دوره 11، شماره 1 - ( 3-1404 )
جلد 11 شماره 1 صفحات 62-46 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Ghorbani M, Varmaziar M, Heydarian M. A Review of Training Protocols for Preventing Anterior Cruciate Ligament Injuries in Soccer Players. J Sport Biomech 2025; 11 (1) :46-62
URL: http://biomechanics.iauh.ac.ir/article-1-368-fa.html
URL: http://biomechanics.iauh.ac.ir/article-1-368-fa.html
قربانی موسی الرضا، ورمزیار مصطفی، حیدریان مونا. مروری بر پروتکل های تمرینی پیشگیری از آسیب رباط صلیبی قدامی در بازیکنان فوتبال. مجله بیومکانیک ورزشی. 1404; 11 (1) :46-62
1- گروه آسیب‌شناسی ورزشی و حرکات اصلاحی، دانشکده تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.
2- گروه آسیب‌شناسی ورزشی و حرکات اصلاحی، دانشکده تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
3- گروه بیومکانیک و آسیب‌شناسی ورزشی، دانشکده تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه خوارزمی، کرج، ایران.
2- گروه آسیب‌شناسی ورزشی و حرکات اصلاحی، دانشکده تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
3- گروه بیومکانیک و آسیب‌شناسی ورزشی، دانشکده تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه خوارزمی، کرج، ایران.
واژه‌های کلیدی: رباط صلیبی قدامی، فوتبال، تمرینات پیشگیری از آسیب، تمرینات عصبی عضلانی، پیشگیری از آسیبهای فوتبال
متن کامل [PDF 1740 kb]
(200 دریافت)
| چکیده (HTML) (976 مشاهده)
متن کامل: (332 مشاهده)
مقدمه
فوتبال یکی از پرطرفدارترین ورزش‌ها در دنیاست. با افزایش محبوبیت این ورزش و رشد سریع تعداد علاقه مندان به این رشته، شیوع آسیب های ورزشی نیز رو به افزایش است (1). از سوی دیگر، به دلیل اینکه فوتبال شامل برخوردهای فیزیکی است، احتمال آسیب بدون در نظر گرفتن سن و جنسیت وجود دارد. نزدیک به 70 درصد از آسیبهای فوتبال در اندام تحتانی رخ می دهد که مچ پا و زانو شایع‌ترین محل آسیب هستند (2).
یکی از شدیدترین و پیچیده‌ترین آسیبهای زانو پارگی رباط صلیبی قدامی است که ممکن است باعث از دست دادن یک فصل کامل یا خداحافظی دائمی از دنیای فوتبال شود (3). گزارش شده است که آسیبهای رباط متقاطع قدامی در سال حدود 80000 تا بیش از 250000 بار رخ می دهد و شایع‌ترین علت آسیب رباط متقاطع قدامی در ورزشکاران از نوع غیر برخوردی است (4). این آسیب اغلب منجر به نقص در عملکرد، غیبت طولانی‌مدت از جلسات تمرینی، شلی مفصل زانو، اختلال حس عمقی و آرتروز زودرس می شود. از طرفی مسائل مالی پس از آسیب مانند هزینه جراحی و توان‌بخشی، نیاز به استفاده از برنامه‌های پیشگیری از آسیبهای زانو را برجسته کرده است (5).
در این راستا، برنامه‌های تمرینی متنوعی برای پیشگیری از آسیبهای رباط صلیبی قدامی طراحی شده‌اند که هدف آن‌ها اصلاح و بهبود عوامل خطرزایی است که احتمال بروز آسیبهای غیربرخوردی این رباط را در میان ورزشکاران افزایش می‌دهند (6). عواملی که مورد مطالعه قرار گرفته و در برنامه های پیشگیری از رباط صلیبی قدامی گنجانده شده است شامل تقویت عضلات، بهبود الگوهای به‌کارگیری عضلات، اصلاح الگوهای فرود، بهبود تعادل، حس عمقی و پلایومتریک است. بعلاوه برنامه‌های پیشگیری عمدتاً بر تقویت عضلات، بهبود تکنیک‌های حرکتی و بهبود هماهنگی عصبی-عضلانی تمرکز دارند (7).
به‌طورکلی، برنامه‌های تمرینی پیشگیری از آسیبهای زانو به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: تمرینات عصبی-عضلانی و برنامه‌های تمرینی گرم کردن ویژه. علاوه بر این، مداخلات و برنامه‌های پیشگیری از آسیب عموماً دو هدف اصلی را دنبال می‌کنند: نخست، برنامه‌هایی که بر اصلاح عوامل خطرزا متمرکز هستند و دوم، برنامه‌هایی که با هدف کاهش آسیبهای غیربرخوردی رباط صلیبی قدامی طراحی شده‌اند (8). در این زمینه، برنامه‌های تمرینی مانند 11+ و اسپرت متریک به‌طور ویژه برای پیشگیری از آسیب در رشته فوتبال طراحی شده‌اند و در اصلاح عوامل خطر بیومکانیکی و کاهش نرخ آسیبهای رباط صلیبی قدامی موفق عمل کرده‌اند (9, 10). به‌طور مثال تحقیق جولی و همکاران نشان داد که تمرینات 11+ می تواند موجب بهبود عوامل خطرزای بیومکانیکی مانند کاهش ابداکشن زانو در تکلیف پرش و فرود شود (11). همچنین، تحقیق سیلورس و همکاران نشان داد که برنامه تمرینی 11+ می تواند نرخ بروز آسیبهای رباط صلیبی قدامی را در گروه تمرینی تا ۴۶ درصد کاهش دهد (12).
علیرغم اهمیت پیشگیری از آسیبهای زانو و به‌ویژه رباط صلیبی قدامی، متأسفانه تعداد مطالعات انجام‌شده در این زمینه محدود است. این کمبود ممکن است ناشی از چالش‌های متعددی باشد که پژوهشگران با آن مواجه هستند (13). از جمله این چالش‌ها می‌توان به دشواری طراحی برنامه‌های تمرینی جامع و متناسب با نیازهای مختلف ورزشکاران، پیچیدگی ارزیابی عوامل بیومکانیکی و فیزیولوژیکی مؤثر در آسیب‌ها و همچنین نیاز به انجام مطالعات طولانی‌مدت برای بررسی اثربخشی برنامه‌های پیشگیری اشاره کرد (14). علاوه بر این، اجرای چنین پژوهش‌هایی نیازمند همکاری نزدیک بین متخصصان علوم ورزشی، پزشکان و مربیان است که هماهنگی بین این گروه‌ها گاهی دشوار به نظر میرسد. از طرفی تاکنون هیچ برنامه تمرین استانداردی که بتواند در تمامی سنین و جنسیت متفاوت برای جلوگیری از آسیب های غیر برخوردی رباط صلیبی قدامی مؤثر باشد ایجاد نشده است. این مطالعه به بررسی اثربخشی برنامه‌های تمرینی موجود، از جمله تمرینات عصبی-عضلانی و گرم‌کردن ویژه، می‌پردازد و در پی شناسایی بهترین روش برای کاهش بروز آسیبهای غیربرخوردی رباط صلیبی قدامی در بین ورزشکاران با سنین و جنسیت‌های مختلف است. تحقیق حاضر در نظر دارد با بررسی روش های مختلف برنامه های پیشگیری میزان آسیب را بررسی کند تا مربیان و متخصصین ورزش با بهره گیری از آن بهترین نوع تمرین را برای پیشگیری از آسیبهای رباط صلیبی قدامی انتخاب کنند.
روش شناسی
این تحقیق از نوع مرور نظام مند بر اساس راهنمای موارد ترجیحی در گزارش‌های مقالات مروری نظام مند و فراتحلیل (PRISMA) بود. مطالعاتی که بین سال‌های 2000 الی 2025 جهت پیشگیری از آسیبهای رباط صلیبی قدامی انجام شده بودند، جستجو شدند در این مطالعه جستجوی مقالات مرتبط با در نظر گرفتن کلید واژه های تخصصی انگلیسی و فارسی شامل: prevent of ACL injury, Knee Injury Prevention, Prevention of knee injuries, Injury prevention in soccer, knee prevention, neuromuscular training, Injury prevention programs, neuromuscular training, Prevention of ACL injuries, neuromuscular intervention و پیشگیری از آسیبهای رباط صلیبی قدامی، پیشگیری از آسیبهای زانو در فوتبال، پیشگیری از آسیب‌ها در پایین‌تنه، برنامه پیشگیری از آسیبهای فوتبال، پیشگیری از آسیب رباط صلیبی قدامی، در پایگاه های تخصصی فارسی و انگلیسی Magiran،Medlib ،ISC ،SID ،PubMed ،Google Scholar ،Pedro ،Scopus ،Science Direct ،Irandoc انجام شد. همه کلیدواژه‌ها به‌صورت مستقل و در ترکیب با یکدیگر بکار رفتند. علاوه بر این، جستجوی دستی و بررسی کامل منابع مقالات برای یافتن مقالاتی که از طریق جستجوی الکترونیکی یافت نشدند انجام شد. بر اساس چارچوب PICOS ، نتایج مطالعات وارد این مطالعه مروری شدند. معیارهای ورود شامل تحقیقاتی بود که به زبان انگلیسی و یا فارسی باشند؛ حداقل در نشریات علمی پژوهشی چاپ شده باشند؛ در مورد نقش تمرینات پیشگیری از آسیب زانو به خصوص رباط صلیبی قدامی آمار دقیقی ارائه داده باشند، دامنه های سنی مختلف که به‌صورت تمام متن به چاپ رسیده و دارای مداخله باشند. معیارهای خروج از پژوهش شامل مطالعاتی بود که به‌صورت چکیده در کنگره‌ها و سمینارها ارائه شده بودند، مطالعات مروری و همچنین مطالعاتی که آمار دقیقی از آسیبهای زانو و رباط صلیبی قدامی گزارش نکرده و صرفاً به بهبود جنبه‌های حرکتی در پیشگیری از آسیب پرداخته بودند.
