مقدمه
سیستم عصبی خودمختار، بخشی از دستگاه اعصاب پیرامونی است که ماهیچه‌ها و غدد را تأمین کرده و بر روی عملکرد اعضای داخلی اثرگذار است. دستگاه اعصاب خودمختار، سامانه کنترلی است که عمدتاً به‌صورت غیرارادی عمل کرده و اعمال بدن را چون میزان تپش قلب، گوارش، سرعت‌نما، مردمک چشم، ادرار و برانگیختگی جنسی را نیز تنظیم می‌کند. این دستگاه سازوکار اصلی در کنترل پاسخ جنگ یا گریز است (1). یکی از مشکلاتی که سیستم عصبی با آن درگیر است بیماری‌های خود ایمنی است. بیماری‌های خود ایمنی، اختلالات مزمنی هستند که در اثر نقص تحمل ایمنی نسبت به آنتی‌ژن‌های خودی ایجاد می‌شوند. بیماری‌های خود ایمنی برخلاف تصور نادر نیستند و شیوع 5 درصدی در جمعیت جهانی دارند. به نظر می‌رسد تعامل بین فاکتورهای ژنتیکی و محیطی در بروز بیماری‌های خودایمن نقش داشته باشند (2).
در دهه اخیر، مطالعات زیادی به بررسی خود ایمنی‌های متعدد به شکل  (همراهی دو بیماری خود ایمن یا بیشتر) و سندرم خود ایمن متعدد (همراهی سه بیماری خود ایمن یا بیشتر) پرداخته‌اند و مکانیسم‌های زمینه‌ساز مشترکی را علت بروز خود ایمنی‌های متعدد در یک فرد دانسته‌اند (3). جهت درمان بیماری‌های خود ایمنی علاوه بر درمان‌های دارویی از درمان‌های غیر دارویی نیز استفاده می‌شود. یکی از راهکارهایی که جهت آرام‌سازی و کاهش استرس‌ها و تنش‌های ذهنی در افراد دارای بیماری خود ایمنی به آن پرداخته می‌شود مدیتیشن می‌باشد.
مدیتیشن یا مراقبه یک عمل معنوی و شفابخش است که تاریخچه‌ای بیش از 5 هزار سال دارد. بر اساس احکام یوگا، مدیتیشن واکنشی از تفکرات درونی و سطحی ما بین توجه محض روی یک موضوع و فرورفتن کامل در درون آن است. مدیتیشن یک فرایند آگاهانه ذهنی است که با تنظیم توجه روی موضوعات انتخاب شده (صدا و تصویر) در یک دوره زمانی معین، می‌تواند باعث ایجاد تغییرات فیزیولوژیک شود (4). همچنین فعالیت سیستم عصبی پاراسمپاتیک را از طریق تنفس عمیق تحریک می‌کند و نشان داده شده است، تأثیر مثبتی بر تمرکز و کنترل احساسات دارد (5). یافته‌های تحقیقات حاکی از آن است که مدیتیشن باعث بهبود تعادل، حس عمقی، تعادل عملکردی و کاهش اضطراب و افسردگی افراد می‌شود (6). بررسی‌ها نشان داده‌اند که مدیتیشن و تمرینات تنفسی تأثیرات مثبتی بر کارکرد شناختی و عاطفی دارد. محققین به این نتیجه رسیدند که ماهیت تمرینات مدیتیشن و تنفسی کنترل ذهن و دستگاه عصبی مرکزی می‌باشد که بر خلاف دیگر ورزش‌ها، اثر تعدیل‌کننده‌ای بر روی اعمال دستگاه عصبی داخلی بدن، میزان ترشح هورمون‌های داخلی و عوامل فیزیولوژیک و تنظیم پیام‌های عصبی و دیگر موارد دارد (7). همچنین مطالعه‌ها نشان دادند که مدیتیشن و تمرینات تنفسی می‌تواند هورمون‌های همراه با استرس و اضطراب را کاهش داده و بر فعالیت‌های مغز تأثیر بگذارند (8).
