دوره 6، شماره 1 - ( 3-1399 )
جلد 6 شماره 1 صفحات 65-54 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Daneshjoo A, Raeisi S. Effect of Eight Weeks Plyometric Training on Some Kinematic Parameters, Horizontal Jumping Power, Agility, and Body Composition in Elite Parkour Athletes. J Sport Biomech 2020; 6 (1) :54-65
URL: http://biomechanics.iauh.ac.ir/article-1-217-fa.html
URL: http://biomechanics.iauh.ac.ir/article-1-217-fa.html
دانشجو عبدالرسول، رئیسی سودابه. تأثیر هشت هفته تمرینات پلیومتریک بر برخی شاخص‌های کینماتیکی، قدرت پرش افقی، چابکی و ترکیب بدنی ورزشکاران نخبه پارکور. مجله بیومکانیک ورزشی. 1399; 6 (1) :54-65
1- گروه بیومکانیک و حرکات اصلاحی، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2- گروه آسیب‌شناسی و حرکات اصلاحی، دانشکده تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2- گروه آسیب‌شناسی و حرکات اصلاحی، دانشکده تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
متن کامل [PDF 5663 kb]
(2602 دریافت)
| چکیده (HTML) (4829 مشاهده)
متن کامل: (5362 مشاهده)
مقدمه
پارکور یعنی عبور از موانع در سریع‌ترین زمان ممکن با استفاده از آسان‌ترین و ساده‌ترین شیوه حرکتی و کمترین انرژی مصرفی بدن از یک مبدأ به مقصد [1]. یکی از نکات مهمی که برای افزایش عملکرد در پارکور باید به آن توجه کرد، افزایش قدرت انفجاری در عضلات و چابکی است. همچنین داشتن ترکیب بدنی بهتر باعث ارائه عملکرد بهتری در این ورزش می‌شود. پلیومتریک‌ها تمریناتی هستند که عضلات را قادر می‌کنند تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن به حداکثر توان دست یابند. تمرین‌های پلیومتریک در یک مدت کوتاه زمانی نیروی زیادی را از سیستم عصبی و عضلانی ورزشکار می‌گیرد، همچنین فشار زیادی را به مفاصل او وارد می‌کند. اگر این تمرینات خارج از برنامه‌ریزی صحیح و دقیق انجام گیرد ممکن است آسیب‌های سختی در مفاصل و عضلات ایجاد کند [2].
در حالی که مکانیسم‌های مکانیکی و نوروفیزیولوژیک که متضمن چرخه کشیدگی ـ کوتاه‌شدگی هستند، ممکن است پیچیده و برای درک ناقص باشند، الگوی حرکتی که چرخه کشیدگی - کوتاه‌شدگی را استنباط می‌کند، نسبتاً درست است. این کار شامل سه مرحله است؛ اولین مرحله، مرحله برون‌گرا است که طی آن عضلات آگونیست بارگیری می‌کنند که باعث ذخیره انرژی الاستیکی به وسیله چرخه کشیدگی ـ کوتاه‌شدگی و تحریک دوک‌های عضلانی می‌شود. مرحله دوم، انتقال بین مرحله برون‌گرا و درون‌گرا است که گاهی اوقات استهلاک یا فاز جفت شدن نامیده می‌شود. این فاز شاید در تسهیل بیشتر نیرو، از همه تعیین‌کننده‌تر باشد؛ به‌ویژه آن‌طور که پیش از این ذکر شد در هنگام نیاز به حداقل رساندن تأخیر یا کم بودن زمان جفت شدن. فاز نهایی، فاز درون‌گراست که طی آن انرژی ذخیره‌شده در چرخه کشیدگی ـ کوتاه‌شدگی یا برای افزایش تولید توان استفاده می‌شود یا به عنوان گرما هدر می‌رود [2].
به عنوان نمونه این تمرینات شامل فعالیت‌های پرشی از جمله طناب‌زنی یک پا و دو پا، پریدن از روی مانع، و پرش‌های رو به پایین از ارتفاعات مختلف است. با هر حرکتی که نیاز به حداکثر تلاش دارد، تأکید روی سرعت حرکت است. تجربه نشان می‌دهد که فعالیت‌های پلیومتریک نباید توسط ورزشکاران بی‌تجربه و ناآماده انجام شوند و همچنین نباید در طول دوره‌های طولانی به دلیل خطر آسیب‌دیدگی و شروع سریع خستگی صورت گیرند. به دلیل انقباض بالای برون‌گرا که مؤلفه اصلی در پلیومتریک است، شروع خستگی تأخیری عضله (DOMS) به طور ثابت و به‌ویژه در مراحل اولیه برنامه پیش از سازگاری تجربه می‌شود. با وجود این، تمرینات پلیومتریک به امری عادی تبدیل شده‌اند و همواره عنصر مهمی از برنامه‌های تمرینی برای افزایش توان ورزشکار هستند.
کارایی این تمرینات قابل ذکر نیست، اما توسط پژوهش‌های مختلف، نشان داده شده است [3]؛ برای مثال تومی و همکاران در سال ۲۰۰۴ گزارش کردند که حتی در بازیکنان هندبال آماده، شش هفته تمرینات ترکیبی با وزنه و پلیومتریک، ارتفاع پرش را افزایش می‌دهد (که تا حد زیادی به دلیل زمان جفت شدن کوتاه‌تر و افزایش نرمی پاها است) [4]. چنین پیشرفت‌هایی تنها در گروه تمرینات وزنه رخ نمی‌دهند. کیرولاینن و دیگران در سال ۲۰۰۴ نشان دادند که در افراد تمرین‌نکرده، برنامه‌های پلیومتریک (۲ بار در هفته برای ۱۵ هفته) سرعت بلند شدن را تا ۸ درصد توسعه می‌دهند و به طور قابل ملاحظه‌ای (۲۴ درصد) کارایی مکانیکی پرش زیربیشینه را نیز بهبود می‌بخشند [5]. دیگر پژوهش‌های تمرینی که از تمرینات پلیومتریک استفاده کرده‌اند نیز بهبودهایی در عملکرد نیرو را نشان می‌دهند [4 ،3]. اساس ورزش پارکور پریدن و دویدن است و با توجه به توانایی تمرینات پلیومتریک در تبدیل قدرت به توان انفجاری این تمرینات ممکن است در عملکرد فرد در پارکور مؤثر باشد [7 ،6].
اندام‌های تحتانی زنجیره ستون‌ها و اتصالاتی‌اند که وزن بدن را متحمل می‌شوند و جذب ضربات و راه رفتن فرد را ممکن می‌سازند. این زنجیره شامل ران، زانو، مچ، انگشتان و مفاصل مربوط با مکانیک صحیح، فرد را با شرایط استاتیک و دینامیک در هنگام عملکردهای ورزشی سازگار و سلامت فرد را تامین می‌کند [8]. بنابراین، درک بیومکانیک و پاتومکانیک همواره در درک عملکرد عضلات و تمرینات مؤثر لازم و ضروری است. محققان عنوان کرده‌اند که ناهنجاری‌ها، ساختار آناتومی ورزشکار را در معرض آسیب قرار می‌دهند. برخی ناهنجاری‌ها ذاتی‌اند و به مرور زمان به افزایش مصرف انرژی، خسته شدن ورزشکار و ایجاد پاسچرهای ثانویه می‌انجامند، اما در مورد اینکه این برهم خوردن راستا بر عملکرد ورزشکار تأثیر بگذارد یا نه، هنوز ابهام وجود دارد [9].