مقالات جستجو شده از هر پایگاه اطلاعاتی توسط دو مرورگر مستقل بررسی شدند. ابتدا عناوین و چکیده بررسی و در صورت انطباق با معیارهای ورود، متن کامل دریافـت شد. درصورتی‌که اختلاف نظر بین دو مرورگر اول و دوم برای انتخاب مقالات وجود داشت، با مرورگر سوم به اشتراک گذاشته شد تا موارد اختلافی برطرف شود. دو مرورگر با استفاده از مقیاس کیفیـت PEDro مقالات را ارزیابی نمودند. این مقیاس دارای اعتبار مناسب در مطالعات بالینی و دارای یازده آیتم مختلف می باشد؛ آیتم اول امتیازبندی ندارد و برای سایر آیتم ها پاسخ مثبت یک امتیاز محسوب می شود. براساس مجموع نمرات کسب شده، کیفیت مقـالات به‌صورت ضعیف (امتیاز 4-0)، متوسط (امتیاز 7-5)، عالی (امتیاز 10-8) تعیین شد.
نتایج
فرآیند انتخاب مطالعات در شکل 1 نشان داده شده است. نتایج بررسی‌ها نشان میدهد که از میان 2847 مقاله مورد مطالعه، تنها 20 مقاله به‌طور اختصاصی به موضوع پیشگیری از آسیبهای رباط صلیبی قدامی در بازیکنان فوتبال پرداخته‌اند. 19 عدد از این مقالات در نشریات ISI به چاپ رسیده‌اند. شایان ذکر است که این مطالعات بر روی بازیکنان فوتبال 4 کشور متفاوت صورت گرفته‌اند که از این تعداد 9 پژوهش در اروپا، 7 پژوهش در آمریکا و 4 پژوهش در ایران انجام شده بود. همچنین 14 پژوهش در مورد زنان و 6 پژوهش در مورد روش های پیشگیری از آسیب رباط صلیبی قدامی در مردان صورت گرفته بود. علاوه بر این 10 مطالعه با روش تمرینات عصبی- عضلانی (جدول 1) و 10 مطالعه با روش تمرینات گرم کردن عمومی (جدول 2) مورد بررسی قرار گرفتند. (شکل 1) جریان انتخاب مقالات برای ورود به مقاله مروری را بر اساس نمودار پریسما نشان می دهد (15).
به‌طورکلی میانگین امتیاز کیفیت مقالات در مقیاس PEDro 4/5 (معادل کیفیت متوسط) بود. از 20 مقالـه به دست آمده، پنج مقاله دارای کیفیـت ضعیف، 13 مقاله دارای کیفیـت متوسط و دو مقاله دارای کیفیت عالی بود. در مجموع 24428 آزمودنی تحت مطالعه قرار گرفتند. همچنین طول مدت دوره های تمرینی بین هشت هفته تا دو سال متغیر بود.
بحث
هدف از تحقیق حاضر بررسی روش های مختلف برنامه های تمرینی به دو صورت تمرینات عصبی عضلانی و تمرینات گرم کردن جهت پیشگیری از آسیب رباط صلیبی قدامی در بازیکنان فوتبال بود، نتایج نشان داد هر دو روش برنامه‌های پیشگیری گرم کردن ویژه و عصبی- عضلانی می توانند نرخ آسیبهای رباط صلیبی قدامی را در بازیکنان فوتبال کاهش دهند. مطالعه هالی و همکاران به بررسی تأثیر یک دوره تمرینات 11+ در طول فصل بر آسیبهای رباط صلیبی قدامی در بازیکنان فوتبال پرداخت. در این مطالعه 61 تیم فوتبال دانشگاهی مردان در طول یک فصل برنامه تمرینی پیشگیری از آسیب FIFA 11+ را انجام دادند و میزان آسیبهای رباط صلیبی قدامی در پایان فصل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که گروه تمرینی به میزان 2/4 برابر کمتر از گروه کنترل دچار آسیبهای رباط صلیبی قدامی شدند (9). در تحقیق دیگر مطالعه سیلورس و همکاران نیز به بررسی اثر تمرینات 11+ بر بازیکنان فوتبال 34 تیم پرداخت و نتایج نشان داد که برنامه تمرینی پیشگیری از آسیب FIFA 11+ میزان آسیب را تا 46٪ کاهش داد، همچنین زمان از دست رفته در تمرین و مسابقه در گروه کنترل حدود 28 درصد بیشتر از گروه مداخله بود. FIFA 11+ به‌عنوان یک برنامه گرم کردن مختصر و جامع برای رسیدگی به آسیبهای اندام تحتانی مرتبط با ورزش فوتبال طراحی شده است (12).
برنامه FIFA 11+ برای اولین بار روی بازیکنان زن فوتبال در نروژ آزمایش شد. سولیگارد و همکاران یک کارآزمایی تصادفی کنترل شده خوشه‌ای را در 125 باشگاه فوتبال نوجوان زن در نروژ (13 تا 17 سال) انجام دادند: 65 تیم در گروه مداخله پروتکل را به مدت 1 فصل (8 ماه) دنبال کردند؛ و 60 تیم در گروه کنترل به تمرینات تیمی خود پرداختند. در طول فصل، 264 بازیکن دچار مصدومیت شدند: 121 بازیکن در گروه مداخله و 143 بازیکن در گروه کنترل (32). این نتایج نشان می دهد که استفاده از یک برنامه گرم کردن ساختاریافته می تواند از آسیب‌دیدگی بازیکنان زن جوان فوتبال جلوگیری کند. از طرفی با توجه به ماهیت پویای فوتبال که شامل پریدن‌های مکرر، فرود آمدن و تغییر جهت سریع روی یک پا و در هر سه صفحه حرکتی است، استفاده از تمرینات پیشگیری چندجزئی که در چند صفحه حرکتی انجام می شوند ضروری به نظر میرسد. درحالی‌که برنامه های تمرینی سنتی مانند تمرینات قدرتی و یا تمرینات تعادلی معمولاً در صفحه ساجیتال یا فرونتال انجام می شوند، تمرینات چند جزئی صفحه عرضی را نیز شامل می شوند، جایی که آسیبهای رباط صلیبی قدامی معمولاً در آن رخ می دهد (33). نشان داده شده است که برنامه تمرینات پیشگیری گرم کردن عمومی مانند تمرینات FIFA 11+ و یا تمرینات چندجزئی ابزاری کارآمد برای دستیابی به آمادگی فیزیولوژیکی بهینه برای ورزش است (34). همچنین نشان داده شده است که برنامه‌های تمرینی پیشگیری گرم کردن عمومی باعث افزایش فعالیت عضلات راست شکم، گلوتئوس مدیوس و گلوتئوس مینیموس بلافاصله پس از اتمام برنامه می شود، بعلاوه تأثیر این برنامه بر فعال سازی عضلات مرکزی مورد تأیید است (35). از سوی دیگر، مطالعه‌ای نشان داد که اجرای یک برنامه گرم کردن عمومی چندجزئی به مدت ۲۴ جلسه، منجر به افزایش قدرت عضلات چهارسر ران و همسترینگ در بازیکنان رقابتی فوتبال مرد زیر ۲۱ سال می شود. این یافته‌ها حاکی از آن است که برنامه‌های گرم کردن چندجزئی نه‌تنها می‌توانند به بهبود عملکرد عضلانی کمک کنند، بلکه ممکن است در کاهش خطر آسیبهای مرتبط با ضعف عضلانی نیز مؤثر باشند (36).
یکی دیگر از پروتکل‌های تمرینی پیشگیری از آسیب های رباط صلیبی قدامی تمرینات عصبی عضلانی می باشد. در تمرینات گرم کردن گاهاً از ترکیبی از تمرینات عصبی عضلانی استفاده می شود و تفاوت در زمان و نوع استفاده از این تمرینات می باشد. در برنامه های گرم کردن همه تمرینات قبل از تمرینات اصلی استفاده می شود اما در تمرینات عصبی عضلانی تمرینات در خارج از زمان تمرینات اصلی یا پس از پایان تمرینات استفاده می شود (37). در این راستا مطالعه هاگلند و همکاران به بررسی تأثیر تمرینات عصبی- عضلانی به مدت 8 ماه و دو جلسه در هفته بر آسیبهای رباط صلیبی قدامی در 2471 بازیکنان فوتبال پرداخت. در این تحقیق مشخص شد که تمرینات عصبی- عضلانی می توانند میزان آسیبهای رباط صلیبی قدامی را تا 88 درصد کاهش دهند. در این مطالعه از تمرینات چند جزئی شامل تعادل، چابکی، تمرینات قدرتی و پلایومتریک استفاده شد (21). نتایج مطالعه آلنتون و همکاران (38) نشان داد برنامه های پیشگیری چندجزئی نسبت به برنامه های تک جزئی تأثیر بیشتری بر کاهش نرخ آسیب رباط صلیبی قدامی دارد. هرچند استفن و همکاران در مطالعه‌ای بر روی بازیکنان فوتبال، نتایجی متفاوت با پژوهش‌های پیشین گزارش کردند و نشان دادند که اجرای یک برنامه تمرینی عصبی-عضلانی چندجزئی به مدت ۸ ماه، تأثیر قابل‌توجهی در کاهش آسیبهای رباط صلیبی قدامی در گروه مداخله نداشته است. این یافته‌ها بیانگر آن است که اثربخشی برنامه‌های تمرینی ممکن است به عوامل دیگری مانند شدت تمرین، مدت زمان اجرا، یا ویژگی‌های فردی ورزشکاران وابسته باشد و نیاز به بررسی‌های بیشتر در این زمینه احساس میشود (19).