 یکی دیگر از عواملی که در بهبود بیماری‌های خود ایمنی می‌تواند نقش داشته باشد قرارگیری در معرض سرما است. غوطه‌وری در آب‌سرد یکی از روش‌هایی است که بسیاری از ورزشکاران جهت ریکاوری و بازگشت به حالت اولیه سریع‌تر و همچنین بهبود عملکرد ورزشی استفاده می‌کنند (9). به‌طورکلی غوطه‌وری در آب سرد در دمای 10 تا 15 درجه سانتی‌گراد به مدت 10 تا 14 دقیقه به‌صورت برهنه و تا سطح گردن انجام می‌گیرد (10). سال‌های اخیر غوطه‌وری در آب‌سرد به‌عنوان روشی مناسب برای بازگشت به حالت اولیه از مسابقه یا نوبت‌های تمرینی شدید در ورزش‌های حرفه‌ای مورد توجه قرار گرفته است. در همین راستا مطالعات متعددی تأثیرات غوطه‌وری در آب‌سرد را بررسی کرده‌اند (11). برخی تحقیقات تأثیر مفید غوطه‌وری در آب سرد را بر عملکرد ورزشی و آسیب‌های عضلانی تأیید کرده‌اند، درحالی‌که سایر مطالعات تأثیر اندک و یا عدم تأثیر این روش را گزارش کرده‌اند (12). گزارش شده است که غوطه‌وری در آب سرد به بهبود عملکرد قدرتی و توانی متعاقب تمرین شدید منجر می‌شود و در مقایسه با گروه کنترل، کوفتگی و آسیب عضلانی را کاهش می‌دهد (13).
با توجه به ضرورت و اهمیت تحقیق و اثرات مثبت گزارش شده از تمرینات مدیتیشن، تمرینات تنفسی و قرارگیری در معرض سرما به روش ویم‌هوف که می‌تواند باعث کاهش و یا بهبودی برخی از بیماری‌های خود ایمنی ‌شود. در این حوزه ضروری است تا آشنایی کافی در مورد اثرات این روش اطلاعاتی جمع‌آوری گردد. تا مشاهده شود آیا می‌توان به‌عنوان راهی برای کنترل و یا حتی درمان بیماری‌های خود ایمنی استفاده شود. لذا هدف از پژوهش حاضر مروری بر تأثیر تمرینات مدیتیشن، تنفس و قرار گرفتن در معرض سرما به روش ویم‌هوف بر روی سیستم عصبی خودمختار می‌باشد.
روش شناسی
مطالعه حاضر از نوع کتابخانه  ای و مروری سیستماتیک بود، جستجوی مقالات به زبان فارسی و لاتین از ابتدای سال 2013 تا اواسط ماه سپتامبر سال 2024 بود. جستجو مقالات در پایگاه  های استنادی WOS،SID، Magiran،Scopus ، PubMed، ISC و Google Scholar انجام گرفت. برای استخراج مقالات از کلیدواژه‌های: مدیتیشن (Medition)، تمرینات تنفسی (Breathing exercises) و قرار گرفتن در معرض سرما (Cold exposure) استفاده شد. ازآنجاکه هدف ما بررسی تنها مقالاتی بود که از روش ویم‌هوف استفاده کرده بودند، از بین 400 مقاله‌ای که در این خصوص جستجو شد، تعداد 5 مقاله جهت بررسی انتخاب شدند. معیار ورود به مطالعه شامل استفاده مقالات در حوزه به‌کارگیری انواع تمرینات تنفس، مدیتیشن و قرار گرفتن در معرض سرما به روش ویم‌هوف بود. همچنین مقالاتی انتخاب شد که آزمودنی‌ها قبل از انجام تمرینات آزمایش پزشکی داده بودند. معیارهای خروج از مطالعه، شامل مقالاتی که از روش ویم‌هوف جهت تأثیر بر سیستم عصبی خودمختار استفاده نکرده بودند یا مقالاتی که در آن آزمودنی آزمایش پزشکی انجام نداده بودند از مطالعه خارج شدند. چون هدف ما فقط افرادی که از روش ویم‌هوف استفاده کرده بودند بود شیوه‌های دیگر برای کنترل و یا درمان بیماری حذف شدند. در نهایت 5 مقاله در ارتباط با تأثیر تمرینات مدیتیشن، تنفس و قرار گرفتن در معرض سرما به روش ویم‌هوف بر روی سیستم عصبی خودمختار مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت.