بکت و همکاران در سال ۱۹۹۲ و اسمیت و همکاران در سال ۱۹۹۷ رابطه پرونیشن پا و آسیب لیگامان صلیبی قدامی (ACL) را ارزیابی کردند. گری و همکاران گزارش کردند که ناهم‌راستایی اندام تحتانی و ضعف عضلات، علت اصلی ضعف عملکرد در ورزشکاران رشته‌های جهشی است [11 ،10]. تحقیقات زیادی رابطه زاویه Q، قدرت عضلات و نوع تمرینات انفجاری را بررسی کرده و نتایج متناقضی را گزارش داده‌اند؛ از جمله اسمیت و همکاران که اذعان داشتند تمرینات انفجاری تأثیر معنی‌داری بر زاویه Q دارد [12]. معیار موفقیت جهش، کسب سرعت عمودی کافی با کمترین هزینه از سرعت افقی به دست آمده در دورخیز است. اجرای جهش موفق، به‌خصوص در سطوح نخبگی، تعامل مناسب سه عامل سرعت، قدرت و تکنیک را می‌طلبد که آن را به مسئله بهینه‌سازی چندمتغیره تبدیل می‌کند.
همان طور که گفته شد با توجه به اینکه پرش و دویدن اساس ورزش پارکور است و تمرینات پلیومتریک برای افزایش قدرت پرش و چابکی به کار می‌رود، می‌توان این فرضیه را مطرح کرد که تمرینات پلیومتریک می‌تواند باعث افزایش عملکرد و بهبود موقعیت و پایداری مفصل در پارکور شود. در سال 2014 اُزبار و همکاران در ترکیه، هشت هفته تمرینات پلیومتریک را روی بازیکنان زن فوتبال انجام داده و پیشنهاد کردند که انجام تمرینات پلیومتریک برای افزایش قدرت و سرعت بازیکنان مفید است؛ مخصوصاً در مواقعی که زمان کمی تا مسابقه باقی مانده است [6]. در تحقیق دیگری چلی و همکاران در سال 2014 تأثیرات هشت هفته تمرینات پلیومتریک بر بازیکنان هندبال در حجم عضلانی پایین‌تنه و قدرت و سرعت ورزشکاران را معنی‌دار گزارش کردند، ولی حجم عضلانی بالاتنه بیشتر نشد [13 ،9 ،7].
با توجه به اینکه هیچ تحقیقی در زمینه تأثیر تمرینات پلیومتریک بر ورزش پارکور و اثربخشی آن در این ورزش انجام نشده است، مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر هشت هفته تمرینات پلیومتریک بر شاخص‌های کینماتیک، ترکیب بدن و چابکی و قدرت پرش افقی در پارکورکاران نخبه تهران انجام شد.
در حالی که مکانیسم‌های مکانیکی و نوروفیزیولوژیک که متضمن چرخه کشیدگی ـ کوتاه‌شدگی هستند، ممکن است پیچیده و برای درک ناقص باشند، الگوی حرکتی که چرخه کشیدگی - کوتاه‌شدگی را استنباط می‌کند، نسبتاً درست است. این کار شامل سه مرحله است؛ اولین مرحله، مرحله برون‌گرا است که طی آن عضلات آگونیست بارگیری می‌کنند که باعث ذخیره انرژی الاستیکی به وسیله چرخه کشیدگی ـ کوتاه‌شدگی و تحریک دوک‌های عضلانی می‌شود. مرحله دوم، انتقال بین مرحله برون‌گرا و درون‌گرا است که گاهی اوقات استهلاک یا فاز جفت شدن نامیده می‌شود. این فاز شاید در تسهیل بیشتر نیرو، از همه تعیین‌کننده‌تر باشد؛ به‌ویژه آن‌طور که پیش از این ذکر شد در هنگام نیاز به حداقل رساندن تأخیر یا کم بودن زمان جفت شدن. فاز نهایی، فاز درون‌گراست که طی آن انرژی ذخیره‌شده در چرخه کشیدگی ـ کوتاه‌شدگی یا برای افزایش تولید توان استفاده می‌شود یا به عنوان گرما هدر می‌رود [2].
به عنوان نمونه این تمرینات شامل فعالیت‌های پرشی از جمله طناب‌زنی یک پا و دو پا، پریدن از روی مانع، و پرش‌های رو به پایین از ارتفاعات مختلف است. با هر حرکتی که نیاز به حداکثر تلاش دارد، تأکید روی سرعت حرکت است. تجربه نشان می‌دهد که فعالیت‌های پلیومتریک نباید توسط ورزشکاران بی‌تجربه و ناآماده انجام شوند و همچنین نباید در طول دوره‌های طولانی به دلیل خطر آسیب‌دیدگی و شروع سریع خستگی صورت گیرند. به دلیل انقباض بالای برون‌گرا که مؤلفه اصلی در پلیومتریک است، شروع خستگی تأخیری عضله (DOMS) به طور ثابت و به‌ویژه در مراحل اولیه برنامه پیش از سازگاری تجربه می‌شود. با وجود این، تمرینات پلیومتریک به امری عادی تبدیل شده‌اند و همواره عنصر مهمی از برنامه‌های تمرینی برای افزایش توان ورزشکار هستند.
کارایی این تمرینات قابل ذکر نیست، اما توسط پژوهش‌های مختلف، نشان داده شده است [3]؛ برای مثال تومی و همکاران در سال ۲۰۰۴ گزارش کردند که حتی در بازیکنان هندبال آماده، شش هفته تمرینات ترکیبی با وزنه و پلیومتریک، ارتفاع پرش را افزایش می‌دهد (که تا حد زیادی به دلیل زمان جفت شدن کوتاه‌تر و افزایش نرمی پاها است) [4]. چنین پیشرفت‌هایی تنها در گروه تمرینات وزنه رخ نمی‌دهند. کیرولاینن و دیگران در سال ۲۰۰۴ نشان دادند که در افراد تمرین‌نکرده، برنامه‌های پلیومتریک (۲ بار در هفته برای ۱۵ هفته) سرعت بلند شدن را تا ۸ درصد توسعه می‌دهند و به طور قابل ملاحظه‌ای (۲۴ درصد) کارایی مکانیکی پرش زیربیشینه را نیز بهبود می‌بخشند [5]. دیگر پژوهش‌های تمرینی که از تمرینات پلیومتریک استفاده کرده‌اند نیز بهبودهایی در عملکرد نیرو را نشان می‌دهند [4 ،3]. اساس ورزش پارکور پریدن و دویدن است و با توجه به توانایی تمرینات پلیومتریک در تبدیل قدرت به توان انفجاری این تمرینات ممکن است در عملکرد فرد در پارکور مؤثر باشد [7 ،6].
اندام‌های تحتانی زنجیره ستون‌ها و اتصالاتی‌اند که وزن بدن را متحمل می‌شوند و جذب ضربات و راه رفتن فرد را ممکن می‌سازند. این زنجیره شامل ران، زانو، مچ، انگشتان و مفاصل مربوط با مکانیک صحیح، فرد را با شرایط استاتیک و دینامیک در هنگام عملکردهای ورزشی سازگار و سلامت فرد را تامین می‌کند [8]. بنابراین، درک بیومکانیک و پاتومکانیک همواره در درک عملکرد عضلات و تمرینات مؤثر لازم و ضروری است. محققان عنوان کرده‌اند که ناهنجاری‌ها، ساختار آناتومی ورزشکار را در معرض آسیب قرار می‌دهند. برخی ناهنجاری‌ها ذاتی‌اند و به مرور زمان به افزایش مصرف انرژی، خسته شدن ورزشکار و ایجاد پاسچرهای ثانویه می‌انجامند، اما در مورد اینکه این برهم خوردن راستا بر عملکرد ورزشکار تأثیر بگذارد یا نه، هنوز ابهام وجود دارد [9].