تحقیق رابرت و همکاران نشان داد تمرینات عصبی عضلانی می تواند باعث کاهش چشمگیری در آسیب های رباط صلیبی قدامی شود. در این مطالعه، نتایج نشان داد که در گروه تجربی تنها یک آسیب در پایان فصل رخ داد، درحالی‌که این عدد در گروه کنترل به هشت آسیب رسید. (16). این فرضیه وجود دارد که توانایی‌های حس عمقی و عصبی عضلانی به طور خاص تأثیر بالایی بر کاهش خطر آسیب دارند (39). ازآنجایی‌که هدف اول در برنامه های پیشگیری از آسیب ها کاهش خطر آسیب ها و بهبود کیفیت حرکت می باشد، هدف بعدی باید بررسی تعداد و نوع آسیب ها باشد. تحقیقات زیادی در رابطه با تمرینات عصبی عضلانی و تأثیر این تمرینات بر حس عمقی و بهبود حرکت زانو انجام شده، اما پیگیری طولانی‌مدت ورزشکاران برای بررسی میزان آسیب های زانو و رباط صلیبی قدامی در مطالعات کمی دیده می شود (16). به‌عنوان مثال، در مطالعه‌ای که به بررسی تأثیر تمرینات تعادلی بر عملکرد گیرنده‌های عمقی زانو پس از عمل بازسازی رباط صلیبی قدامی پرداخت، مشاهده شد که شاخص‌های ثبات و تعادل پس از بازسازی بهبود یافته‌اند. بااین‌حال، این مطالعه فاقد پیگیری طولانی‌مدت برای ارزیابی میزان و تعداد آسیبهای مجدد رباط صلیبی قدامی بود (40).
یکی دیگر از اجزاء مهم و جدایی ناپذیر تمرینات عصبی عضلانی، تمرینات تعادلی می باشد (19). در این زمینه تحقیق جفری و همکاران (41) نشان داد که برنامه‌های چندجزئی که بر تمرینات تعادلی تأکید بیشتری داشتند، نتوانستند خطر آسیب رباط صلیبی قدامی را در گروه مداخله کاهش دهند. در مقابل، برنامه‌هایی که از کشش‌های ایستا به میزان بیشتری نسبت به سایر تمرینات استفاده می‌کردند، به‌طور معناداری خطر آسیب رباط صلیبی قدامی را کاهش دادند. این یافته‌ها حاکی از آن است که تأثیر برنامه‌های پیشگیری از آسیب ممکن است به نوع و ترکیب تمرینات مورد استفاده وابسته باشد. در مطالعه یو و همکاران (42) مشخص شد تمرینات تعادلی باعث کاهش آسیب در رباط صلیبی قدامی نمی شود. به طور مشابه در مطالعه ای دیگر (43) هیچ اثربخشی از تمرینات تعادلی در کاهش خطر آسیب رباط صلیبی قدامی دیده نشد. بااین‌حال، مطالعات پیشین نشان داده‌اند که اگرچه کشش‌های استاتیک ممکن است در پیشگیری از آسیبهای اسکلتی-عضلانی مؤثر نباشند، اما می‌توانند در کاهش خطر آسیبهای رباطی مفید واقع شوند (44). همچنین برنامه های چابکی نیز می توانند اثرات مثبتی بر پیشگیری از آسیب رباط صلیبی داشته باشند هرچند تحقیقی به صورت مستقل اثر چابکی بر پیشگیری از آسیب رباط متقاطع قدامی را بررسی نکرده است اما نشان داده شده است این تمرینات می تواند باعث فعال‌سازی عضلات همسترینگ شود که در کاهش آسیب مفید است (45). روی‌هم‌رفته برنامه‌های پیشگیری از آسیب های رباط متقاطع قدامی انواع مختلفی دارند که تقریباً هیچ‌یک از آن ها باعث افزایش آسیب در این رباط نمی شوند؛ اما موضوع پیشگیری از آسیب رباط صلیبی قدامی همچنان مبهم و قابل بحث می باشد. مسئله مهم در برنامه های پیشگیری از این آسیب ها این است که تاکنون برنامه ای که بتواند در تمامی سن ها، جنسیت و نژادهای متفاوت مفید باشد شناخته نشده است، هرچند تأثیر برنامه های تمرینی پیشگیری بر کاهش آسیب های زانو مشخص است، اما به دلیل پیچیدگی های این برنامه ها تقریباً هیج یک از آن ها نتوانسته اند برنامه ای جامع برای عموم و ورزشکاران باشند.
یکی از دلایل دشوار بودن این مطالعات این است که به صرف هزینه و زمان زیاد نیاز دارند و از سوی دیگر به نظر می رسد طراحی برنامه ها و همچنین مداخلات متنوع تعیین اینکه کدام روش پیشگیری مفیدتر است را دشوار می سازد. صرف‌نظر از مکانیسم تأثیر برنامه‌های پیشگیری از آسیبهای رباط صلیبی قدامی، این برنامه‌ها در کاهش نرخ این دسته از آسیب‌ها موفق عمل کرده‌اند. به همین دلیل مربیان ورزشی می توانند از هر دو روش تمرینی جهت کاهش خطر و نرخ آسیبهای رباط صلیبی بهره برده و عوارض طولانی‌مدت آسیبهای این رباط مانند استئوآرتریت، هزینه‌های مالی، دوری طولانی‌مدت از ورزش و همچنین عوامل روانی را به حداقل برسانند. همچنین تحقیقات آتی باید بر توسعه برنامه‌های متناسب با نیازهای خاص گروه‌های سنی، سطوح مهارت و جنسیت مختلف تمرکز کند تا اثربخشی آن‌ها را افزایش دهد. مطالعات طولی نیز برای ارزیابی تأثیر بلندمدت این برنامه‌ها بر پیشگیری از آسیب و عملکرد ورزشی ضروری است.
نتیجه گیری نهایی
هر دو برنامه تمرینی پیشگیری گرم کردن و عصبی عضلانی توانسته‌اند در کاهش نرخ آسیبهای رباط صلیبی قدامی موفق عمل کنند. هرچند تاکنون برنامه تمرینی جامعی که بتواند در تمامی سنین و جوامع مؤثر باشد وجود ندارد، اما نقطه قوت این برنامه ها این است که تاکنون هیچ‌یک از آن ها باعث افزایش آسیب در بازیکنان فوتبال نشده اند. همچنین به دلیل پیچیدگی و دشوار بودن ترکیب انواع تمرینات صحبت در مورد مزیت یکی بر دیگری مقداری دشوار است.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مقاله از نوع مروری است و مستقیماً از هیچ انسانی یا حیوانی در آن استفاده نشده است.
حامی مالی
این پژوهش هیچ‌گونه کمک مالی از سازمان های دولتی، خصوصی و غیرانتفاعی دریافت نکرده است.
مشارکت نویسندگان
تمام نویسندگان در طراحی، اجرا و نگارش همه بخش های پژوهش حاضر مشارکت داشته اند.
تعارض
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.
فوتبال یکی از پرطرفدارترین ورزش‌ها در دنیاست. با افزایش محبوبیت این ورزش و رشد سریع تعداد علاقه مندان به این رشته، شیوع آسیب های ورزشی نیز رو به افزایش است (1). از سوی دیگر، به دلیل اینکه فوتبال شامل برخوردهای فیزیکی است، احتمال آسیب بدون در نظر گرفتن سن و جنسیت وجود دارد. نزدیک به 70 درصد از آسیبهای فوتبال در اندام تحتانی رخ می دهد که مچ پا و زانو شایع‌ترین محل آسیب هستند (2).
یکی از شدیدترین و پیچیده‌ترین آسیبهای زانو پارگی رباط صلیبی قدامی است که ممکن است باعث از دست دادن یک فصل کامل یا خداحافظی دائمی از دنیای فوتبال شود (3). گزارش شده است که آسیبهای رباط متقاطع قدامی در سال حدود 80000 تا بیش از 250000 بار رخ می دهد و شایع‌ترین علت آسیب رباط متقاطع قدامی در ورزشکاران از نوع غیر برخوردی است (4). این آسیب اغلب منجر به نقص در عملکرد، غیبت طولانی‌مدت از جلسات تمرینی، شلی مفصل زانو، اختلال حس عمقی و آرتروز زودرس می شود. از طرفی مسائل مالی پس از آسیب مانند هزینه جراحی و توان‌بخشی، نیاز به استفاده از برنامه‌های پیشگیری از آسیبهای زانو را برجسته کرده است (5).
در این راستا، برنامه‌های تمرینی متنوعی برای پیشگیری از آسیبهای رباط صلیبی قدامی طراحی شده‌اند که هدف آن‌ها اصلاح و بهبود عوامل خطرزایی است که احتمال بروز آسیبهای غیربرخوردی این رباط را در میان ورزشکاران افزایش می‌دهند (6). عواملی که مورد مطالعه قرار گرفته و در برنامه های پیشگیری از رباط صلیبی قدامی گنجانده شده است شامل تقویت عضلات، بهبود الگوهای به‌کارگیری عضلات، اصلاح الگوهای فرود، بهبود تعادل، حس عمقی و پلایومتریک است. بعلاوه برنامه‌های پیشگیری عمدتاً بر تقویت عضلات، بهبود تکنیک‌های حرکتی و بهبود هماهنگی عصبی-عضلانی تمرکز دارند (7).
به‌طورکلی، برنامه‌های تمرینی پیشگیری از آسیبهای زانو به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: تمرینات عصبی-عضلانی و برنامه‌های تمرینی گرم کردن ویژه. علاوه بر این، مداخلات و برنامه‌های پیشگیری از آسیب عموماً دو هدف اصلی را دنبال می‌کنند: نخست، برنامه‌هایی که بر اصلاح عوامل خطرزا متمرکز هستند و دوم، برنامه‌هایی که با هدف کاهش آسیبهای غیربرخوردی رباط صلیبی قدامی طراحی شده‌اند (8). در این زمینه، برنامه‌های تمرینی مانند 11+ و اسپرت متریک به‌طور ویژه برای پیشگیری از آسیب در رشته فوتبال طراحی شده‌اند و در اصلاح عوامل خطر بیومکانیکی و کاهش نرخ آسیبهای رباط صلیبی قدامی موفق عمل کرده‌اند (9, 10). به‌طور مثال تحقیق جولی و همکاران نشان داد که تمرینات 11+ می تواند موجب بهبود عوامل خطرزای بیومکانیکی مانند کاهش ابداکشن زانو در تکلیف پرش و فرود شود (11). همچنین، تحقیق سیلورس و همکاران نشان داد که برنامه تمرینی 11+ می تواند نرخ بروز آسیبهای رباط صلیبی قدامی را در گروه تمرینی تا ۴۶ درصد کاهش دهد (12).