جهت بررسی کیفیت مقالات از پرسشنامه Downs و Black استفاده شد. لازم به ذکر است که پرسشنامه Downs و Black جز پرسشنامه  های ارزیابی کیفیت مقالات بالینی می  باشد که امکان استفاده این نوع پرسشنامه برای مطالعاتی که آزمودنی  ها به‌صورت تصادفی و یا غیرتصادفی باشد را فراهم می  سازد. در این پرسشنامه 27 سؤال در خصوص مقالات مورد بررسی ارائه گردیده است. اختصاص عدد یک به معنای تأیید و صفر به معنای عدم‌تأیید یا غیرقابل تعیین می  باشد. تنها در خصوص سؤال 27 (آیا مقاله مورد بررسی بر اساس 26 سؤال قبلی قابلیت استناددهی را دارد؟) عددی ما بین 5-0 اختصاص می  یابد که صفر یا عددی نزدیک به آن به معنای استناددهی ضعیف و اختصاص عدد 5 یا عددی نزدیک به آن نشان  دهنده استناددهی قوی است. در مطالعه حاضر برای مقالاتی که بر اساس 26 سؤال قبلی نمره  ای مابین 20-17، 22-20 و بیشتر از عدد 22 را کسب کرده بودند به ترتیب نمره کیفیت 3، 4 و 5 اختصاص یافت. اعتبارسنجی مقالات از طریق سنجش و ارزیابی مقالاتی که در پایگاه  های Scopus، WOS و یا ISC نمایه شده بودند مورد ارزیابی قرار گرفت. مقالات مربوطه باید حداقل در یکی از این 3 پایگاه استنادی نمایه شده بود (شکل 1). به  علاوه شکل 2، روند انتخاب مقالات مطالعه مروری حاضر را نشان می  دهد.

نتایج
در مطالعه حاضر 5 مقاله به‌دست‌آمده از طریق جستجوی مقاله بر اساس معیار ورود، مورد تحلیل قرار گرفتند، از این تعداد بررسی هر 5 مقاله در حوزه تأثیر بر سیستم عصبی خودمختار با استفاده از مدیتیشن، تنفس عمیق و قرار گرفتن در معرض سرما به روش ویم‌هوف بود. یک مقاله نشان داد که تمرینات به روش ویم‌هوف می‌تواند باعث کاهش استرس درک شده شود. همچنین بررسی 2 مقاله نشان داد که افراد جوانی که از روش ویم‌هوف استفاده کردند توانستن در برابر تزریق اندوتوکسین باکتریایی که باعث لرزش بدن و سردرد می‌شد. بدون اینکه علائمی در آن‌ها نشان داده شود، بهبود یابند اما گروهی که از این روش استفاده نکرده بودند این علائم را تجربه کردند. همچنین مطالعه 2 مقاله نشان داد با انجام تمرینات به روش ویم‌هوف و تأثیر آن بر سیستم عصبی خودمختار می‌توان باعث بهبود بیماری خود ایمنی شد.  نتایج حاصل از بررسی مقالات به‌طور خلاصه در جدول (2-1)، ارائه شده است. بر اساس جدول شماره 2، ارزیابی مقالات توسط پرسشنامه Downs و Black نشان داده شده است. یافته  ها نشان داد که میانگین کل ارزیابی کیفیت مقالات معادل 57/82 درصد بود. لازم به ذکر است که کمترین کیفیت مقاله مربوط به یکی از مطالعات با درصد کیفیت 96/70 و بالاترین کیفیت مقالات نیز مربوط به 2 عنوان مقاله با درصد کیفیت 32/90 درصد بود. شایان ذکر است که در خصوص نمرات کیفیت مقالات که برحسب درصد بیان شده است از رابطه زیر استفاده گردید:
100*(31 / نمره کل)=کیفیت مقالات (برحسب درصد)

جدول 1. مطالعه در حوزه استفاده از تمرینات تنفسی، مدیتیشن و قرارگیری در معرض سرما.