بکت و همکاران در سال ۱۹۹۲ و اسمیت و همکاران در سال ۱۹۹۷ رابطه پرونیشن پا و آسیب لیگامان صلیبی قدامی (ACL) را ارزیابی کردند. گری و همکاران گزارش کردند که ناهم‌راستایی اندام تحتانی و ضعف عضلات، علت اصلی ضعف عملکرد در ورزشکاران رشته‌های جهشی است [11 ،10]. تحقیقات زیادی رابطه زاویه Q، قدرت عضلات و نوع تمرینات انفجاری را بررسی کرده و نتایج متناقضی را گزارش داده‌اند؛ از جمله اسمیت و همکاران که اذعان داشتند تمرینات انفجاری تأثیر معنی‌داری بر زاویه Q دارد [12]. معیار موفقیت جهش، کسب سرعت عمودی کافی با کمترین هزینه از سرعت افقی به دست آمده در دورخیز است. اجرای جهش موفق، به‌خصوص در سطوح نخبگی، تعامل مناسب سه عامل سرعت، قدرت و تکنیک را می‌طلبد که آن را به مسئله بهینه‌سازی چندمتغیره تبدیل می‌کند.
همان طور که گفته شد با توجه به اینکه پرش و دویدن اساس ورزش پارکور است و تمرینات پلیومتریک برای افزایش قدرت پرش و چابکی به کار می‌رود، می‌توان این فرضیه را مطرح کرد که تمرینات پلیومتریک می‌تواند باعث افزایش عملکرد و بهبود موقعیت و پایداری مفصل در پارکور شود. در سال 2014 اُزبار و همکاران در ترکیه، هشت هفته تمرینات پلیومتریک را روی بازیکنان زن فوتبال انجام داده و پیشنهاد کردند که انجام تمرینات پلیومتریک برای افزایش قدرت و سرعت بازیکنان مفید است؛ مخصوصاً در مواقعی که زمان کمی تا مسابقه باقی مانده است [6]. در تحقیق دیگری چلی و همکاران در سال 2014 تأثیرات هشت هفته تمرینات پلیومتریک بر بازیکنان هندبال در حجم عضلانی پایین‌تنه و قدرت و سرعت ورزشکاران را معنی‌دار گزارش کردند، ولی حجم عضلانی بالاتنه بیشتر نشد [13 ،9 ،7].
با توجه به اینکه هیچ تحقیقی در زمینه تأثیر تمرینات پلیومتریک بر ورزش پارکور و اثربخشی آن در این ورزش انجام نشده است، مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر هشت هفته تمرینات پلیومتریک بر شاخص‌های کینماتیک، ترکیب بدن و چابکی و قدرت پرش افقی در پارکورکاران نخبه تهران انجام شد.
روش‌شناسی
این پژوهش نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل به صورت میدانی در بین پارکورکاران مرد 19 تا 26 سال شهر تهران که حداقل ۴ سال سابقه تمرین حرفه‌ای داشتند، انجام شد. از بین افراد داوطلب، بیست نفر که واجد شرایط ورود به مطالعه بودند به کمک نرم‌افزار G*Power به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند و به صورت تصادفی در گروه‌های آزمایش و کنترل (هر گروه ده نفر) قرار گرفتند. معیارهای ورود به مطالعه شامل عدم مصرف هرگونه دخانیات تا حداقل سه ماه قبل از پروژه و عدم سابقه بیماری قلبی ـ عروقی، بیماری‌های خونی، کبدی، کلیوی و تنفسی بود و ورزشکارانی که میزان فعالیت بدنی یا تمرین پارکور آن‌ها کمتر از سه روز در هفته بود از ادامه شرکت در تحقیق منع شدند. قبل از آغاز تحقیق، تمامی آزمودنی‌ها فرم رضایت‌نامه شرکت در آزمون‌های تحقیق را امضا کرده و سپس طی یک جلسه نحوه انجام آزمون‌ها برای آزمودنی‌ها تشریح شد.
اندازه‌گیری شاخص‌های کینماتیک زانو و انجام تمرینات پلیومتریک و سپس آنالیز بدن در مرحله پیش‌آزمون و پس‌آزمون انجام گرفت. اندازه‌گیری شاخص‌های کینماتیک ورزشکاران و آزمون‌های قدرت پرش افقی و آزمون ایلینویز قبل و بعد از هشت هفته تمرینات پلیومتریک به شرح زیر انجام شد:
به منظور اندازه‌گیری ترکیب بدن از دستگاه آنالیز ترکیب بدن In Body مدل 230 (INBODYUSA 2017؛ ایالات متحده) به روش Bioelectrical Impedance استفاده شد؛ به این صورت که شما روی دستگاه قدم می‌گذارید و می‌ایستید. یک جریان الکتریکی کوچک از بدن شما عبور می‌کند. بافت چربی، آب و چربی باعث اختلال در جریان الکتریکی و تفاوت آن می‌شود و به این وسیله نتیجه را اندازه‌گیری می‌کند و در قالب یک برگه که حاوی میزان آب و چربی و عضله در همه جای بدن است به شما ارائه می‌دهد [14].
برای اندازه‌گیری قدرت پرش افقی از آزمون پرش افقی به صورت ایستاده استفاده شد. این آزمون برای اندازه‌گیری قدرت انفجاری پاها مورد استفاده قرار می‌گیرد. لوازم اندازه‌گیری برای این آزمون، متر برای اندازه‌گیری میزان پرش و مشخص بودن نقطه تیک‌آف است. آزمودنی پشت خط تیک‌آف می‌ایستد و پاها را کنار یکدیگر قرار می‌دهد. با تاب دادن دست‌ها و خم کردن زانو فشار بیشتری برای به جلو رفتن وارد می‌کند و می‌پرد. آزمودنی موقع لندینگ نباید از پشت به زمین بخورد. اندازه‌گیری به این صورت است: از خط تیک‌آف تا پشت پاشنه محل لندینگ آزمودنی اندازه‌گیری می‌شود. هر آزمودنی سه بار می‌تواند این آزمون را تکرار کند و بهترین رکورد برای او ثبت می‌شود. بعضی از آزمودنی‌ها یک قدم را قبل از خط تیک‌آف می‌گذارند و بعد می‌پرند. این کار درست نیست و همه باید پشت خط بایستند، سپس اقدام به پریدن بکنند [15].
در این تحقیق از آزمون ایلینویز به منظور ارزیابی چابکی استفاده شد. این آزمون در یک زمین به طول 10 متر و عرض 5 متر انجام می‌شود. مطابق تصویر شماره 1 دونده از قسمت آغاز شروع به دویدن می‌کند و 10 متر بعد دور مخروط چرخیده، سپس 10 متر مسیر را برمی‌گردد، دوباره می‌چرخد و مطابق تصویر شماره 1 مخروط قرار داده شده را به صورت زیگ‌زاگ رد می‌کند و دوباره برمی‌گردد و مخروط‌ها را به صورت زیگ‌زاگ رد می‌کند. بعد می‌چرخد و 10 متر می‌دود تا مخروط بعدی و بعد از چرخیدن دور مخروط مسیر را تا خط پایان برمی‌گردد (تصویر شماره 1). لوازم لازم برای انجام این آزمون هشت مخروط، کورنومتر و متر برای اندازه‌گیری زمین است [16].
.jpg)
به منظور ارزیابی شاخص‌های کینماتیک زانو، آزمون‌های اندازه افت ناوی، پیچش درشت‌نی، زاویه Q، زاویه آنتروژن، چرخش داخلی و خارجی ران و هایپر اکستنشن زانو به شرح زیر انجام شد:
برای اندازه‌گیری اندازه افت ناوی (تصویر 2)، در حالی که آزمودنی راحت روی صندلی نشسته بود (پاها در حال استراحت روی زمین، بدون تحمل هیچ گونه وزن)، برای پیدا کردن ستیغ استخوان ناوی وی، لبه داخلی پاها لمس شد. این نقطه برجسته‌ترین نشانه استخوانی است که در قسمت تحتانی و تا حدی قدامی قوزک داخلی یافت می‌شود. با استفاده از ماژیک روی نقطه برجسته ناوی هر دو پا علامت زده شد. سپس، در حالی که فرد راحت روی صندلی نشسته بود و پاهایش در وضعیت بدون تحمل وزن و برهنه روی زمین قرار داشت، با استفاده از قرار دادن کارتی به صورت عمودی در کنار لبه داخلی هر دو پا، فاصله بین ستیغ ناوی و سطح زمین روی کارت علامت‌گذاری شد. در مرحله بعد، از فرد خواسته شد روی پاهایش بایستد، به نحوی که وزن بدن کاملاً برابر روی هر دو پا توزیع شده باشد و در این حالت، مجدداً فاصله بین ستیغ ناوی و سطح زمین در هر دو پا روی کارت علامت زده شد. درنهایت، اختلاف بین دو نقطه علامت زده‌شده روی کارت، به عنوان افت استخوان ناوی جداگانه برای هر دو پا محاسبه و بر حسب میلی‌متر ثبت شد [17].