علیرغم اهمیت پیشگیری از آسیبهای زانو و به‌ویژه رباط صلیبی قدامی، متأسفانه تعداد مطالعات انجام‌شده در این زمینه محدود است. این کمبود ممکن است ناشی از چالش‌های متعددی باشد که پژوهشگران با آن مواجه هستند (13). از جمله این چالش‌ها می‌توان به دشواری طراحی برنامه‌های تمرینی جامع و متناسب با نیازهای مختلف ورزشکاران، پیچیدگی ارزیابی عوامل بیومکانیکی و فیزیولوژیکی مؤثر در آسیب‌ها و همچنین نیاز به انجام مطالعات طولانی‌مدت برای بررسی اثربخشی برنامه‌های پیشگیری اشاره کرد (14). علاوه بر این، اجرای چنین پژوهش‌هایی نیازمند همکاری نزدیک بین متخصصان علوم ورزشی، پزشکان و مربیان است که هماهنگی بین این گروه‌ها گاهی دشوار به نظر میرسد. از طرفی تاکنون هیچ برنامه تمرین استانداردی که بتواند در تمامی سنین و جنسیت متفاوت برای جلوگیری از آسیب های غیر برخوردی رباط صلیبی قدامی مؤثر باشد ایجاد نشده است. این مطالعه به بررسی اثربخشی برنامه‌های تمرینی موجود، از جمله تمرینات عصبی-عضلانی و گرم‌کردن ویژه، می‌پردازد و در پی شناسایی بهترین روش برای کاهش بروز آسیبهای غیربرخوردی رباط صلیبی قدامی در بین ورزشکاران با سنین و جنسیت‌های مختلف است. تحقیق حاضر در نظر دارد با بررسی روش های مختلف برنامه های پیشگیری میزان آسیب را بررسی کند تا مربیان و متخصصین ورزش با بهره گیری از آن بهترین نوع تمرین را برای پیشگیری از آسیبهای رباط صلیبی قدامی انتخاب کنند.
روش شناسی
این تحقیق از نوع مرور نظام مند بر اساس راهنمای موارد ترجیحی در گزارش‌های مقالات مروری نظام مند و فراتحلیل (PRISMA) بود. مطالعاتی که بین سال‌های 2000 الی 2025 جهت پیشگیری از آسیبهای رباط صلیبی قدامی انجام شده بودند، جستجو شدند در این مطالعه جستجوی مقالات مرتبط با در نظر گرفتن کلید واژه های تخصصی انگلیسی و فارسی شامل: prevent of ACL injury, Knee Injury Prevention, Prevention of knee injuries, Injury prevention in soccer, knee prevention, neuromuscular training, Injury prevention programs, neuromuscular training, Prevention of ACL injuries, neuromuscular intervention و پیشگیری از آسیبهای رباط صلیبی قدامی، پیشگیری از آسیبهای زانو در فوتبال، پیشگیری از آسیب‌ها در پایین‌تنه، برنامه پیشگیری از آسیبهای فوتبال، پیشگیری از آسیب رباط صلیبی قدامی، در پایگاه های تخصصی فارسی و انگلیسی Magiran،Medlib ،ISC ،SID ،PubMed ،Google Scholar ،Pedro ،Scopus ،Science Direct ،Irandoc انجام شد. همه کلیدواژه‌ها به‌صورت مستقل و در ترکیب با یکدیگر بکار رفتند. علاوه بر این، جستجوی دستی و بررسی کامل منابع مقالات برای یافتن مقالاتی که از طریق جستجوی الکترونیکی یافت نشدند انجام شد. بر اساس چارچوب PICOS ، نتایج مطالعات وارد این مطالعه مروری شدند. معیارهای ورود شامل تحقیقاتی بود که به زبان انگلیسی و یا فارسی باشند؛ حداقل در نشریات علمی پژوهشی چاپ شده باشند؛ در مورد نقش تمرینات پیشگیری از آسیب زانو به خصوص رباط صلیبی قدامی آمار دقیقی ارائه داده باشند، دامنه های سنی مختلف که به‌صورت تمام متن به چاپ رسیده و دارای مداخله باشند. معیارهای خروج از پژوهش شامل مطالعاتی بود که به‌صورت چکیده در کنگره‌ها و سمینارها ارائه شده بودند، مطالعات مروری و همچنین مطالعاتی که آمار دقیقی از آسیبهای زانو و رباط صلیبی قدامی گزارش نکرده و صرفاً به بهبود جنبه‌های حرکتی در پیشگیری از آسیب پرداخته بودند.
مقالات جستجو شده از هر پایگاه اطلاعاتی توسط دو مرورگر مستقل بررسی شدند. ابتدا عناوین و چکیده بررسی و در صورت انطباق با معیارهای ورود، متن کامل دریافـت شد. درصورتی‌که اختلاف نظر بین دو مرورگر اول و دوم برای انتخاب مقالات وجود داشت، با مرورگر سوم به اشتراک گذاشته شد تا موارد اختلافی برطرف شود. دو مرورگر با استفاده از مقیاس کیفیـت PEDro مقالات را ارزیابی نمودند. این مقیاس دارای اعتبار مناسب در مطالعات بالینی و دارای یازده آیتم مختلف می باشد؛ آیتم اول امتیازبندی ندارد و برای سایر آیتم ها پاسخ مثبت یک امتیاز محسوب می شود. براساس مجموع نمرات کسب شده، کیفیت مقـالات به‌صورت ضعیف (امتیاز 4-0)، متوسط (امتیاز 7-5)، عالی (امتیاز 10-8) تعیین شد.
نتایج
فرآیند انتخاب مطالعات در شکل 1 نشان داده شده است. نتایج بررسی‌ها نشان میدهد که از میان 2847 مقاله مورد مطالعه، تنها 20 مقاله به‌طور اختصاصی به موضوع پیشگیری از آسیبهای رباط صلیبی قدامی در بازیکنان فوتبال پرداخته‌اند. 19 عدد از این مقالات در نشریات ISI به چاپ رسیده‌اند. شایان ذکر است که این مطالعات بر روی بازیکنان فوتبال 4 کشور متفاوت صورت گرفته‌اند که از این تعداد 9 پژوهش در اروپا، 7 پژوهش در آمریکا و 4 پژوهش در ایران انجام شده بود. همچنین 14 پژوهش در مورد زنان و 6 پژوهش در مورد روش های پیشگیری از آسیب رباط صلیبی قدامی در مردان صورت گرفته بود. علاوه بر این 10 مطالعه با روش تمرینات عصبی- عضلانی (جدول 1) و 10 مطالعه با روش تمرینات گرم کردن عمومی (جدول 2) مورد بررسی قرار گرفتند. (شکل 1) جریان انتخاب مقالات برای ورود به مقاله مروری را بر اساس نمودار پریسما نشان می دهد (15).
به‌طورکلی میانگین امتیاز کیفیت مقالات در مقیاس PEDro 4/5 (معادل کیفیت متوسط) بود. از 20 مقالـه به دست آمده، پنج مقاله دارای کیفیـت ضعیف، 13 مقاله دارای کیفیـت متوسط و دو مقاله دارای کیفیت عالی بود. در مجموع 24428 آزمودنی تحت مطالعه قرار گرفتند. همچنین طول مدت دوره های تمرینی بین هشت هفته تا دو سال متغیر بود.