اسامی نویسندگان	نام مجله و سال انتشار	نوع مداخله	نوع تحقیق	نمونه‌گیری	دوره زمانی	تعداد آزمودنی‌ها، جنسیت و مداخله گروه‌ها	معیارهای ورود و خروج	نتایج اصلی
کوپلین و روزنتال (14)	Current psychology journal 2022	تمرینات تنفسی و قرارگیری در معرض سرما	نیم تجربی	هدفمند و در دسترس	14 روز	86 نفر مرد و زن که به چهار گروه تقسیم شدند گروه اول فقط تمرینات تنفسی انجام داد و گروه دوم فقط قرارگیری در معرض سرما را انجام داد گروه سوم ترکیب روش تنفس و قرارگیری در معرض سرما را انجام داد و یک گروه کنترل نیز قرار داشت.	معیار ورود افرادی که قبلاً از روش ویم‌هوف استفاده نکرده بودند. همچنین افراد قبل از آزمون یک‌بار آزمایش پزشکی داده بودند.	نتایج نشان داد روش ترکیبی تنفس و قرارگیری در معرض سرما نسبت به روش‌های جداگانه تأثیر بیشتری در کاهش استرس درک شده داشته است؛ و روش ویم‌هوف تأثیر مثبتی در کاهش استرس درک شده دارد.
میدندورپ و همکاران (15)	Clin Rheumatol journal 2016	مدیتیشن، تمرینات تنفسی و قرارگیری در معرض سرما	کار آزمایی کنترل‌شده تصادفی	هدفمند و در دسترس	10 روز	24 نفر مرد که به دو گروه 12 نفره تقسیم شدند. گروه آزمایش از تمرینات مدیتیشن، تنفس و قرارگیری در معرض سرما استفاده کردند.	انجام آزمایش اندوتوکسمی که در صورت بروز یک مشکل و یا بیماری جایگزین شوند.	نتایج نشان می‌دهد که تمرینات مدیتیشن، تنفس و قرارگیری در معرض سرما باعث شد آزمودنی‌ها بتوانند عوارض مربوط به تزریق باکتریایی را در بدن که یک باکتری شبه آنفولانزا بود را در خود کنترل کنند. درواقع آن‌ها توانستند با کنترل سیستم عصبی خودمختار عوارض مربوط به آن‌که لرزش و سرگیجه بود را نسبت به گروه کنترل به‌راحتی تحمل کنند؛ و تنها یک سردرد مختصری را تجربه کنند. با توجه به اینکه نیاز به تحقیقات بیشتری است اما می‌توان از این روش در درمان روماتیسم ناشی از سیستم ایمنی نیز استفاده کرد.
کوکس و همکاران (16)	PNAS Early Edition journal 2013	مدیتیشن، تمرینات تنفسی و قرارگیری در معرض سرما	نیم تجربی	هدفمند و در دسترس	10 روز	24 آزمودنی که جنسیت مشخص نشده به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم شدند و گروه آزمایش تمرینات مدیتیشن و تنفس و قرارگیری در معرض سرما را انجام دادند.	معیارهای ورود افراد سالم باشند و دارای بیماری نباشند و قبلاً از تکنیک‌های ویم‌هوف استفاده نکرده باشند.	نتایج پژوهش نشان داد که فعال شدن ارادی سیستم عصبی سمپاتیک منجر به آزادسازی اپی‌نفرین و متعاقب آن می‌شود؛ و با توجه به نتایج به‌دست‌آمده می‌توان از این روش جهت بهبود بیماری‌های خود ایمنی نیز استفاده کرد.