برای اندازه‌گیری پیچش درشت‌نی، از آزمون اصلاح‌شده تابرگ و همکاران استفاده شد. ابتدا در وضعیت خوابیده به پشت، در حالی که زانو در وضعیت اکستنشن قرار داشت، از آزمودنی خواسته شد پای خود را بچرخاند تا زمانی که خط بین کندیل‌های ران با میز معاینه موازی شود. سپس محور بین قوزکی از برجسته‌ترین نقطه قوزک خارجی به برجسته‌ترین نقطه قوزک داخلی در پا ترسیم شد. آن‌گاه با اندازه‌گیری زاویه بین خط عمود بر محور قوزکی و خطی که محور بین قوزکی را در راستای انگشت شست نصف می‌کرد، چرخش درشت‌نی ثبت شد. برای اندازه‌گیری این زاویه از گونیامتر یونیورسال استفاده شد (تصویر شماره 3) [18].
زاویه Q در آزمودنی‌ها در وضعیت ایستاده در حالی که زانو و لگن آزمودنی در وضعیت طبیعی و اکستنشن قرار داشت، با گونیامتر اندازه‌گیری شد. ابتدا خطی از خار خاصره‌ای قدامی فوقانی به مرکز کشکک رسم شد. سپس، خط دیگری از برجستگی درشت‌نی به مرکز کشکک ترسیم شد. سرانجام زاویه‌ای که با این دو خط ایجاد می‌شود، با گونیامتر اندازه‌گیری و به عنوان زاویه Q ثبت شد (تصویر شماره 4) [19].
.jpg)
برای اندازه‌گیری زاویه آنتروژن ران از تست گریز استفاده شد. بدین منظور از آزمودنی خواسته شد در وضعیت خوابیده به شکم قرار گیرد.در حالی که زانوی او در وضعیت فلکشن 90 درجه قرار داشت، پژوهشگر بخش خلفی تروکانتر بزرگ ران آزمودنی را لمس کرد. سپس به صورت پاسیو ران آزمودنی را چرخش داد تا زمانی که برجسته‌ترین بخش تروکانتر بزرگ با میز معاینه موازی شود. زاویه بین خط عمود و شفت درشت‌نی به عنوان زاویه آنتروژن در پای چپ و راست آزمودنی اندازه‌گیری شد. گونیامتر یونیورسال برای اندازه‌گیری زاویه آنتروژن مورد استفاده قرار گرفت. به منظور اندازه‌گیری چرخش داخلی و خارجی ران نیز از گونیامتر استفاده شد (تصویر شماره 5).
برای اندازه‌گیری چرخش خارجی از آزمودنی خواسته شد لبه میز معاینه بنشیند، در حالی که زانو در وضعیت فلکشن 90 درجه و ران در ابداکشن و اداکشن صفر درجه و فلکشن 90 درجه قرار داشت. پژوهشگر یک دست را در بخش دیستال ران و دست دیگر را در بخش دیستال درشت‌نی قرار می‌داد و پای آزمودنی را به داخل می‌چرخاند و نحوه حرکت را به آزمودنی آموزش می‌داد. سپس از آزمودنی خواست به صورت فعال چرخش داخلی را انجام دهد. مرکز گونیامتر بالای بخش قدامی کشکک، بازوی ثابت در امتداد خط وسط پا و بازوی متحرک به صورت عمود به زمین قرار گرفت [20].
برای اندازه‌گیری هایپر اکستنشن زانو، به روش اکتیو در حالت درازکشیده به کمک گونیامتر، تصاویر دیجیتال توسط نرم‌افزار اتوکد اندازه‌گیری و بین افراد دو گروه و همین‌طور بین زوایای مختلف مقایسه شد (تصویر شماره 6) [21].
گروه آزمایش به مدت هشت هفته تمرینات پلیومتریک به صورت سه جلسه در هفته [22] و تمرینات پارکور روتین خودشان را انجام دادند، ولی گروه کنترل فقط به تمرینات پارکور روتین خودشان پرداختند. گروه آزمایش روزهای فرد ساعت 6-5 بعد از ظهر در تمرینات پلیومتریک حاضر شدند و تمرینات مشخص شده را انجام دادند. در صورت به وجود آمدن مشکل برای هر آزمودنی که باعث عدم امکان حضور در جلسه تمرین بود، آزمودنی تمرین خود را در روز دیگر یا ساعت دیگری خارج از جمع انجام می‌داد. جلسات تمرینی با گرم کردن عمومی و تخصصی مفاصل و عضلات کل بدن به مدت 15 دقیقه شروع می‌شد (5 دقیقه دویدن برای گرم کردن عمومی بدن و 10 دقیقه برای گرم کردن مفاصل و عضلات بدن) (جدول شماره 1).
.jpg)
با توجه به اهمیت استراحت بین ست‌ها در تمرینات پلیومتریک و ریکاوری ذخایر گلیکوژن و انرژی عضلانی و با توجه به اصل اضافه‌بار بین هر ست از تمرینات در هفته‌های آخر یک دقیقه استراحت غیرفعال در نظر گرفته شد [23]. این تمرینات در فضای آزاد و روی چمن (برای کاهش فشار به زانو و پیشگیری از هرگونه آسیب‌دیدگی احتمالی) انجام می‌شد.
ابتدا نرمال بودن توزیع داده‌ها با استفاده از آزمون کولموگروف - اسمیرنوف مشخص شد. سپس برای مقایسه میانگین متغیرهای مربوط به قدرت پرش افقی، آزمون ایلینویز، درصد چربی بدن، وزن بدن و شاخص نمایه توده بدنی (BMI) در مراحل پیش‌آزمون و پس‌آزمون از آزمون تی همبسته و برای مقایسه شاخص‌های کینماتیک زانو از آزمون تی مستقل استفاده شد.
اندازه‌گیری شاخص‌های کینماتیک زانو و انجام تمرینات پلیومتریک و سپس آنالیز بدن در مرحله پیش‌آزمون و پس‌آزمون انجام گرفت. اندازه‌گیری شاخص‌های کینماتیک ورزشکاران و آزمون‌های قدرت پرش افقی و آزمون ایلینویز قبل و بعد از هشت هفته تمرینات پلیومتریک به شرح زیر انجام شد:
به منظور اندازه‌گیری ترکیب بدن از دستگاه آنالیز ترکیب بدن In Body مدل 230 (INBODYUSA 2017؛ ایالات متحده) به روش Bioelectrical Impedance استفاده شد؛ به این صورت که شما روی دستگاه قدم می‌گذارید و می‌ایستید. یک جریان الکتریکی کوچک از بدن شما عبور می‌کند. بافت چربی، آب و چربی باعث اختلال در جریان الکتریکی و تفاوت آن می‌شود و به این وسیله نتیجه را اندازه‌گیری می‌کند و در قالب یک برگه که حاوی میزان آب و چربی و عضله در همه جای بدن است به شما ارائه می‌دهد [14].