جدول 1. نتایج حاصل از مطالعات پیشگیری با استفاده از تمرینات عصبی عضلانی
| نویسنده/ نویسندگان (سال انتشار) |
مداخله (نوع تمرین) |
عنوان | جامعه آماری | نتایج |
| رابرت و همکاران (16) (2000) |
تمرینات قلبی عروقی، پلایومتریک، قدرت، انعطافپذیری، چابکی و سرعتی، به مدت 8 هفته و قبل از شروع فصل |
دوری از آسیب فوتبال با شرایط پیش فصل | 300 زن جوان رقابتی (42 نفر گروه مداخله) | میانگین آسیب رباط صلیبی قدامی در گروه مداخله کمتر بود هرچند بین دو گروه معنی‌دار نبود. |
| سدر من و همکاران (17) (2000) |
تمرینات تعادلی 15 تا 20 دقیقه و 3 بار در هفته به مدت 7 ماه |
آموزش صفحه تعادل: پیشگیری از صدمات برخوردی اندام تحتانی در زنان فوتبالیست | 221 زن ورزشکار (100 کنترل) و (121 مداخله) | میزان آسیب رباط صلیبی قدامی در دو گروه هیچ تفاوتی نداشت. تمرینات تعادلی نتوانست میزان آسیب رباط صلیبی قدامی را کاهش دهد. |
| پفیرو همکاران (7) (2004) |
تمرینات برشی، کنترل عصبی، انعطافپذیری و پلایومتریک 8 هفته تمرین |
اثرات پیشگیری از آسیبهای لیگامانی زانو با برنامه‌های تمرینی کاهش در نیروهای تأثیرگذار در زنان | 1439 زن ورزشکار | اختلاف معنی‌داری بین دو گروه مشاهده نشد تمرینات ترکیبی نتوانستند میزان آسیب رباط صلیبی قدامی را کاهش دهند. |
| رونالد و همکاران (18) (2006) |
تمرینات پلایومتریک دو بار در هفته و به مدت دو فصل | عدم تأثیر برنامه پیشگیری از آسیب رباط‌های زانو در بروز آسیب رباط صلیبی قدامی بدون تماس |
1439 ورزشکار زن از 12 تیم (862 کنترل) و (577 مداخله) | تمرینات پلایومتریک به مدت 20 دقیقه که بر مکانیک فرود پس از پرش تأکید دارد باعث کاهش آسیب رباط صلیبی قدامی در دختران نمیشود. |
| جولی و همکاران (11) (2008) |
تمرینات PEP از طریق فیلم ویدئویی در اختیار بازیکنان قرار گرفت و از آن‌ها خواسته شد هفتهای سه بار آن را انجام دهند به مدت یک فصل |
یک آزمایش کنترل شده تصادفی برای جلوگیری از رباط صلیبی قدامی بدون تماس آسیب‌دیدگی در بازیکنان فوتبال دانشجویی زن | 1435 زن ورزشکار (852 کنترل) و (583 مداخله) | برنامه کنترل عصبی عضلانی میزان آسیب رباط صلیبی قدامی را کاهش میدهد. آسیب رباط صلیبی در گروه مداخله 3/3 برابر کمتر بود. |
| استفن و همکاران (19) (2008) |
تمرینات ثبات مرکزی، قدرت اندام تحتانی، کنترل عصبی عضلانی و چابکی 15 دقیقه به مدت 8 ماه 2 ماه پیش فصل و 6 ماه در طول فصل |
جلوگیری از آسیب‌دیدگی در فوتبال جوانان دختر - یک آزمایش کنترل شده تصادفی خوشه‌ای |
بازیکنان زن (1091 مداخله) و (1001 کنترل) |
تفاوتی در میزان آسیب رباط صلیبی قدامی در دو گروه مشاهده نشد. این عدم تأثیر میتواند به علت تطابق کم برنامه تمرینی باشد. |
| سینتیا و همکاران (20) (2011) |
تمرینات عصبی عضلانی (تقویتی، پلایومتریک، تعادل، چابکی، اجتناب از ولگوس داینامیک) به مدت 1 فصل و قبل از تمرینات اصلی |
تأثیر گرم شدن عضله عصبی بر آسیبهای ورزشکاران زن در فوتبال و بسکتبال در دبیرستان‌های دولتی عمومی | 1492 ورزشکار زن (755 کنترل) و (737 مداخله) | 2 آسیب در مداخله و 6 آسیب در کنترل اتفاق افتاد. تمرینات نورو ماسکولار به شکل معناداری آسیبهای پایین‌تنه را کاهش میدهد. |
| هاگلند و همکاران (21) (2013) |
بررسی بازیکنان با برنامه‌های عصبی عضلانی بررسی شد.15 دقیقه و دو جلسه در هفته | انطباق برتر با یک برنامه تمرینی عصبی عضلانی با آسیب‌دیدگی ACL کمتر و آسیب‌دیدگی حاد زانو در بازیکنان فوتبال دختر نوجوان همراه است: تجزیه‌وتحلیل ثانویه RCT | 2471 نفر زن ورزشکار گروه مداخله و 2085 نفر گروه کنترل | بازیکنانی که تطابق بالایی با برنامه‌های عصبی- عضلانی داشتند میزان قابل‌توجهی آسیب کمتر در ACL داشتند. |
| فوس و همکاران (22) (2018) | تمرینات (تمرینات ثبات مرکزی تنه و اندام تحتانی) و تمرینات شم (دویدن مقاومتی با باند الاستیکی) به مدت یک فصل | یک برنامه تمرینات عصبی عضلانی و بروز آسیبهای مرتبط با ورزش مبتنی بر مدرسه: یک کارآزمایی بالینی تصادفی‌سازی و کنترل‌شده آینده‌نگر | 474 ورزشکار دختر (222 دختر در مقطع راهنمایی و 253 دختر در مقطع دبیرستان)، 259 نفر گروه تمرینات عصبی عضلانی و 215 نفر گروه تمرینات شم | تمرینات عصبی عضلانی منجر به کاهش بروز آسیب ACL نسبت به تمرینات شم شد و از لحاظ آماری تفاوت معناداری داشت. |
| دالوندپور و همکاران (23) (2021) | تمرینات کانون توجه درونی و بیرونی به مدت هشت هفته | کانون توجه در طول تمرینات پیشگیری از آسیب ACL بر بهبود کینماتیک پرشفرود در بازیکنان فوتبال تأثیر میگذارد: یک کارآزمایی تصادفی کنترل شده | 42 نفر بازیکن مرد فوتبالیست در سه گروه تمرینات کانون توجه درونی، تمرینات کانون توجه بیرونی و کنترل | تمرینات کانون توجه بیرونی باعث بهبود پارامترهای کینماتیکی به‌صورت معنادار شد و در نهایت به نظر میرسد که میتواند باعث پیشگیری آسیب ACL شود. |
جدول 2. نتایج حاصل از مطالعات پیشگیری با استفاده از تمرینات گرم کردن
| نویسنده/ نویسندگان (سال انتشار) |
مداخله (نوع تمرین) | عنوان | جامعه آماری | نتایج |
| جانگ و همکاران (24) (2002) |
برنامه پیشگیری به مدت یک فصل شامل (گرم کردن، تعادل، قدرت، هماهنگی، استقامت). | پیشگیری از آسیبهای فوتبال: یک مطالعه مداخله‌ای آینده‌نگر در بازیکنان جوان آماتور | 194 بازیکن مرد از 14 تیم (دو گروه: مهارت بالا و مهارت پایین) | آسیبهای زانو در گروه با مهارت پایین به‌طور معناداری کاهش پیدا کرد (اشاره مستقیم به آسیبهای رباط صلیبی قدامی نشده است) |
| برت و همکاران (6) (2005) |
تمرینات (گرم کردن شامل: کششی، پلایومتریک و چابکی 15 تا 20 دقیقه) به مدت 2 سال و 2 تا 3 بار در هفته |
اثربخشی تمرینات نوروماسکولار در پیشگیری از آسیبهای رباط صلیبی در ورزشکاران زن | 5703 زن ورزشکار (گروه کنترل 3818) و (گروه مداخله 1885) |
آسیب رباط صلیبی در گروه مداخله 88 درصد در فصل اول و 74 در صد در فصل دوم کاهش داشت. استفاده از تمرینات گرم کردن نورو ماسکولار اثرات مفیدی بر پیشگیری از آسیبهای رباط صلیبی در زنان دارد. |
| اندرس و همکاران (25) (2008) |
تمرینات گرم کردن (تعادلی، نوردیک، شکم وپرش به پهلو) سه بار در هفته به مدت 10 ماه 15 دقیقه و پیش فصل |
پیشگیری از آسیب در بین مردان فوتبالیست | 508 بازیکن مرد از 31 تیم (کنترل 195) و (مداخله 193) | میزان آسیبهای زانو در دو گروه تفاوت معنی‌داری نشان نداد (اشاره مستقیم به رباط صلیبی قدامی نشده است). |
| سولیگارد و همکاران (26) (2008) |
گرم کردن عمومی (قدرت، دویدن، پلایومتریک، تعادل و...) به مدت یک فصل و پیش از تمرین و مسابقه |
برنامه تمرین جامع گرم کردن برای پیشگیری از آسیب در فوتبالیستهای زن | 1892 زن فوتبالیست گروه مداخله- 837 نفر گروه کنترل 13 تا 17 سال |
آسیبهای لیگامانی زانو به‌طور معناداری کاهش پیدا کردند (اشاره مستقیم به رباط صلیبی قدامی نشده است) |
| اشکان کیانی و همکاران (27) (2010) |
25 تا 30 دقیقه تمرین گرم کردن (تعادل، قدرت/ف ثبات مرکزی)، 4 ماه و دو بار در هفته در پیش فصل 1 بار در هفته در طول فصل |
پیشگیری از آسیبهای زانو مربوط به فوتبال در دختران نوجوان | 1506 زن فوتبالیست (46 تیم گروه کنترل) و (48 تیم مداخله) |
یک برنامه تمرینی چندوجهی میتواند آسیب رباط صلیبی قدامی را در زنان ورزشکار به‌طور معناداری کاهش دهد |
| والدن و همکاران (28) (2012) |
برنامه گرم کردن به مدت 15 دقیقه به‌صورت ترکیبی 2 بار در هفته در یک فصل کامل |
پیشگیری از آسیبهای حاد در زنان فوتبالیست | 2497 نفر زن در گروه مداخله و 2058 نفر در گروه کنترل | میزان آسیب رباط صلیبی قدامی در گروه مداخله 64 درصد کاهش پیدا کرد به نظر میرسد یک برنامه گرم کردن عصبی عضلانی میتواند میزان آسیبهای رباط صلیبی را در دختران فوتبالیست به میزان قابل‌توجهی کاهش دهد |
| سیلورس و همکاران (12) (2015) |
تمرینات 11+ به مدت 20 دقیقه و در طول یک فصل و 3 بار در هفته |
اثربخشی برنامه پیشگیری از آسیب 11+ در بازیکن فوتبالیست مرد دانشگاهی | 850 نفر مرد گروه کنترل و 675 نفر گروه مداخله | آسیبهای زانو در گروه مداخله 46 درصد کاهش پیدا کرد (اشاره مستقیم به آسیبهای رباط صلیبی قدامی نشد) |