ژاگ و مد (17)	Free PMC article journal 2022	تمرینات تنفسی به دو روش مختلف و قرارگیری در معرض سرما	نیمه تجربی	هدفمند و در دسترس	-	40 مرد که به دو گروه آزمایش و کنترل به‌صورت تصادفی تقسیم شدند. گروه کنترل تمرین تنفس با حبس طولانی و دوش آب‌سرد را انجام دادند و گروه آزمایش تنفس بدون حبس طولانی و دوش آب سرد را انجام دادند.	افراد باید از سلامتی برخوردار می‌بودند.	نتایج نشان داد انجام تمرینات تنفسی در هر دو صورت تأثیرگذار است و با انجام دوش آب سرد باعث شد تا هر دو گروه بتوانند در برابر تزریق باکتری شبه آنفولانزا مقاومت کنند و علائم آن را در بدن خود کاهش دهند.
ژاگ و همکاران (18)	Metabolites journal 2020	تمرینات تنفسی و مدیتیشن و قرارگیری در معرض سرما	کار آزمایی کنترل‌شده تصادفی	هدفمند و در دسترس	6 سال	24 نفر مرد که به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم شدند و گروه کنترل تمرینات مدیتیشن، تنفسی و قرارگیری در معرض سرما را انجام می‌دادند.	معیار ورود انجام آزمایش پزشکی قبل از شروع تمرینات و معیارهای خروج انجام دادن روش تمرینی ویم‌هوف درگذشته.	نتایج نشان که استفاده از تمرینات مدیتیشن، تنفس و دوش آب سرد در مجموع بر روی 224 متابولیت در پلاسما تأثیر گذاشت از جمله در گروه آزمایش افزایش لاکتات و پیروات با افزایش سطوح ضدالتهابی مرتبط است؛ و هم‌چنین باعث کاهش التهاب در بدن می‌شود.

بحث
مطالعه حاضر، مروری بر مطالعات انجام گرفته شده در زمینه تأثیر انواع تمرینات مدیتیشن، تنفس و قرارگیری در معرض سرما بر روی سیستم عصبی بدن جهت بهبود و یا کنترل بیماری‌های خود ایمنی بود. امروزه بیماری‌های خود ایمنی در جوامع بسیار گسترش یافته است. بسیاری از این بیماری‌ها نیازمند استفاده از داروهای شیمیایی می‌یاشد که می‌توانند علاوه بر درمان و یا کنترل بیماری باعث ایجاد عوارضی در فرد شوند. استفاده از داروهای گیاهی و همچنین انجام کارهایی مثل مدیتیشن و تمرینات بدنی در درمان و یا کنترل برخی از بیماری‌های خود ایمنی می‌تواند تأثیرگذار باشند و درحالی‌که عوارض کمتری برای فرد داشته باشند؛ اما همچنان نیاز به مطالعات بیشتر در این زمینه است. یکی از بیماری‌های شایع در جوامع استرس می‌باشد که باعث اختلال در زندگی و کارهای روزمره فرد می‌شود، استرس می‌تواند بر اثر عوامل مختلفی ایجاد شود. یکی از انواع استرس، استرس درک شده می‌باشد. استرس درک شده پاسخ فرد به یک واقعه استرس‌زا صرفاً بر روی شدت یا هر کیفیت ذاتی دیگر این رویداد نیست (19). محققان تأکید کرده‌اند که فقط به استرس عینی توجه نکنند بلکه ارزیابی شناختی آن را نیز بررسی کنند که برای شروع استرس روانی بسیار مهم است. ارزیابی شناختی یعنی اینکه فرد با توجه به منابعی که نسبت به موضوعی که برایش پیش‌آمده شروع به رسیدگی به آن برای حل مشکل خود ‌کند. زمانی که این منابع به‌اندازه‌ای کافی نیست که فرد بتواند مشکل خود را حل کند، استرس درک شده پدید می‌آید (20, 21). همچنین یکی دیگر از بیماری‌هایی که بشر با آن درگیر است بیماری‌های خود ایمنی می‌باشد. ما می‌دانیم که سیستم ایمنی ذاتی برای بقای ما بسیار مهم است، اما تولید سیتوکین پیش التهابی و مداوم می‌تواند باعث آسیب به اندام و یا بافت شود. بیماری خود ایمنی زمانی به وجود می‌آید که سیستم ایمنی بدن نمی‌تواند سلول‌های خودی را از سلول‌های مهاجم و بیگانه تشخیص دهد و در نتیجه بافت‌ها و اندام‌های بدن را مورد حمله قرار می‌دهد. از بیماری‌های خود ایمنی می‌توان به آرتریت‌روماتوئید و بیماری التهابی روده اشاره کرد. درمان‌های دارویی که سیتوکین‌های اشتعال کننده و یا گیرنده‌های آن‌ها را تضعیف می‌کنند در درمان این نوع بیماری‌ها بسیار مؤثر هستند، اما این داروها گران‌قیمت هستند و عوارض جانبی جدی نیز با خود به دنبال دارند (22, 23).