برای اندازه‌گیری قدرت پرش افقی از آزمون پرش افقی به صورت ایستاده استفاده شد. این آزمون برای اندازه‌گیری قدرت انفجاری پاها مورد استفاده قرار می‌گیرد. لوازم اندازه‌گیری برای این آزمون، متر برای اندازه‌گیری میزان پرش و مشخص بودن نقطه تیک‌آف است. آزمودنی پشت خط تیک‌آف می‌ایستد و پاها را کنار یکدیگر قرار می‌دهد. با تاب دادن دست‌ها و خم کردن زانو فشار بیشتری برای به جلو رفتن وارد می‌کند و می‌پرد. آزمودنی موقع لندینگ نباید از پشت به زمین بخورد. اندازه‌گیری به این صورت است: از خط تیک‌آف تا پشت پاشنه محل لندینگ آزمودنی اندازه‌گیری می‌شود. هر آزمودنی سه بار می‌تواند این آزمون را تکرار کند و بهترین رکورد برای او ثبت می‌شود. بعضی از آزمودنی‌ها یک قدم را قبل از خط تیک‌آف می‌گذارند و بعد می‌پرند. این کار درست نیست و همه باید پشت خط بایستند، سپس اقدام به پریدن بکنند [15].
در این تحقیق از آزمون ایلینویز به منظور ارزیابی چابکی استفاده شد. این آزمون در یک زمین به طول 10 متر و عرض 5 متر انجام می‌شود. مطابق تصویر شماره 1 دونده از قسمت آغاز شروع به دویدن می‌کند و 10 متر بعد دور مخروط چرخیده، سپس 10 متر مسیر را برمی‌گردد، دوباره می‌چرخد و مطابق تصویر شماره 1 مخروط قرار داده شده را به صورت زیگ‌زاگ رد می‌کند و دوباره برمی‌گردد و مخروط‌ها را به صورت زیگ‌زاگ رد می‌کند. بعد می‌چرخد و 10 متر می‌دود تا مخروط بعدی و بعد از چرخیدن دور مخروط مسیر را تا خط پایان برمی‌گردد (تصویر شماره 1). لوازم لازم برای انجام این آزمون هشت مخروط، کورنومتر و متر برای اندازه‌گیری زمین است [16].
.jpg)
به منظور ارزیابی شاخص‌های کینماتیک زانو، آزمون‌های اندازه افت ناوی، پیچش درشت‌نی، زاویه Q، زاویه آنتروژن، چرخش داخلی و خارجی ران و هایپر اکستنشن زانو به شرح زیر انجام شد:
برای اندازه‌گیری اندازه افت ناوی (تصویر 2)، در حالی که آزمودنی راحت روی صندلی نشسته بود (پاها در حال استراحت روی زمین، بدون تحمل هیچ گونه وزن)، برای پیدا کردن ستیغ استخوان ناوی وی، لبه داخلی پاها لمس شد. این نقطه برجسته‌ترین نشانه استخوانی است که در قسمت تحتانی و تا حدی قدامی قوزک داخلی یافت می‌شود. با استفاده از ماژیک روی نقطه برجسته ناوی هر دو پا علامت زده شد. سپس، در حالی که فرد راحت روی صندلی نشسته بود و پاهایش در وضعیت بدون تحمل وزن و برهنه روی زمین قرار داشت، با استفاده از قرار دادن کارتی به صورت عمودی در کنار لبه داخلی هر دو پا، فاصله بین ستیغ ناوی و سطح زمین روی کارت علامت‌گذاری شد. در مرحله بعد، از فرد خواسته شد روی پاهایش بایستد، به نحوی که وزن بدن کاملاً برابر روی هر دو پا توزیع شده باشد و در این حالت، مجدداً فاصله بین ستیغ ناوی و سطح زمین در هر دو پا روی کارت علامت زده شد. درنهایت، اختلاف بین دو نقطه علامت زده‌شده روی کارت، به عنوان افت استخوان ناوی جداگانه برای هر دو پا محاسبه و بر حسب میلی‌متر ثبت شد [17].
برای اندازه‌گیری پیچش درشت‌نی، از آزمون اصلاح‌شده تابرگ و همکاران استفاده شد. ابتدا در وضعیت خوابیده به پشت، در حالی که زانو در وضعیت اکستنشن قرار داشت، از آزمودنی خواسته شد پای خود را بچرخاند تا زمانی که خط بین کندیل‌های ران با میز معاینه موازی شود. سپس محور بین قوزکی از برجسته‌ترین نقطه قوزک خارجی به برجسته‌ترین نقطه قوزک داخلی در پا ترسیم شد. آن‌گاه با اندازه‌گیری زاویه بین خط عمود بر محور قوزکی و خطی که محور بین قوزکی را در راستای انگشت شست نصف می‌کرد، چرخش درشت‌نی ثبت شد. برای اندازه‌گیری این زاویه از گونیامتر یونیورسال استفاده شد (تصویر شماره 3) [18].
زاویه Q در آزمودنی‌ها در وضعیت ایستاده در حالی که زانو و لگن آزمودنی در وضعیت طبیعی و اکستنشن قرار داشت، با گونیامتر اندازه‌گیری شد. ابتدا خطی از خار خاصره‌ای قدامی فوقانی به مرکز کشکک رسم شد. سپس، خط دیگری از برجستگی درشت‌نی به مرکز کشکک ترسیم شد. سرانجام زاویه‌ای که با این دو خط ایجاد می‌شود، با گونیامتر اندازه‌گیری و به عنوان زاویه Q ثبت شد (تصویر شماره 4) [19].
.jpg)
برای اندازه‌گیری زاویه آنتروژن ران از تست گریز استفاده شد. بدین منظور از آزمودنی خواسته شد در وضعیت خوابیده به شکم قرار گیرد.در حالی که زانوی او در وضعیت فلکشن 90 درجه قرار داشت، پژوهشگر بخش خلفی تروکانتر بزرگ ران آزمودنی را لمس کرد. سپس به صورت پاسیو ران آزمودنی را چرخش داد تا زمانی که برجسته‌ترین بخش تروکانتر بزرگ با میز معاینه موازی شود. زاویه بین خط عمود و شفت درشت‌نی به عنوان زاویه آنتروژن در پای چپ و راست آزمودنی اندازه‌گیری شد. گونیامتر یونیورسال برای اندازه‌گیری زاویه آنتروژن مورد استفاده قرار گرفت. به منظور اندازه‌گیری چرخش داخلی و خارجی ران نیز از گونیامتر استفاده شد (تصویر شماره 5).
برای اندازه‌گیری چرخش خارجی از آزمودنی خواسته شد لبه میز معاینه بنشیند، در حالی که زانو در وضعیت فلکشن 90 درجه و ران در ابداکشن و اداکشن صفر درجه و فلکشن 90 درجه قرار داشت. پژوهشگر یک دست را در بخش دیستال ران و دست دیگر را در بخش دیستال درشت‌نی قرار می‌داد و پای آزمودنی را به داخل می‌چرخاند و نحوه حرکت را به آزمودنی آموزش می‌داد. سپس از آزمودنی خواست به صورت فعال چرخش داخلی را انجام دهد. مرکز گونیامتر بالای بخش قدامی کشکک، بازوی ثابت در امتداد خط وسط پا و بازوی متحرک به صورت عمود به زمین قرار گرفت [20].
برای اندازه‌گیری هایپر اکستنشن زانو، به روش اکتیو در حالت درازکشیده به کمک گونیامتر، تصاویر دیجیتال توسط نرم‌افزار اتوکد اندازه‌گیری و بین افراد دو گروه و همین‌طور بین زوایای مختلف مقایسه شد (تصویر شماره 6) [21].
گروه آزمایش به مدت هشت هفته تمرینات پلیومتریک به صورت سه جلسه در هفته [22] و تمرینات پارکور روتین خودشان را انجام دادند، ولی گروه کنترل فقط به تمرینات پارکور روتین خودشان پرداختند. گروه آزمایش روزهای فرد ساعت 6-5 بعد از ظهر در تمرینات پلیومتریک حاضر شدند و تمرینات مشخص شده را انجام دادند. در صورت به وجود آمدن مشکل برای هر آزمودنی که باعث عدم امکان حضور در جلسه تمرین بود، آزمودنی تمرین خود را در روز دیگر یا ساعت دیگری خارج از جمع انجام می‌داد. جلسات تمرینی با گرم کردن عمومی و تخصصی مفاصل و عضلات کل بدن به مدت 15 دقیقه شروع می‌شد (5 دقیقه دویدن برای گرم کردن عمومی بدن و 10 دقیقه برای گرم کردن مفاصل و عضلات بدن) (جدول شماره 1).