| هالی و همکاران (29) (2017) |
تمرینات گرم کردن 11+ به مدت یک فصل | آیا برنامه پیشگیری 11+ باعث کاهش آسیب رباط صلیبی قدامی در مردان فوتبالیست میشود؟ | 850 نفر زن گروه کنترل و 675 نفر گروه مداخله |
تمرینات 11+ اگر به درستی انجام شود میتواند باعث کاهش آسیبهای رباط صلیبی قدامی در مردان ورزشکار شود. |
| عسگری و توماس (30) (2021) | تمرینات گرم کردن کششی پویا، قدرتی و پلایومتریک و تمرینات گرم کردن عمومی فوتبال به مدت یک فصل هفتهای سه جلسه و هر جلسه 15 دقیقه | یک برنامه گرم کردن پویا آسیبهای زانو و مچ پا را در بین بازیکنان جوان مرد جوان فوتبال کاهش میدهد | 54 نفر از بازیکنان مرد فوتبال 29 نفر گروه کنترل یا تمرینات گرم کردن عمومی و معمول فوتبال و 25 نفر گروه تمرینات گرم کردن کششی پویا، قدرتی و پلایومتریک | تمرینات گرم کردن کششی پویا، قدرتی و پلایومتریک به‌عنوان گرم کردن منظم به‌طور قابل‌توجهی نسبت به تمرینات گرم کردن عمومی و معمول فوتبال بروز آسیبهای زانو را در فوتبالیستهای جوان کاهش داد |
| براتی شورک و همکاران (31) (2022) | تمرینات گرم کردن (بهبود تعادل، افزایش انعطافپذیری، افزایش ثبات تنه، زانو و مچ پا و کنترل حرکت) به مدت هشت هفته، هفتهای سه جلسه و هر جلسه بین 25 – 30 دقیقه | تأثیر برنامه تمرینی حاصل از نتایج آزمون غربالگری حرکتی عملکردی بر قدرت عضلات ران و پایداری قامتی پویا، جهت پیشگیری از آسیب رباط صلیبی قدامی در مردان فوتبالیست سالم | 30 فوتبالیست حرفهای مرد در دو گروه 15 نفری کنترل و تجربی | تفاوت معنادار بین دو گروه مشاهده شد؛ بنابراین، برنامه تمرینی حاصل از نتایج آزمون غربالگری حرکتی عملکردی احتمالاً میتواند از بروز آسیب رباط صلیبی قدامی پیشگیری نمایند. |
بحث
هدف از تحقیق حاضر بررسی روش های مختلف برنامه های تمرینی به دو صورت تمرینات عصبی عضلانی و تمرینات گرم کردن جهت پیشگیری از آسیب رباط صلیبی قدامی در بازیکنان فوتبال بود، نتایج نشان داد هر دو روش برنامه‌های پیشگیری گرم کردن ویژه و عصبی- عضلانی می توانند نرخ آسیبهای رباط صلیبی قدامی را در بازیکنان فوتبال کاهش دهند. مطالعه هالی و همکاران به بررسی تأثیر یک دوره تمرینات 11+ در طول فصل بر آسیبهای رباط صلیبی قدامی در بازیکنان فوتبال پرداخت. در این مطالعه 61 تیم فوتبال دانشگاهی مردان در طول یک فصل برنامه تمرینی پیشگیری از آسیب FIFA 11+ را انجام دادند و میزان آسیبهای رباط صلیبی قدامی در پایان فصل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که گروه تمرینی به میزان 2/4 برابر کمتر از گروه کنترل دچار آسیبهای رباط صلیبی قدامی شدند (9). در تحقیق دیگر مطالعه سیلورس و همکاران نیز به بررسی اثر تمرینات 11+ بر بازیکنان فوتبال 34 تیم پرداخت و نتایج نشان داد که برنامه تمرینی پیشگیری از آسیب FIFA 11+ میزان آسیب را تا 46٪ کاهش داد، همچنین زمان از دست رفته در تمرین و مسابقه در گروه کنترل حدود 28 درصد بیشتر از گروه مداخله بود. FIFA 11+ به‌عنوان یک برنامه گرم کردن مختصر و جامع برای رسیدگی به آسیبهای اندام تحتانی مرتبط با ورزش فوتبال طراحی شده است (12).
برنامه FIFA 11+ برای اولین بار روی بازیکنان زن فوتبال در نروژ آزمایش شد. سولیگارد و همکاران یک کارآزمایی تصادفی کنترل شده خوشه‌ای را در 125 باشگاه فوتبال نوجوان زن در نروژ (13 تا 17 سال) انجام دادند: 65 تیم در گروه مداخله پروتکل را به مدت 1 فصل (8 ماه) دنبال کردند؛ و 60 تیم در گروه کنترل به تمرینات تیمی خود پرداختند. در طول فصل، 264 بازیکن دچار مصدومیت شدند: 121 بازیکن در گروه مداخله و 143 بازیکن در گروه کنترل (32). این نتایج نشان می دهد که استفاده از یک برنامه گرم کردن ساختاریافته می تواند از آسیب‌دیدگی بازیکنان زن جوان فوتبال جلوگیری کند. از طرفی با توجه به ماهیت پویای فوتبال که شامل پریدن‌های مکرر، فرود آمدن و تغییر جهت سریع روی یک پا و در هر سه صفحه حرکتی است، استفاده از تمرینات پیشگیری چندجزئی که در چند صفحه حرکتی انجام می شوند ضروری به نظر میرسد. درحالی‌که برنامه های تمرینی سنتی مانند تمرینات قدرتی و یا تمرینات تعادلی معمولاً در صفحه ساجیتال یا فرونتال انجام می شوند، تمرینات چند جزئی صفحه عرضی را نیز شامل می شوند، جایی که آسیبهای رباط صلیبی قدامی معمولاً در آن رخ می دهد (33). نشان داده شده است که برنامه تمرینات پیشگیری گرم کردن عمومی مانند تمرینات FIFA 11+ و یا تمرینات چندجزئی ابزاری کارآمد برای دستیابی به آمادگی فیزیولوژیکی بهینه برای ورزش است (34). همچنین نشان داده شده است که برنامه‌های تمرینی پیشگیری گرم کردن عمومی باعث افزایش فعالیت عضلات راست شکم، گلوتئوس مدیوس و گلوتئوس مینیموس بلافاصله پس از اتمام برنامه می شود، بعلاوه تأثیر این برنامه بر فعال سازی عضلات مرکزی مورد تأیید است (35). از سوی دیگر، مطالعه‌ای نشان داد که اجرای یک برنامه گرم کردن عمومی چندجزئی به مدت ۲۴ جلسه، منجر به افزایش قدرت عضلات چهارسر ران و همسترینگ در بازیکنان رقابتی فوتبال مرد زیر ۲۱ سال می شود. این یافته‌ها حاکی از آن است که برنامه‌های گرم کردن چندجزئی نه‌تنها می‌توانند به بهبود عملکرد عضلانی کمک کنند، بلکه ممکن است در کاهش خطر آسیبهای مرتبط با ضعف عضلانی نیز مؤثر باشند (36).
یکی دیگر از پروتکل‌های تمرینی پیشگیری از آسیب های رباط صلیبی قدامی تمرینات عصبی عضلانی می باشد. در تمرینات گرم کردن گاهاً از ترکیبی از تمرینات عصبی عضلانی استفاده می شود و تفاوت در زمان و نوع استفاده از این تمرینات می باشد. در برنامه های گرم کردن همه تمرینات قبل از تمرینات اصلی استفاده می شود اما در تمرینات عصبی عضلانی تمرینات در خارج از زمان تمرینات اصلی یا پس از پایان تمرینات استفاده می شود (37). در این راستا مطالعه هاگلند و همکاران به بررسی تأثیر تمرینات عصبی- عضلانی به مدت 8 ماه و دو جلسه در هفته بر آسیبهای رباط صلیبی قدامی در 2471 بازیکنان فوتبال پرداخت. در این تحقیق مشخص شد که تمرینات عصبی- عضلانی می توانند میزان آسیبهای رباط صلیبی قدامی را تا 88 درصد کاهش دهند. در این مطالعه از تمرینات چند جزئی شامل تعادل، چابکی، تمرینات قدرتی و پلایومتریک استفاده شد (21). نتایج مطالعه آلنتون و همکاران (38) نشان داد برنامه های پیشگیری چندجزئی نسبت به برنامه های تک جزئی تأثیر بیشتری بر کاهش نرخ آسیب رباط صلیبی قدامی دارد. هرچند استفن و همکاران در مطالعه‌ای بر روی بازیکنان فوتبال، نتایجی متفاوت با پژوهش‌های پیشین گزارش کردند و نشان دادند که اجرای یک برنامه تمرینی عصبی-عضلانی چندجزئی به مدت ۸ ماه، تأثیر قابل‌توجهی در کاهش آسیبهای رباط صلیبی قدامی در گروه مداخله نداشته است. این یافته‌ها بیانگر آن است که اثربخشی برنامه‌های تمرینی ممکن است به عوامل دیگری مانند شدت تمرین، مدت زمان اجرا، یا ویژگی‌های فردی ورزشکاران وابسته باشد و نیاز به بررسی‌های بیشتر در این زمینه احساس میشود (19).
تحقیق رابرت و همکاران نشان داد تمرینات عصبی عضلانی می تواند باعث کاهش چشمگیری در آسیب های رباط صلیبی قدامی شود. در این مطالعه، نتایج نشان داد که در گروه تجربی تنها یک آسیب در پایان فصل رخ داد، درحالی‌که این عدد در گروه کنترل به هشت آسیب رسید. (16). این فرضیه وجود دارد که توانایی‌های حس عمقی و عصبی عضلانی به طور خاص تأثیر بالایی بر کاهش خطر آسیب دارند (39). ازآنجایی‌که هدف اول در برنامه های پیشگیری از آسیب ها کاهش خطر آسیب ها و بهبود کیفیت حرکت می باشد، هدف بعدی باید بررسی تعداد و نوع آسیب ها باشد. تحقیقات زیادی در رابطه با تمرینات عصبی عضلانی و تأثیر این تمرینات بر حس عمقی و بهبود حرکت زانو انجام شده، اما پیگیری طولانی‌مدت ورزشکاران برای بررسی میزان آسیب های زانو و رباط صلیبی قدامی در مطالعات کمی دیده می شود (16). به‌عنوان مثال، در مطالعه‌ای که به بررسی تأثیر تمرینات تعادلی بر عملکرد گیرنده‌های عمقی زانو پس از عمل بازسازی رباط صلیبی قدامی پرداخت، مشاهده شد که شاخص‌های ثبات و تعادل پس از بازسازی بهبود یافته‌اند. بااین‌حال، این مطالعه فاقد پیگیری طولانی‌مدت برای ارزیابی میزان و تعداد آسیبهای مجدد رباط صلیبی قدامی بود (40).