 با توجه به بررسی مقالاتی که از روش ویم‌هوف جهت درمان استفاده شد، یافته‌های یک مقاله حاکی از آن است که یک برنامه تمرینی به روش ویم‌هوف با کاهش آماری قابل‌توجهی در استرس درک شده همراه است. درحالی‌که تمام گروه‌های آزمایش این اثر را با گذشت زمان تجربه کردند؛ اما تأثیر مثبت این روش بر گروهی که از ترکیب تمرینات تنفسی و قرارگیری در معرض سرما به روش ویم‌هوف استفاده کرده بودند بیشتر بود. اگرچه مقایسه‌های بعد از مداخله اختلاف معنی‌داری را برای همه گروه‌های آزمایش در مقادیر استرس پس از انجام روش ویم  هوف نشان نداد اما برای گروهی که از روش ترکیب تمرینات تنفس و قرارگیری در معرض سرما استفاده کرده بودند، نسبت به گروه کنترل اختلاف معنی‌داری دیده شد؛ بنابراین مطالعات در این خصوص نشان می‌دهد که استفاده از هر دو روش به‌صورت ترکیبی می‌تواند تأثیر بهتری در کاهش استرس درک شده داشته باشد.
 نتایج دو تحقیق نشان داد که روش تمرینی ویم‌هوف منجر به افزایش ترشح کاتکول آمین‌ها و کورتیزول در بدن و همچنین کاهش تولید سیتوکین در خارج از بدن می‌شود، افراد گروه آزمایش که از این روش استفاده کرده بودند توانستند نسبت به تزریق باکتری شبه آنفولانزا به‌صورت خودکار واکنش نشان دهند؛ و گزارش‌ها حاکی از آن است که خوش‌بینی امید به نتیجه یک عامل تعیین‌کننده در درمان است و باعث کنترل علائم بیماری در فرد می‌شود. در واقع این تحقیقات نشان دادند که آزمودنی‌ها توانستند به‌صورت ارادی سیستم ایمنی بدن خود را فعال کنند؛ اما بااین‌وجود نتایج این مطالعه باید با احتیاط تفسیر شود و برای نشان دادن اثر این تکنیک باید در نمونه‌های بزرگ‌تری انجام شود.