.jpg)
با توجه به اهمیت استراحت بین ست‌ها در تمرینات پلیومتریک و ریکاوری ذخایر گلیکوژن و انرژی عضلانی و با توجه به اصل اضافه‌بار بین هر ست از تمرینات در هفته‌های آخر یک دقیقه استراحت غیرفعال در نظر گرفته شد [23]. این تمرینات در فضای آزاد و روی چمن (برای کاهش فشار به زانو و پیشگیری از هرگونه آسیب‌دیدگی احتمالی) انجام می‌شد.
ابتدا نرمال بودن توزیع داده‌ها با استفاده از آزمون کولموگروف - اسمیرنوف مشخص شد. سپس برای مقایسه میانگین متغیرهای مربوط به قدرت پرش افقی، آزمون ایلینویز، درصد چربی بدن، وزن بدن و شاخص نمایه توده بدنی (BMI) در مراحل پیش‌آزمون و پس‌آزمون از آزمون تی همبسته و برای مقایسه شاخص‌های کینماتیک زانو از آزمون تی مستقل استفاده شد.
نتایج
میانگین سنی در گروه آزمایش 1/93±22 /80سال و در گروه کنترل 2/28±22/10سال و میانگین قد در گروه آزمایش 6/07 ±176/40سانتی‌متر و در گروه کنترل 6/69 ±174/90سانتی‌متر بود (جدول شماره 2).
انجام هشت هفته تمرینات پلیومتریک تأثیر معنی‌داری بر شاخص‌های کینماتیکی زانو داشت. همچنین قدرت پرش افقی، چابکی و درصد چربی بدن ورزشکاران پارکور را بهبود بخشید (جداول شماره 3 و 4).
انجام هشت هفته تمرینات پلیومتریک تأثیر معنی‌داری بر شاخص‌های کینماتیکی زانو داشت. همچنین قدرت پرش افقی، چابکی و درصد چربی بدن ورزشکاران پارکور را بهبود بخشید (جداول شماره 3 و 4).
بحث
با توجه به اساس ورزش پارکور یعنی پریدن می‌توان با افزایش قدرت پرش، عملکرد در پارکور را به صورت تصاعدی افزایش داد. به همین علت همه تمرینات انتخاب شده برای آزمایش، هدفشان افزایش پرش است.
قدرت پرش افقی با آزمون پرش افقی به صورت ایستاده اندازه‌گیری می‌شود و پریدن یکی از حرکات اصلی پارکور است [5] و همان طور که تحقیقات رامیرز و همکاران در سال 2016، اُزبار و همکاران در سال 2014 و ایمانی و همکاران در سال 1390 نشان داده است تمرینات پلیومتریک می‌تواند باعث افزایش قدرت و چابکی شود. همچنین تمرین پارکور باعث می‌شود پرش افقی بهتر و با قدرت بیشتری انجام شود.
قدرت کانسنتریک و سفتی بالای عضلات دومفصله پشت ران، که اکستنسور مفصل ران و فلکسور زانو هستند، می‌تواند موجب افزایش سرعت انقباض کانسنتریک در باز کردن مفصل ران و خم کردن زانو شود. این کارکرد، به همراه قدرت اکسنتریک بالای اکتنسورهای زانو که مانع فلکشن بیش از حد آن و سقوط مرکز جرم می‌شود، می‌تواند افزایش کسب سرعت عمودی و کاهش افت سرعت افقی را به دنبال داشته باشد که مطلوب یک جهش موفق است [9-5].
گرستوفر در سال 2017 دو گروه تازه‌کار و باتجربه پارکورکار را مقایسه کرد، که گروه باتجربه عملکرد بهتری در پریدن داشت و همچنین در این تحقیق پیشنهاد شده است که با گذشت زمان تمرین پارکور پرش افقی در ورزشکاران پارکور بهتر می‌شود [24]. همچنین طبق تحقیق دیگری که در سال 2015 همین محقق انجام داد نشان داد که ورزش پارکور باعث افزایش قدرت پرش و ساختار عضلانی مربوط به پریدن می‌شود [25].
چابکی یکی از قابلیت‌هایی است که در حیطه آمادگی حرکتی قرار دارد و فرد با توجه به سرعت و فرم بدن، جهت حرکت خود را به صورت غیرارادی، با حفظ تعادل، سرعت و دقت زیاد، تغییر می‌دهد. چابکی با عوامل دیگر آمادگی جسمانی در ارتباط است و به قدرت، استقامت، سرعت، تعادل و مهارت بستگی دارد. چابکی، یکی از عوامل مؤثر در اجرای فعالیت‌های ورزشی است، که گاهی در انجام برخی مهارت‌های شغلی و روزمره نیز به کار می‌آید [26]. در مورد چابکی در ورزشکاران پارکور هیچ مقاله معتبری وجود ندارد که بتوان به آن استناد کرد. نتایج آزمون آماری تی همبسته نشان داد هشت هفته برنامه تمرینات پلیومتریک به طور معنی‌داری مقادیر مرتبط با چابکی که توسط آزمون ایلینویز مشخص شد را بهبود بخشید.
با توجه به بهبود آزمون چابکی آزمودنی‌ها در گروه تمرین، مقایسه نتایج در گروه کنترل معنی‌دار نیست و این نتایج با یافته‌های رامیرز و همکاران (2016) و اُزبار و همکاران (2014) همخوانی ندارد. طبق تحقیقی که چلی و همکاران (2014) و اُزبار و همکاران (2014) انجام دادند تمرینات پلیومتریک بر چابکی تأثیرگذار است که دلیل همخوان نبودن نتیجه تحقیق با تحقیقات اخیر را می‌توان نمونه‌های تحقیق که ورزشکاران حرفه‌ای پارکور بوده‌اند دانست. آزمون گرفته شده برای تعیین چابکی آزمون ایلینویز بود که شامل دویدن سریع و تغییر جهت‌های ناگهانی است در حالی که تمرینات انجام شده در تمرین‌های تحقیق بیشتر روی افزایش پرش تمرکز داشته‌اند. علاوه بر این گروه کنترل در پس‌آزمون به طور میانگین عملکرد بهتری نسبت به پیش‌آزمون داشت. البته این مورد در گروه‌های دیگر هم صدق می‌کند که پس از آشنایی کامل پس از پیش‌آزمون به دنبال بهبود عملکرد خود بوده‌اند که جزو تمرینات نبوده است.
ترکیب بدن نسبت جرم چربی و چربی بدن است. ترکیبی از بدن سالم است که شامل درصد پایین چربی بدن و درصد بالاتر از جرم بدون چربی است که شامل عضله، استخوان و اندام است [18]. در این پژوهش ترکیب بدن آزمودنی‌ها توسط دستگاه آنالیز ترکیب بدن ساخته شرکت INBODY اندازه‌گیری شد. دوراک و همکاران گزارش کردند پارکور در نوجوانان مرد تأثیر معنی‌داری بر ترکیب بدن آزمودنی‌ها نداشته است [27].