یکی دیگر از اجزاء مهم و جدایی ناپذیر تمرینات عصبی عضلانی، تمرینات تعادلی می باشد (19). در این زمینه تحقیق جفری و همکاران (41) نشان داد که برنامه‌های چندجزئی که بر تمرینات تعادلی تأکید بیشتری داشتند، نتوانستند خطر آسیب رباط صلیبی قدامی را در گروه مداخله کاهش دهند. در مقابل، برنامه‌هایی که از کشش‌های ایستا به میزان بیشتری نسبت به سایر تمرینات استفاده می‌کردند، به‌طور معناداری خطر آسیب رباط صلیبی قدامی را کاهش دادند. این یافته‌ها حاکی از آن است که تأثیر برنامه‌های پیشگیری از آسیب ممکن است به نوع و ترکیب تمرینات مورد استفاده وابسته باشد. در مطالعه یو و همکاران (42) مشخص شد تمرینات تعادلی باعث کاهش آسیب در رباط صلیبی قدامی نمی شود. به طور مشابه در مطالعه ای دیگر (43) هیچ اثربخشی از تمرینات تعادلی در کاهش خطر آسیب رباط صلیبی قدامی دیده نشد. بااین‌حال، مطالعات پیشین نشان داده‌اند که اگرچه کشش‌های استاتیک ممکن است در پیشگیری از آسیبهای اسکلتی-عضلانی مؤثر نباشند، اما می‌توانند در کاهش خطر آسیبهای رباطی مفید واقع شوند (44). همچنین برنامه های چابکی نیز می توانند اثرات مثبتی بر پیشگیری از آسیب رباط صلیبی داشته باشند هرچند تحقیقی به صورت مستقل اثر چابکی بر پیشگیری از آسیب رباط متقاطع قدامی را بررسی نکرده است اما نشان داده شده است این تمرینات می تواند باعث فعال‌سازی عضلات همسترینگ شود که در کاهش آسیب مفید است (45). روی‌هم‌رفته برنامه‌های پیشگیری از آسیب های رباط متقاطع قدامی انواع مختلفی دارند که تقریباً هیچ‌یک از آن ها باعث افزایش آسیب در این رباط نمی شوند؛ اما موضوع پیشگیری از آسیب رباط صلیبی قدامی همچنان مبهم و قابل بحث می باشد. مسئله مهم در برنامه های پیشگیری از این آسیب ها این است که تاکنون برنامه ای که بتواند در تمامی سن ها، جنسیت و نژادهای متفاوت مفید باشد شناخته نشده است، هرچند تأثیر برنامه های تمرینی پیشگیری بر کاهش آسیب های زانو مشخص است، اما به دلیل پیچیدگی های این برنامه ها تقریباً هیج یک از آن ها نتوانسته اند برنامه ای جامع برای عموم و ورزشکاران باشند.
یکی از دلایل دشوار بودن این مطالعات این است که به صرف هزینه و زمان زیاد نیاز دارند و از سوی دیگر به نظر می رسد طراحی برنامه ها و همچنین مداخلات متنوع تعیین اینکه کدام روش پیشگیری مفیدتر است را دشوار می سازد. صرف‌نظر از مکانیسم تأثیر برنامه‌های پیشگیری از آسیبهای رباط صلیبی قدامی، این برنامه‌ها در کاهش نرخ این دسته از آسیب‌ها موفق عمل کرده‌اند. به همین دلیل مربیان ورزشی می توانند از هر دو روش تمرینی جهت کاهش خطر و نرخ آسیبهای رباط صلیبی بهره برده و عوارض طولانی‌مدت آسیبهای این رباط مانند استئوآرتریت، هزینه‌های مالی، دوری طولانی‌مدت از ورزش و همچنین عوامل روانی را به حداقل برسانند. همچنین تحقیقات آتی باید بر توسعه برنامه‌های متناسب با نیازهای خاص گروه‌های سنی، سطوح مهارت و جنسیت مختلف تمرکز کند تا اثربخشی آن‌ها را افزایش دهد. مطالعات طولی نیز برای ارزیابی تأثیر بلندمدت این برنامه‌ها بر پیشگیری از آسیب و عملکرد ورزشی ضروری است.
نتیجه گیری نهایی
هر دو برنامه تمرینی پیشگیری گرم کردن و عصبی عضلانی توانسته‌اند در کاهش نرخ آسیبهای رباط صلیبی قدامی موفق عمل کنند. هرچند تاکنون برنامه تمرینی جامعی که بتواند در تمامی سنین و جوامع مؤثر باشد وجود ندارد، اما نقطه قوت این برنامه ها این است که تاکنون هیچ‌یک از آن ها باعث افزایش آسیب در بازیکنان فوتبال نشده اند. همچنین به دلیل پیچیدگی و دشوار بودن ترکیب انواع تمرینات صحبت در مورد مزیت یکی بر دیگری مقداری دشوار است.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مقاله از نوع مروری است و مستقیماً از هیچ انسانی یا حیوانی در آن استفاده نشده است.
حامی مالی
این پژوهش هیچ‌گونه کمک مالی از سازمان های دولتی، خصوصی و غیرانتفاعی دریافت نکرده است.
مشارکت نویسندگان
تمام نویسندگان در طراحی، اجرا و نگارش همه بخش های پژوهش حاضر مشارکت داشته اند.
تعارض
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.
فهرست منابع
1. Carter EA, Westerman BJ, Hunting KL. Risk of injury in basketball, football, and soccer players, ages 15 years and older, 2003-2007. Journal of Athletic Training. 2011;46(5):484–488. [DOI:10.4085/1062-6050-46.5.484] [PMID]
2. Sugimoto D, Alentorn-Geli E, Mendiguchía J, Samuelsson K, Karlsson J, Myer GD. Biomechanical and neuromuscular characteristics of male athletes: implications for the development of anterior cruciate ligament injury prevention programs. Sports Medicine. 2015;45:809-822. [DOI:10.1007/s40279-015-0311-1] [PMID]
3. Mall NA, Chalmers PN, Moric M, Tanaka MJ, Cole BJ, Bach Jr BR, et al. Incidence and trends of anterior cruciate ligament reconstruction in the United States. The American journal of sports medicine. 2014;42(10):2363-2370. [DOI:10.1177/0363546514542796] [PMID]
4. Lucci S, Cortes N, Van Lunen B, Ringleb S, Onate J. Knee and hip sagittal and transverse plane changes after two fatigue protocols. Journal of science and medicine in sport. 2011;14(5):453-459. [DOI:10.1016/j.jsams.2011.05.001] [PMID]
5. Murray JJ, Renier CM, Ahern JJ, Elliott BA. Neuromuscular training availability and efficacy in preventing anterior cruciate ligament injury in high school sports: A retrospective cohort study. Clinical Journal of Sport Medicine. 2017;27(6):524-529. [DOI:10.1097/JSM.0000000000000398] [PMID]
6. Mandelbaum BR, Silvers HJ, Watanabe DS, Knarr JF, Thomas SD, Griffin LY, et al. Effectiveness of a neuromuscular and proprioceptive training program in preventing anterior cruciate ligament injuries in female athletes: 2-year follow-up. The American journal of sports medicine. 2005;33(7):1003-1010. [DOI:10.1177/0363546504272261] [PMID]
7. Irmischer BS, Harris C, Pfeiffer RP, DeBeliso MA, Adams KJ, Shea KG. Effects of a knee ligament injury prevention exercise program on impact forces in women. The Journal of Strength & Conditioning Research. 2004;18(4):703-707.