 همچنین یک تحقیق به بررسی این تمرین با دو نوع تنفس مختلف پرداخت نتایج نشان داد. اگرچه سطوح اشباع خون شریانی و Po2 به‌طور قابل‌توجهی پایین‌تر بود اما زمانی که شرکت‌کنندگان تمرین تنفسی را با حبس طولانی‌مدت انجام دادند، در مقایسه با تمرین تنفسی بدون آن، سطوح اپی‌نفرین پلاسما مدت کوتاهی پس از شروع هردو تمرین تنفسی با مقدار مشابهی افزایش یافت. همچنین داده‌ها نشان می‌دهد که ترکیبی از تمرینات تنفسی و تمرین قرارگیری در معرض سرما در کاهش پاسخ التهابی در طول اندوتوکسمی انسان مؤثرتر بود. ازآنجایی‌که میزان افزایش اولیه در غلظت اپی‌نفرین پلاسما برای تمرینات تنفسی با و بدون حبس تنفس طولانی‌مدت مشابه بود؛ بنابراین بعید است که هیپوکسی چرخه‌ای ناشی از ورزش همراه با احتباس تنفس طولانی‌مدت عامل مهمی در پاسخ اپی‌نفرین مشاهده شده باشد. بر این اساس، خود هایپرونتیلاسیون و تغییر متعاقب آن در تعادل اسیدی-بازی نشان داده شده است که کاتکول‌آمین‌های پلاسما را در غیاب هیپوکسی افزایش می‌دهد و نقش مهمی برای بی‌کربنات دارد. بااین‌وجود ازآنجایی‌که آزادسازی کاکتول‌آمین‌ از سلول‌های کرومافین‌آدرنال به ترکیبی از مسیرهای سیگنال‌های عصبی، هورمونی، ردوکس و ایمنی وابسته است (24, 25). مکانیسم دقیق آزادسازی اپی‌نفرین ناشی از تمرین تنفسی مبهم باقی می‌ماند.
همچنین بررسی یک مطالعه نشان داد که پاسخ التهابی سیستمیک ناشی از لیپوپلی‌ساکرید (lps) در داوطلبان سالم به‌طور قابل‌توجهی متابولوم پلاسما را تغییر می‌دهد، با عمیق‌ترین تغییرات 4 ساعت پس از تجویز Lps، اندوتوکسمی عمدتاً منجر به افزایش چندین نوکلئوزید، نوکلئوتید و مشتقات و کاهش بسیاری از گلیسروفسفولیپیدها شد. قبل از تجویز Lps، افراد آموزش‌دیده‌ای که تمرینات تنفسی آموخته شده را انجام می‌دادند، سطوح بالاتر لاکتات و پیروات را در مقایسه با گروه کنترلی که هیچ تمرینی انجام نمی‌دادند نشان دادند و غلظت این متابولیت‌ها با سطوح عمیقاً افزایش یافته سیتوکین ضدالتهابی IL-10 مرتبط بود. در این تحقیق نشان داده شد افرادی که از تمرینات مدیتیشن، تنفس و قرارگیری در معرض سرما به روش ویم‌هوف استفاده کرده بودند، توانستند نسبت به گروه کنترل سریع‌تر عوارض ناشی از باکتری‌های شبه آنفولانزا در بدن خود خنثی کنند.
 در تحقیق حاضر، مشاهده شد که تمرینات مدیتیشن، تنفس و قرارگیری در معرض سرما به روش ویم‌هوف می‌تواند بر روی سیستم ایمنی بدن که بخشی از سیستم عصبی خودمختار بدن است تأثیر بگذارد؛ و همچنین از این روش می‌توان در جهت بهبود بیماری‌های خود ایمنی استفاده کرد؛ اما بااین‌وجود نیاز به تحقیقات بیشتری در این زمینه است. در تحقیقات صورت گرفته بیشتر داوطلبان از جنسیت مرد بوده و می‌توان تحقیقات بیشتری بر روی زنان نیز انجام داد تا مشخص شود آیا جنسیت بر روی نتیجه این تمرینات تأثیر می‌گذارد.
نتیجه  گیری نهایی
به  نظر می‌رسد انجام تمرینات مدیتیشن، تنفس و قرارگیری در معرض سرما به روش ویم‌هوف بر روی سیستم ‌عصبی‌ خودمختار بدن تأثیر می‌گذارد و می‌تواند باعث بهبود و یا کنترل بیماری‌های خود ایمنی شود.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مقاله از نوع مروری است و مستقیماً از هیچ انسانی یا حیوانی در آن استفاده نشده است.
حامی مالی
این پژوهش هیچ‌گونه کمک مالی از سازمان  های دولتی، خصوصی و غیرانتفاعی دریافت نکرده است.
مشارکت نویسندگان
تمام نویسندگان در طراحی، اجرا و نگارش همه بخش  های پژوهش حاضر مشارکت داشته  اند.
تعارض
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.