ولی در این پژوهش نتایج آزمون آماری تی همبسته نشان داد هشت هفته برنامه تمرینات پلیومتریک به طور معنی‌داری مقادیر مرتبط با درصد چربی بدن را بهبود بخشید. کوتاهی طول اندام باعث پرونیشن عضو کوتاه شده می‌شود. اختلاف طول ظاهری نشان‌دهند‌ه اختلاف غیرساختمانی بین دو سمت است. یکی از علل شایع این اختلاف طول ظاهری کوتاهی عضلات اداکتور و ابداکتور ران در یک سمت است. اختلاف ظاهری طول پاها در طول زمان بر اثر اجرای تکراری فعالیت‌های همیشگی رخ می‌دهد. عادت‌های کاری یا ورزشی باعث می‌شود یک طرف ستون فقرات قوی‌تر از سمت دیگر شود. حمل یک‌طرفه وسایل سنگین با یک دست یا دویدن روی پیست دو و میدانی به بی‌تعادلی عملکردی می‌انجامد که باعث اختلاف ظاهری طول پاها می‌شود. به نظر می‌رسد وجود تفاوت معنی‌دار در شاخص‌های کینماتیک زانو در پیش‌آزمون و پس‌آزمون در این تحقیق تأثیرگذاری تمرینات پلیومتریک بر راستای اندام تحتانی را تأیید می‌کند. هرچند در حجم عضلانی پایین‌تنه و قدرت و سرعت ورزشکاران در تحقیقات قبلی نتایج معنی‌دار گزارش شده است.
قدرت پرش افقی با آزمون پرش افقی به صورت ایستاده اندازه‌گیری می‌شود و پریدن یکی از حرکات اصلی پارکور است [5] و همان طور که تحقیقات رامیرز و همکاران در سال 2016، اُزبار و همکاران در سال 2014 و ایمانی و همکاران در سال 1390 نشان داده است تمرینات پلیومتریک می‌تواند باعث افزایش قدرت و چابکی شود. همچنین تمرین پارکور باعث می‌شود پرش افقی بهتر و با قدرت بیشتری انجام شود.
قدرت کانسنتریک و سفتی بالای عضلات دومفصله پشت ران، که اکستنسور مفصل ران و فلکسور زانو هستند، می‌تواند موجب افزایش سرعت انقباض کانسنتریک در باز کردن مفصل ران و خم کردن زانو شود. این کارکرد، به همراه قدرت اکسنتریک بالای اکتنسورهای زانو که مانع فلکشن بیش از حد آن و سقوط مرکز جرم می‌شود، می‌تواند افزایش کسب سرعت عمودی و کاهش افت سرعت افقی را به دنبال داشته باشد که مطلوب یک جهش موفق است [9-5].
گرستوفر در سال 2017 دو گروه تازه‌کار و باتجربه پارکورکار را مقایسه کرد، که گروه باتجربه عملکرد بهتری در پریدن داشت و همچنین در این تحقیق پیشنهاد شده است که با گذشت زمان تمرین پارکور پرش افقی در ورزشکاران پارکور بهتر می‌شود [24]. همچنین طبق تحقیق دیگری که در سال 2015 همین محقق انجام داد نشان داد که ورزش پارکور باعث افزایش قدرت پرش و ساختار عضلانی مربوط به پریدن می‌شود [25].
چابکی یکی از قابلیت‌هایی است که در حیطه آمادگی حرکتی قرار دارد و فرد با توجه به سرعت و فرم بدن، جهت حرکت خود را به صورت غیرارادی، با حفظ تعادل، سرعت و دقت زیاد، تغییر می‌دهد. چابکی با عوامل دیگر آمادگی جسمانی در ارتباط است و به قدرت، استقامت، سرعت، تعادل و مهارت بستگی دارد. چابکی، یکی از عوامل مؤثر در اجرای فعالیت‌های ورزشی است، که گاهی در انجام برخی مهارت‌های شغلی و روزمره نیز به کار می‌آید [26]. در مورد چابکی در ورزشکاران پارکور هیچ مقاله معتبری وجود ندارد که بتوان به آن استناد کرد. نتایج آزمون آماری تی همبسته نشان داد هشت هفته برنامه تمرینات پلیومتریک به طور معنی‌داری مقادیر مرتبط با چابکی که توسط آزمون ایلینویز مشخص شد را بهبود بخشید.
با توجه به بهبود آزمون چابکی آزمودنی‌ها در گروه تمرین، مقایسه نتایج در گروه کنترل معنی‌دار نیست و این نتایج با یافته‌های رامیرز و همکاران (2016) و اُزبار و همکاران (2014) همخوانی ندارد. طبق تحقیقی که چلی و همکاران (2014) و اُزبار و همکاران (2014) انجام دادند تمرینات پلیومتریک بر چابکی تأثیرگذار است که دلیل همخوان نبودن نتیجه تحقیق با تحقیقات اخیر را می‌توان نمونه‌های تحقیق که ورزشکاران حرفه‌ای پارکور بوده‌اند دانست. آزمون گرفته شده برای تعیین چابکی آزمون ایلینویز بود که شامل دویدن سریع و تغییر جهت‌های ناگهانی است در حالی که تمرینات انجام شده در تمرین‌های تحقیق بیشتر روی افزایش پرش تمرکز داشته‌اند. علاوه بر این گروه کنترل در پس‌آزمون به طور میانگین عملکرد بهتری نسبت به پیش‌آزمون داشت. البته این مورد در گروه‌های دیگر هم صدق می‌کند که پس از آشنایی کامل پس از پیش‌آزمون به دنبال بهبود عملکرد خود بوده‌اند که جزو تمرینات نبوده است.
ترکیب بدن نسبت جرم چربی و چربی بدن است. ترکیبی از بدن سالم است که شامل درصد پایین چربی بدن و درصد بالاتر از جرم بدون چربی است که شامل عضله، استخوان و اندام است [18]. در این پژوهش ترکیب بدن آزمودنی‌ها توسط دستگاه آنالیز ترکیب بدن ساخته شرکت INBODY اندازه‌گیری شد. دوراک و همکاران گزارش کردند پارکور در نوجوانان مرد تأثیر معنی‌داری بر ترکیب بدن آزمودنی‌ها نداشته است [27].
ولی در این پژوهش نتایج آزمون آماری تی همبسته نشان داد هشت هفته برنامه تمرینات پلیومتریک به طور معنی‌داری مقادیر مرتبط با درصد چربی بدن را بهبود بخشید. کوتاهی طول اندام باعث پرونیشن عضو کوتاه شده می‌شود. اختلاف طول ظاهری نشان‌دهند‌ه اختلاف غیرساختمانی بین دو سمت است. یکی از علل شایع این اختلاف طول ظاهری کوتاهی عضلات اداکتور و ابداکتور ران در یک سمت است. اختلاف ظاهری طول پاها در طول زمان بر اثر اجرای تکراری فعالیت‌های همیشگی رخ می‌دهد. عادت‌های کاری یا ورزشی باعث می‌شود یک طرف ستون فقرات قوی‌تر از سمت دیگر شود. حمل یک‌طرفه وسایل سنگین با یک دست یا دویدن روی پیست دو و میدانی به بی‌تعادلی عملکردی می‌انجامد که باعث اختلاف ظاهری طول پاها می‌شود. به نظر می‌رسد وجود تفاوت معنی‌دار در شاخص‌های کینماتیک زانو در پیش‌آزمون و پس‌آزمون در این تحقیق تأثیرگذاری تمرینات پلیومتریک بر راستای اندام تحتانی را تأیید می‌کند. هرچند در حجم عضلانی پایین‌تنه و قدرت و سرعت ورزشکاران در تحقیقات قبلی نتایج معنی‌دار گزارش شده است.
نتیجه‌گیری‌نهایی
با توجه به مقایسه پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه‌ها و با توجه به معنی‌دار نبودن مقایسه نتایج گروه‌های تمرین و کنترل می‌توان گفت احتمال اثر تمرینات پلیومتریک در افزایش قدرت پرش افقی و بهبود چابکی و بهبود ترکیب بدن در ورزشکاران پارکور وجود دارد، ولی نیازمند تحقیقات بیشتر با تمرین‌های متفاوت و شرایط متفاوتی است.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
تمامی آزمودنی‌ها داوطلبانه در این پژوهش شرکت کردند و فرم رضایت‌نامه آگاهانه را امضا کردند. به آن‌ها این اطمینان داده شد که اصل رازداری در حفظ داده‌ها رعایت خواهد شد و تمامی اطلاعات به‌دست‌آمده صرفاً جنبه تحقیقاتی خواهد داشت و هر زمان که بخواهند می‌توانند از پژوهش خارج شوند. کد اخلاق این مقاله IR.IAUETB.98073 است.