https://doi.org/10.1519/00124278-200411000-00003 [DOI:10.1519/R-13473.1]
8. Kirkendall DT, Dvorak J. Effective injury prevention in soccer. The physician and sportsmedicine. 2010;38(1):147-157. [DOI:10.3810/psm.2010.04.1772] [PMID]
9. Silvers-Granelli HJ, Bizzini M, Arundale A, Mandelbaum BR, Snyder-Mackler L. Does the FIFA 11+ injury prevention program reduce the incidence of ACL injury in male soccer players? Clinical Orthopaedics and Related Research®. 2017;475:2447-2455. [DOI:10.1007/s11999-017-5342-5] [PMID]
10. Kazemi AS, Daneshmandi H, Sedaghati P, Hoseini Y. Comparison of the Effect of Sportsmetrics Soccer Training on Movement Performance in Soccer Players with and without Anterior Cruciate Ligament Reconstruction. Muscles, Ligaments & Tendons Journal (MLTJ). 2024;14(2). [DOI:10.32098/mltj.02.2024.18]
11. Gilchrist J, Mandelbaum BR, Melancon H, Ryan GW, Silvers HJ, Griffin LY, et al. A randomized controlled trial to prevent noncontact anterior cruciate ligament injury in female collegiate soccer players. The American journal of sports medicine. 2008;36(8):1476-1483. [DOI:10.1177/0363546508318188] [PMID]
12. Silvers-Granelli H, Mandelbaum B, Adeniji O, Insler S, Bizzini M, Pohlig R, et al. Efficacy of the FIFA 11+ injury prevention program in the collegiate male soccer player. The American journal of sports medicine. 2015;43(11):2628-2637. [DOI:10.1177/0363546515602009] [PMID]
13. Eslami A, Sahebozamani M, Bahiraei S. The Effect of the FIFA 11+ Kids Warm-Up Training Program on Lower Limb Injury Prevention and Football Player Performance (A Systematic Review). Journal of Sport Biomechanics. 2023;9(1):2-15. [DOI:10.61186/JSportBiomech.9.1.2]
14. Weir G. Anterior cruciate ligament injury prevention in sport: biomechanically informed approaches. Sports biomechanics. 2024;23(11):1867-1887. [DOI:10.1080/14763141.2021.2016925] [PMID]
15. Knussen C, Tolson D, Brogan CA, Swan IR, Stott DJ, Sullivan F. Family caregivers of older relatives: Ways of coping and change in distress. Psychology, Health and Medicine. 2008;13(3):274-290. [DOI:10.1080/13548500701405483] [PMID]
16. Heidt RS, Sweeterman LM, Carlonas RL, Traub JA, Tekulve FX. Avoidance of soccer injuries with preseason conditioning. The American journal of sports medicine. 2000;28(5):659-662. [DOI:10.1177/03635465000280050601] [PMID]
17. Söderman K, Werner S, Pietilä T, Engström B, Alfredson H. Balance board training: prevention of traumatic injuries of the lower extremities in female soccer players? Knee surgery, sports traumatology, arthroscopy. 2000;8(6):356-363. [DOI:10.1007/s001670000147] [PMID]
18. Pfeiffer RP, Shea KG, Roberts D, Grandstrand S, Bond L. Lack of effect of a knee ligament injury prevention program on the incidence of noncontact anterior cruciate ligament injury. JBJS. 2006;88(8):1769-1774. [DOI:10.2106/JBJS.E.00616]
19. Steffen K, Myklebust G, Olsen OE, Holme I, Bahr R. Preventing injuries in female youth football-a cluster‐randomized controlled trial. Scandinavian journal of medicine & science in sports. 2008;18(5):605-614. [DOI:10.1111/j.1600-0838.2007.00703.x] [PMID]
20. LaBella CR, Huxford MR, Grissom J, Kim K-Y, Peng J, Christoffel KK. Effect of neuromuscular warm-up on injuries in female soccer and basketball athletes in urban public high schools: cluster randomized controlled trial. Archives of pediatrics & adolescent medicine. 2011;165(11):1033-1040. [DOI:10.1001/archpediatrics.2011.168] [PMID]
21. Hägglund M, Atroshi I, Wagner P, Waldén M. Superior compliance with a neuromuscular training programme is associated with fewer ACL injuries and fewer acute knee injuries in female adolescent football players: secondary analysis of an RCT. British journal of sports medicine. 2013;47(15):974-979. [DOI:10.1136/bjsports-2013-092644] [PMID]
22. Parsons JL, Coen SE, Bekker S. Anterior cruciate ligament injury: towards a gendered environmental approach. British journal of sports medicine. 2021;55(17):984-990. [DOI:10.1136/bjsports-2020-103173] [PMID]
23. Dalvandpour N, Zareei M, Abbasi H, Abdoli B, Mohammadian MA, Rommers N, et al. Focus of Attention During ACL Injury Prevention Exercises Affects Improvements in Jump-Landing Kinematics in Soccer Players: A Randomized Controlled Trial. The Journal of Strength & Conditioning Research. 2023;37(2):337-42. [DOI:10.1519/JSC.0000000000004201] [PMID]
24. Junge A, Rösch D, Peterson L, Graf-Baumann T, Dvorak J. Prevention of soccer injuries: a prospective intervention study in youth amateur players. The American journal of sports medicine. 2002;30(5):652-659. [DOI:10.1177/03635465020300050401] [PMID]
25. Engebretsen AH, Myklebust G, Holme I, Engebretsen L, Bahr R. Prevention of injuries among male soccer players: a prospective, randomized intervention study targeting players with previous injuries or reduced function. The American journal of sports medicine. 2008;36(6):1052-1060. [DOI:10.1177/0363546508314432] [PMID]
26. Soligard T, Myklebust G, Steffen K, Holme I, Silvers H, Bizzini M, et al. Comprehensive warm-up programme to prevent injuries in young female footballers: cluster randomised controlled trial. BMJ: British Medical Journal. 2009:95-99.
27. Kiani A, Hellquist E, Ahlqvist K, Gedeborg R, Byberg L. Prevention of soccer-related knee injuries in teenaged girls. Archives of internal medicine. 2010;170(1):43-49. [DOI:10.1001/archinternmed.2009.289] [PMID]
28. Waldén M, Atroshi I, Magnusson H, Wagner P, Hägglund M. Prevention of acute knee injuries in adolescent female football players: cluster randomised controlled trial. Bmj. 2012;3:344. [DOI:10.1136/bmj.e3042] [PMID]
29. Silvers-Granelli HJ, Bizzini M, Arundale A, Mandelbaum BR, Snyder-Mackler L. Does the FIFA 11+ injury prevention program reduce the incidence of ACL injury in male soccer players? Clinical Orthopaedics and Related Research®. 2017;475(10):2447-2455. [DOI:10.1007/s11999-017-5342-5] [PMID]
30. Asgari M, Jaitner T, Nazari B. 207 Effects of the FIFA 11+ injury prevention programme on physical and technical performance, biomechanical measures and physiological responses. BMJ Publishing Group Ltd and British Association of Sport and Exercise Medicine. 2021;A80-A81. [DOI:10.1136/bjsports-2021-IOC.190]
31. Benjaminse A, Verhagen E. Implementing ACL injury prevention in daily sports practice-It's not just the program: Let's build together, involve the context, and improve the content. Sports medicine. 2021;51(12):2461-2467. [DOI:10.1007/s40279-021-01560-4] [PMID]
32. Soligard T, Myklebust G, Steffen K, Holme I, Silvers H, Bizzini M, et al. Comprehensive warm-up programme to prevent injuries in young female footballers: cluster randomised controlled trial. Bmj. 2008;337. [DOI:10.1136/bmj.a2469] [PMID]
33. GALI JC, FADEL GW, MARQUES MF, ALMEIDA TA, GALI FILHO JC, FARIA FAS. O RISCO DE NOVAS LESÕES APÓS RECONSTRUÇÃO DO LCA PODE SER MINORADO COM O TREINAMENTO FUNCIONAL. Acta Ortopédica Brasileira. 2021;29:21-25. [DOI:10.1590/1413-785220212901240903] [PMID]
34. Bizzini M, Impellizzeri FM, Dvorak J, Bortolan L, Schena F, Modena R, et al. Physiological and performance responses to the "FIFA 11+"(part 1): is it an appropriate warm-up? Journal of sports sciences. 2013;31(13):1481-1490. [DOI:10.1080/02640414.2013.802922] [PMID]
35. Nakase J, Inaki A, Mochizuki T, Toratani T, Kosaka M, Ohashi Y, et al. Whole body muscle activity during the FIFA 11+ program evaluated by positron emission tomography. PloS one. 2013;8(9):e73898. [DOI:10.1371/journal.pone.0073898] [PMID]
36. Daneshjoo A, Mokhtar AH, Rahnama N, Yusof A. The effects of injury prevention warm-up programmes on knee strength in male soccer players. Biology of sport. 2013;30(4):281-288. [DOI:10.5604/20831862.1077554] [PMID]
37. Pangestuputra AW, Changestu DA. Neuromuscular Training in ACL Injury Prevention: A Narrative Review. Orthopaedic Journal of Sports Medicine. 2024;12(10_suppl3):2325967124S2325900394. [DOI:10.1177/2325967124S00394]
38. Alentorn-Geli E, Myer GD, Silvers HJ, Samitier G, Romero D, Lázaro-Haro C, et al. Prevention of non-contact anterior cruciate ligament injuries in soccer players. Part 2: a review of prevention programs aimed to modify risk factors and to reduce injury rates. Knee surgery, sports traumatology, arthroscopy. 2009;17:859-879. [DOI:10.1007/s00167-009-0823-z] [PMID]
39. Hajivand H, Babaei Khorzoughi M. Effectiveness of Proprioceptive and Paaryaad Exercises on Motor Coordination, Balance, and Executive Functions in Girls with ACL Injury. Journal of Sport Biomechanics. 2023;9(2):156-170. [DOI:10.61186/JSportBiomech.9.2.156]
40. Muaidi QI, Nicholson LL, Refshauge KM, Adams RD, Roe JP. Effect of anterior cruciate ligament injury and reconstruction on proprioceptive acuity of knee rotation in the transverse plane. The American journal of sports medicine. 2009;37(8):1618-1626. [DOI:10.1177/0363546509332429] [PMID]
41. Taylor JB, Waxman JP, Richter SJ, Shultz SJ. Evaluation of the effectiveness of anterior cruciate ligament injury prevention programme training components: a systematic review and meta-analysis. British journal of sports medicine. 2015;49(2):79-87. [DOI:10.1136/bjsports-2013-092358] [PMID]
42. Yoo JH, Lim BO, Ha M, Lee SW, Oh SJ, Lee YS, et al. A meta-analysis of the effect of neuromuscular training on the prevention of the anterior cruciate ligament injury in female athletes. Knee surgery, sports traumatology, arthroscopy. 2010;18(6):824-830. [DOI:10.1007/s00167-009-0901-2] [PMID]
43. Sadoghi P, von Keudell A, Vavken P. Effectiveness of anterior cruciate ligament injury prevention training programs. JBJS. 2012;94(9):769-776. [DOI:10.2106/JBJS.K.00467] [PMID]
44. Small K, Mc Naughton L, Matthews M. A systematic review into the efficacy of static stretching as part of a warm-up for the prevention of exercise-related injury. Research in sports medicine. 2008;16(3):213-231. [DOI:10.1080/15438620802310784] [PMID]
45. Wilderman DR, Ross SE, Padua DA. Thigh muscle activity, knee motion, and impact force during side-step pivoting in agility-trained female basketball players. Journal of athletic training. 2009;44(1):14-25. [DOI:10.4085/1062-6050-44.1.14] [PMID]
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تماس با ما
فصلنامه بیومکانیک ورزشی
همدان،شهرک مدنی، بلوار امام خمینی(ره)، بلوار پروفسور موسیوند، مجتمع دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، معاونت پژوهش و فناوری، دفتر مجلات علمی
صندوق پستی: 734
تلفن دفتر نشریه: 08134494042
وب‌سایت: http://biomechanics.iauh.ac.ir
ایمیل: sportbiomechanics@iauh.ac.ir
