;11(1):51-61.
19. Ahmadi H, Yalfani A, Gandomi F. Effectiveness of Eight Weeks of Corrective Exercises in Water on Postural Status of Young Men With Upper Crossed Syndrome: A Randomized Controlled Clinical Trial. The Scientific Journal of Rehabilitation Medicine. 2022;11(2):292-305. [DOI:10.32598/SJRM.11.2.6]
20. Ahmadi H, Yalfani A, Gandomi F. Effect of Eight Weeks of Corrective Exercises Carried Out in Water on Static and Semi Dynamic Balance on Students with Upper Crossed Syndrome (Janda approach). The Scientific Journal of Rehabilitation Medicine. 2020;9(3):286-96.
21. Babaei hamid AMH, Minoonezhad Houman, movahed azin. Minoonezhad Houman, Movahed Azin. Effectiveness of the Alexander Technique on the Static and Dynamic Balance of Young Men With Upper Crossed Syndrome. Scientific journal of rehabilitation medicine. 2023. [DOI:10.32598/ptj.14.2.574.1]
22. Mogharabi manzari mansooreh gkg, negahban hossein. Comparison of eight-weeks shoulder girdle, pelvic girdle and combined corrective exercises on balance in upper crossed syndrome. Koomesh. 2021. [DOI:10.52547/koomesh.23.4.510]
23. Karkousha R, Yousef J, Raoof NA, Grase M. Effect of Pilates exercise on balance and spinal curvature in subjects with upper cross syndrome: a randomized controlled clinical trial. Physiotherapy Quarterly.2023;32(3).
24. Katzman WB, Gladin A, Lane NE, Wong S, Liu F, Jin C, et al. Feasibility and acceptability of technology-based exercise and posture training in older adults with age-related hyperkyphosis: pre-post study. JMIR aging. 2019;2(1):e12199. [DOI:10.2196/12199] [PMID]
25. Katzman WB, Vittinghoff E, Kado DM, Schafer AL, Wong SS, Gladin A, et al. Study of hyperkyphosis, exercise and function (SHEAF) protocol of a randomized controlled trial of multimodal spine-strengthening exercise in older adults with hyperkyphosis. Physical therapy. 2016;96(3):371-81. [DOI:10.2522/ptj.20150171] [PMID]
26. The effect of eight weeks comprehensive corrective exercises on upper crossed syndrome. Research in Sport Medicine and Technology. 2014;12(7):75-86.
27. Pawlowsky SB, Hamel KA, Katzman WB. Stability of kyphosis, strength, and physical performance gains 1 year after a group exercise program in community-dwelling hyperkyphotic older women. Archives of physical medicine and rehabilitation. 2009;90(2):358-61. [DOI:10.1016/j.apmr.2008.07.016] [PMID]
28. Katzman WB, Parimi N, Gladin A, Poltavskiy EA, Schafer AL, Long RK, et al. Sex differences in response to targeted kyphosis specific exercise and posture training in community-dwelling older adults: a randomized controlled trial. BMC musculoskeletal disorders. 2017;18(1):1-11. [DOI:10.1186/s12891-017-1862-0] [PMID]
29. Harman K, Hubley-Kozey CL, Butler H. Effectiveness of an exercise program to improve forward head posture in normal adults: a randomized, controlled 10-week trial. Journal of Manual & Manipulative Therapy. 2005;13(3):163-76. [DOI:10.1179/106698105790824888]
30. Roshani S, Mahdavinejad R, Ghanizadehesar N. The effect of a NASM-based training protocol on upper cross syndrome in paraplegia spinalcord injury patients. Journal of Ilam University of Medical Sciences. 2018;25(6):73-85. [DOI:10.29252/sjimu.25.6.73]
31. Maffetone P. The assessment and treatment of muscular imbalance-The Janda Approach. Journal of Bodywork and Movement Therapies. 2010;14(3):287-8. [DOI:10.1016/j.jbmt.2009.11.003]
32. Seidi F, rajabi r, ebrahimi e, alizadeh mh, daneshmandi h. The effect of a 10-week selected corrective exercise program on postural thoracic kyphosis deformity. Sport Sciences and Health Research. 2013;5(1):5-22.
33. Shiravi S, Letafatkar A, Bertozzi L, Pillastrini P, Khaleghi Tazji M. Efficacy of abdominal control feedback and scapula stabilization exercises in participants with forward head, round shoulder postures and neck movement impairment. Sports Health. 2019;11(3):272-9. [DOI:10.1177/1941738119835223] [PMID]
34. Bakhtiary A, Hajihasani A, Hedaiati R, Aminianfar A. Investigation on the effect of stabilizer exercises on the forward head posture correction. Ann Mil Health Sci Res. 2012;10(2):111-7.
35. Cohen RG, Baer JL, Ravichandra R, Kral D, McGowan C, Cacciatore TW. Lighten up! Postural instructions affect static and dynamic balance in healthy older adults. Innovation in aging. 2020;4(2):igz056. [DOI:10.1093/geroni/igz056] [PMID]
36. W Cacciatore 36. T, Horak FB, Henry SM. Improvement in automatic postural coordination following Alexander Technique lessons in a person with low back pain. Physical therapy. 2005;85(6):565-78. [DOI:10.1093/ptj/85.6.565]
37. Batson G, Barker S. Feasibility of group delivery of the Alexander Technique on balance in the community-dwelling elderly: preliminary findings. Activities, Adaptation & Aging. 2008;32(2):103-19. [DOI:10.1080/01924780802073005]
38. Gleeson M, Sherrington C, Lo S, Keay L. Can the Alexander Technique improve balance and mobility in older adults with visual impairments? A randomized controlled trial. Clinical Rehabilitation. 2015;29(3):244-60. [DOI:10.1177/0269215514542636] [PMID]
39. Ahmadi H, Yalfani A, Gandomi F. The Effect of Eight-Week Corrective Exercises Carried out in Water on Pain, Neck Flexors Endurance and Upper Extremity Range of Motion in Patient with Upper Crossed Syndrome. Journal of Shahid Sadoughi University of Medical Sciences. 2019. [DOI:10.18502/ssu.v27i3.1193]
40. Mirafzal S, Sokhangouei Y, Sadeghi H. The effect of a combination of corrective exercise and spinal taping on balance in kyphotic adolescent. 2011.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تماس با ما
فصلنامه بیومکانیک ورزشی
همدان،شهرک مدنی، بلوار امام خمینی(ره)، بلوار پروفسور موسیوند، مجتمع دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، معاونت پژوهش و فناوری، دفتر مجلات علمی
صندوق پستی: 734
تلفن دفتر نشریه: 08134494042
وب‌سایت: http://biomechanics.iauh.ac.ir
ایمیل: sportbiomechanics@iauh.ac.ir