حامی مالی
مقاله حاضر برگرفته از یک طرح پژوهشی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق، گروه تربیت‌بدنی و علوم ورزشی است.
مشارکت نویسندگان
تمامی مراحل تنظیم مقاله به عهده نویسنده اول بوده است و خانم سودابه رئیسی مسئولیت انجام آزمون‌ها و تهیه دیتاهای خام اولیه را به عهده داشته‌اند.
تعارض منافع
بنا به اظهار نویسندگان این مقاله تعارض منافع ندارد.
References
- Contributors W. Parkour [Internet]. Wikipedia: The Free Encyclopedia; 2020 [Cited 2020 May 24]. Available from: https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Parkour&oldid=957673945.
- Ramezanpour MR, Moghaddam A, Alizadeh M. [The effects of plyometric trainings on legs explosive power, velocity, agility and flexibility in taekwondo players (Persian)]. J Sport Biosci Rese. 2011; 1(1):63-71. https://www.sid.ir/en/journal/ViewPaper.aspx?ID=343367
- Hewett TE, Stroupe AL, Nance TA, Noyes FR. Plyometric training in female athletes: Decreased impact forces and increased hamstring torques. Am J Sports Med. 1996; 24(6):765-73. [DOI:10.1177/036354659602400611] [PMID]
- Svantesson U, Grimby G, Thomee R. Potentiation of concentric plantar flexion torque following eccentric and isometric muscle actions. Acta Physiol Scand. 1994; 152(3):287-93. [DOI:10.1111/j.1748-1716.1994.tb09808.x] [PMID]
- Kidder JL. Parkour and the city: Risk, masculinity, and meaning in a postmodern sport. New Brunswick: Rutgers University Press; 2017. [DOI:10.36019/9780813571980]
- Mojtaba I. [The effect of 4 weeks resistance and polymetric training programs on the performance of male soccer players aged 15 to 17 (Persian)] [MSc. thesis]. Kermanshah: Razi University; 2011.
- Ozbar N, Ates S, Agopyan A. The effect of 8-week plyometric training on leg power, jump and sprint performance in female soccer players. J Strength Cond Res. 2014; 28(10):2888-94. [DOI:10.1519/JSC.0000000000000541] [PMID]
- Ramírez-Campillo R, González-Jurado JA, Martínez C, Nakamura FY, Peñailillo L, Meylan CMP, et al. Effects of plyometric training and creatine supplementation on maximal-intensity exercise and endurance in female soccer players. J Sci Med Sport. 2016; 19(8):682-7. [DOI:10.1016/j.jsams.2015.10.005] [PMID]
- Panoutsakopoulos V, Papaiakovou GI, Katsikas FS, Kollias IA. 3D Biomechanical analysis of the preparation of the long jump take-off. New Stud Athl. 2010; 25(1):55-68. https://www.semanticscholar.org/paper/
- Toumi H, Best TM, Martin A, Poumarat G. Muscle plasticity after weight and combined (weight + jump) training. Med Sci Sports Exerc. 2004; 36(9):1580-8. [DOI:10.1249/01.mss.0000139896.73157.21] [PMID]
- Wilson JM, Fitschen PJ, Campbell B, Wilson GJ, Zanchi N, Taylor L, et al. International Society of Sports Nutrition position stand: Beta-hydroxy-beta-methylbutyrate (HMB). J Int Soc Sports Nutr. 2013; 10(1):6. [DOI:10.1186/1550-2783-10-6] [PMID] [PMCID]
- Kyröläinen H, Avela J, McBride JM, Koskinen S, Andersen JL, Sipilä S, et al. Effects of power training on mechanical efficiency in jumping. Eur J Appl Physiol 2004; 91(2-3):155-9. [DOI:10.1007/s00421-003-0934-z] [PMID]
- Shambaugh JP, Klein A, Herbert JH. Structural measures as predictors of injury basketball players. Med Sci Sports Exerc. 1991; 23(5):522-7. [DOI:10.1249/00005768-199105000-00003] [PMID]
- Marriott BM, Grumstrup-Scott J. Body composition and physical performance: Applications for the military services. Washington, D.C.: National Academies Press; 1992. https://books.google.com/books/about/Body_Composition_and_Physical_Performanc.html?id=h1krAAAAYAAJ
- Wood R. Standing Long Jump Test. Topend Sports Website; 2008. [https://www.topendsports.com/testing/tests/longjump.htm Accessed 12/18/2020]
- Wood R. Illinois Agility Test (IAT). Topend Sports Website; 2008. https://www.topendsports.com/testing/tests/illinois.htm, Accessed 12/18/2020
- Leetun DT, Ireland ML, Willson JD, Ballantyne BT, DAVIS IM. Core stability measures as risk factors for lower extremity injury in athletes. Med Sci Sports Exerc. 2004; 36(6):926-34. [DOI:10.1249/01.MSS.0000128145.75199.C3] [PMID]
- Heerspink FOL, Hoogeslag RA, Diercks RL, van Eerden PJ, van den Akker-Scheek I, van Raay JJ. Clinical and radiological outcome of conservative vs. Surgical treatment of atraumatic degenerative rotator cuff rupture: Design of a randomized controlled trial. BMC Musculoskelet Disord. 2011; 12:25. [DOI:10.1186/1471-2474-12-25] [PMID] [PMCID]
- Daneshmandi H, Alizadeh MH, Shadman B. [The effect of a training program on the position of the scapular bone (Persian)]. Scientific Information Database. 2007; 4(11):93-107. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=63004
- Beaudreuil J, Bardin T, Orcel P, Goutallier D. Natural history or outcome with conservative treatment of degenerative rotator cuff tears. Joint Bone Spine. 2007; 74(6):527. [DOI:10.1249/10.1016/j.jbspin.2007.07.009] [PMID]
- Shoja Aldin SSAD, Sadeghi H, Bayat Tork M. [The relationship between trunk muscle strength and anthropometric characteristics with the Lumbar pain in athletes with lordosis (Persian)]. J Mov Sci Sport. 2009; 6(12):23-33. https://www.sid.ir/en/journal/ViewPaper.aspx?id=131531
- Alijani E. Exercise science. Tehran: Hatmi Publication; 2018. https://behtarinketab.com/practicing-science-alijani
- Haley A. 3 Unbreakable plyometric training rules [Internet]. 2017 [Updated 15 August 2017]. Available from: https://www.stack.com/a/how-often-should-you-perform-plyos
- Grosprêtre S, Ufland P, Jecker D. The adaptation to standing long jump distance in parkour is performed by the modulation of specific variables prior and during take-off. Mov Sport Sci Motricité. 2018; (100):27-37. [DOI:10.1051/sm/2017022]
- Grosprêtre S, Lepers R. Performance characteristics of Parkour practitioners: Who are the traceurs?. Eur J Sport Sci. 2016; 16(5):526-35. [DOI:10.1080/17461391.2015.1060263] [PMID]
- Contributors W. Agility [Internet]. Wikipedia: The Free Encyclopedia; 2020 [Cited 2020 May 24]. Available from: https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Agility&oldid=950271129.
- Dvorak M, Eves N, Bunc V, Balas J. Effects of parkour training on health-related physical fitness in male adolescents. Open Sports Sci J. 2017; 10(1):132-40. [DOI:10.2174/1875399X01710010132]
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تماس با ما
فصلنامه بیومکانیک ورزشی
همدان،شهرک مدنی، بلوار امام خمینی(ره)، بلوار پروفسور موسیوند، مجتمع دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، معاونت پژوهش و فناوری، دفتر مجلات علمی
صندوق پستی: 734
تلفن دفتر نشریه: 08134494042
وب‌سایت: http://biomechanics.iauh.ac.ir
ایمیل: sportbiomechanics@iauh.ac.ir
